در برنامه مناظره سیما عنوان شد:
راهبردها و ممیزی‌های غلط به سینمای ایران لطمه زده است
راهبردهای غلط و ممیزی‌های غلط باعثشد این سفیر فرهنگی ارزان دچار انفعال و سرخوردگی شود و امروز ما این ابزار و سفیر را از دست دادیم که بیشتر به دلیل سیاست‌های ۸ سال قبل بوده است.
ایلنا: برنامه دوازدهم مناظره، جمعه شب ۱۰ آبان ماه درحالی به سینمای جشنواره‌ای و تاثیر آن بر فرهنگ کشور اختصاص داشت که مسعود جعفری جوزانی، ابوالحسن داودی، منوچهر شاهسواری، پرویز شیخ‌طادی و اکبر نبوی میهمانان این برنامه به نوع طرح این بحثدر برنامه اعتراض داشتند.
جوزانی: نباید تریبون جهانی جشنواره‌ها را از دست ندهیم
به گزارش خبرنگار ایلنا، مسعود جعفری جوزانی(کارگردان و تهیه کننده سینمای ایران) در برنامه مناظره سوال پیامکی برنامه را از اساس اشتباه دانست و گفت: نمی‌توان پرسید ساختن فیلم برای مخاطب داخلی اولویت دارد یا برای مخاطب خارجی. سینما یک زنجیره است، سینما پوستر یک ملت است، وقتی وارد یک بازی می‌شویم باید با قواعد آن بازی آشنا باشیم. وقتی یک فیلم‌ساز می‌خواهد فیلم بسازد نباید فکر کند که این فیلم را برای جشنواره می‌سازد یا نه. اگر یک فیلم نتواند در داخل کشور موفق باشد در خارج از کشور نیز موفق نیست اما باید توجه داشت که حضور یک فیلم در یک جشنواره خارجی یک موفقیت محسوب
می‌شود و جلوگیری از آن اشتباه است.
جوزانی ضمن اشاره به ضرورت رسیدن به یک تعریف مشخص از سینما، تاکید کرد: سینما یک صنعت است که باید به دادوستد با مردم بپردازد. مردم چون ارزش‌ها و رویاهای خود را در سینما می‌بینند به آن جذب می‌شوند و به سینما می‌آیند. اگر قرار است در سینمای جهانی حضور داشته باشیم باید با همه توان تلاش کنیم تا در جشنواره‌های خارجی حضور پیدا کنیم. این به این معنی نیست که برای سلیقه‌های مخاطبان خارجی فیلم بسازیم.
وی با اشاره به خصلت‌های مشترک مردم جهان گفت: مردم دنیا دارای احساسات مشترکی هستند. نگاه‌شان به پاکی، خوبی و توسعه قابل توجه همه است. ما می‌توانیم با حضور در جشنواره‌ها تریبونی جهانی داشته باشیم و نباید به هیچ وجه آن را از دست بدهیم در غیر این صورت چرخه سینمای ما به هم می‌ریزد. البته حضور در جشنواره‌ها و گرفتن جایزه فضیلتی برای ما نسبت به بقیه ایجاد نمی‌کند.
ابوالحسن داودی: ممیزهای غلط به سینمای ایران لطمه زده است
ابوالحسن داوودی(کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده سینما) نیز در این برنامه درباره حضور سینمای ایران در جشنواره‌های خارجی گفت: بحث‌های مهمتری در سینمای ایران وجود دارد که باید به آن‌ها پرداخت، مساله‌ای مانند ماهیت و وضعیت کنونی سینمای ایران، نه مساله حضور سینمای ایران در جشنواره‌های خارجی.
داوودی درباره تاریخچه حضور سینمای ایران در دنیا گفت: تاریخچه حضور ما در جشنواره‌های خارجی نشان می‌دهد که در دوره‌های مختلف این حضور تاثیرات متفاوتی بر سینمای ایران داشته است. آنچه مسلم است سینمای ایران بعد از انقلاب به آیینه تمام‌نمای فرهنگ ایران تبدیل شد و توانست سفیر فرهنگی ارزان‌قیمتی برای کشور ما باشد.
وی ادامه داد: راهبردها و ممیزی‌های غلط باعثشد این سفیر فرهنگی ارزان دچار انفعال و سرخوردگی شود و امروز ما این ابزار و سفیر را از دست دادیم و بیشتر آن به دلیل سیاست‌های ۴ و ۸ سال قبل بوده است زیرا نگاه ملی حاکم نبوده است و بیشتر سلیقه حاکم بوده است.
داودی سینما را یک ابزار دانست و گفت: ما اگر از این ابزار استفاده نکنیم یک عنصر مهم و ارزان‌قیمت را برای شناساندن خودمان به دنیا از دست داده‌ایم. باید ورای تمام سلیقه‌ها و جناح‌های سیاسی نگاهی ملی به حضور در جشنواره‌ها داشته باشیم که اگر غیر از این باشد بازی را باخته‌ایم.
این تهیه‌کننده تصریح کرد: سینما برای حضور در جشنواره‌های جهانی باید جایی برای بیان افکار ملی و چیزی فرا‌تر از یک حضور صرف در جشنواره‌ها باشد. از طرف دیگر جشنواره‌های جهانی یک قالب سیاسی مشخص ندارند و نمی‌توان همه آن‌ها را به یک چشم دید. بی‌شک فیلم‌های خوب فرصت حضور در جشنواره‌ها را خواهند داشت.
داودی ادامه داد: در سینمای ایران هر مدیری که می‌‌آید کارهای مدیر قبلی را نقض می‌کند و می‌خواهد سینما را دوباره از نو اختراع کند. من قبول دارم که در سینما افراد فرصت طلب وجود دارند اما نباید برای اینکه ماشان خود را پیدا کنیمشان دیگران را زیر سوال ببریم.
شاهسواری: سینمای ایران جایگاه فرهنگی بزرگی دارد
منوچهر شاهسواری صحبت‌های خود را با انتقاد به موضوع انتخاب شده برای برنامه آغاز کرد و گفت: سینمای ایران جایگاه فرهنگی بزرگی دارد چرا باید مخاطبان خود را از مردم ایران انتخاب کند یا از مردم جهان؟ سینمای ایران جهت و سمت‌وسویی دارد در جهان و همیشه سینماگران ایران با نگاه عالمانه به جهان تلاش دارند که به همه مردم نگاه یکسانی داشته باشند. سینمای ایران وظیفه دمیدن روح به جهان بیرونی را دارد و این برآمده از فرهنگ و هنر ایرانی است که در برجسته‌ترین عنصر فرهنگی یعنی سینما حاصل می‌شود.
این تهیه کننده ادامه داد: ما می‌توانیم در عرصه سینمای جهانی باید به عنوان تولید محتوای اصیل فرهنگی کشنگرانه عمل می‌کنیم و نباید منتظر بمانیم آثاری چون «آرگو» و «۳۰۰» ساخته شود و ما آن‌ها را مورد نقد قرار دهیم و در مقابل آن چیزی نساخته باشیم و دیگران بسازند و فقط در مقابل آن واکنش نشان دهیم.
وی در ادامه با اشاره به صحبت‌های جعفری‌جوزانی و عبدالحسن داودی به این نکته اشاره کرد که تمام حرف‌هایی که ما می‌زنیم مشترک است اما از زوایای متقابل مطرح می‌شود.. سینمای ایران با توشه‌های عظیم فرهنگی و اخلاقی که به دوش دارد می‌تواند نقش حساسی را حتی در جهان ایفا کند.
شیخ طادی: نیازمند رقابت با نقاط مختلف کشورهای جهان هستیم
پرویز شیخ طادی نیز با چند سوال سخنان خود را آغاز کرد: آیا سینمای تهرانی به سینمای کشور خط می‌دهد و یا سینمای غربی؟ سینمای بومی ما کجا قرار دارد؟ آیا سینمای جشنواره‌ای در حق سینما حق دارد؟ آیا جشنواره‌های خاص خط‌دهی نداده‌اند؟ تمام فیلم‌های ما فاقد قهرمان و داستان اصلی شده‌اند و سینمای ضدقهرمان برای مخاطبان جذابیتی ندارد.
شیخ‌طادی تاکید کرد: اگر به دنبال جذب جشنواره‌های خارجی و رضایت مردم ایران هستیم با تقلید به جایی نخواهیم رسید و اگر رسیده‌ایم که باید ثابت شود. ما در عرصه سینمای کشور و ساخت فیلم‌ها نیازمند رقابت با نقاط مختلف کشورهای جهان هستیم.
وی سرخوردگی، حرافی، دنیازدگی، بی‌ثباتی، خمودگی، افتادگی در جریان باد، جوزدگی و… را ازجمله ویژگی‌های قهرمانان سینمای اروپا دانست و گفت: البته حضور در این جشنواره‌های خارجی شور آفرین است به این دلیل که می‌دانیم فیلم دیده شده و مخاطب آن را درک کرده است.
این کارگردان به بیان خاطره‌ای از تهیه کننده فرانسوی پرداخت و اظهار کرد: در سال ۸۶ از فرانسه تهیه کننده‌ای ایرانی برای ساخت فیلمی با من تماس گرفت و گفت، یک شرط دارم که باید با موضوع کشور خودت و همسایه ایران فیلمی بسازی و باید در آن انتقاد کنی و من نپذیرفتم.
شیخ طادی افزود: ما باید اهداف جشنواره‌های سینمایی را بشناسیم. باید دیپلماسی فرهنگی سیاسی را بشناسیم. ساخت ۱۰۰ فیلم ضدایرانی و ایجاد ۵۰ شبکه فارسی‌زبان از جمله اقدامات کشورهای اروپایی علیه کشور ایران است. باید با این پیش‌فرض‌ها به سینما نگاه کرد.
نبوی: سینما ساحت رسانه‌ای صنعتی و هنری دارد
اکبر نبوی نیز با اشاره به لزوم بحثهمه جانبه درباره سینما گفت: سینما ساحت رسانه‌ای صنعتی و هنری دارد و نمی‌توان سینما را بدون در نظرگرفتن هیچکدام ازاین ساحت‌ها بررسی کرد باید وقتی تحلیلی از سینما می‌کنیم باید تحلیلی جامعه‌شناسانه نیز داشته باشیم و نباید کلی بحثکردزیرا شانتاژ و جو سازی در سینما یک مقوله است و واقعیت‌های سینما یک مسئله دیگر است.
وی ادامه داد: فیلم دایره جعفر پناهی و امثال فیلمهایی مانند آن؛ عزت ملی ما را زیر سوال برده است اما فیلمهایی مانند خانه دوست کجاست، رنگ خدا، بچه‌های آسمان طعم گیلاس، زیر نور ماه، فیلمهایی هستند که از جشنواره‌های مختلف جایزه گرفتند اما سیاه نمایی نکردند.
در بخش پایانی برنامه مناظره، به انتخاب حضار از بین ۵ میهمان برنامه پرویز شیخ طادی و منوچهر شاهسواری برای مناظره دو نفره انتخاب شدند.
پرویز شیخ‌طادی در ابتدای این بخش درباره سوالی مبنی بر اینکه حضور عده‌ای از فیلمسازان در جشنواره‌ها برای ماندن در سینمای ایران اتفاق می‌افتد، گفت: حضور افراد در جشنواره‌ها تعیین شده نیست.
شاهسواری با اشاره به سال‌های ۷۶ و ۷۷ گفت: ما در آن سال‌ها برای آقای مجیدی با وجود اینکه در جشنواره‌ها حضور موفقی داشت، کلی دردسر کشیدیم. خیلی تلاش کردیم تا مجوز تهیه‌کنندگی بگیرد. من معتقدم بخش مهمی از بار فرهنگی سینمای ایران را تهیه‌کنندگان و کارگردانان به دوش می‌کشد. البته در سال‌های اخیر انحصارهایی در سینمای ایران به وجود آمده است و خیلی‌ها آرزومند حذف همه جریان‌های مستقل هستند.
شاهسواری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: چاره‌ای نداریم جز اینکه در تولید سینمایی خود قدرتمند عمل کنیم و در این مسیر نیازمند خلاقیت و مدیریت دلسوز مدیران فرهنگی هستیم.
مرتضی حیدری از مهمانان این بخش از برنامه پرسید: نیت اصلی برای ساخت یک فیلم حضور در جشنواره است یا کشاندن مردم به سینما؟
شیخ‌طادی در پاسخ به این سوال گفت: منکر این نیستم که فیلم باید برای کشاندن مردم به سینما‌ها ساخته شود اما گاهی حضور در جشنواره‌ها تبدیل به استراتژی می‌شود. البته این به معنی این نیست که ما خودزنی کنیم و در اتمسفر دیپلماسی آن‌ها حضور پیدا کنیم.
وی در ادامه با اشاره به سخنان شاهسواری گفت: فرهنگ و هنر نباید زیرنظر قوه مجریه باشد و ساختار اداری سینما باید جدا و در حوزه دیگری به صورت مستقل به کار خود ادامه دهد و منافع فرهنگی این حوزه را مثل یک سرباز حفظ کنند.
او با اشاره به سینمای ملی ایران گفت: ما در کدام یک از استان‌ها سینما، داریم؟ چرا سینمای بومی شکل نمی‌گیرد؟ به این دلیل اینکه هیچ کدام از تشکل‌های سینمایی ما در استان‌ها حضور ندارند. چرا در مشهد و اصفهان خانه سینما نداریم در حالی که این امکان کمک می‌کند تا آثار سینمای ایران شبیه هم نشود.
شیخ‌طادی در ادامه با طرح چند پرسش گفت: چرا رقابت فرهنگی در استان‌ها وجود ندارد؟ نقش نظام صنفی چیست؟ چه نهادی به شکایت‌ها رسیدگی می‌کند. این سوال‌هاست که باعثمی‌شود ما انحصار را از تهران بگیریم و در استان‌ها پخش کنیم تا در درازمدت سینمای ایران منحصر به تهران نشود و سینمای ملی شکل بگیرد و سینمای ایرانی داشته باشیم.
منوچهر شاهسواری در جواب شیخ‌طادی گفت: اصل حرف شما را به عنوان یک بحثتئوریکی و ساختاری رد نمی‌کنم اما تغییرات مدیریتی و معماری را یادآوری می‌کنم به این معنا که تقریبا ساختار معماری بی‌هویت، یکسان‌ساز و شلخته‌ای در همه جای کشور بوجود آمده در فیلم‌های ما هم شلختگی‌ها ایجاد می‌کند.
شاهسواری افزود: متاسفانه یکسان‌سازی عمومی را در همه بخش‌ها از جمله فیلم و نیز تلویزیون نیز می‌بینیم.
شاهسواری با بیان اینکه سینما تا سال ۷۳ روند رو‌به‌رشدی داشته، تصریح کرد: در این روند ترکیب متنوعی از تمام موضوعات در فیلم‌های ایران وجود داشته است ما تنها کشوری بودیم که در آن جنگ رخ داده و سینمای آن تعطیل نشده است. یادگرفتیم که در کنار جنگ موضوعاتی همانند فقر، بیکاری و… را به تصویر بکشیم.
شیخ‌طادی در توصیه به حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی گفت: معتقدم که ایوبی باید یکبار برای همیشه تلاش کند تا ساختار وزارتخانه را به گونه‌ای تغییر دهد که از درون آن مدیران توانمند تربیت و وارد جامعه شوند.
وی ادامه داد: در وهله دوم معماری شهر‌ها را جدی بگیرد و به اقوام و ملت‌ها توجه کند تا آن‌ها نیز فعالیت‌های سینمایی داشته باشند و بدانند که ایوبی رئیس سازمان سینمای ایران است نه سینمای تهران.
وی توصیه کرد: ایوبی باید جلسه عمومی ماهیانه جلسه برای سینماگران ترتیب بدهد و تریبونی ایجاد کند تا سینما را حفظ کند.
شاهسواری نیز در توصیه به وزیر ارشاد و معاون سینمایی وی گفت: ابتدا توصیه و تذکری برای خودمان دارم. وظیفه اصلی ما روشنگری، تولید و افتخار به داشته‌هایمان است. دولت نیز وظیفه دارد با گفتگو، اعتماد متقابل را ایجاد کند و به زیر ساخت‌ها توجه کند.
