قضات در صدور رأی دقت نکنند، حکمی صادر می‌شود که برخی آن را به تمسخر می‌گیرند/ با حدس و گمان رأی ندهید

به گزارش ایلنا، سید احمد مرتضوی مقدم، رئیس دیوان عالی کشور در نشست مشترک با قضات و همکاران قضایی استان گلستان ضمن عرض خدا قوت به همکاران قضایی که از ابتدای هفته به بازرسی از شعب استان گلستان پرداخت و اظهار کرد: وظیفه خطیر و مهم دستگاه قضایی اجرای عدالت و احقاق حق است، تمام امکانات موجود در قوه قضاییه و تمام قوانینی که تصویب می شود، ابزاری برای رسیدن به حق و اجرای عدالت است. 

وی با تاکید بر اینکه آنچه برای دستگاه قضایی ملاک و معیار است احقاق حق و تحقق عدالت است، گفت : خداوند متعال بر ما منت گذاشته و به برکت انقلاب اسلامی کرسی قضاوت را در اختیار ما گذاشته است، حیثیت آبرو، مال و جان مردم در دست قضات است، این موضوع یک امر خطیر از جهت نتیجه ای است که از قلم قضات حاصل می‌شود و هم جایگاه بزرگی است. 

حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم ادامه داد: قضات شریف همه خلیفه و جانشین خدا در صدور حکم هستند، خداوند متعال به حق و عدل حکم می کند و خلیفه نیز باید همینگونه باشد.

وی با اشاره به انجام نظارت های دوره ای از شعب قضایی و فواید مطلوب آن در استانها تصریح کرد: از اردیبهشت ماه سال ۹۸ که بنده به دیوان عالی آمدم، سعی من بر استمرار نظارت‌های حضوری در استانها بوده که البته شیوع ویروس کرونا قدری کار را با کندی مواجه کرد اما تعطیل نکرد. 

رئیس دیوان عالی کشور اضافه کرد: در این بازرسی‌ها از شعب نظارت می‌شود و پیشنهادات و نظرات همکاران قضایی نیز استماع می شود. 

 وی گفت: کار اصلی قضات صدور رای است و خصوصیات این رای به خصوص احکام صادره از دادگاه های کیفری یک که این پرونده‌ها به دیوان عالی کشور می‌‌آید، اهمیت زیادی دارد. آرای قضات به خصوص در مورد موضوعاتی که در جامعه مطرح است، باید به صورت علمی و استدلالی باشد تا در مرجع بعدی نیازی به استدلال مجدد نباشد. 

حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم افزود: قضاتی که دارای مدارج علمی بالا هستند باید در صدور رای دقت کنند، در غیر این صورت گاهی رأیی صادر می‌شود که برخی آن را به تمسخر می‌گیرند، به خصوص آرای دادگاه‌‌های تجدیدنظر  در استان باید علمی، مستند و مستدل باشد تا وقتی پرونده مورد مطالعه قرار می گیرد مشخص شود که قاضی پرونده را به دقت خوانده و استدلال جدیدی اضافه شده است، در این صورت رای برای فردی که علیه اش صادر شده قانع کننده است. 

رئیس دیوان عالی کشور بیان کرد: هیچگاه با حدس و گمان رای ندهید چرا که این کار برای قضات مسئولیت شرعی دارد، در صدور رای پیامد و نتایج آن را در نظر داشته باشید، مثلا اگر یک  رای برای تخریب ملک یا تعطیلی کارخانه  می دهید، پیامدهای، خانوادگی ، اجتماعی، اقتصادی آن را از قبیل از هم پاشیدگی خانواده ها و بیکاری کارگران را در نظر بگیرید. برخی دوستان ممکن است اشاره کنند که قانون اینگونه است، اما اگر صرف قانون باشد می شود نرم افزاری را درست کنند که طبق قانون رای دهد، در حالی که قضات برای اجرای عدالت و احقاق حق در این جایگاه نشسته اند. باید  با خلاقیت و استعداد برای احقاق حق راهکار و ابتکار به خرج دهید. 

حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم  خطاب به قضات گفت: چنان رای دهید که انگار مرجع دیگری قرار نیست این رای را ممیزی کند و این رای اول و آخر است، چون بین خود و خدایتان این پیمان را بسته اید که رای حق و بر اساس عدالت دهید.

وی با تاکید بر اینکه  نمی‌توان هر تصمیم و رای را نظر قضایی دانست،  گفت: آن تصمیمی که با معیارهای قانونی و عرفی جامعه قابل تطبیق باشد نظر قضایی است.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم اضافه کرد: قضات باید اهل مشورت باشند، در تصمیماتتان اگر یک درصد احتمال خلاف می دهید مشورت کنید و مسائل مهم را در جلسات مطرح و مورد بررسی قرار دهید،  در صدور آرا نگارش را مورد توجه قرار دهید، برخی آرا خبر و مبتدای آن با هم انطباق ندارد. زینت رای شما نگارش است و از کلمات مناسب و درست و نظرات حقوقدانها استفاده کنید و اندیشه های فکری و حقوقی خود را در قلمتان بیاورید، در آینده روی این آرا قضاوت خواهد شد، این آرا بهترین سند علمی قضات ماست.

رئیس دیوان عالی کشور با بیان چند توصیه مهم به قضات، افزود: شیوه رسیدگی و گزارش دهی سنتی است و باید استعداد و هنری به خرج دهید تا موجب تسریع در کار شود و اطاله دادرسی کم شود. گاهی ضرورتی ندارد حجم زیادی اوراق در پرونده باشد.

مرتضوی مقدم تصریح کرد:  گاهی اوقات ما می بینیم برخی گزارشات و آرا خوانا نیست، باید در این مورد دقت شود،  همچنین پرونده های سنگین که ۳۰۰ برگ دارد را مجلد کنید.

رئیس دیوان عالی کشور بر فهرست بندی پرونده ها تاکید کرد و گفت: در مورد پرونده های سنگین همچون پرونده های قتل  فهرست تهیه کنید تا وقت قاضی در دیوان عالی کشور صرف ورق زدن نشود و تلاشش بر صدور رای با توجه به مستندات باشد.

وی ادامه داد: مشکل برای مردم درست نکنید و اگر کاری از دست شما ساخته است آن را به کس دیگر محول نکنید، این امر موجب رضایتمندی و دلگرمی مردم می شود، برای مردم خرج تراشی نکنید با تصمیمات درست کار مردم را به انجام برسانید. اگر تصمیمات قضایی بر اساس روال درستی پیش نرود، سبب می شود مردم دنبال دلال و آشنا بگردند و این موارد منشا فساد می شود.

وی افزود: به وقت مردم اهمیت دهید، هنگامی که وقت رسیدگی و یا ملاقات  تعیین می کنید ، فرد گاهی از راه دوری می آید و هزینه بلیط و مسیر داده است بنابراین به وقت  فردی که به شما مراجعه کرده اهمیت دهید.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم در پایان تصریح کرد: اشتباه و خطا اجتناب ناپذیر است اما باید با مشورت و مطالعه آن را به حداقل رساند، اصل بر دقت قاضی است و اگر اشتباه کند مواخذه می شود، ما همه در معرض دید جامعه هستیم و باید دقت لازم را داشته باشیم. 

لازم به ذکر است، حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم رئیس دیوان عالی کشور روز گذشته به استان گلستان سفر کرد و ضمن ادای احترام به مقام شامخ شهدای این استان، دیدار با نماینده ولی فقیه و ملاقات با خانواده شهدای مدافع حرم، صبح امروز در جمع قضات و همکاران قضایی سخنرانی کرد. 

شایان ذکر است، هیات بازرسی دیوان عالی کشور و معاونت  نظارت به سرپرستی دکتر انصاری از روز شنبه، به بازرسی از تمامی دادگاه ها و شعب استان گلستان پرداختند.