تاجیک در گفتوگو با ایلنا:
هر چه به اکتبر و نوامبر نزدیک میشویم، فشارها افزایش مییابد/ نگذاریم اروپا پشت سر ترامپ قرار گیرد/ قطعنامه ۲۲۳۱ مشروعیت خود را از برجام میگیرد
دیپلمات پیشین ایران دو موضوع اجرای مکانیسم ماشه و لغو تحریمهای تسلحاتی ایران و کشمکشهای ایالات متحده را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.
هر چه به ماه اکتبر و نوامبر نزدیک میشویم، فشارها بر ایران افزایش پیدا میکند
«نصرت الله تاجیک» تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره دو اتفاق پیش روی ایران یعنی فعالسازی مکانیسم ماشه توسط آمریکا و لغو تحریمهای تسلیحاتی در مهر ماه اظهار داشت: هر چه به ماه اکتبر که زمان خاتمه تحریمهای تسلیحاتی ایران در اثر اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ است و نیز به تاریخ انتخابات آمریکا نزدیک میشویم، فشار منطقهای و بینالمللی بر ایران افزایش پیدا میکند و این موضوعی واضح است. آنها به دنبال این هستند که با افزایش فشارها، ارادهشان را بر جمهوری اسلامی تحمیل کنند.
تصمیم آمریکا برای فعالسازی مکانیزم ماشه، مأخذ قانونی ندارد
وی ادامه داد: اینکه آمریکا میخواهد مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کند، از لحاظ حقوق بینالملل ماخذ قانونی ندارد و نمیتواند چنین کاری انجام دهد، مگر اینکه با زور و به صورت یکطرفه تحریمهایی را که قبلاً ذیل قطعنامههای شورای امنیت بوده است، فعال کند اما از طرف خودش و نه از جانب جامعه بینالملل؛ این موضوع به اراده دیگر کشورها بستگی دارد که چقدر با ایالات متحده همکاری کنند. در دورهای که تحریمهای شورای امنیت بر ایران تحمیل میشد، کشورها ملزم به اجرای قانون و مصوبه بینالمللی شورای امنیت بودند اکنون دیگر آن مصوبه وجود ندارد و آمریکا میخواهد به صورت یک جانبه و با اعمال زور، فشار و تطمیع کشورها یا شرکتهای بینالمللی ایران و کسانی که با ایران ارتباط و فعالیت دارند، تحریمها را اجرا کند وگرنه هیچ منشا قانونی ندارد.
قطعنامه ۲۲۳۱ مشروعیت خودش را از برجام میگیرد
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه آمریکا به دلیل اینکه تفسیر غلط و یکجانبهای از قطعنامه ۲۲۳۱ دارد، معتقد است که چون عضو مشارکتکننده این قطعنامه بوده بنابراین میتواند همچنان این تحریمها را علیه ایران درخواست کند؛ این تفسیر غلطی است، زیرا قطعنامه ۲۲۳۱ مشروعیت خودش را از برجام میگیرد و چون آمریکا از برجام خارج شده است نه عضوی از برجام تلقی میشود و نه مشارکتکنندهای ذیل قطعنامه؛ بنابراین هیچ کشوری این موضوع را قبول نکرده است. تاکنون دو بار رای گیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام شده است یک بار با موضوع مکانیزم ماشه و یک بار به دلیل قطعنامه ۲۲۳۱ که در هر دو مورد رای نیاورده است و کشورهای دیگر تاکید کردند که کشوری که از این توافقنامه خارج شده است، دیگر نمیتواند در آن دخالت کند، بنابراین آمریکا بیشتر از طریق زور و تطمیع شرکتهای بینالمللی یا دیگر کشورها اقدام میکند وگرنه از لحاظ قانونی و حقوق بینالملل اجازه چنین اقدامی را ندارد. ایالات متحده با فعال شدن مکانیسم ماشه یک سلسله مشکلاتی برای شورای امنیت به وجود خواهد آورد اما تا این لحظه هیچ کشور تاثیرگذار و صاحب نقشی در صحنه بینالملل، نظر و تلقی آمریکا را نپذیرفته است.
ترامپ نتوانست در مقابل اقدامات ایران یارگیری کند
وی درباره توافق مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی مبنی بر اینکه آمریکا نمیتواند مکانیزم ماشه را فعال کند، گفت: ایران به ویژه بعد از خروج ترامپ از برجام سیاستهای خوبی را در پیش گرفت، اول اینکه یک استراتژی داشتیم که سعی کنیم ترامپ را در خروج از برجام منزوی نگهداریم، ترامپ نتوانست یارگیری کند و هیچ کشوری را با خودش همراه سازد چه بسا برخی از دستاندرکاران تیم ترامپ از جمله برایان هوک نیز سرشان را در این راه گذاشتند.
نگذاریم اروپا پشت سر ترامپ قرار گیرد
تاجیک درباره تاکید اروپا بر ماندن در برجام و لغو کاهش تعهدات برجامی ایران، افزود: در چهار گام نخست ایران در کاهش تعهدات برجامی، کشورهای اروپایی و دیگر کشورها حساسیت نشان ندادند اما گام پنجم واکنش اروپاییها را در پی داشت؛ اما به معنای این نیست که ما باید رعایت کنیم. ما باید نوعی با هم پیمانان خودمان رفتار کنیم که استراتژی نخست همچنان کارایی داشته باشد یعنی ترامپ نتواند یارگیری کند و در خروج از برجام منزوی بماند. اگر این استراتژی را قبول داریم و معتقدیم برای ما خوب است باید با اروپاییها همکاری کنیم به طوری که هم اصولمان را حفظ کنیم و هم نگذاریم اروپا پشت سر ترامپ قرار گیرد به طور مثال اقدام ایران در مورد آژانس بین المللی به موقع و مناسب بود هم زمان و هم روش خوبی انجام شد و این نشان میدهد که ما علاقهمند هستیم برجام همچنان پایدار بماند. پایدار ماندن برجام هم برای ایران و و هم برای جامعه بین المللی به ویژه اروپا منفعت دارد، زیرا خاورمیانه حلقه اول امنیتی اروپا است و هر گونه مشکلی خشونت و بحرانی که در خاورمیانه انجام شود تاثیراتش را بر اروپا میگذارد نه آمریکا؛
باید با پیدا کردن یک گفتمان غالب بین ایران و اروپا بن بست نسبی موجود را حل کنیم
وی در پایان گفت: اروپا این موضوع را مدنظر دارد که با ایران به گونهای رفتار کند که برجام پایدار بماند؛ ایران نیز میخواهد برجام پایدار بماند بنابراین باید با پیدا کردن یک گفتمان غالب بین ایران و اروپا بن بست نسبی و ناهمگنیهایی که وجود دارد را حل کنیم تا ترامپ نتواند اروپاییها را پشت سر خودش قرار دهد و علاوه بر آن بتوانیم به از امکانات اروپا بهتر استفاده کنیم.