مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
شکست ترامپ در راه‌اندازی مکانیسم ماشه روی انتخابات نوامبر اثرگذار است/ باید منتظر ساز و کار ایران و روسیه در نشست احتمالی شورای امنیت باشیم
تحلیلگر مسائل آمریکا به بررسی اقدامات آمریکا در موضوع فعال کردن اسنپ بک، آثار و نتایج آن در کنش‌گری با ایران پرداخت.
آمریکا بعد از ناکامی در به ثمر رساندن قطعنامه‌ای علیه ایران در موضوع تمدید تحریم‌های تسلیحاتی، اعلام کرد که مکانیسم ماشه را فعال کرده و این موضوع را نیز به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرده است. این اقدام آمریکا با موضع‌گیری صریح و تند اتحادیه اروپا، روسیه و چین روبرو شد.
«مرتضی مکی» تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اقدام آمریکا در فعال کردن اسنپ‌بک و همراهی نکردن اعضای برجام با این اقدام اظهار داشت: تحولات آمریکا طی چهارسال گذشته را باید بر اساس متغیرهای «دونالد ترامپ» در عرصه داخلی و خارجی آمریکا ارزیابی و تحلیل کرد. ترامپ همچنان که نشان داد برخلاف دیگر روسای جمهور آمریکا قائل به بازی در قواعد حقوقی، سیاسی و امنیتی بین‌المللی نیست و با شعار «اول منافع آمریکا» همه چیز را در داخل و خارج از ایالات متحده به چالش کشید و با خروج از بسیاری توافقنامه‌های دو و چندجانبه بین‌المللی نشان داد که اصلا مهم نیست که دیدگاه و مواضع کشورها به نوع رفتارهای آمریکا در قبال مسائل گوناگون به ویژه توافقنامه برجام چیست.
وی اضافه کرد: برای ترامپ مهم نیست که نظام بین‌الملل، کشورهای متحد و منتقد ایالات متحده چه نگاهی به نوع رفتارهای ترامپ در قبال برجام داشته‌اند و این رفتارها تا‌چند اندازه با قواعد بین‌المللی و اخلاقی مناسبت دارد؛ از این جهت می‌توان رفتارهای ترامپ را نسبت واکنش‌هایی که در هفته گذشته در شورای امنیت سازمان ملل داشت تحلیل کرد؛ همانگونه که وعده داده بود برخلاف همه انتقادها و فشارهایی که در داخل و خارج از آمریکا به دولت ترامپ وارد شده بود، موضوع اسنپ بک و مکانیزم ماشه را در دستور کار خودش قرار داد.
این تحلیلگر مسائل آمریکا و اروپا درباره احتمال موفقیت ترامپ و دولت آمریکا در اجرایی کردن مکانیزم ماشه علیه ایران، گفت: بسیار سخت است که اکنون در مورد این موضوع اظهار نظر کنیم؛ سناریوهای مختلفی تا حالا مطرح شده است اما اینکه آمریکا چقدر می‌تواند از نفوذ حقوقی و سیاسی خود در سازمان ملل استفاده کند و به اهداف سیاسی خود دست یابد، مشخص نیست. کل جامعه بین‌المللی مخالف آمریکا هستند. در قطعنامه پیشین که ۲ هفته پیش در شورای امنیت مطرح شد ۱۳ به ۲ آمریکا ناکام ماند و این موضوع برای هر دولتی می‌تواند درس‌آموز باشد، اما آقای ترامپ می‌خواهد از تمام خلاءها و نفوذی که در سازمان ملل وجود دارد استفاده کرده و به هدف خودش که فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران است دست پیدا کند.
وی افزود: اکنون تفسیرهای مختلفی از موضوع اسنپ‌بک، قطعنامه ۲۲۳۱ و توافقنامه برجام می‌شود هم جمهوری اسلامی هم شرکای اروپایی آمریکا و همچنین و روسیه و چین اعلام کرده‌اند که آمریکا نمی‌تواند از قطعنامه ۲۲۳۱ و توافقنامه برجام برای راه‌اندازی مکانیسم ماشه استفاده کند، اما تفسیری که آمریکایی‌ها از این قطعنامه دارند متفاوت است و مدعی هستند که چون در قطعنامه ۲۲۳۱ نام آمریکا به عنوان یکی از شرکا و نماینده ناظر در برجام آمده است، می‌تواند در این توافقنامه نقش‌آفرین باشد چراکه برجام یک توافقنامه بین دولتی و قطعنامه ۲۲۳۱ فراتر از برجام بوده و یک سند حقوقی سازمان ملل محسوب می‌شود و آمریکا می‌خواهد از این سازوکار استفاده کند و به هدف نهایی خودش یعنی اسنپ بک برسد و آن را اجرایی کند تا تحریم‌های پیش از برجام را دوباره علیه ایران تحقق دهد.
این کارشناس مسائل بین‌المللی خاطرنشان کرد: اما اینکه دولت‌های اروپایی، چین و روسیه همچنان که بیانیه‌ای در مقابل اقدام آمریکا در استفاده از اسنپ بک صادر کردند، تا چقدر این اراده قوی را دارند و آیا راهکار یا اراده جدی هم دارند که از نظارت‌های حقوقی در سازمان ملل استفاده کنند و جلوی آمریکا را بگیرند یا نه، موضعی است که باید منتظر ماند و دید. اما موضوع تشکیل جلسه شورای امنیت درباره گزارش آمریکا اولین گامی است اگر اروپایی‌ها به این درخواست آمریکایی‌ها و قرائت گزارش رای منفی دهند آمریکا با مانع و چالش جدی برای دستیابی به هدفش روبرو می‌شود؛ باید دید که آیا اروپایی‌ها از این فرصت استفاده می‌کنند، یا اثر تمهیداتی که آمریکایی‌ها چه از لحاظ سیاسی و چه از نظر حقوقی و همچنین تهدیدها و تحریم‌هایی که م تواند استفاده کند می‌تواند ۹ رای حاضر در شورای امنیت سازمان ملل جذب کند.
وی ادامه داد: باید منتظر بود و دید که اروپایی‌ها تا چه حد این اراده قوی را دارند که نگذارند جلسه شورای امنیت تشکیل شود. اما اگر جلسه شورای امنیت تشکیل شد باید سناریوهای مختلف دیگری که تاکنون درباره اسنپ بک مطرح شده است، مورد بررسی قرار گیرد و باید دید ایران و روسیه از چه ساز و کاری استفاده می‌کنند که نگذارند آمریکا به هدف خود در بازگرداندن تحریم‌ها برسد.
این کارشناس مسائل آمریکا درباره اینکه در صورتی که آمریکا در موضوع مکانیسم ماشه شکست بخورد، جایگاه حقوقی آن در دنیا با چه فضایی روبرو می‌شود، تصریح کرد: از همین حالا حتی از داخل آمریکا گفته شده که اگر آمریکایی‌ها بار دیگر در مقابل ایران شکست بخورند هزینه بسیار سنگین سیاسی را درباره حق وتو متحمل خواهند شد؛ اگر آمریکایی‌ها واقعا در این زمینه با مشکل جدی برخورد کنند قطعاً می‌تواند در انتخابات آمریکا موثر باشد و البته پیروزی بزرگی برای جمهوری اسلامی است که توانست یک اجماع بزرگ علیه آمریکا را با استفاده از برجام تحقق بخشد و پیروزی دولت روحانی و توافقنامه برجام می‌تواند باشد.
وی تاکید کرد: اگر این توافقنامه وجود نداشت قطعاً شرایط امروز وجود نداشت. درست است که برجام از لحاظ اقتصادی منافعی را که مدنظر ایران بود، نتوانست تحقق بخشد اما از لحاظ سیاسی، حقوقی و امنیتی قطعاً توانسته است برای جمهوری اسلامی ایران منافعی را در بر داشته باشد و این نکته مهمی است که بعد از شکست سنگین آمریکا در تلاش مجدد برای بازگرداندن تحریم‌ها می‌تواند مورد بحث قرار بگیرد.
