ظریف:
جنازه برجام آمریکا را شکست داد/ دوران یکجانبه‌گرایی آمریکا به پایان رسیده است
وزیر امور خارجه به تشریح آنچه که در مدت اخیر در مسیر ناکامی آمریکا در به ثمر رساندن قطعنامه علیه ایران اتفاق افتاد، پرداخت.
به گزارش ایلنا، «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران ضمن گرامیداشت فرا رسیدن ماه محرم و ابراز امیدواری نسبت به رعایت دستور العمل های بهداشتی در مراسم عزاداری دهه اول محرم و همچنین گرامیداشت یاد شهدای دولت و شهدای سلامت، گفت: عامل اصلی قدرت ملی ما مردم هستند؛ به فرموده حضرت امام ولی نعمت ما هستند و اگر بتوانیم، باید در شرایط سخت فشار را از روی مردم برداریم.
وی درباره ناکامی آمریکا در لغو تحریم تسلیحاتی ایران اظهار داشت: آمریکا یک سیاست غلطی را با برهم زدن برجام شروع کرد؛ یک روز شماری در صفحه وزارت خارجه آمریکا گذاشتند که ۷۰۰ روز دیگر محدودیت‌های تسلیحاتی ایران تمدید می‌شود اما آنها نفهمیدند که شرایط سیاسی جهان تغییر کرده و ما به جهان پسا غربی وارد شده‌ایم و زمان قدر قدرتی آمریکا تمام شده است. آمریکا فکر می‌کرد ۹ رأی مثبت می‌آورد و کار به وتوی چین و روسیه می‌رسد. اما کار به وتو هم نرسید چون فقط یک کشور به قطعنامه آمریکا رأی داد.
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به شکست بزرگ آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل برای قطعنامه پیشنهادی‌اش درباره ایران گفت: در این قضیه جنازه برجام آمریکا را شکست داد.
وی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها با هدف کسب رأی درباره رأی برای قطعنامه پیشنهادیشان پیرامون تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به کشورهای مختلفی سفر کردند اظهار داشت: علاوه بر وزیر خارجه آمریکا آقای برایان هوک مسئول گروه اقدام درباره ایران که به دلیل شکست سیاست‌های آمریکا در امور ایران کنار گذاشته شد، سفرهای زیادی انجام دادند از جمله به منطقه ما هم سفر کردند و برای آنکه بگویند تنها نیستیم سراغ سه کشور همسایه ما هم آمدند. متاسفانه سه کشور همسایه ما هم نامه نوشتند که ما می‌خواهیم تحریم تسلیحاتی ایران تمدید شود؛ اما سایر کشورهای عضو سازمان همکاری‌های خلیج فارس این را قبول نکردند به همین دلیل فکر دیگری کردند و گفتند دبیر کل این سازمان یک نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل بنویسد و درخواست تمدید تحریم‌ها را دبیرکل سازمان همکاری‌های خلیج فارس مطرح کرد.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه وزیر امور خارجه آمریکا به این نامه دبیرکل سازمان همکاری‌های خلیج فارس استناد کرد افزود: بعد مشخص شد که این نامه موضع همه کشورهای عضو این سازمان نیست و نظر دبیرکل است؛ یکی از کشورها رسماً اعلام کرد که این نامه موضع ما نبود بقیه آنها هم به صورت خصوصی این مطلب را به ما اعلام کردند.
ظریف ادامه داد: آمریکا با این توهم که ما ابرقدرت هستیم جلو آمد و هفته پیش مجبور شد قطعنامه ۳۵ بندی‌اش را تبدیل به چهار بند کند؛ البته قطعنامه موذیانه‌ای بود چون می‌خواست از این طریق با استناد به برخی از قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت که تحریم‌های ایران را لغو کرده بود، تحریم‌ها را برگرداند. این کار آمریکایی‌ها هم نتوانست رأی اعضای شورای امنیت را به دست بیاورد و حتی دو رأی قطعنامه قبلی را هم از دست داد.
وی با تاکید بر اینکه اتفاق شورای امنیت در روز جمعه گذشته نشانه چند جانبه‌گرایی و پایان ابرقدرتی است گفت: آمریکا دچار اشتباه محاسباتی شده است؛ البته این اولین اشتباه محاسباتی آمریکا نیست. آمریکا ۱۹ سال پیش به افغانستان حمله کرد که طالبان را اخراج کند اما الان در تلاش است با طالبان مذاکره کند که ببیند چگونه می‌تواند از افغانستان در برود.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به یکی دیگر از اشتباهات محاسباتی آمریکا اظهار داشت: پیش از حمله آمریکا به عراق من در شورای امنیت سازمان ملل گفتم آثار حمله آمریکا به عراق می‌تواند پیچیده باشد اما یک اثرش کاملاً واضح است و آن این است که افراط گرایی را در منطقه ما افزایش می‌دهد؛ خوب آمریکایی‌ها این کار را کردند و بعد از حدود ۱۷ سال تازه فهمیدند که چه اشتباه محاسباتی انجام داده‌اند.
ظریف با تاکید بر اینکه موضوع رد قطعنامه پیشنهادی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل هم یک اشتباه محاسباتی بود، تصریح کرد: البته همکاران من هم تلاش زیادی برای تحقق این موضوع انجام دادند؛ فراموش نکنیم که ۶ قطعنامه شورای امنیت علیه ایران همگی با رأی مثبت روسیه و چین تصویب شد و اینکه حالا دو کشور عضو دائم رأی منفی دادند و سایر کشورها رأی ممتنع دادند مقداری از واقعیت به این باز می‌گردد که دوران یکجانبه گرایی آمریکا به پایان رسیده است.
وی همچنین اظهار داشت: اینکه بعضی از خبرگزاری‌ها گفتند چون اعضای شورای امنیت سازمان ملل می‌دانست روسیه و چین این قطعنامه را وتو خواهند کرد، رأی ممتنع دادند؛ اما باید گفت حتی خیلی وقت‌ها مثلاً در موضوع فلسطین همه می‌دانند که آمریکا قطعنامه را وتو می‌کند اما باز رأی مثبت می‌دهند؛ این طور نیست که بدانند یک قطعنامه‌ای را یک نفر وتو می‌کند بنابراین به آن رأی ندهند.
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه این کار انجام شده را نباید دست کم گرفت گفت: ممکن است اروپایی‌ها تلاش‌هایی کرده باشند برای آنکه یک راه حل میانی پیدا کنند اما واقعیت امر این است که این یکی از معدود بارهایی است که اروپا همراه آمریکا رأی نداد؛ بله در قضیه فلسطین چون آمریکا می‌خواهد زور بگوید وقتی قطعنامه‌ای می‌آید فلسطینی‌ها با اروپایی‌ها مشورت می‌کنند و خیلی وقت‌ها از مواضعشان عقب نشینی می‌کنند. اما ما هیچ گاه این کار را نکردیم در حالی که اروپایی‌ها به ما چندین بار پیشنهاد دادند که شما این را بپذیرید اما ما تا روز آخر گفتیم نمی‌پذیریم.
ظریف افزود: برای مثال فلسطینی‌ها خیلی وقت‌ها این کار را می‌کنند که مثلاً برای آنکه ۱۴ رأی مثبت بیاورند خیلی از بخش‌های متن قطعنامه را نرم می‌کنند اما این بار آمریکایی‌ها این کار را کردند.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها قطعنامه مفصلی که داشتند را تبدیل به چهار بند کردند. خوب این واقعیت را باید در نظر بگیریم؛ وزارت خارجه در چهار پنج سال گذشته خیلی در داخل صحبت نکرده است به این دلیل که ما وظیفه خودمان می دانیم که از دستاوردهای نظام در جامعه بین المللی دفاع بکنیم؛ من همیشه به همکارانم می گویم که ما حقوق نمی‌گیریم که از خودمان دفاع کنیم بلکه حقوق می‌گیریم تا از ایران دفاع بکنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه بعضی‌ها برجام را چند بار کشتند و دفن کردند گفت: اما ببینیم که جنازه برجام آمریکا را شکست داد؛ چرا که یک واقعیتی در جامعه جهانی به اسم برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ وجود دارد که در واقع کشورها احساس می‌کنند آمریکا در برابر اجماع جامعه بین المللی ایستادگی می‌کند.
وی با اشاره به موضع اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه آمریکا نمی‌تواند از مکانیزم ”اسنپ بک“ استفاده کند، ادامه داد: انگلیس، نزدیک‌ترین دوست آمریکا هم معتقد است استفاده از مکانیزم حل و فصل اختلافات، امکان پذیر نیست.
وزیر امور خارجه درباره علت ناآرامی‌های اخیر در جامعه داخلی آمریکا, افزود: پدیده‌های اجتماعی, علل مختلفی دارد و نمی‌شود تصور کرد که اگر آقای ترامپ نبود واکنش جامعه بین المللی و جامعه داخلی آمریکا به رفتارهای حکومت, همین بود که الان است, حتماً رفتارهای شخصی و برخی کارهای عجولانه ترامپ و دولتش, واکنش‌ها را تشدید می‌کند و کارهای غیر حرفه‌ای که وزیر خارجه او و سفرایش انجام می‌دهند, تأثیر می‌گذارد اما برخی علل هم ساختاری است.
ظریف ادامه داد: در تحلیل‌هایی که در محافل عملی درباره کرونا می‌شود بسیاری درباره جهان پسا کرونا صحبت می‌کنند. بهترین تحلیلی که دیدم این است که کرونا روند تحولات بین المللی را تغییر نداده بلکه این روند را تسریع کرده است.
ظریف افزود: مشکلات داخلی آمریکا از سال‌ها پیش آغاز شده بود و نا آرامی‌های اخیر در ادامه آن است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: همچنین انتخاب ترامپ واکنشی به این واقعیت بود که شغل‌ها از آمریکا به سوی آسیا پر می‌کشید و یکی از عللی که نگرانی درباره جهانی شدن در آمریکا پیدا شد و جنبش ضد جهانی شدن در آن جا ایجاد شده این بود که طبقه‌ای از کارگران به ویژه به قول آنها ”یقه آبی‌ها“، احساس می‌کردند شغل‌های آنها از دست آنها به کشورهای دیگر می‌رود.
وی گفت: آقای ترامپ هم ضد این مسائل حرکت کرد و گفت صنایع ماشین سازی و فولاد را به آمریکا بر می‌گردانیم و این‌ها واکنشی به جهانی شدن بود که شکل گرفته بود اما روندهایی مانند نارضایتی داخلی آمریکا ادامه دارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه آمریکایی‌ها علیه ایران خیلی تلاش کردند و فشارهای زیادی آوردند تا تابستان داغ را ایجاد کنند، اضافه کرد: آمریکا در زمانی که می‌خواست از برجام خارج شود از ”اسنپ بک“ استفاده نکرد زیرا در آن موقع عضو برجام بود اما اکنون تهدید به استفاده از آن می‌کند.
ظریف با اشاره به موضع اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه آمریکا نمی‌تواند از مکانیزم ”اسنپ بک“ استفاده کند، ادامه داد: انگلیس، نزدیک‌ترین دوست آمریکا هم معتقد است استفاده از مکانیزم حل و فصل اختلافات، امکان پذیر نیست.
وزیر امور خارجه گفت: کمله ”اسنپ بک“ در برجام و در قطعنامه ۲۲۳۱ نیست بلکه این کلمه غلط مصطلحی است که آمریکا راه انداخته است تا دنیا خیال کند که این تحولی است که به صورت خودکار انجام می‌شود در حالی که اصلاً این گونه نیست. علت اینکه آمریکایی‌ها در زمانی که در برجام بودند از اسنپ بک استفاده نکردند و به جای آن از برجام خارج شدند این بود که آنها اشتباه محاسباتی کردند.
وی با اشاره به اینکه کشورها در دوران گذار, اشتباه محاسباتی زیادی می‌کنند، اضافه کرد: صدام اشتباه محاسباتی کرد و به سقوط او منجر شد و میلوسیوچ اشتباه محاسباتی کرد و به از هم پاشیدگی یوگسلاوی منجر شد و قزافی هم اشتباه محاسباتی کرد و به سقوط او منجر شد.
وزیر امور خارجه گفت: اشتباه محاسباتی آمریکا در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ موجب خونریزی فراوان شد و به قول آقای ترامپ, هفت تیلیارد دلار هزینه کردند و یک تیلیارد هم خودش هزینه کرد اما جزء خفت, دستاوردی نداشتند.
ظریف افزود: این دفعه هم آمریکایی‌ها اشتباه محاسباتی و فکر کردند که به علت این فشارها، دولت ایران ساقط می‌شود یا اینکه جمهوری اسلامی و مردم ایران در برابر آنها کوتاه می‌آیند.
او ادامه داد: آقای ترامپ پس از آن که از برجام خارج شد به بسیاری از متحدان غربی‌اش گفت که به من چند ماه فرصت بدهید و ایران را به پای میز مذاکره می‌کشانم. ترامپ هنوز هم کوتاه نمی‌آید و می‌گوید اگر من انتخاب شوم در مدت یک ماه، ایرانی‌ها به پای میز مذاکره می‌آیند.
وی خاطرنشان کرد: علت اینکه ترامپ در ابتدا اشتباه کرد این بود که خیال می‌کرد ایران را در مدت سه ماه ساقط می‌کند در حالی که مردم ما ثابت کردند ترامپ اشتباه می‌کند و مردم موجب شدند سیاست ترامپ شکست بخورد و ما باید قدر این مردم را بدانیم. در هفته دولت باید یادمان باشد که ما دولتی‌ها خادم مردم هستیم و این مردم ولی نعمت ما هستند و آنها بودند که ما را حفظ کردند و مردم ترامپ را شکست دادند و جلوی تعبیر شدن رویای آقای ترامپ و آقای بولتون را گرفتند و این تحول بسیار مهمی است.
وزیر امور خارجه درباره موضع گیری‌ها و زیاده خواهی های آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای هم گفت: آژانس شروع کرد به سؤال کردن در موضوعات پرونده بسته شده PMD یا ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران و ادعا کردند که اطلاعات جدیدی به ما رسیده است و ادعاهایی بر اساس قرارداد پادمان و پروتکل الحاقی داشتند و این در حالی است که اکنون بیشترین تعداد بازرسی‌های آژانس در ایران در حال انجام است و این بازرسی‌ها قابل مقایسه با کشورهای مشابه ما نیست.
ظریف با تاکید بر اینکه چیزی برای پنهان کاری نداریم، اضافه کرد: فقط با روش‌های غیر منطقی مخالفیم و اتفاقاً معتقدیم شفافیتی که جمهوری اسلامی نشان داده است، آمریکا و رژیم صهیونیستی را خلع سلاح کرده است.
وی با اشاره به اینکه آنها برای ساختن پرونده دروغین سلاح هسته‌ای سرمایه گذاری زیادی کرده بودند، گفت: مهمترین خاصیت برجام و توافق هسته‌ای این بود که یک طرح ۴۰ ساله امنیتی سازی علیه جمهوری اسلامی را نابود کرد.
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اینکه آمریکا چندین بار تلاش کرده بود که ایران را یک تهدید امنیتی کند, افزود: امنیتی سازی، اهرم آمریکاست زیرا آمریکا در حوزه امنیت، دست برتر را دارد. ۶۰۰ میلیارد دلار در سال هزینه نظامی می‌کند او این روزها حتی در حال امنیتی سازی چین است و حتی کرونا را امنیتی سازی می‌کند و آن را ویروس چینی می‌نامد. او می‌خواهد از چین یک تهدید امنیتی برای دنیا بسازد و این بازی همیشگی آمریکاست و باید حواسمان باشد.
وی افزود: طرح امنیتی سازی جمهوری اسلامی که توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای منطقه با تلاش فراوان به نتیجه رسیده و به قطعنامه‌های شورای امنیت و به اصطلاح به تهدید سلاح هسته ایران منجر شده بود با برجام پایان یافت. آنها خیلی تلاش کردند این موضوع را دوباره زنده کنند و برای ما هم بسیار مهم بود که مانع این موضوع شویم زیرا آنها دروغ می گویند.
ظریف با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام بودن شرعی سلاح هسته‌ای, افزود: علاوه بر آن, تحلیل راهبردی ما هم وجود دارد که سلاح هسته‌ای به هیچ کس امنیت نداده است برای مثال رژیم صهیونیستی ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای دارد اما با این حال آیا یک شهروند رژیم صهیونیستی، یک شب راحت می‌خوابد؟ آیا سلاح هسته‌ای توانسته است برای شهروندان این رژیم، امنیت ایجاد کند؟.
وی با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی را مشروع نمی‌دانیم و او را غاصب می دانیم، گفت: نخستین وظیفه یک حکومت، تأمین امنیت شهروندان است اما این رژیم نتوانسته است این کار را انجام دهد در حالی که ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای دارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه کشور ما هم از نظر مذهبی و هم از نظر سابقه تاریخی, مخالف استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی است, افزود: در جنگ تحمیلی صدام علیه ایران، ۶ تا ۷ گزارش سازمان ملل وجود دارد که صدام علیه ما سلاح شیمیایی استفاده کرده است اما ایران به رغم داشتن توانایی، پاسخ نداد.
وی با اشاره به اینکه سلاح‌های شیمیایی خود را در چارچوب کنوانسیون شیمیایی نابودم کردیم, ادامه داد: بر اساس مبانی اسلامی از این سلاح‌ها استفاده نکردیم و حضرت امام (ره) هم هیچ وقت اجازه ندادند. مقام معظم رهبری هم فتوای صریحی در مورد منع شرعی استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی و به ویژه سلاح هسته‌ای دادند.
وی اضافه کرد: پروژه امنیتی سازی آنها را شکست دادیم اما آنها دوباره تلاش کردند این پروژه را احیا کنند و فشار فراوانی به آژانس وارد کردند و مدیریت آژانس هم عوض شده بود و فشار پذیری او بالا بود.
ظریف با تاکید بر اینکه هیچ وقت تسلیم زیاده خواهی نمی‌شویم، گفت: هیچ چیزی برای پنهان کردن نداریم نمی‌توانیم اجازه دهیم که یک پرونده را چند بار باز کنند این پرونده یک بار به دروغ باز شده است و با صراحت هم در گزارش آژانس و هم در تصمیم شورای حکام, بسته شد.
وی با تاکید بر اینکه آژانس باید به این واقعیت پی ببرد که پرونده بسته شده را نمی‌تواند باز کند, گفت: اکنون بسیاری از فعالیت‌های آژانس در حوزه نظارت بر ایران است و این موضوع برای ما ضرری ندارد زیرا به دنیا ثابت می‌کنیم که دروغ‌های رژیم صهیونیستی و آمریکا، دروغ است و نمی‌توانند با این دروغ‌ها, فضای امنیتی را علیه ما بسازند.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در سابقه برخورد دولت آمریکا با ایران تفاوتی میان جمهوری خواهان و دموکرات‌ها وجود ندارد, گفت: درست است که معروف است جمهوری خواهان بسیار بیشتر از رژیم شاه حمایت کردند اما کودتای ۲۸ مرداد در دولت دموکرات‌ها شکل گرفت و روابط بسیار راهبردی میان شاه و آمریکا در دولت‌های دموکرات بوده است. انقلاب سفید توسط دولت ”کندی“ در ایران شکل گرفت که بر اثر آن بسیاری از مبانی کشاورزی کشورمان نابود شد و تاثیرات دراز مدتی بر روی کشورمان داشت.
وی اضافه کرد: اینکه وارد دعوای حزبی آمریکا شویم و بگوییم این حزب یا آن حزب برای ما بهتر است اصلاً مبنای تاریخی و تحلیلی ندارد و دموکرات‌ها هم به رژیم صهیونیستی خیلی نزدیک هستند. آمریکا در دوران هشت سال ”کلینتون“ اقدامات نظامی علیه کشورهای مختلف داشت و در دوران اوباما هم مدل اجماع سازی جهانی و ایجاد مکانیزم های بین المللی برای کنترل سیستم پولی و مالی بین المللی و تحمیل سنگین‌ترین تحریم‌ها را به جمهوری اسلامی داشتیم. ما با دولت اوباما مذاکره نکردیم بلکه برای خارج کردن ایران از فصل هفتم شورای امنیت، مذاکره کردیم.
وزیر امور خارجه گفت: متاسفانه این که قطعامه فصل هفتمی علیه ایران صادر شده بود مذاکره با اعضای دائم را ناگزیر می‌کرد بنابراین علاقه‌ای به مذاکره با آمریکا نداشتیم، زیرا نمی‌توانستیم قطعنامه فصل هفتمی را بدون موافقت پنج عضو دائم شورای امنیت، از بین ببریم. آمریکا اکنون مشکل زیادی دارد چون قطعنامه ۲۲۳۱، شش قطعنامه فصل هفتمی را از بین برد.
وی با تاکید بر اینکه ما به عنوان یک دولت مستقل باید بر روی منافع ملی خودمان حساب کنیم, گفت: این که در داخل آمریکا چه اتفاقاتی می افتد به مردم آمریکا ربط دارد و نباید امید داشته باشیم که دموکرات یا جمهوری خواه بر سر کار بیاید.
ظریف با اشاره به وقاحت شخص آقای ترامپ به ویژه در پذیرش اقدام بزدلانه ترور سپهبد شهید سلیمانی گفت: آنها هیچ وقت نتوانستند با سردار ما در روز برخورد کنند و نتوانستند او را در جبهه شکست دهند بلکه به بزدلانه‌ترین روش او را شهید کردند. این روش بزدلانه آنها نشان می‌دهد که آمریکا قدر قدرت نیست و مجبور است به روش‌های داعشی و تروریستی متوسل شود.
وی ادامه داد: او را در کشور ثالث که مهمان رسمی آن کشور هم بود, خلاف همه مقررات, ترور کردند و اقدام آنها صراحتاً تروریستی بوده است.
وی افزود: حتی گزارشگر ویژه اعدام‌های خودسرانه سازمان ملل متحد به رغم همه فشارهای آمریکایی‌ها، صریحاً اعلام کرد که این اقدام آمریکا هیچ توجیهی ندارد. سردار شهید سلیمانی هم در دوران زندگی خود آمریکا را به ذلت کشاند و هم با شهادت خود نشان داد که آمریکایی‌ها به هیچ اصولی پایبند نیستند.
وزیر امور خارجه گفت: زمانی که سردار شهید سلیمانی در حیات بودند تقریباً در صبح‌های سه شنبه ساعت ۶ و نیم در یکی از ساختمان‌ها وزارت خارجه در دفتر مطالعات که اکنون نام آن مزین به نام سردار شهید سلیمانی شده است, قرار دیدار داشتیم.
وی ادامه داد: در همان ساختمان در اولین جلسه پس از شهادت ایشان، ستاد پیگیری شهادت سردار سلیمانی را به ریاست آقای صادق خرازی تأسیس کردیم که این ستاد در ابعاد رسانه‌ای، حقوقی و سیاسی کارها را پیگیری کرده است و اعضایی از وزارت خارجه و قوه قضاییه و نیروهای قدس و سپاه پاسداران و برادر و برادر زاده ایشان در آن عضویت دارند و دختر عزیز سردار سلیمانی هم یک بار در جلسه این ستاد شرکت کرد.
ظریف خاطر نشان کرد: نخستین میوه این ستاد، گزارش گزارشگر ویژه اعدام‌های خود سرانه سازمان ملل است که گزارش بسیار محکمی است و آمریکایی‌ها را در موضع بدی قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه پیگیری‌های دیگری در حال انجام است، گفت: در سفری که به عراق داشتیم دو نفر به عنوان نماینده آن ستاد همراه من آمدند و با رئیس قوه قضاییه عراق ملاقات کردند و هدف آن, اقدام حقوقی مشترک توسط ما و عراقی‌ها در این حوزه بود.
وی افزود: در حوزه سیاسی و تبلیغاتی هم برنامه‌هایی را داریم که به تدریج انجام خواهیم داد البته موافق دوباره کاری نیستیم چون به پیشنهاد ما بنیاد شهید سلیمانی هم در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایجاد شده است و ما با این بنیاد همکاری داریم. دنیا باید متوجه باشد اگر در برابر قلدری امریکا نیاستد این قلدری به یک کشور ختم نخواهد شد.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره مزاحمت دو جنگنده امریکایی برای هواپیمای مسافربری ایران هم افزود: به محض دریافت اطلاعات پروازی از ستاد کل نیروهای مسلح پیگیری‌های بین المللی در سازمان ملل متحد و همچنین ایکائو بعد از سه روز انجام دادیم. بعد از مزاحمت این دو جنگنده با تماس سرلشکر باقری همه وزارت امور خارجه بسیج شدند تا مطمئن شویم این هواپیما سالم به ایران بازگردد. دکتر تخت روانچی هم فوراً با دبیرکل سازمان ملل متحد تماس برقرار کرده و تضمین بازگشت بی خطر این هواپیما را خواستار شد و همچنین دکتر روانچی خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد امریکا را سئول این اتفاق دانست.
وی ادامه داد: : دکتر عراقچی در همان وقت با سفیر سوئیس در تهران تماس گرفته و همین پیام را به سفیر رساندند. آمریکایی‌ها مزاحمت‌ها را با سایر هواپیماهای کشورهای دیگر هم انجام داده‌اند و منحصر به ایران نیست.
ظریف افزود: آمریکا در سوریه و در نزدیکی مرز عراق و اردن برخلاف دولت قانونی سوریه پایگاه نظامی ایجاد و اشغال کرده که به واسطه حمایت از اشغال خودش، مزاحم هواپیماهای مسافربری می‌شود.و همچنین سایر هواپیماهای مسافربری غیر ایرانی که از آن منطقه عبور کردند هم امریکایی‌ها مزاحم آنها شدند. دنیا باید متوجه باشد اگر در برابر قلدری امریکا نیاستد این قلدری به یک کشور ختم نخواهد شد.
وی گفت: آمریکا بعد از شکست در تحریم ایران و همچنین ۱۱ سال تحریم و کشتن مردم عراق و سایر کشورها در حال حاضر اقدام به تهدید شرکت‌های آلمانی کرده است.
وی افزود: اگر در برابر قانون شکنی‌های امریکا جامعه بین المللی ایستادگی نکند همه جامعه بین المللی گرفتار خواهند شد و اروپایی‌ها به این واقعیت کم کم آگاه شده‌اند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: اروپا امنیت خود را به امریکا به دلیل مزیت نسبی واگذار کرده بود و در بخش اقتصاد متمرکز شد ولی در حال حاضر صحبت از نیروی متحد اروپایی دارند و اروپایی‌ها نمی‌توانند تحکم امریکا را بپذیرند.
وی درباره نگاه راهبردی به شرق گفت: سیاست جمهوری اسلامی ایران از ابتدا سیاست نه شرقی نه غربی بوده و کماکان هم هست که این به معنای ضدیت با شرق و غرب نیست بلکه به معنای استقلال و نپذیرفتن سلطه است. سیاست نه شرقی نه غربی میراث حضرت امام خمینی (ره) و نظر مقام معظم رهبری است که استقلال جمهوری اسلامی ایران یکی از عزیزترین دستاوردهای انقلاب اسلامی و پایه‌های قدرت ماست.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: مردم ولی نعمت ما هستند به دلیل اینکه مهمترین مبنای قدرت ما مردم هستند. تحولی در دنیا صورت گرفته که بسیاری از این جنگ‌ها که در این مدت شکل گرفته تلاش امریکا برای جلوگیری از این تحول بوده است و این تحول روند تحولات قدرت از غرب به شرق است.
وی اضافه کرد: آمریکایی‌ها برای اینکه این تحول شوند در سال ۱۹۹۲ از ده کشور اصلی با بالاترین تولید ناخالص ملی، شش کشور بالای جدول را غربی‌ها تشکیل می‌دادند و در سال ۲۰۲۴ در شش کشور غربی تنها آمریکا قرار دارد. در این تحول کشور چین از رتبه ۱۰ در سال ۹۲ به رتبه اول در سال ۲۰۲۴ می‌رسد و امریکا از رتبه اول به رتبه دوم تنزل پیدا می‌کند و رتبه سوم به هند و رتبه چهارم ژاپن و رتبه پنجم اندونزی و رتبه ششم روسیه می‌شود و بسیاری از کشورهای غربی از این ده کشور اول با بالاترین تولید ناخالص ملی خارج می‌شوند.
ظریف گفت: آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که شرایط دنیا را امنیتی کنند تا مانع روند تحول از غرب به شرق شوند. آمریکا در حال حاضر حدود ۶۰۰ میلیارد دلار هزینه تسلیحاتی دارد و بعد از آن کشور چین با ۲۰۰ میلیارد دلار و کشور روسیه و عربستان حدود ۷۰ میلیارد دلار هزینه می‌کنند. آمریکا سیاست امنیتی سازی در دنیا را از دهه ۱۹۹۰ آغاز کرد و تلاش کرد حداقل هر سال یک جنگ در دنیا به راه بیاندازد تا بتواند برتری امنیتی را نشان دهد.
وی افزود: سیاست امنیتی سازی ایران یکی از روش‌های امریکاست تا به دنیا بفهمانند که ایران تهدید است و ما منجی شما هستیم و همچنین اسرائیل که بزرگترین تهدید منطقه است همین پیام را برای کشورهای منطقه دارد و با همین روش کشورهای منطقه را فریب دادند و این کشورها به آرمان فلسطین خیانت کردند تا به خیال خودشان از چتر امنیتی اسرائیل استفاده کنند.
وی خطاب به کشورهای منطقه افزود: آیا اسرائیل توانسته در مقابل حماس و حزب الله از خود و شهروندان خود دفاع کند که توقع تأمین امنیت خود را از این رژیم دارید.
ظریف افزود: آمریکایی‌ها تلاش کردند مانع بالا آمدن چین شوند و چین هم سیاست بالا آمدن صلح آمیز را دارد و اینکه ترامپ چین را هم امنیتی می‌کند یک سیاست جدید است و سعی می‌کنند تا این تحول از غرب به شرق انجام نشود. آمریکا هنوز قدرت برتر نظامی دنیاست اما ابرقدرت نیست ولی امریکا هنوز به جموری دومینیکن نیاز دارد و باید بپذیریم که هر آنچه امریکا بخواهد این شدنی نیست.
وی گفت: الآن این سؤال مطرح می‌شود که چه امریکا این برخورد تقریباً امنیتی را با شرکت هوآوی و شرکت زد.تی.وی می‌کند و این موارد به دلیل اینکه دیگر کشورهایی مانند چین دیگر مصرف کننده نیستند و در بسیاری از بخش‌ها چین تولید کننده تکنولوژی است. چین در حال ورود به بخش تکنولوژی است که آمریکا را نگران می‌کند.
وی با بیان اینکه ما روابط راهبردی با همسایگان را ایجاد کردیم و در حال حاضر بهترین روابط را با ترکیه، عراق، آذربایجان و افغانستان داریم و همچنین در طول تاریخ روابط مستحکم با قطر و عمان تا این سطح نداشتیم، اضافه کرد: باید یک سیاست همه جانبه داشته باشیم و نه سیاست با نگاه به غرب که حتماً غربی‌ها رفتار خوبی با ما نخواهند داشت و نگاه کاملاً به شرق هم پاسخگو نیست و باید یک رابطه جامع با دنیا داشته باشیم.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه روابط خوبی با همسایگان شمالی کشور داریم هم افزود: یکی از همسایگان شمالی ما روسیه است که امروز بهترین روابط را با این کشور داریم و در دولت یازدهم و دوازدهم قطعنامه‌ای که رأی هم داشت را روسیه وتو کرد و این بار هم روسیه و چین دو رأی منفی دادند و برای اولین بار در شورای حکام یک قطعنامه درباره ایران رأی گیری شد و تاکنون همه قطعنامه‌ها با اجماع تصویب می‌شد ولی این قطعنامه اخیر، روسیه و چین رأی منفی دادند که نشان دهنده یک دستاورد راهبردی است.
وی ادامه داد: کشور چین ۵ مرحله روابط راهبردی دارد مرحله اول روابط ساده راهبردی است که با خیلی از کشورها دارد و مرحله دوم، روابط اشتراک راهبردی که با کشورهای آفریقایی و منطقه ما دارد و مرحله سوم اشتراک جامع راهبردی که با آفریقای جنوبی، برخی از کشورهای اروپایی، الجزایر و منطقه ما دارد و مرحله چهارم روابط اشتراک جامع راهبردی در همه فصول را با کشورهایی مانند پاکستان دارد و مرحله پنجم یک رابطه ویژه راهبردی که با روسیه دارد. ما تا شروع دولت یازدهم هیچگونه رابطه راهبردی با چین نداشتیم و با شروع دولت یازدهم بر اساس سیاست وزارت خارجه و ریاست جمهور سیاست رابطه راهبردی با چین را دنبال کردیم.
ظریف ادامه داد: بعد از نهایی کردن توافق هسته‌ای، رئیس جمهور چین در تاریخ ۳ بهمن ۹۴ به ایران سفر کرد و ایران از نداشتن روابط راهبردی با چین به روابط جامع مشترک یا مرحله سوم رسیده است که بالاتر از این مرحله هم ایران خواستار نیست به دلیل اینکه سیاست نه شرقی نه غربی ما را زیر سؤال می‌برد.
وی گفت: روابط مشارکت جامع راهبردی با چین به پیشنهاد ایران بوده که در سفر رئیس جمهور چین به ایران، رؤسای جمهور دو کشور در بیانیه مشترک اعلام کردند که ایران و چین بعد از این، روابط مشترک جامع راهبردی دارند. در بیانیه سوم بهمن ۹۴ اعلام کردیم که تصمیم به نگارش برنامه ۲۵ ساله برای اجرای روابط مشترک جامع راهبردی با چین داریم. از سوم بهمن ۹۴ تا یکسال بعد مؤسسات مطالعاتی ایران و چین برای این توافق کار می‌کردند و بعد از آن در کمیسیون‌های مشترک دو کشور ادامه یافت.
وی گفت: دکتر لاریجانی به عنوان نماینده مقام معظم رهبری و همچنین رئیس جمهور برای تسریع روابط راهبردی به چین سفر کرد که سفر بسیار موفقی بود و نشان دهنده نگرش راهبردی ما به این روابط می‌باشد که در اوج برجام این اتفاق افتاده است. با درخواست آقای لاریجانی روند توافق ۲۵ ساله تسریع پیدا کرد و آبان ماه سال گذشته پیش نویس اول توافق جامع ۲۵ ساله را ایران به چین ارائه داد و چینی‌ها در فروردین امسال به این سند پاسخ دادند که شباهت‌های زیادی به پیشنهاد اولیه ما داشت و دوباره پاسخ چینی‌ها را با مسئولین ذیربط بررسی کرده و پیشنهادهایی از طرف دولت شد که آنها را اضافه کردیم و دولت بعد از این جلسه اعلام کرد که سند پیش نویس را تصویب کرده‌ایم.
ظریف افزود: در حال حاضر پیش نویس برای مذاکره تصویب شده ولی هنوز سند نهایی نشده است و سند نهایی با توافق دو طرف انجام می‌شود. این توافق یک چارچوب روابط است.
وزیر امور خارجه گفت: ایران در طرح کمربند راه چین مشارکت جدی نداشت و در این توافق ۲۵ ساله با پیشنهاد ایران و تأیید چین به این طرح ورود پیدا خواهیم کرد که یکی از ثروتمندترین طرح‌ها از نظر سرمایه گذاری طرح کمربند راه چین است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر یک قرارداد ۱۰ ساله با روسیه داریم که دو بار تمدید شده و در سفر به مسکو به آقای پوتین پیشنهاد بازنویسی قرارداد بر اساس شرایط امروز را داده‌ام چرا که امروز روابط راهبردی با روسیه داریم. با کشور هند قرارداد ۱۰ ساله و روابط نزدیک داریم و همچنین با پاکستان توافق‌های مشابه داریم و همچنین با کشور ترکیه شورای عالی روابط دو کشور را ایجاد کردیم و رئیس این شورا، رؤسای جمهور هر دو کشور هستند.
وزیر امور خارجه گفت: برای تشکیل معاونت اقتصادی، ساختار وزارت خارجه را تغییر دادیم که این ساختار را از منطقه‌ای به موضوعی تبدیل کردیم. وزارت امور خارجه به خاطر شرایط بین المللی تبدیل به دستگاه سیاسی، امنیتی شده است که تلاش می‌کنیم این دستگاه سیاسی، امنیتی را تبدیل به دستگاه اقتصادی، سیاسی کنیم که به سمت توسعه و کمک به معیشت مردم برویم.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه همسایگان و اقتصاد دو اولویت وزارت امورخارجه هستند هم گفت: مهمترین عامل در روابط خارجی هر کشوری همسایگان هستند و در حال حاضر ایران بزرگترین تأمین کننده واردات عراق و افغانستان می‌باشد با توجه به اینکه این کشورها تحت فشار شدید امریکا به علت تحریم ایران هستند.
وی یاداور شد: روابط ما با همسایگان می‌تواند مسیر پیشرفت اقتصادی کشور باشد و وزارت صمت به عنوان مسئول، ۱۵ کشور را به عنوان اولویت‌های صادرات تعیین کرده که در شورای عالی صادرات علی رغم همه فشارها رقم قابل توجهی برای صادرات غیرنفتی پیش بینی شده است. هم در بحث هسته‌ای و هم در بحث روابط دو جانبه، روابط ویژه‌ای با روسیه داریم و این روابط همین جوری ایجاد نمی‌شود و به مشورت‌های مرتب نیاز دارد.
ظریف در ادامه با بیان اینکه در این حوزه‌ها و در حوزه ابتکارات منطقه‌ای و دیگر بحث‌ها، با روسیه هماهنگی‌های خیلی نزدیکی را انجام دادیم, افزود: پس از سفر نخست, شاهد بودیم که روسیه در شورای حکام رأی منفی داد و پس از سفر دوم, شاهد بودیم که روسیه، موضع بسیار فعالی را در حمایت از کشورمان گرفت.
وی از مواضع روسیه و چین در شوراهای حکام و امنیت, تشکر و اضافه کرد: از دوستانمان توقع داریم اما این گونه نیست که مواضع مثبت دوستانمان را مفروض بگیریم زیرا در هر رابطه‌ای باید حمایت را به دست بیاورید نه اینکه آن را مفروض بگیرید. با روسیه از نزدیک کار کردیم و اشتراک مواضع داریم و از نزدیک هم با این کشور مشورت می‌کنیم و دو رأی بسیار مهم از نتایج این سفرهاست که همکاری نزدیکی داشتیم و ان شاء الله در روزها و هفته‌های آینده هم با روسیه و چین کار می‌کنیم.
وزیر خارجه ایران اضافه کرد: حتی با اروپایی‌ها هم که مایل به دیدن سیاست یکجانبه گرایی آمریکا نیستند و با دیگر کشورها از جمله اندونزی هم خوب کار کردیم. برخی کشورها مدت‌ها تحت فشار آمریکا بودند که به قطعنامه ضد ایرانی آمریکا رأی مثبت دهند. با روسیه هماهنگی داریم و روابط اقتصادی ما در حوزه دفاعی با روسیه و چین, بسیار خوب است.
وی ادامه داد: این روابط به آبیاری و پرورش و نگهداری نیاز دارد و نمی‌شود روابط را به امید خدا رها کنید. در سفر اخیرم به روسیه که با پیام ویژه آقای رئیس جمهور برای آقای پوتین همراه بود, حدود ۵۰ دقیقه گفت و گو انجام دادیم که نتایج بسیار خوبی داشت و امیدواریم این نتایج ادامه یابد
ظریف درباره سفر اخیرش به لبنان افزود: گفت و گوی بسیار طولانی با آقای سید حسن نصرالله، نخست وزیر، وزیر خارجه و رئیس جمهور و رئیس مجلس لبنان داشتم که بسیار راهبردی بود.
وی با اشاره به اینکه تئوری‌های متفاوتی درباره فاجعه انفجار لبنان وجود دارد، گفت: درباره این تئوری‌ها هم گفت و گو کردیم, برخی اعتقاد دارند که ممکن است اقدام تخریبی انجام شده باشد اما فعلاً اعتقاد غالب این است که انفجار بیروت واقعاً یک حادثه بوده است و دولت لبنان به عنوان دولت مستقل باید بر روی این موضوع تحقیق کند و بقیه هم می‌توانند به او کمک کنند.
آقای ظریف افزود: کشورهای مختلفی پیشنهاداتی را ارائه کردند از جمله آقای مکرون رئیس جمهور فرانسه پیشنهاد تشکیل دولت وحدت ملی را ارائه کرد که پیشنهاد خوبی است اما آمریکایی‌ها فشار آوردند که باید دولت غیر سیاسی تشکیل شود که این موضوع در لبنان معنی ندارد. فشارهای آمریکا بسیار سنگین بود و برخی مواضع اولیه آقای مکرون با مواضع بعدی او تغییرات زیادی داشت. در این شرایط همه باید به لبنان کمک کنند نه اینکه شرط و شروط تعیین کنند.
ظریف با اشاره به اینکه متاسفانه در سیستم لبنان، فساد زیادی وجود دارد، افزود: حزب الله به عنوان مجموعه سالم بدون فساد به اصلاحات لبنان علاقه دارد. این حق مردم لبنان است و آنها باید درباره کشور خود تصمیم بگیرند.
وی با تاکید بر اینکه جامعه بین المللی نباید برای کمک به لبنان شرط و شروط تعیین کند, گفت: سیاست‌های غلط جامعه بین المللی و دخالت‌های بی جای ایالات متحده آمریکا و عربستان, لبنان را به این روز انداخته است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: آن فردی که سفارت جمهوری اسلامی ایران را منفجر کرد حقوق بگیر عربستان بود. این کشورها وظیفه دارند خرابکاری‌های خود را در لبنان جبران کنند و حق ندارند برای انجام این وظیفه, شروط تعیین کنند.
وی درباره جایگاه فعلی ایران در منطقه و جهان گفت: ایران جایگاه بسیار مهمی دارد و قدرت خود را باید باور کنیم و قدرت ما از مردم نشات می‌گیرد. ایران یک کنشگر در صحنه بین المللی است و نباید فکر کنیم ایران موضوع کنش است و برای ما تصمیم می‌گیرند بلکه خودمان برای خودمان تصمیم می‌گیریم. کنشگری ایران در جامعه بین المللی بسیار مهم است و حتماً در این کنشگری, سیاست ما در حمایت از مقاومت، نقش بسیار اساسی دارد.
ظریف تصریح کرد: صرفاً به خاطر منافع ملی، این کار را نکردیم بلکه به خاطر آرمان‌هایمان این کار را کردیم و آرمان و منافع ملی در راستای هم هستند.
وی با بیان اینکه در جهان در حال گذار نمی‌توان قدرت معنایی را از قدرت مادی جدا کرد، گفت: قدرت معنایی در راستای منافع ملی است نه در مخالفت با آن.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه دوستان ما ابزار ما نیستند، افزود: آقای «کری» به من گفت پول‌های شما آزاد می‌شود و آن را در منطقه خرج می‌کنید, به او گفتم عرستان سعودی ۱۰۰ برابر ما در منطقه خرج می‌کند اما فرق ما با عربستان سعودی این است که ما خرجی در منطقه نمی‌کنیم.
وی با بیان اینکه برخی‌ها تصورات عجیبی دارند و تبلیغات آمریکایی‌ها را باور می‌کنند, گفت: فرق ما با عربستان سعودی در این است که عربستان سعودی خیال می‌کند مردم را خریده است و با آنها به عنوان ابزار برخورد می‌کند.
ظریف ادامه داد: تصور این است که ما از دوستانمان به عنوان ابزار استفاده می‌کنیم در حالی که آنها مؤلفه‌های قدرت ایران هستند. نگاه ما مردم نهاد است و بر اساس استفاده ابزاری نیست و این نگاه جمهوری اسلامی به ما قدرت داده است. علت اینکه عربستان سعودی و امارات با وجود هزینه‌های زیادی که انجام دادند حسرت جمهوری اسلامی ایران را می‌خورند این است که نگاهشان نادرست است و باید نگاهشان را عوض کنند.
وی خطاب به آنان تاکید کرد: مردم ابزار و کارگزار شما نیستند بلکه مستقل هستند.
ظریف در پایان سخنان خود به مردم توصیه کرد برای شکست دادن کرونا، دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله فیزیکی را رعایت و از ماسک استفاده کنند.
