مجلس جلوی صید غیراصولی ترال می‌ایستد/ بیکار کردن صیادان خیانت است

به گزارش ایلنا، نشست فراکسیون محیط زیست و منابع طبیعی دیروز ( دوشنبه، ۱۳ مردادماه ) با حضور علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس، خون میرزایی، رئیس سازمان شیلات و جمعی از اعضای فراکسیون و کارشناسان مربوطه به منظور بررسی وضعیت صید مخرب ترال در بنادر جنوبی کشور برگزار شد.

در این نشست سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، گفت: امیدواریم در قالب این جلسات اتفاق مهمی را برای پیشرفت کشور رقم بزنیم و عرصه های طبیعی را بستری برای توسعه و بهره برداری و پیشرفت پایدار تبدیل کنیم.

وی ادامه داد: بهره برداری پایدار و مدیریت محیط زیست در  دریاها بسیار مهم بوده و بسیار اصولی و خردمندانه و اهمیت آن کاملا واضح است؛ مجلس یازدهم در حوزه نظارت بر محیط زیست ورود تخصصی خواهد داشت و توجیهات عام و غیر تخصصی که طی این سال ها گفتمان شده را نخواهد پذیرفت.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی خطاب به رئیس سازمان شیلات از پاسخ داده شده به نامه فراکسیون تشکر کرد و ادامه داد: صدها هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم روزی خود را از دریا تامین می کنند و باید منافع آن ها در نظر گرفته شود؛ نباید شعار زدگی راس فعالیت هایمان بوده و در عمل  فعالیت‌ها کارشناسی و به نفع مردم نباشد.

وی خواستار ارائه گزارشی در مورد وضعیت حقیقی و فعلی صید ترال در دریاهای جنوب و نقش اتحادیه‌ها در حمایت از صیادان سنتی شد و گفت: ضروری است وضعیت واقعی از صید ترال در گزارشی مطرح شود، وظیفه حاکمیتی شیلات  است که باید بر هرگونه بهره‌برداری و سرمایه‌گذاری نظارت کند و چگونگی و نوع بهره‌برداری و رعایت عدالت برای ما موضوعیت دارد؛ به سیاستگذاری‌ها و رویه‌ها در شیلات اعتراض داریم و مجلس بر حسن فعالیت‌های اجرا نظارت  می‌کند.

رفیعی خطاب به برخی مسئولان حاضر در نشست با تاکید بر اینکه صید بی ضابطه  ترال را نباید توجیه کرد، تصریح کرد: این گونه صید زندگی صیادان بومی را از بین برده و باید بر اساس واقعیات موجود صحبت کرد و مباحث در کمیسیون کشاورزی و فراکسیون محیط زیست به صورت علمی بررسی می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه موافق تشکیل کارگروه ساماندهی وضعیت صیادی در سواحل جنوب کشور هستیم، گفت: آقای عبدلی می‌تواند ریاست این کارگروه را برعهده بگیرد، ما می‌خواهیم به مردم، محیط زیست دریا‌ها و بهره‌برداری مستمر در دریاها کمک کنیم اما  روال فعلی در شیلات خطای فاحش دارد و متاسفانه اصل مهم جهش تولید به پوششی برای تخلفات شیلات تبدیل شده است.

رئیس فراکسیون محیط زیست و منابع طبیعی مجلس یادآور شد: ذخایر دریا برای ما اهمیت دارد و به هیچ وجه پیشرفت کشور را فدای منافع عده‌ای خاص نمی‌کنیم و در مواردی که شیلات به کمک ما نیاز دارد همکاری لازم را خواهیم داشت، در این رابطه می‌طلبد در خصوص صدور مجوزها و مدت آنها تجدید نظر شده و در محدوده مجاز صید نظارت کافی انجام و صید در شب به صورت صددرصدی ممنوع شود و همچنین در مورد نسبت  تخصیص  یارانه سوخت به طرف غیر ایرانی و  ارزآوری بررسی مجدد انجام شود.

در ادامه علی نیکزاد نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در این نشست با بیان اینکه تلاش‌های فراکسیون محیط زیست مجلس ستودنی است، گفت: باید محیط زیست را حفظ کرد زیرا تعرض به آن سبب می شود در آینده زندگی راحتی نداشته باشیم و اگر تمامی اصول و قواعد را رعایت می‌کردیم طبیعت خشمش را با بلایای طبیعی به ما نشان نمی داد.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه در مورد محیط زیست باید خط قرمز داشته باشیم و تعرض به آن پذیرفتنی نیست، ادامه داد: مقام معظم رهبری ۱۵ سال پیش چندین مرتبه در مورد توسعه سواحل مکران بیاناتی را فرمودند اما تا امروز اتفاق خاصی نیفتاده است.

وی با یادآوری اینکه دریا روزی ساحل‌نشینان را می دهد و باید با محیط زیست آشتی کرد، افزود: اگر ذخایر حفظ نشود در کوتاه مدت از بین می‌روند و طبیعت روش خود را دارد و نمی‌توان همه ماهی‌ها را جارو کرد؛ دولت تا امروز گفته چنین اقدامی را انجام ندادم و اگر قرار است سرمایه‌گذاری در بحث فناوری و زیرساخت انجام شود نباید قایم موشک بازی شود و باید منافع دو طرف در نظر گرفته شود.

نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اینکه سرانه مصرف از ماهی، آبزی و دریا اندک است، گفت: باید آن را گسترش داد، حق خدادادی ساحل نشینان روزی گرفتن از دریاست اما متاسفانه صید و صیادی ترال راه و روش نامناسبی را در پیش می گیرد؛ در بحث حفظ محیط زیست، ترویج مباحث صیادی و آبزی باید براساس روش‌های علمی پیش برویم؛ ضروری است یک بار دیگر این موضوع به صورت دقیق بررسی شود تا اگر لازم باشد با دولت، مسئولان و وزارتخانه های ذیربط برخورد کنیم.

نیکزاد تصریح کرد: درست نیست صیادان ما گرسنه بمانند و تعدادی افراد خاص تحت عناوین مختلف و به شکل ویژه‌خوار پشت پرده ماهیان و آبزیان دریاها  را بی‌رویه صید ‌کنند؛ دریا، ساحل و صیاد با هم ارتباط منطقی، اصولی و عاطفی دارند و برای حفظ ذخایر باید این کار را پیش ببریم، حرمت دریا و صیاد باید حفظ شود زیرا که باعث کفران نعمت می شود.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: به طور قطع مجلس از مباحثی که در مورد صید ترال مطرح می شود و دولت می گوید اتفاق نیفتاده اما براساس اظهارات کارشناسان، نمایندگان و اساتید دانشگاه حاضر در این نشست اتفاق افتاده دفاع نمی‌کند و جلوی صید غیراصولی ترال می‌ایستد.

معین الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه اهمیت حوزه صید ترال ابعاد زیست محیطی و تبعات اجتماعی آن به موضوع روز کشور تبدیل شده است، گفت: شرایط وضعیت معیشتی صیادان خوب نیست و به انحای مختلف در مسیر فعالیت آن‌ها سنگ‌اندازی می شود البته ما با مدیریت فعلی شیلات خود را در یک راستا می دانیم.

عضو فراکسیون محیط زیست و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با یادآوری اینکه با توجه به اهمیت حوزه صید و صیادی، نیکزاد، نایب رئیس مجلس در این نشست حضور دارد، ادامه داد: مشکلاتی که در حوزه صید ترال وجود دارد با پیگیری‌های رئیس فراکسیون محیط زیست در جلساتی مطرح شد البته جلسه اول نیمه کاره ماند و در نشست نخست با نگاه کارشناسی و فنی ثابت شد که این صید جامعه صیادی و ذخایر آبزیان را به شدت با مشکل مواجه کرده و تبعات غیر قابل جبرانی برای زیستگاه طبیعی آبزیان داشته است.

وی با یادآوری اینکه رئیس دستگاه قضا به موضوع صید ترال که منافع عده خاصی را تامین می‌کند، ورود و برخورد کرده، تصریح کرد: سپاه پاسداران هم با این موضوع مقابله جدی کرده است.

چرا منافع افراد خاصی بر هزاران صیاد ارجحیت دارد

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه رئیس سازمان شیلات به صورت ساختاری با فساد مقابله می کند و عملکرد قابل قبولی دارد، گفت: اما کماکان این سوال برای نمایندگان مطرح است که چرا منافع افراد خاصی بر هزاران صیاد ارجحیت دارد و شفاف‌سازی در مورد اینکه این افراد چه کسانی هستند انجام نمی شود.

سعیدی یادآور شد: پس از نشست نخست فراکسیون اتفاقات خوبی رخ داد و مکاتباتی صورت گرفت و خواستار ارائه استفساریه‌ای از مجلس برای تعیین حدود شدند که ما معتقد به ۱۲ مایل بودیم اما آن‌ها ۸ مایل را مطرح کردند که طبق ماده ۱۰ قانون حفاظت از منابع آبزیان صید صنعتی ممنوع است و بر اساس ماده ۴ قانون تعیین حدود آب‌های ساحلی عرض آب‌های ساحلی ۱۲ مایل تعیین شده بنابراین نیاز به استفساریه نداشته و قانون صراحت دارد؛ از سازمان شیلات که جلوی صیادی ۱۲ مایلی را گرفتند تشکر می‌کنیم.

نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی افزود: مجوز صید در سواحل مکران از اردیبهشت تا مهرماه شروع می‌شود و انتظار می‌رود به ۳ ماه کاهش یابد و همچنین صید در شب هم باید مدیریت شود زیرا منبع فساد است؛ ۴۰ درصد صید ضمنی داریم که بسیار زیاد است البته برای ما ثابت شده که روش های بازدارنده کافی نیست.

سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس یازدهم با انتقاد از اینکه صید ترال خیلی غیرمسئولانه و ناپایدار است و آسیب‌های جدی اجتماعی و محیط زیستی را در پی دارد، گفت: رسالت سازمان شیلات باید حفظ و حراست از منافع جامعه صیادی باشد؛ معتقدیم جهش تولید باید عملیاتی و به جامعه صیادی توجه بیشتری شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر بخش کشاورزی سهم زیادی در GDP کشور دارد اما متاسفانه سهم کمی از اشتغال پایدار دارد به طور قطع اگر جلوی صید ترال گرفته و به مردم داده شود به توسعه مطلوب و پایدار می‌رسیم.

سعیدی با تاکید بر اینکه ما روند تعاملی را آغاز کردیم و نباید به نقطه اول برگردیم، گفت: از صید ترال نباید حمایت کرد، با اصل صید صنعتی و سرمایه‌گذاری موافق و باید به نفع مردم باشد اما مخالف از بین رفتن ذخایر دریا هستیم.

در ادامه اصغر عبدلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس شیلات، گفت: بحث صید و صیادی و بهره‌برداری از منابع آبزی از جمله نیازهای کشور است و باید انجام شود اما ما به دنبال رفع مشکلات این حوزه هستیم و صید و صیادی باید به شکل پایدار تحقق یابد نه اینکه با ابزار و روش نامناسب انجام شود و به ذخایر دریایی آسیب بزند زیرا جایگزین کردن آن به درستی امکان پذیر نیست.

عبدلی با انتقاد از اینکه ذخایر ماهیان خاویاری که دومین کالای صادراتی ما بعد از نفت بود، منقرض و به صفر رسیده است، تصریح کرد: صید بی رویه علت انقراض اینگونه ماهیان بوده و زمانی که صید ما کاهش پیدا کرد به فکر متوقف کردن آن نبودیم و برداشت ۳۰۰ تن خاویار این ذخیره ارزشمند را به مرحله نابودی رسانده است.

وی ادامه داد: ما به دنبال این هستیم که این اتفاق برای ذخایر خلیج فارس نیفتد؛ ۵۷ هزار نفر در هرمزگان و سواحل چابهار مشغول صیادی هستند و صید ترال باعث به خطر افتادن معیشت آن ها شده و جای تقدیر دارد که فراکسیون محیط زیست مجلس، کارشناسان و مسئولان می‌خواهند بحث ها را کارشناسی و علمی پیش ببرند و باید به سمتی برویم که روش صید ترال را اصلاح کنیم.

این کارشناس محیط زیست یادآور شد: ذخایری به نام فانوس ماهی داریم که به شکل محدود می‌توان از آن برداشت کرد، البته نمی‌توانیم هیچ نقشی برای هیچ گونه‌ای قائل نباشیم و بخواهیم از آن ها بهره‌برداری بی‌رویه کنیم. صید ترال به ذخایر دریایی، خدمات و آسیب‌های زیادی وارد می‌کند و باید مدیریت شود.

وی با تاکید بر اینکه بسیاری از نکاتی که توسط مسئولان شیلات در نشست امروز مطرح شد، کلی گویی است، گفت: نمی توان از موضوع با کلی گویی عبور کرد، اشتباهات را باید پذیرفت و اصلاح کرد و باید گوش شنوا وجود داشته باشد؛ بیکار کردن صیادان خیانت است، در گذشته مدیریت صید داشتیم و صید غیرمجاز هم وجود داشته اما طی این سه الی چهار سال چه اتفاقی افتاده که وضعیت به این روز رسیده است و صیادان با مشکل مواجه شده‌اند.

عبدلی با بیان اینکه گزارش مرکز پژوهش ها کارشناسانه است، تاکید کرد: توجیه صید ترال درست نیست و مخرب است و اکوسیستم‌های ما را نابود می‌کند.

صدیقی، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست در این نشست با بیان اینکه علیرغم توضیحات ارائه شده از سوی سازمان شیلات باز هم سوالات همچنان باقی است و بهره برداری بیش از حد و مدیریت دارای اشکال است، گفت: یکی از مهم ترین نکات، میزان صیدی است که با این تعداد شناور، مجوزهای صادر شده، میزان برداشت و ورود به آب‌های ساحلی زیر ۱۲ مایل و برداشت ماهیان تجاری به صورت غیرمجاز اتفاق افتاده است.

وی با بیان اینکه استراتژی و توسعه صید را شیلات طراحی می‌کند، گفت: بحث ما این است که استراتژی توسعه پایدار باید توسط شیلات پیش برود و پیشنهاد تشکیل کارگروه پیشنهاد خوبی است.

هویت نامعلوم بهره‌برداران از صید ترال

حسین رئیسی نماینده مردم شرق هرمزگان، گفت: موضوعی که در کنار مباحث زیست محیطی در مورد صید ترال مطرح است، مباحث اجتماعی و نامعلوم بودن هویت بهره‌برداران است که مردم منطقه انتظار دارند در رابطه با این موضوع شفاف‌سازی شود زیرا هویت این افراد برای مردم و صیادان منطقه مشخص نشده است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی، افزود: تعجب جامعه صیادی منطقه در این است که احساس می‌کنند سازمان شیلات مصر بر این موضوع است و بر حفظ صید ترال تلاش می‌کند در این رابطه حساسیت ها در بحث صید ترال نباید باعث شود محدودیت ها را برای صیادان سنتی ایجاد کنیم.

بهمنی، رئیس موسسه تحقیقاتی شیلات افزود: طی سالیان اخیر موضوع صید و صیادی به دلیل کاهش ذخایر آبزیان کاهش پیدا کرده و بسیاری از کشورها به سمت آبزی پروری پیش رفته اند؛ تقاضا داریم کارگروه فنی با حضور شیلات، دانشگاه تحقیقات، فراکسیون محیط زیست، بخش خصوصی و مرکز پژوهش‌ها تشکیل شود تا مباحث مربوط به صید ترال مورد بحث و بررسی قرار گیرد و سپس مباحث فراکسیون ارائه و بحث شود تا در نشست فراکسیون با مسئولان ذیربط قرار گیرد و زودتر به نتیجه برسیم.

وی ادامه داد: در کنار مسائل زیست محیطی، مسائل اقتصادی مطرح است، شیلات در کشور یک صنعت است و توجهی که به مسائلی مانند زراعت، باغبانی و آب و خاک می‌شود به شیلات نمی‌شود، کشور ما در شرایط خاصی قرار دارد و شاید فقیرترین افراد در کنار دریا باشند. تقاضا داریم کارگروه اقتصادی تشکیل شود تا مباحث به صورت تخصصی در نشست‌های آینده مطرح شود.

خون میرزایی، رئیس سازمان شیلات در ادامه از دغدغه‌های مجلس یازدهم نسبت به مباحث زیست محیطی و حوزه فعالیت‌های شیلات و صید و صیادی تشکر کرد و گفت: از برگزاری جلسه‌ای با هدف بررسی آبزی‌پروری و همچنین تشکیل کارگروه اقتصادی استقبال می‌کنیم زیرا بسیار موثر است و مباحث باید به صورت کارشناسی مطرح شود و افراد با ارائه مدارک علمی صحبت و مباحث را نقد کنند.

خون میرزایی یادآور شد: هزاران مجوز از صیادان شمالی را خریداری کردیم و آخرین مورد آن را در اسفند ۹۸ در استان گلستان انجام دادیم و اگر فعالیت‌های مخرب به ویژه صید غیرمجاز کنترل نشود و قوه قضائیه و دادستانان، فرمانداران و روسای شورای تامین با آن برخورد نکنند آینده خلیج فارس مانند دریای خزر خواهد بود و صیدی برای صیادان باقی نخواهد ماند در واقع تخمین ما این است که ناوگان شناورهای غیرمجاز بیش از شناورهای مجاز است؛ در شرایط امروز باید اصلاحات بر اساس اطلاعات روز صورت گیرد نه اینکه اطلاعات نادرست مطرح شود؛ پژوهش‌های روز باید مبنای وضعیت ارزیابی‌مان باشد و نمی‌شود با سرنوشت و معیشت هزاران نفر بازی کرد.

رئیس سازمان شیلات با بیان اینکه صید ترال روش صید جهانی است، گفت: با صیادان غیرمجازی که از دریا به صورت غیرقانونی برداشت می‌کنند باید برخورد شود؛ باید همانطوری که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس توجه می شود جوابیه شیلات هم مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: یک نوع ترال میان آبی برای ماهیان‌فانوس ماهی داریم که صید هدفشان فانوس، صید ضمنی شان یال اسبی و شبه شوریده و تعداد شناورهای کلی ۹۵ و ۶۵ شناور در حال فعال هستند و محدوده صیدگاهی آنها بیش از ۱۲ مایل از ساحل و عمق صید آنها ۲۰۰ متر است و پرنسل آنها ۲۷۰۰ نفر که ۶۵۰ نفر از این تعداد ایرانی است؛ کل صید آنها در سال گذشته ۳۹ هزار تن، صید هدف ۳۱ هزار تن و نسبت به کلی صید ۸۰ درصد بوده است.

خون میرزایی یادآور شد: ترال میان آبی دیگری داریم که یال اسبی صید می کند و تعداد شناورهای کلی آن ۲۱ فروند است.

رئیس سازمان شیلات با بیان اینکه در دنیا حدود ۱۹ میلیون تن صید به روش ترال انجام می‌شود، گفت: حدود ۲۵ درصد کل صید جهانی بنابراین صید ترال روش صید جهانی برای انواع صیدها است.

وی با تاکید بر اینکه با تخلفات شناورهای ترال برخورد می‌کنیم، افزود: اگر برخورد نکردیم به تذکرات نمایندگان عمل و برخوردها را تشدید می کنیم، دو سقف تخلف برای بار وجود دارد که یک سقف در کمیته مدیریت صید که ما مسئول آن هستیم محدودیت و محرومیت اعمال می کنیم و بخش دیگر آن مربوط به قوه قضائیه است که افرادی را که ما به دستگاه قضا برخورد می‌کنیم برخوردهای بازدارنده با آنها انجام می‌شود و تقاضا داریم با صیادان غیرمجازی که از شیلات مجوز ندارند برخورد قانونی شود و از سویی با شناورهای متخلفی که سطح تخلفشان بیش از کمیته مدیریت صید ما است و به دستگاه قضا معرفی می‌‌شوند برخورد بازدارنده صورت گیرد نه اینکه با جریمه مختصری رها شوند.

خون میرزایی با بیان اینکه در سال ۹۸، ۴۳ مورد به دادگاه‌ها معرفی شده است، گفت: به ما بگویند که با چند نفر از این افراد برخورد بازدارنده صورت گرفته است؛ در چهارماهه سال ۹۹، ۶ کمیسیون برگزار شده و متناسب با آن در طول سال ادامه پیدا می‌کند که به ۸۷ پرونده رسیدگی شده، ۷۲ رای صادر و ۴ پرونده به دستگاه قضا ارائه شده است.

رئیس سازمان شیلات یادآور شد: نمی‌گوییم در سال‌های گذشته تخلفی صورت نگرفته اما تلاش کردیم که امور را به درستی پیش ببریم، در برابر افراد متخلف و عملکرد تخلف‌آمیز نه تعهدی و نه دینی دارم اما به قرادادها پایبند هستیم.

وی از نمایندگان برای بازدید از سامانه شیلات و ارائه ایرادات آن دعوت کرد و گفت: سقف صید ساردین و موتو ۹۰ هزار تن است و ما بیش از این نمی‌توانیم در صید ساحلی مجوز بدهیم؛ جامعه بیکار هر اندازه باشد ظرفیت ما ۹۰ هزار تن است و به طور کامل برداشت می‌شود؛ در حال تشویق سرمایه‌گذاران به سمت پرورش ماهی در قفس هستیم و من متعهد سوددهی آن نیستم و خودشان باید طرح توجیه اقتصادی داشته باشند و خوشبختانه در این زمینه از ما اطلاعات بیشتری دارند.

خون میرزایی یادآور شد: به ما روشن بگویید که سرمایه‌گذار خارجی را به عنوان شریک دعوت کنیم یا نکنیم؛ ما متعهد به حمایت از تولید و برنامه‌ریزی برای جهش تولید در سال جاری هستیم و از اقدامات در این راستا حمایت می‌کنیم؛ در ارتباط با استفساریه مجلس ابهامی داشتیم و بر اساس قانون ناوگان فانوس ماهی و یال اسبی باید بالای ۱۲ مایل باشد و برای هر ناوگانی فاصله تعیین شده و ناوگان کلاس فردوس بر اساس قانون بالای ۸ مایل است.

در پایان نشست رئیس فراکسیون محیط زیست تاکید کرد که شیلات به  عنوان سیاستگذار باید برای اصلاح روال‌های غلط موجودی اقدامات جدی داشته و به کمک مرکز تحقیقات شیلات راهکار صحیح و اصولی را هم به صیادان سنتی و هم صیادان صنعتی ارائه و هرج و مرج به وجود آمده را اصلاح کند.