حسینی در گفتوگو با ایلنا:
چین و روسیه بر عدم تمدید تحریمهای تسلیحاتی اصرار دارند/ اروپا و آمریکا بر سر ایران در شورای امنیت سرشاخ میشوند/ آمریکاییها ظرفیت حقوقی استفاده از اسنپ بک را ندارند
تحلیلگر مسائل آمریکا با اشاره به نزدیک شدن لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران و همچنین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به بررسی ابعاد این دو مقوله بر سیاست خارجه ایران پرداخت.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد تحریمهای تسلیحاتی ایران در اواخر مهرماه سال جاری برداشته میشود و ایران میتواند با همه کشورهای دنیا خرید و فروش سلاح انجام دهد، اما در این میان آمریکا تمام توان خود را به کار گرفته تا این تحریمها لغو نشوند. «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه ایالات متحده تاکید دارد که کشورهای عضو شورای امنیت موافق تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران هستند و «سید عباس موسوی» دیپلمات ارشد ایرانی و سخنگوی ورزارت امور خارجه میگوید کشورها علیرغم فشارهای آمریکا موافق این اقدام او نیستند.
«دیاکو حسینی» تحلیلگر مسائل آمریکا در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران در مهرماه پیش رو با توجه با اظهارات مقامهای دو کشور ایران و آمریکا، گفت: میدانیم که کشورهای اروپایی، روسیه و چین از تلاش آمریکا برای تمدید تحریمهای هستهای علیه ایران حمایت نمیکنند و استدلالهایی که آمریکا تا به حال مطرح کرده تا چنین ضرورتی را توجیه کند، مورد قبول قرار نگرفته است. البته اروپاییها همراهی بیشتری را نسبت به چین و روسیه با ایالات متحده دارند، منتها این ترس را نیز دارند که تمدید تحریمهای تسلیحاتی در چارچوب شورای امنیت منجر به نقض قطعنامه و در نتیجه واکنش ایران شود که میتواند طیف گستردهای از انتخابها را داشته باشد و فضای بدتری را به وجود بیاورد.
وی ادامه داد: اروپاییها این آمادگی را دارند که خارج از چارچوب شورای امنیت با آمریکاییها برای ایجاد شکلی از تحریمهای تسلیحاتی ایران همراهی کنند، اروپا همین امروز هم ایران را مستقل از تحریمهای شورای امنیت تحت تحریمهای تسلیحاتی قرار داده و آمریکا نیز چنین کاری را انجام داده است، بنابراین اگر چنین اتفاقی بیفتد جنبه سمبلیک و نمادین برای راضی کردن آمریکا و تشویق او به استفاده نکردن از مکانیسم «اسنپ بک» و دیگر مسائل در شورای امنیت، خواهد داشت.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه باید به این موضوع توجه داشته باشیم که آمریکاییها توانایی و ظرفیت حقوقی استفاده از اسنپ بک را در شورای امنیت ندارند، اضافه کرد: اما میتوانند تفسیری ارائه دهند که در شورای امنیت منجر به مجادله شود؛ در آن صورت اروپاییها در شرایط دشواری قرار خواهند گرفت. هر چند که این استدلال یک پایه حقوقی کافی نداشته باشند اما منجر به سرشاخ شدن اروپا و آمریکا میشود که البته اروپاییها تمایل ندارند در شورای امنیت وارد چنین بحثی با آمریکا شوند. اما آنچه که امروز برداشت میشود این است که در چارچوب شورای امنیت چنین چیزی آسان نیست و به نظر میرسد که پیش نخواهد آمد.
وی درباره اینکه کشورهایی مانند چین و روسیه با توجه به اینکه در مقاطع پیشتر نسبت به حمایت از ایران مصر نبودند و تا کجا از ایران حمایت میکنند، خاطرنشان کرد: روسیه و چین در این مورد خاص تصمیم دیگری جز آنچه که اعلام کردهاند، نمیگیرند؛ هر چند ممکن است در شرایط بسیار بسیار خاصی که چشمانداز آن در حال حاضر وجود ندارد، بین روسیه، چین و آمریکا یک توافقهایی در مورد منافع حیاتی که چین و روسیه دارند شکل گیرد و در ازای آن کاهش حمایت روسیه و چین از ایران در مورد تمدید تحریمهای تسلیحاتی طلب شود.
وی افزود: برای مثال در شرایط بسیار حادی که میگویم ممکن است آمریکا و چین به توافقی درباره هنگکنگ برسند و تنشها را پیرامون آن کاهش بدهند یا در مورد جنگ تجاری که شکل گرفته است به یک توافقی برسند که ما به ازای آن، کاهش حمایت چین از ایران باشد؛ یا در روسیه، در مورد کریمه چنین اتفاق نظری ایجاد شود اما این موضوع در شرایط حاضر احتمال بسیار کمی دارد و چنین مسئلهای در عمل امکانپذیر نیست، در نتیجه چین و روسیه تا پایان این مسیر همچنان بر تمدید نشدن تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران اصرار خواهند داشت.
این تحلیلگر مسائل آمریکا گفت: اساساً امکان مذاکره ایران و آمریکا با دولت ترامپ وجود ندارد، برای این که طرف آمریکایی به هیچ وجه مقدمات و شرایط اولیه که طرفین بتوانند دور یک میز بنشینند و در مورد موضوعات قابل مذاکره صحبت کنند را به وجود نیاورده است و این البته به خاطر اشتباهات پیاپی آمریکا است که بعد از خروج از برجام انجام داده است.
وی ادامه داد: جدیدترین آن اشتباهات، ترور سردار سلیمانی بود، بنابراین مذاکره با آمریکا دست کم در آینده قابل پیشبینی امکانپذیر نیست، از سویی طرف آمریکایی اعتقاد و اشتیاق چندانی برای مذاکره با ایران ندارد چراکه تسلیم این عقیده و استراتژی است که فشار حداکثری میبایست در نهایت به فروپاشی ایران یا به تحریم تهران منجر شود.
حسینی تصریح کرد: در چنین شرایطی نمیتوان با دولت ترامپ گفتوگو کرد و تغییر دولت الزاماً به معنای این نخواهد بود که مذاکره در دسترس و راحت خواهد شد و میتوان توافق را به سرعت انجام داد.
وی درباره پیروزی دموکراتها و بایدن در انتخابات پیشروی ریاست جمهوری ایالات متحده و فراهم شدن شرایط مذاکره بین ایران و آمریکا گفت: اگر دموکراتها در انتخابات نوامبر پیروز هم شوند، همچنان میراث ترامپ را در رابطه با ایران حفظ خواهند کرد و به عنوان یک دارایی به آن نگاه خواهند کرد و از آن به اهرمی برای فشار به ایران در جهت گرفتن امتیازات بیشتر در ادامه و همچنین تمدید برجام و مسائلی که در آن موجود است، استفاده میکنند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: بنابراین مذاکره با دموکراتها نیز چندان آسان نخواهد بود، اما حداقل این است که تغییر تیم در آمریکا مقداری از فشارها را کمتر خواهد کرد و میتواند مقداری شرایط ورود به مذاکرات را آسانتر کند، از طرف دیگر اعتقاد بایدن و دموکراتها به عنوان کسی که در دورانی که معاون رئیسجمهور بوده و در مذاکرات برجام نیز نقش داشته، تسهیل کننده این خواهد بود که مذاکرات جدید را با ایران انجام دهد.
وی افزود: همین که دموکراتها امکان بازگشت به برجام را باز گذاشتهاند، میتواند برای پیش رفتن در یک شرایط و در مذاکرات کمککننده باشد، اما این به معنای آسان بودن شرایط و اینکه از وضعیتی که ترامپ در تحریمها ایجاد کرده استفاده نخواهند کرد، نیست؛ تحریمهایی که علیه ایران شده هرچند که غیرقانونی و یکطرفه است اما تکرارناپذیر است.