ما و امروز و فردای بحران کرونا

معمولا در نخستین جلسه درس مدیریت بحران اجتماعی، مفهوم بحران را تشریح می‌کردم. در زبان چینی، مفهوم بحران معنای فرصت و تهدید دارد. در این روزها که بحران کرونا کشور مار ا تحت تاثیر قرار داده است در  میان تلخی‌های آن،رفتارهایی که کام جانمان را نیز شیرین می‌کند زیاد می‌بینم. از فداکاری پرستاران گرفته تا گروهی از خیریه‌ها که به نگهداری مبتلایان بی‌کس و ناتوان می‌پردازند. از  آنها که به کودکان‌کار دستکش و ماسک هدیه می‌دهند تا آنان که بصورت خود جوش دستگاه های عابر بانک را ضدعفونی میکنند. در این میان، تعدادی از اعلامیه‌های مراسم ختم برایم جالب توجه بود. در یک مورد پنجاه میلیون تومان هزینه مراسم چهلم یک پدر برای مقابله با کرونا به بیمارستانی اهدا شده بود. برخی از سمن‌ها به افراد مبتلا به این بیماری که حامی ندارند کمک‌رسانی می‌کنند. برخی نیز با تهیه و توزیع ماسک تحت نظارت وزارت بهداشت به یاری هموطنان خود شتافته‌اند. شاهد بودم با توجه به مشکلات کادر خدماتی بیمارستانها تعدادی از سمن ها در تهران اقدام به آماده کردن  فضای استراحت و پخت غذای تازه و بهداشتی برای  کادرهای در صف مقدم درمان نموداند.

معتقدم در دوران پسا بحران کرونا، حداقل چند دستاورد روشن حاصل می‌شود: نخست اینکه ایرانیان، سبک زندگی سلامت جدیدی را تجربه می‌کنند که می‌تواند نهادینه شود و ادامه یابد. در واقع ما با رفتارهای بهداشتی و سلامت محور، زیست نوینی را تجربه خواهیم کرد.

دیگری، ابعاد جدیدی از خیر جمعی است که در جامعه تسری پیدا کرده است و امید ادامه آن می‌رود. سمن‌ها بُعد جدیدی از اقدامات را برای مردم روشن کرده‌اند و خود تجربه جدیدی آموخته‌اند. پیش از این هم سمن‌ها تجربه‌های خوبی در زلزله، سیل و بلایای طبیعی به دست آورده بودند و اکنون در خصوص مسائل مربوط به بیماری‌های فراگیر نیز تجارب ارزشمندی کسب می‌کنند.  

ما در پسا بحران سمن های توانمند تر و با دانش بیشتر و همیار تر خواهیم داشت .  

سوم و از همه مهم‌تر برخی شواهد علمی از شیوع فردگرایی منفی در جامعه ایران، به‌ ویژه در شهرهای بزرگ مثل تهران خبر می‌داد. من مطمئنم تا پایان ماجرای تلخ کرونا، به زیست جدیدی از حرکت جمعی، در سایه‌سار هم قرار گرفتن و پشت و پناه یکدیگر بودن می‌رسیم. اطمینان دارم بازگشت به ارزش‌های همیاری که از سنت‌های ارزشمند قدیم ایرانی بوده، باز با قدرت بیشتری متبلور خواهد شد.

بحران ها فراز و فرود دارند این بحران نیز از این قاعده مستثنی نیست قطعا با روح جمعی که در جامعه ایجاد شده و با خروج از شک اولیه مواجه با کرونا همه به خود آمدهایم در کنار هم قرار گرفته ایم ، زیست های نوینی را تجربه می کنیم ما به امید خدا از تلخی ها عبور خواهیم کرد .

علی ربیعی/  دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری و سخنگوی دولت