استاد دانشگاه کارلتون کانادا در گفتوگو با ایلنا:
عضویت در FATF سیاست منزوی کردن ایران را دشوارتر میکند/ سازمان FATF ظرفیت تحقیق و یا مجازات ندارد/ گروه ویژه اقدام مالی نمیتواند توانایی یک کشور در حوزه سیاست خارجی را محدود کند
استاد اقتصاد دانشگاه کارلتون کانادا عدم عضویت در FATF را به منزله نادیده انگاشتن هنجارهای بینالمللی از سوی ایران دانست و گفت: پذیرش FATF از سوی ایران میتواند حمایت اروپا از ایران در مقابل تحریمها را تقویت کند و از سوی دیگر عضویت در آن سیاست منزوی کردن ایران را دشوارتر میکند
دان رولاندز (Dane Rowlands) استاد اقتصاد دانشگاه کارلتون کانادا است. حوزه تخصصی وی توسعه بینالمللی، صندوق بینالمللی پول، سیاستهای پولی بینالملل مدیریت جنگ و مهاجرت است. وی در گفتوگو با ایلنا به بیان نظرات خود در مورد FATF و عضویت ایران در این سازمان پرداخت.
سازمان FATF ظرفیت تحقیق و یا مجازات ندارد
دان رولاندز در ابتدا در مورد سازمان FATF گفت: FATF واقعاً یک نهاد تنظیمکننده استاندارد است که از طریق کمک متقابل و تعامل و بررسی با اعضا برای جلوگیری از پولشویی، تأمین مالی تروریسم و گسترش فعالیتهای غیرصلحآمیز هستهای عمل میکند. این سازمان ظرفیت تحقیق و یا مجازات خاص خود را ندارد. اما این به آن معنا نیست که کشورها (عضو یا غیر عضو) نمیتوانند مجازات یا مجازاتهایی را برای عدم رعایت اصول این سازمان تحمیل کنند.
مزایای عضویت در FATF
وی درباره مزایای عضویت در FATF گفت: دو مزیت وجود دارد؛ اول، برای کشورهایی که به طور جدی سعی در کنترل جریانهای غیرقانونی مالی دارند، حضور در FATF زمینهای برای بحث و بررسی چگونگی بهترین راه جلوگیری و یا کاهش چنین فعالیتهایی را فراهم میکند و در هماهنگی با سایر کشورها در مورد این سیاستها میتوان اقدام کرد. دوم، عضویت در این سازمان نشاندهنده پیروی از هنجارهای بینالمللی در مورد یک مشکل جدی است.
عدم عضویت در FATF نادیده انگاشتن هنجارهای بینالمللی از سوی ایران تلقی میشود
این استاد دانشگاه کارلتون کانادا گفت: ایران کشوری بزرگ و توانمند است، بنابراین عدم عضویت و عدم پایبندی ایران به FATF به عنوان یک تصمیم آگاهانه برای نادیده گرفتن هنجارهای بین المللی تلقی میشود.
FATF هیچ حقی را در رابطه با مجازاتهای مالی به دولتها تحمیل نمیکند
پیوستن ایران به FATF اعمال تحریمها علیه چین و روسیه را سختتر میکند
عضویت در FATF مانعی برای تحریمهای آمریکا نیست
استاد اقتصاد دانشگاه کارلتون کانادا در پاسخ به این سوال که آیا درست است که برخی معتقدند اگر ایران به FATF نپیوندد، چین و روسیه قادر به همکاری با ایران نخواهند بود؟ گفت: من شک دارم که این درست باشد. FATF هیچگونه تعهد یا حقی را در رابطه با مجازاتهای مالی به دولتها تحمیل نمیکند و هیچگونه ظرفیتی برای ارائه توصیههایی در مورد مسائل سیستم غیرمالی ندارد.
وی افزود: درست است که برخی از سیستمهای مالی آنها ممکن است از تعامل با ایران منصرف شوند و یا اینکه به خاطر این کار مجازات شوند، اما این امر میتواند بدون پیوستن ایران و یا پیوستن ایران به FATF نیز رخ دهد. پیوستن ایران به FATF و رعایت کامل آن ممکن است اعمال تحریمهای مالی علیه چین و روسیه را کمی سختتر کند، اما عضویت ایران در FATF به احتمال زیاد مانعی غیرقابل عبور برای تحریمهای مالی توسط ایالات متحده نیست.
عدم پذیرش FATF میتواند به منزله بیعلاقگی ایران به مبارزه با فساد مالی تعبیر شود
دان رولاندز گفت: عدم پذیرش FATF میتواند به عنوان بیعلاقگی در زمینه جلوگیری از پولشویی و تأمین مالی تروریسم توسط ایران قضاوت شود که این خیلی بد است.
وی هم چنین در پاسخ به این سوال که برخی در ایران بر این باورند که پیروی از این کنوانسیون اطلاعات مربوط به افراد و مؤسسات مالی را در اختیار برخی کشورهای خارجی قرار میدهد و آیا این اتفاق تاکنون میان اعضای FATF افتاده است، گفت: من از آن آگاه نیستم، گزارشهای ارزیابی مشترک که عمومی هستند، اطلاعات خاصی در این مورد ارائه ندادهاند و عدم وجود ظرفیت تحقیقاتی جدی، چنین بررسیها و گزارشگری کشورها بدون همکاری دولتها را محدود میکند.
استاد اقتصاد دانشگاه کارلتون کانادا تاکید کرد: دولتهای خارجی از ظرفیتهای مالی خود و سایر تواناییهای جمعآوری اطلاعات برای کشف آنچه در مورد مؤسسات مالی و افراد میتواند وجود داشته باشد استفاده میکنند، روندی که بعید است در FATF بسیار بهبود یابد.
وی افزود: با این حال اگر من در دولتی باشم که احساس کنم لازم است فعالیتهای مالی خاصی را از چشم عموم حفظ کنم، جزئیات تعهدات گزارشدهی به FATF را با دقت بررسی میکنم.
پذیرش عضویت در FATF نمیتواند مشکلات جدی ایجاد کند
رولاندز گفت: همانگونه که پذیرش عضویت در FATF نمیتواند مشکلات جدی ایجاد کند، بعید است که بتواند مشکلات ایران را حل کند. FATF میتواند به ارائه کمکهای فنی به کشورهایی که واقعاً علاقمند به مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند، بپردازد. البته عدم رعایت اصول این سازمان میتواند در توجیه استفاده از تحریم و مجازات علیه یک کشور به کار آید. حتی اگر این سازمان هم وجود نداشته باشد کشور متخلف میتواند مجازات شود.
FATF به دولت ایران برای از بین بردن نقاط ضعف خود کمک میکند
وی ادامه داد: آنچه عضویت در FATF میتواند انجام دهد این است که به دولت ایران برای از بین بردن نقاط ضعف خود کمک میکند و میتواند یک روش مفید برای تعامل با روشی معنیدار و همکاری با دیگر کشورها و سیستم بینالمللی باشد. اینها ممکن است در درازمدت بسیار مفید باشد و میتواند به عنوان نشانهای از رفتار خوب بینالمللی مورداستفاده قرار گیرد.
آمریکا در تلاش است تا FATF را از اهداف واقعی خود دور کند
استاد اقتصاد دانشگاه کارلتون کانادا خاطرنشان کرد: با این وجود دولت ایران ممکن است انتخاب کند چنین عضویتی را نپذیرد یا ممکن است خطرات چنین گزارشدهی را بسیار بالا ببیند. ایالات متحده هم ممکن است سعی کند از سیستم FATF سوءاستفاده کند تا به نوعی ایران را مجازات یا محکوم کند، اما همانطور که من اشاره کردم FATF توانایی آنها را برای مجازات ایران زیاد نمیکند ایالات متحده در تلاش است FATF را از اهداف قانونی خود منحرف کند.
FATF را به عنوان یک مکمل مفید برای کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد تلقی میکنم
این استاد دانشگاه در ادامه اضافه کرد: FTAF در مورد شناسایی بهترین شیوههای مربوط به پولشویی و تأمین مالی تروریسم، ارزیابی تلاشهای کشور در اجرای برجام و تشویق سیستمی هنجارهای جهانی در رابطه با رویههای مالی میتواند به ایران کمک کند. این امر به معامله با موضوعات فساد مرتبط است، اما بیشتر در مورد جزئیات فنی تلاش برای جلوگیری از تسهیل سیستمهای مالی در راستای مقابله با فساد است. من FATF را به عنوان یک مکمل مفید برای UNCAC (کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد) تلقی میکنم و در واقع FATF از اعضا میخواهد تا کنوانسیون UNCAC و سایر کنوانسیونها و توافق نامههای سازمان ملل را تصویب کنند.
پذیرش FATF از سوی ایران میتواند حمایت اروپا از ایران در مقابل تحریمها را تقویت کند
عضویت در FATF سیاست منزوی کردن ایران را دشوارتر میکند
وی افزود: اگر به نظر رسد که ایران به طور جدی سعی در پیروی از مقررات FATF دارد، ممکن است این امر باعث شود که دیگر کشورها (به عنوان مثال کشورهای اروپایی) با تعزیرات مالی و محدودیتهای مالی ایالات متحده مقابله کنند، زیرا آنها میتوانند نشان دهند که ایران در تلاش برای رعایت جدی اصول بینالمللی است. با این حال عضویت در FATF، مانع از مجازات ایالات متحده یا سایر کشورها در مورد ایران یا اعمال مجازات نخواهد شد. این موضوع ممکن است دستیابی به حمایت جهانی از سیاست منزوی کردن ایران را دشوارتر کند، اما در نهایت نمیتواند مانع چنین سیاستی شود.
پذیرش FATF به معنی ارسال پیامی مبنی بر تمایل به همکاری بین المللی از سوی ایران است
FATF نمیتواند توانایی یک کشور را در حوزه سیاست خارجی محدود کند
رولاندز تاکید کرد: ارزش واقعی حضور در FATF برای این است که بهترین شیوههای تنظیم مالی را بیاموزد و به منزله ارائه پیام به دیگران در مورد تمایل دولت برای همکاریهای بینالمللی است. FATF نمیتواند توانایی یک کشور را در سیاست خارجی خود تا حد زیادی متقاعد یا محدود کند، اما میتواند یک سرمایهگذاری مفید برای ایجاد چارچوبی برای تطبیق اراده خود با سیستم بینالمللی باشد.