اروپایی‌ها خواهان تداوم برجام تا انتخابات آمریکا هستند/ گام چهارم برداشته خواهد شد/ پول حاصل از تنش در خلیج فارس برای آمریکا اهمیت دارد

عبدالرضا فرجی‌راد در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به نزدیک شدن به موعد اتخاذ گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای از سوی ایران، در پاسخ به این سوال که چندی پیش شاهد انتشار خبری از سوی روزنامه گاردین بودیم که حکایت از تهدید اروپا مبنی بر خروج از برجام در صورت ادامه روند کاهش تعهدات ایران و آغاز گام چهارم داشت که البته از سوی هیچ یک از طرف‌های اروپایی نیز تکذیب نشد. آیا با توجه به شرایط، گام چهارم ایران به معنای پایان برجام است، گفت: طبیعتا با توجه به عدم تغییر در شرایط، گام چهارم برداشته خواهد شد و قطعا پس از آن فشارهای سیاسی به ویژه از سوی اروپا و آمریکا بیشتر می‌شود؛ اما معتقد نیستم که بگوییم برداشتن این گام به معنای پایان برجام است.

وی ادامه داد: با این حال این نکته قابل توجه است که برجامی که نسبت به گذشته ضعیف شده است، با اتخاذ گام چهارم ضعیف‌تر و امیدها به آن کاهش پیدا خواهد کرد.

این دیپلمات پیشین کشورمان در خصوص تهدید اروپا به خروج از برجام نیز گفت: البته طرف‌های اروپایی برجام در زمان آغاز سه گام گذشته هم تهدید خروج از توافق هسته‌ای را مطرح کرده بودند که در این مورد کمی تهدیدشان قوی‌تر است که بنده بعید می‌دانم آنها بخواهند به سرعت اقدامی واکنشی انجام داده و اعلام کنند که از برجام خارج می‌شوند اما طبیعتا اروپا مذاکراتی را مجددا با ایران آغاز خواهد کرد تا آخرین لحظه تلاش‌هایش را برای متقاعد کردن ایران  برای اجرای کامل برجام انجام دهد.

وی ادامه داد: اگر این مذاکرات به نتیجه برسد، اروپا یکپارچه تعهد کامل خود به برجام را اعلام خواهد کرد؛ اما اگر به این هدف دست پیدا نکنند، در بین کشورهای اروپایی اختلاف نظر ایجاد شده و احتمالا انگلستان زودتر عکس‌العمل منفی نشان می‌دهد. اتحادیه اروپا نمی‌خواهد اعلام خروج کند و تصور می‌کنم خواهان تداوم مساله تا انتخابات آمریکا هستند.

وی افزود: اروپا امیدوار است که با توجه به کاندیداهای دموکراتی که اعلام کرده‌اند پس از انتخاب به برجام باز می‌گردند و از طرف دیگر استیضاح آقای ترامپ بتوانند دوباره با انتخاب گزینه دموکرات این توافق را احیا کنند.

فرجی‌راد در خصوص آینده احتمالی پیش روی برجام گفت: زمان باید به تدریج پیش برود؛ قطعا حوادث دیگری در این بین پیش خواهد آمد و نمی‌توانیم تصور کنیم خاورمیانه آرام بماند. از طرفی اینکه ایران چه تصمیماتی را می‌خواهد در گام چهارم اتخاذ کند نیز مهم است چرا که طرف‌های برجام گام‌های ایران را رصد کرده و براساس آن تصمیم می‌گیرند؛ همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حضور جدی دارد و اینها مسائلی است که در آینده نقش آفرین خواهد بود. با این حال هرچه به انتخابات آمریکا نزدیک شویم و هرچه استیضاح رئیس‌جمهور این کشور جدی‌تر شود، اروپایی‌ها هم مکث بیشتری خواهند داشت.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که آیا با وجود به سرانجام نرسیدن تلاش‌های ژاپن و فرانسه باز هم شاهد ابتکار این دوکشور یا کشورهای دیگر برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن یا باز شدن حداقلی گره‌های فیمابین خواهیم بود یا خیر، گفت: این امیدها بسیار کم است چرا که همه کارهای مدنظر کشورها باید به تایید ایالات متحده برسد و آمریکا هم تا زمانی که امتیاز خودش را نگیرد با این ابتکارات موافقت نخواهد کرد.

وی ادامه داد: آمریکا معتقد است اگر فضای اقتصادی کمی برای ایران باز شود دیگر نمی‌تواند تهران را مجاب به گفت‌وگو کند. همچنین معتقد هستم آمریکایی‌ها فکر می‌کنند اگر ایران از وام یا معافیتی برخوردار شود، از تنش در فضای خلیج فارس نیز کاسته خواهد شد.

فرجی‌راد گفت: درست است که ایالات متحده نمی‌خواهد در منطقه درگیری رخ دهد اما در عین حال نمی‌خواهند تنش‌ها کاهش پیدا کند چرا که با توجه به این تنش‌ها است که می‌توانند کشورهای منطقه را برای خرید سلاح از خود قانع کنند و این پول‌ها برای آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار است.