سفیر پیشین ایران در افغانستان در گفتوگو با ایلنا:
عمرانخان با وکالت سیاسی از تهران به سوی ریاض بدرقه شد/ تعارض در رویکرد عربستان میتواند پاکستان را ناکام کند/در موراد زیادی با اسلامآباد اتفاق نظر داریم
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: اتفاقنظرهای بسیار زیادی میان تهران و اسلامآباد وجود دارد اما روابط ریاض با غرب میتواند میانجیگری عمرانخان را به بنبست بکشاند.
«ابوالفضل ظهرهوند» سفیر پیشین ایران در افغانستان با اشاره به سفیر نخستوزیر پاکستان به تهران و دیدار با حسن روحانی عنوان کرد: سفر عمرانخان دومین سفر رسمی او طی یک سال اخیر به تهران بود که دو مأموریت را در بطن خود داشت. نخست، ایفای نقش میانجی میان ایران - عربستان و دوم، کنشگری برای حل و فصل یا کاهش تنش میان ایران و آمریکا. او هر دو موضوع را به عنوان یک مسئولیت برای خود مشخص کرد که اگر بتواند در اجرای این دو موفق باشد نه تنها برای پاکستان بلکه برای منطقه پیامهای مثبتی در بر خواهد داشت.
وی ادامه داد: سخنان روحانی به صورتی بود که دست نخستوزیر پاکستان برای سفر به عربستان را پر میکند؛ به عبارتی دیگر رئیسجمهوری ایران به نوعی یک وکالتِ مشخص به نخستوزیر پاکستان داده است تا بتواند مسائل را حل و فصل کند. از این جهت سفر روز سهشنبه عمرانخان به عربستان سعودی میتواند اهمیت ویژهای داشته باشد که باید منتظر باشیم تا نتایج آن از سوی اسلامآباد مشخص شود.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه پاکستان و ایران در بسیاری از پروندهها با یکدیگر اتفاق نظر دارند، گفت: نکته کلیدی که در سخنان نخستوزیر پاکستان وجود داشت و باید مورد توجه قرار بگیرد، اشاره به بحران یمن است. اسلامآباد به صورت واضح اعلام کرد که جنگ در یمن باید پایان یابد. در مورد امنیت خلیج فارس هم این همگرایی به چشم میخورد که به خوبی نشان میدهد نگاه تهران و اسلامآباد در مورد این مسائل با یکدیگر همسویی کامل دارد.
وی افزود: رئیسجمهوری ایران در بخشی از سخنان خود به عدم نیاز حضور نیروهای فرامنطقهای در خلیجفارس اشاره کرد که مورد تایید پاکستان هم بود اما ممکن است سوال شود که مبداء سفر فعلی عمرانخان کجا بوده است؟ بر اساس دادههای موجود مبداء حضور ایشان در تهران را باید سفر اخیر نخستوزیر پاکستان و دیدار او با ولیعهد عربستان در ریاض دانست. حدود یکماه پیش ایشان به عربستان سعودی سفر داشتند و صحبتهایی با ولیعهد سعودی داشتند که به باور من تحرکات فعلی نخستوزیر پاکستان از آنجا نشأت میگیرد؛ چراکه پاکستان و عربستان روابط خاصی با هم دارند و همین موضوع باعث شده تا ماموریت جدید به عمرانخان محول شود اما یکی از مسائلی که میتواند در روند فعالیت عمرانخان اخلال ایجاد کند، دعوت ریاض از آمریکا برای حضور سه هزار سرباز ایالات متحده در خاک عربستان است.
این تحلیلگر مسائل جنوبآسیا با اشاره به موانع احتمالی بر سر میانجیگری پاکستان، اظهار کرد: معتقدم سفر نخستوزیر پاکستان به تهران مثبت بود اما مسالهای که در اینجا مطرح میشود حضور نیروهای خارجی در منطقه (از خلیجفارس تا خاورمیانه و جنوبآسیا) است. باید توجه داشت کشورهایی مانند عربستان سعودی تعریف «برونزا از امنیت» دارند؛ یعنی امنیت خود را معطوف به حضور نیروهای خارجی میکنند که این موضوع میتواند ثبات و صلح را در منطقه دستخوش تغییر قرار دهد. در مقابل، طرح هرمز که از سوی رئیسجمهوری ایران در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد یک «طرح امنیتی درونزا» به حساب میآید که میتوانست بسیاری از مشکلات را در منطقه حل و فصل کند اما باید توجه داشته باشیم منافع اسرائیل و آمریکا در این میان به خطر افتاد و مخالفتهایی با آن صورت گرفت.
وی در پایان تصریح کرد: در مجموع باید بگویم که پاکستان در بسیاری از مسائل مانند موجودیت رژیمصهیونیستی، بحران یمن، مساله امنیت خلیجفارس و منطقه جنوبآسیا با جمهوری اسلامی ایران همسویی دارد اما مشکل پیش روی عمرانخان این است که تعارض رویکرد سعودیها احتمال دارد او را در قبال مسئولیتی که پذیرفته ناکام بگذارد. احتمال این وجود دارد که نخستوزیر پاکستان تعارضهای بیشتری از ریاض مشاهده کند و از سوی دیگر باید توجه داشت که وعدههای سعودیها به دلیل روابطشان با غرب ثابت نخواهد بود. همین موضوع ممکن است مشکلاتی برای تحرکهای وی در مساله ایران - عربستان و ایران - آمریکا به وجود آورد.