استاد دانشگاه آکسفورد در گفتوگو با ایلنا:
پاکستان برای ایفای نقش واسطهای میان ایران، آمریکا و عربستان تلاش میکند/ نگرانی اسلامآباد از دوستی تهران و دهلی
استاد دانشگاه آکسفورد با اشاره به سفر عمران خان به تهران گفت: ایران و پاکستان همسایگان دائمی و در حال همکاری در مرزهای بلندمدت هستند و مجبورند در صلح با یکدیگر زندگی کنند، حتی اگر بیشتر شبیه یک آتشبس باشد. آنچه که پاکستان از آن میترسد، دوستی طولانیمدت هند با ایران است.
فیصل دِوجی، استاد علوم سیاسی دانشگاه آکسفورد و تحلیلگر حوزه مسائل هندوستان و پاکستان است.
متن گفتوگوی فیصل دِوجی با ایلنا با محوریت سفر نخستوزیر پاکستان به ایران را در ذیل میخوانید:
سفر عمران خان به مشهد، نشاندهنده احترام وی به مذهب شیعه است
***با توجه به اینکه عمرانخان سفر خود به ایران را از مشهد آغاز کرده است، این رفتار را چگونه ارزیابی میکنید؟
مشهد یک شهر زیارتی مقدس در ایران است که این سفر می تـواند نشان از احترام عمرانخان به مذهب شیعه و شیعیان باشد و من دلیل سیاسی خاصی برای آن متصور نیستم.
حملات تروریستی اخیر در مرزهای ایران، غیردولتی است و ربطی به دولت پاکستان ندارد
***با توجه به حملات تروریستی اخیر در مرزهای ایران و پاکستان، نقش پاکستان در مقابله با این حملات را چگونه ارزیابی میکنید؟
حمله تروریستی در سیستان و بلوچستان که به یک گروه ستیزهجوی پاکستانی یعنی جیشالظلم نسبت دادهشد بود، تقریبا همزمان با حمله بسیار مشابه دیگری، توسط لشکر طایبه، استان کشمیر هند رخ داد. اینکه آیا این حملات با ارتش پاکستان و یا سازمان اطلاعاتی آن هماهنگ شده رخ داد یا خیر، به نظر من این خشونتها غیردولتی است و ربطی به دولت پاکستان ندارد.
پاکستان اکنون عنصر کلیدی و واسطهای در روابط میان افغانستان و آمریکا است
از سوی دیگر این موضوع که پاکستان به دنبال احیای روابط با آمریکا است هم ضروری به نظر میرسد. پاکستان اکنون عنصر مهم، کلیدی و واسطهای در روابط میان افغانستان و آمریکا است.
پاکستان به دنبال داشتن نقش واسطهای میان ایران و آمریکا و عربستان سعودی است
***هدف اصلی عمرانخان از سفر به ایران چیست؟
با توجه به نقش پاکستان در افغانستان و با توجه به اهمیت ژئوپولیتیک جدید پاکستان و بر اساس نفوذ در طالبان؛ اسلامآباد به دنبال ایجاد یک رابطه جدید با عربستان سعودی و متحدانش در خاورمیانه و فراتر از آن است. از سوی دیگر پاکستان میخواهد به عنوان واسطه بین آمریکا و عربستان سعودی و ایران قرار بگیرد.
پاکستان در گذشته نقش مهمی در این زمینه داشته است به گونهای که بیشترین نقش را در پیوند میان آمریکا و چین در دوران ریاست جمهوری نیکسون ایفا میکند. دیدارهای عمرانخان در تهران ممکن است نشانگر تلاش دیگری از سوی پاکستان باشد تا نقش واسطهای خود را دوباره بازی کند.
پاکستان از دوستی طولانیمدت هند با ایران میترسد
ایران و پاکستان مجبورند با یکدیگر در صلح زندگی کنند، حتی اگر بیشتر شبیه یک آتشبس باشد
***سفر عمران خان به ایران را دارای چه دستاوردهایی برای دو طرف میدانید؟
ایران و پاکستان همسایگان دائمی در حال همکاری با مرزهای بلندمدت هستند و مجبورند در صلح با یکدیگر زندگی کنند، حتی اگر بیشتر شبیه یک آتشبس باشد. آنچه که پاکستان از آن میترسد، دوستی طولانیمدت هند با ایران است، به خصوص در مورد همکاری آنها در بندر چابهار.
چابهار یکی از رقیبان بندر گودر پاکستان است و همچنین حضور استراتژیک هند در مرزهای شرقی پاکستان را نشان میدهد و حضور هند در افغانستان هم برای پاکستان خطرناک است. به استثنای تلاش برای بهبود روابط دوجانبه و سپس تاکید بر نقش پاکستان به عنوان واسطه بین ایران و دشمنانش، سفر عمران خان احتمالا به معنای کاهش نفوذ هند در منطقه و یا تقویت روابط یک کشور مستقل دیگر بین ایران و پاکستان است.