از استعفای ظریف تعجب نکردم/ استعفا پذیرفته نمی‌شود/ به زور نمی‌شود کسی را وادار کرد در پستی باقی بماند

احمد توکلی در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی ایلنا، در بیان ارزیابی خود از استعفای محمدجواد ظریف از وزارت خارجه گفت: این استعفا امر شگفت‌آوری نیست، بالاخره یک وزیر خارجه مدتی زحماتی کشیده و حالا استعفا می‌دهد آسمان به زمین نمی‌آید  ولی من حدس می‌زنم این استعفا پذیرفته نمی‌شود.

وی تاکید کرد:‌ من فکر می‌کنم ممکن است این استعفا ابزاری باشد برای اینکه به نهادهای قانونی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام فشار بیاورند که اگر این باشد خیلی بد است.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این سوال که با توجه به شناختی که از ایشان وجود دارد آیا ممکن است که ظریف بخواهد به چنین رفتاری روی‌ بیاورد؟، گفت: نمی‌دانم، وقتی آقای ظریف در برجام جلو رفت و نتیجه‌ای حاصل نشد و باتوجه به اینکه می‌گفتند اگر برجام نهایی شود همه‌جا بهشت می‌شود، درباره FATF هم می‌گوید اگر تصویب نشود همه‌جا جهنم می‌شود. این صفر و یک کردن مسائل به نظر من درست نیست.

رئیس هیات مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت تصریح کرد: وقتی اصرار دارند که هیچ تضمینی وجود ندارد که اگر این لوایح را بپذیریم با ما مدارا کنند و اصرار دارند که پذیرفته شود این تعجب آور است.

این عضو هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت در پاسخ به این سوال که چقدر ضرورت دارد که وزیر خارجه استعفای خود را پس بگیرد یا رئیس‌جمهور با استعفای او موافقت نکند؟، گفت: این بستگی به حال آقای ظریف دارد. اگر جد باشد به زور نمی‌شود کسی را واردار کرد که در پستی باقی بماند آن هم در این شرایطی که وزارت خارجه کارهای فراوانی پیش رو دارد اما اگر جدی نباشد و این استعفا فقط در حد این باشد که برای خود تجویز کرده باشند، بماند بهتر است.

توکلی در پاسخ به این سوال که از آنجایی که جامعه جهانی ظریف را به عنوان محوریت صلح و گفت‌و‌گو از سوی ایران می‌داند و ظریف به عنوان اولین وزیر خارجه‌ای بود که طی این چهل سال با همتای آمریکایی خود به گفت‌و‌گو رسید، حال با استعفای او چه پیامی به جامعه جهانی منتقل می‌شود؟، پاسخ گفت: اگر ایشان به ابتکار خودشان این کار را می‌کرد می‌شد این حرف‌ها را زد ولی این تصمیم نظام بود تصمیم از رهبری تا رئیس‌جمهور و مابقی ارکان نظام بود که بقیه ارکان نظام موقعیت را مناسب دیدند که با آمریکا حرف بزنند.

وی افزود: مهم این است وقتی که با آمریکا حرف زدند امتیازات زیادی دادند اما امتیازاتی که توانستند بگیرند از سوی امریکا نقض عهد شد و زمانی که اینطور شد ممکن است ترجیح دهند که استعفا دهند برای اینکه در کسب نتایج موفق نبود و تمام امتیازات را ارائه داد و کاملا برعکس نتیجه گرفت و رویکرد اخیر اروپایی‌ها هم مشخص است.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این سوال که اگر ما نتیجه برعکس از برجام گرفته‌ایم چرا نتانیاهو با ذوق زدگی می‌گوید چه بهتر که نتانیاهو رفت؟، اگر دستاورد دستگاه دیپلماسی موفقیت‌آمیز نبود دشمنان کشور از رفتن ظریف خوشحالی می‌کردند؟، عنوان کرد:‌ ما نمی‌توانیم وارد یک شاخص شویم و بگوییم اگر نتانیاهو گفت چیزی خوب است ما بگوییم بد است یا اگر گفت بد است ما بگوییم خوب است. نتانیاهو مناسبات خودش را تعیین می‌کند، من که نگفتم رفتن ظریف به نفع یا به ضرر نتانیاهو است. منظور من این است که تصمیمات ما نباید تابع اینگونه حرکات جزئی دولتی مثل اسرائیل باشد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا برخی از رفتن ظریف از وزارت خارجه خوشحال شدند؟، گفت: این تعجب ندارد، هر سیاست‌مداری تعدادی طرفدار و تعدادی مخالف دارد. کسانی که با برجام مخالف بودند با رفتن او خوشحال می‌شوند و کسانی که مثل من برجام را مشروط قبول داشتند خوشحال نیستند ولی از استعفا تعجب هم نمی‌کنم چراکه موضوع سرنوشت‌سازی برای ایران اتفاق افتاد و آنگونه که دولت ادعا می‌کرد تقریبا هیچ‌کدام محقق نشد. گفتند همه تحریم‌ها لغو می‌شود اما همه برگشته است و اروپا هم که تقریبا به هیچ‌کدام از تعهداتش عمل نکرده و حالا هم که می‌خواهد به تعهد خود عمل کند با ساز و کار اینستکس مردم را تحقیر می‌کند با ژست کمک‌ کردن وسط می‌آید و یک ساز و کار منحط انحصاری درست می‌کند و منت می‌گذارد که فقط کسی از گرسنگی و بیماری نمیرد.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این نظر که نتیجه نگرفتن از برجام به دلیل ضعف عملکرد دولت یا دستگاه دیپلماسی نبود و شاید اگر ما در داخل درباره برجام که تصمیم نظام بود با هم متحد می‌شدیم نتایج بهتری از آن حاصل می‌شد، گفت: برجام یک موضوع تعیین کننده بود و نمی‌شود در یک کشور به این بزرگی همه با هم در یک موضوع موافق یا مخالف باشند طبع قضیه این است که اختلاف وجود داشته باشد. هرچند که اگر همه به یک نظر برسند امتیازات بیشتر و هزینه‌ها کمتر می‌شود ولی وقتی موضوعی مورد توافق نیست راه دموکراسی باز است و یک عده موافقت و یک عده مخالفت می‌کنند، خیر و شر هردو با هم اتفاق می‌افتد.

وی تاکید کرد: به نظر من وزارت خارجه مسئول پاسخگویی در موضوع برجام است چراکه حضرت آقا گفتند به آمریکایی‌ها اعتماد نکنید و این دوستان همه این تذکرات را به خوبی رعایت نکردند، سخنگوی وزارت خارجه می‌گوید روند خیلی مثبت است. آیا این مثبت است که می‌گویند ما شما را از صدام هم بدتر می‌دانیم؟ این تحقیر ملت است. آن‌ها نفت صدام را می‌خریدند اما با اینکه تعهد دارند نفت ما را بخرند، نمی‌خرند و می‌گویند خودتان برای خودتان مشتری پیدا کنید و پولش را به ما بدهید و از ما غذا و دارو بخرید.

توکلی گفت: وزارت خارجه اینجا مقصر است چون به این‌ها میدان داده است. درطول این چهل سال هروقت کوتاه آمدیم لطمه خوردیم، خدا رحمت کند آقای هاشمی رفسنجانی را که می‌خواست روابط را خوب کند و خیلی هم از نظر آن‌ها رفتار آقای هاشمی ملایم بود ولی حکم جلبش را دادند که در دادگاه میکونوس محاکمه شود، آقای خاتمی آبراهام لیکلن را شهید لقب داد و درباره تعامل در دنیا حرف زد و کوتاه آمد و در نتیجه ایران را به عنوان محور شرارت خواند، در دور اول مذاکرات با اروپا کوتاه آمدند به طوری که اروپایی‌ها گفتند شما  حق ندارید حتی پنج سانتریفیوژ آزمایشگاهی هم داشته باشید و آنطور می‌گفتند که ما همه تجهیزات‌ هسته‌ای‌ مان را نابود کنیم البته آقای خاتمی یک کار خوب کرد و آن اینکه نیروگاه اصفهان را راه انداخت و بعد رفت.

وی تصریح کرد: احمدی‌نژاد دور اول صدارتش سفت گرفت و برنامه‌های هسته‌ای را پیش برد و آن‌ها درخواست دادند که بیایید مذاکره کنید و در دوره دوم ریاست جمهوری‌اش هم برای تماس با آمریکا و ملاقات با رئیس‌جمهور آمریکا خیلی تزلزل کرد و درنتیجه آن‌ها هم بی اعتنایی کردند. آقای روحانی درست برعکس سر برجام این‌ همه امتیاز داد و به او نامردی کردند.

گفت‌وگو از نوید معین