«اینستکس»؛ آزمون اروپا برای استقلال از نظام مالی آمریکا

به گزارش ایلنا به نقل از دویچه وله، راه‌اندازی ساز و کار مالی ایران و اروپا با این ایده که بر تحریم‌های آمریکا علیه ایران غلبه شود، اتفاق مثبتی است. اما باید دید که این ساز و کار در ادامه تا چقدر موفق می‌شود و چگونه می‌تواند بر تحریم‌ها غلبه کند.

ایجاد یک ساز و کار مالی برای ادامه تجارت ایران و اروپا، گام و اتفاق مهمی است؛ چراکه نشانه‌ای است که مشخص می‌کند اروپا تمایلی بر اطاعت از تحریم‌های آمریکا علیه ایران ندارد.

رهبران آلمان، فرانسه و بریتانیا برای راه‌اندازی ساز و کاری جهت «حمایت از مبادلات تجاری» گرد هم آمدند اما این احتمال می‌رود که در آینده کشورهای بیشتری به INSTEX ملحق شوند.

این اراده سیاسی نیاز بود تا به تهران این اطمینان داده شود که به رغم خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا کماکان به این توافق پایبند است و بنابراین تعهد آنها، ایران را در توافق نگه خواهد داشت.

این پروژه یک اتفاق ساده و کوچک نیست. قبل از اجرایی شدن این ساز و کار، مدت‌ها برای اجرایی شدن آن بحث و بررسی صورت گرفت و مراحل پیچیده‌ای پشت سر گذاشته شد.

در ابتدا باید INSTEX بطور خاص فرموله شود و مشخص کند چه خدماتی را ارئه می‌دهد و همین‌طور ایران باید مشخص کند که چه کالاهایی را برای این مبادله در نظر گرفته است.

INSTEX نمی‌تواند تنها به عنوان یک بستر برای مبادله عمل کند، بلکه باید به شرکت‌ها این اطمینان را بدهد که محموله‌هایشان امنیت دارند و بیمه می‌شوند. همچنین باید دید در رابطه با شرکت‌هایی که از ورشکستگی ترس دارند آیا INSTEX می‌تواند این اطمینان را بدهد که چنین خطری آنها را تهدید نخواهد کرد؟

اهمیت مهم موفقیت INSTEX این خواهد بود که کشورهای عضو را از خطر مجازات‌ها و تحریم‌های آمریکا محافظت کند و درصورتی می‌تواند موفق شود که با توجه به حفظ شرکت‌ها از مجازات‌های ایالات متحده آمریکا برای بر آوردن نیازها به روزرسانی شود.

دانش و تجربیات به دست آمده در این فرایند بعدا می‌تواند به سایر حوزه‌ها انتقال پیدا کند. ابتکارات اروپایی در این حوزه، بعدها می‌تواند به معاملات پولی بین‌المللی منتقل شود. پس از آن با  این راه‌اندازی، اروپا می‌تواند با ایجاد کانال‌های پرداخت مستقل از نظام مالی آمریکا و دلار آمریکا، تحولات مهمی را ایجاد کند و از این طریق در مقابل تحریم‌های آمریکا ایستادگی کند؛ چراکه ایالات متحده هم از دلار به عنوان اهرمی در جهت اعمال تحریم‌ها استفاده می‌کند.

بر همین اساس راه‌اندازی ساز و کار مالی ایران و اروپا برای مقابله با تحریم‌های ایالات متحده، اهمیت قابل توجهی دارد که فراتر از مورد کنونی ایران است. امروزه این ساز و کار برای تهران طراحی شده است اما این یک تجربه برای اروپا محسوب می‌شود.

اروپا برای اولین بار توانایی‌های خود برای عدم تسلیم شدن برابر تحریم‌های خارجی  آمریکا را آزمایش می‌کند و از این تجربه برای موارد دیگر در آینده استفاده خواهد کرد.