ظریف در برنامه «حالا خورشید»:
عده‌ای حساب شده تلاش کردند مردم را ناامید کنند/ جناح‌های سیاسی در اتاق جنگ اقتصادی آمریکا بازی نکنند/ نباید همه چیز را گردن استکبار جهانی انداخت
وزیر امور خارجه ایران با حضور در یک برنامه تلویزیونی گفت: اعتقاد دارم در بزنگاه‌ها مردم به میدان می‌آیند و اگر احساس کنند تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در خطر است، به میدان می‌آیند. این یک شرط دارد که جناح‌های سیاسی شرایط را درک کنند و مصالح مردم را فدای خود نکنند.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، محمدجواد ظریف صبح امروز در گفت‌وگویی تلویزیونی با ابراز تسلیت به قربانیان زلزله صبح امروز در کرمانشاه گفت: برای مصدومین این حادثه آرزوی سلامتی می‌کنم.
وی در تحلیل وضعیت کنونی اظهار داشت: گفت‌وگوی قبلی من در زمان به دست آمدن برجام بود که توقعات جامعه از برجام بود. شاید ما در دولت و برخی رسانه‌ها در این مسئله در بالا رفتن توقعات موثر بودیم، با امید بالایی در مردم روبه‌رو بودیم؛ ولی با توجه به خروج امریکا از برجام شرایط تغییر کرده است.
این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه متاسفانه تلاشی هم در داخل شد تا امید مردم به یاس تبدیل شود و حرف‌هایی زده شد و در بوق ناامیدی دمیده شد، تصریح کرد: برجام توافقی بود که در سطوح بالا بر روی آن توافق شده بود. البته آمریکایی‌ها می‌گویند بدترین توافق در تاریخ و حتما توافقی بود که شامل همه منافع آن نبود، ولی متاسفانه دعوای سیاسی را ادامه دادیم که موجب یاس و ناامیدی در داخل شد.
ظریف با تاکید بر اینکه بی‌اعتمادی ما به آمریکا مسئله واضحی است، خاطرنشان کرد: البته ما با دیگران در منطقه فرق داریم. دیگران فکر می‌کنند با خرید امنیت یا خرید تسلیحات و سلاح هسته‌ای می‌تواند برای خود امنیت ایجاد کند؛ ولی جمهوری اسلامی امنیت خود را متکی به مردم می‌داند. برای همین است که چهل است که فشار می‌آورند، ولی مردم ایستادگی کردند. البته تلاش دولت این است که به مشکلات نیفزاید ولی ما به مردم امید داریم.
وی ادامه داد: بیشترین تمرکز آمریکا ایجاد فشار و جنگ روانی به مردم و به شرکای ماست. الان تیرشان در نزدیکترین متحدانشان به سنگ خورده و به همین خاطر به سراغ شرکت‌ها رفته و می‌خواهند فشار و جنگ روانی ایجاد کنند.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که چرا راهکاری به وجود نیامد که اگر آمریکا از برجام خارج شد، برایش هزینه ایجاد شود؟ ابراز داشت: در روابط بینالملل پلیس نداریم که اگر فردی تخلف کرد او را به زندان ببرد. البته راهکارهایی هم وجود دارد. آمریکا عضو دائم شورای امنیت است، ولی امروز نزدیکترین متحدان آمریکا در برابرشان قرار دارند. امروز رژیم صیهونیستی و آمریکا حقوق بینالملل را نقض می‌کنند و سعودی‌ها حقوق‌بشر را با بمباران مردم یمن نقض می‌کنند؛ ولی سازوکارهای فشار با داخل فرق دارد.
ظریف افزود: ما با کانادا رابطه نداریم و حتی در این کشور دفتر حفاظت منافع نداریم، ولی در موضوع برجام کانادا و کشورهای عضو ناتو در برابر آمریکا قرار دارند و فقط دو سه کشور در جنوب ایران و اسرائیل همراه با آمریکا هستند.
وی با اشاره به تصویب بسته حمایتی ۱۸ میلیون دلاری امریکا بیان کرد: اقدام جدید اتحادیه اروپا یک اقدام خیلی جزیی بود. اروپایی‌ها ۱۲ تعهد داشتند که یکی از آنها حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط بود که خیلی‌ها فکر کردند مابه‌ازای برجام است؛ در حالی که اینگونه نیست. این ۱۸ میلیون دلار جزیی از بسته ۵۰ میلیون دلاری است که براساس آن روش‌ها و سازوکارها را برای شرکت‌های کوچک و بزرگ تعیین می‌کنند. اما گروهی در داخل می‌گویند این مابه‌ازای برجام است. این در حالی است که نماینده امریکا در گروه به اصطلاح اقدام می‌گوید چرا اروپایی‌ها به ایران «سینگال غلط» می‌دهند و واکنش نشان می‌دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه آمریکا پس از خروج از برجام به اهداف خود نرسیدند، یادآور شد: «پمپئو» دو سه سخنرانی کرد. ترامپ یک نمایش اجرا کرد و بعد می‌گوید بیاییم گفت‌وگو کنیم. آمریکایی‌ها باور نمی‌کردند که با توافقی روبه‌رو باشند که دارای چنین استحکامی باشد. فکر می‌کردند در یکسال اول با آزار و اذیت می‌توانند کاری بکنند که ایران از برجام خارج شود. مشاهده کردید نتانیاهو یک نمایش و تئاتر تلویزیونی ایفا کرد تا بگوید ایران برجام را نقض کرده است؛ ولی نتوانستند کاری بکنند که ایران برجام را نقض کنند.
ظریف در واکنش به این سوال مجری مبنی بر اینکه با گفتاردرمانی نمی‌توان مشکلات را حل کرد در حالی که دلار ۱۰ هزار و ۶۰۰ تومان است. مردم شرکت کوچک و متوسط نمی‌خواهند بلکه توتال و رنو را می‌خواهند، عنوان کرد: وقتی با توتال امضا می‌کنید، توتال هم با شرکت‌های کوچک و متوسط کار می‌کند. البته یادمان نرود که اقتصاد آمریکا بزرگ است ولی وقتی توتال می‌آید دو کار می‌کرد. یکی آنکه شرکت‌های کوچک و بزرگ را مدیریت می‌کند و دیگری مدیریت مالی بود. البته این مسئله از روش‌های دیگر هم قابل انجام است.
وی با بیان اینکه سیاست خارجی باید تلاش کند بار را از دوش مردم بردارد، گفت: ما تلاش خود را کردیم. سیاست خارحج همه چیز کشور نیست و همه کارها را نمی‌تواند انجام بدهد بلکه می‌تواند زمینه‌ای برای برداشتن فشارها از کشورها یا افزایش فشارها به کشورها یا تعدیل آن باشد. ممکن است به خاطر برنامه‌ای که داریم یا سیاست‌هایی که داریم، مسئله‌آفرین باشیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان در خصوص این سیاست‌ها اظهار داشت: اینکه می‌خواهیم مستقل باشیم و کسی به ما دستور ندهد و حقوق مردم براساس مقررات داخلی تنظیم و رعایت کنیم. همیشه قلدری در روابط خارجی وجود دارد مانند اینکه صدام حمله کرد و جنگ را ادامه داد و سلاح شیمیایی استفاده کرد. این حمله گناه مردم ایران یا سیاست خارجی نبود. اسرائیل هر روز حقوق مردم فلسطین را نقض می‌کند این گناه را مردم فلسطین نیست. کار سیاست خارجی ایجاد فشار و اجماع روانی برای برداشتن این فشارها است.
ظریف در پاسخ به این سوال چرا فشارهای روانی موثر است؟ تصریح کرد: ما خودمان انتخاب کردیم جور دیگری زندگی کنیم. آیا شما دوست دارید یک رئیسجمهور خارجی بگوید من چتر حمایتی‌ام را بردارم، سه هفته دیگر سقوط می‌کنید؟ هیچ کسی دوست ندارد ولی ترامپ این مسئله را درخصوص کشورهای عربی گفته است. واقعیت امر این است که ایران کشوری بوده که همه چیزش در دست امریکایی‌ها بوده است. زمانی مصدق را به خاطر مقابله با انگیسی‌ها سرنگون کردند و ۲۵ سال بر مقدرات ایران حاکم بودند بعد از آن و انقلاب کودتا کردند و صدام را برای حمله به ایران تشویق کردند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا مردم ترکیه از دولتش حمایت کردند ولی مردم ایران از دولت چنین کاری نکردند، خاطرنشان کرد: شما دیدید در دو هفته ارزش پول ترکیه نزدیک به یک سوم شد. وقتی فشارهای خارجی بر کشورها می‌آید می‌تواند این میزان تاثیرگذاری کند. ما تا حد زیادی از این فشارها مصون بودیم ولی این بار به خاطر یک دعوای بی‌معنای داخلی و فشار خارجی موجب شد که شرایطی که مبنای اقتصادی دارد ولی مبانی اقتصادی ندارد، ایجاد شود. شرایط اقتصادی ایران چندان بد نیست. در ترکیه دید این کشور تحریم نشد ولی ارزش پولش یک سوم شد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که چرا حتی به صورت نمایشی هم رابطه میان دولت و ملت قوی به نمایش گذاشته نمی‌شود؟ ابراز داشت: شرایطی است که باید بررسی شود که چرا این وضعیت پیش نمی‌آید. البته این مسئله در زمان جنگ بود. مردم ما همان مردم هستند. امریکایی‌ها برای ما اتاق جنگ اقتصادی درست کردهاند. باید توجه کرد که جناح‌های سیاسی در این اتاق جنگ بازی نکنند و مردم هم متوجه باشند. لازم است بازگشت به خویشتن داشته باشیم و ببینیم چه کردیم که این گونه شده است.
ظریف افزود: اعتقاد دارم در بزنگاه‌ها مردم به میدان می‌آیند و اگر احساس کنند تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در خطر است، به میدان می‌آیند. این یک شرط دارد که جناح‌های سیاسی شرایط را درک کنند و مصالح مردم را فدای خود نکنند.
وی با تاکید بر اینکه هزینه دعوای سیاسی را مردم نباید بپردازند، بیان کرد: روزی که برجام منعقد شد در نمازخانه وزارت امور خارجه سخنرانی کردم. گفتم از امروز کار ما سنگین‌تر است. گفتم ممکن است کسی به برجام نمره ۸۵ بدهد و یک فردی ۱۵. کسی که به غیر از چند نفر به برجام نمره منفی ۱۵ که نمی‌دهد. می‌توان روی آن ۱۵ توافق کنیم و آن را نقد کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا مردم ترکیه از دولتش حمایت کردند ولی مردم ایران از دولت چنین کاری نکردند، خاطرنشان کرد: شما دیدید در دو هفته ارزش پول ترکیه نزدیک به یک سوم شد. وقتی فشارهای خارجی بر کشورها می‌آید می‌تواند این میزان تاثیرگذاری کند. ما تا حد زیادی از این فشارها مصون بودیم ولی این بار به خاطر یک دعوای بی‌معنای داخلی و فشار خارجی موجب شد که شرایطی که مبنای اقتصادی دارد ولی مبانی اقتصادی ندارد، ایجاد شود. شرایط اقتصادی ایران چندان بد نیست. در ترکیه دید این کشور تحریم نشد ولی ارزش پولش یک سوم شد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که چرا حتی به صورت نمایشی هم رابطه میان دولت و ملت قوی به نمایش گذاشته نمی‌شود؟ ابراز داشت: شرایطی است که باید بررسی شود که چرا این وضعیت پیش نمی‌آید. البته این مسئله در زمان جنگ بود. مردم ما همان مردم هستند. امریکایی‌ها برای ما اتاق جنگ اقتصادی درست کردهاند. باید توجه کرد که جناح‌های سیاسی در این اتاق جنگ بازی نکنند و مردم هم متوجه باشند. لازم است بازگشت به خویشتن داشته باشیم و ببینیم چه کردیم که این گونه شده است.ش
ظریف افزود: اعتقاد دارم در بزنگاه‌ها مردم به میدان می‌آیند و اگر احساس کنند تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در خطر است، به میدان می‌آیند. این یک شرط دارد که جناح‌های سیاسی شرایط را درک کنند و مصالح مردم را فدای خود نکنند.
وی در پاسخ به واکنش مجری که گفت این جناح‌های سیاسی و سیاسیون هستند که باید به خویشتن خویش بازگردند و فقط نباید از مردم انتظار داشت، بیان کرد: بله، ما باید از همه جناح‌های سیاسی این موضوع را بخواهیم حتما مسئولان باید متوجه شوند که هزینه دعواهای سیاسی باعث آسیب به مردم می‌شود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه این مردم بودند که برجام را فراهم کردند، یادآور شد: ترامپ می‌گوید برجام یک کلاه بزرگ بر سر آمریکا بود. در حالی که ترامپ این حرف را می‌زد عده‌ای از دوستان می‌گفتند که آمریکا از برجام خارج نمی‌شود چون به نفع آمریکاست ولی ما دیدیم که خارج شد.
مجری گفت که شبی که برجام امضا شد عده‌ای از مردم به خیابان‌ها آمدند و یک هزار تومانی را دربرابر یک دلار قرار دادند. چرا در آن موقع چیزی گفته نشد که انتظارات بالا نرود یا آقای روحانی آمد و گفت با برجام دیوار تحریم‌ها فرو ریخت و ما مردم را امیدوار کردیم چرا آن موقع جلوی این توقع زیاد گرفته نشد که ظریف در پاسخ به این مسئله گفت: ما هنوز هم مردم را امیدوار می‌کنیم چراکه امکانات کشور زیاد است و وظیفه جناح‌های سیاسی این است که امید ایجاد کنند.
وی اضافه کرد: اینکه یک عده‌ای یک هزار تومانی و یک دلار را در دست گرفته بودند این کار را دولت نکرده بود و حتی اگر این اتفاق می‌افتاد به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان این برای اقتصاد ما مهلک بود و شرایط ناهنجاری را ایجاد می‌کرد ما نیاز داریم که تعادل ایجاد کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه اگر از بسیاری از اقتصاد دانان بپرسیم که چرا وضعیت ارز این گونه است قبل از بحث نقدینگی به مسئله امید به آینده و اطمینان داشتن مردم به آینده اشاره می‌کنند، اظهار داشت:: یکی از کسانی که می‌خواهد این اطمینان و امید به آینده را از بین ببرد آمریکایی‌ها هستند، صهیونیست‌ها هستند. البته من هم معتقدم که نباید همه چیز را گردن استکبار جهانی انداخت.
ظریف با بیان اینکه در دانشگاه نیز به همکاران و دانشجویانم می‌گفتم که راحت‌ترین کار این است که همه چیز را گردن استکبار جهانی انداخت در حالی که این اشتباه است، تصریح کرد: در داخل کشور نیز کسانی امید به آینده را به ناامیدی تبدیل کردند. ما می‌توانیم در مردم امید یا ناامیدی تزریق کنیم ولی متاسفانه عده‌ای حساب شده تلاش کردند که مردم را ناامید کنند.
وی ادامه داد: هر چه مقام معظم رهبری در سخنان خود تاکید می‌کردند که ما در داخل کشور امکانات فراوانی داریم و با تکیه بر امکانات و همچنین اقتصاد مقاومتی می‌توانیم به پیش برویم عده‌ای دائم می‌گفتند خارجی‌‌‌ها فشار می‌آورند. آمریکا فلان تحریم را اضافه کرد. فلان کار را کرد مگر در دوران گذشته هر روز به تحریم‌ها اضافه نمی‌شد. در آن دوران تازه کشورهای دیگر نیز با آمریکا همراهی می‌کردند ولی در آن دوران تلاش نمی‌کردیم که دل مردم را خالی کنیم.
عضو شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر اینکه مردم بزرگترین سرمایه ما هستند و مردم بودند که پشت ما آمدند، خاطرنشان کرد: آنچه که اوباما را مجبور به مذاکره با ایران کرد این پشتوانه حضور مردم بودم چون آنها با مشاهده این حضور ناامید شده بودند. این پشتوانه می‌تواند ترامپ را هم ناامید کند. ما به مردم نیاز داریم. مردم در طول چهل سال گذشته همراهی خوبی کردند و با توجه به امکانات کشور پیشرفت‌های خوبی در کشور صورت گرفته است.
مجری در ادامه نسبت به انتقادات ظریف به نقش صداوسیما در ایجاد ناامیدی واکنش نشان داد که ظریف در این باره ابراز داشت: معتقدم که باید به همه دلایل توجه کنیم. همانطور که گفتم آمریکا یک کشور بزرگ است و دارای یک اقتصاد بزرگ است ولی فشارهای آن یک دلیل است؛ باید به دلایل دیگر بپردازیم.
وی با اینکه در حال حاضر همه متحدان آمریکا در برابر سیاست‌های این کشور در مورد ایران ایستاده‌اند، عنوان کرد: پیش از این نیز گفته‌ام که تلاش‌های صورت گرفته از سوی کشورهای اروپایی در برابر سیاست‌های آمریکا کافی نیست و آنها همچنان هزینه کافی نپرداخته‌اند. نارضایتی از سیاست‌های آمریکا وجود دارد ولی این که دنیا آماده شده که در برابر این سیاست‌ها و مقابله با آنها هزینه کافی بپردازد، این آمادگی نیست.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه دولت یازدهم وقتی بر روی کار آمد، یک اجماع امنیتی علیه ایران وجود داشت، یادآور شد: اکنون این اجماع امنیتی فرو ریخته است. منظور آقای روحانی هم از فرو ریختن دیوار تحریم‌ها نیز در این راستا بود. تحریم‌ها مبتنی بر وجود یک اجماع امنیتی علیه ایران بود.
ظریف در مورد آخرین وضعیت ایرباس و بوئینگ بیان کرد: این تعهد را آمریکا داده بود که اجازه دهد این هواپیماها به ایران وارد شود. یک نکته مهم دراین زمینه این است که آمریکایی‌ها می‌گویند طرفدار مردم هستند. آقای پمپئو سخنرانی می‌کند با عنوان شنیدن صدای مردم ایران ولی چرا اولین تحریمی که اجرا کردند تحریم هواپیما است.
وی با بیان اینکه مجوز این موضوع از زمانی که ترامپ سخنرانی کرد قطع شد و آنها تخلف کردهاند، اظهار داشت: آنها هم برجام را نقض کردهاند و هم قرارداد 1955 که بین ایران و آمریکا است. ما بر اساس این دو موضوع شکایت‌مان را از آمریکا پیگیری می‌کنیم.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: در حال حاضر دعوای حقوقی ایران با آمریکا در این ارتباط در دیوان بین‌المللی لاهه مطرح است و این هفته زمان شروع رسیدگی به این پرونده است.
ظریف در واکنش به این سوال که هشت سال به مردم می‌گفتند که نفت را بر سر سفره شما می‌آوریم و هشت سال بعد هم می‌گفتند برجام را بر سر سفره می‌آوریم آیا این اتفاق افتاد؟ تصریح کرد: ابزارهایی که در روابط بینالملل داریم، ابزارهای مشخصی است. ایران اکنون یک قدرت منطقه‌ای است و این یک واقعیت است. برجام می‌توانست موانعی که در راه پیشرفت کشور به هر دلیلی ایجاد شده بود بردارد واین موانع برای دو سال و نیم برداشته شد.
وی در پاسخ به این سوال که کدام موانع برداشته شد؟ خاطرنشان کرد: خیلی از موانع. من از شما سوال می کنم که وضعیت ما با دو سال و نیم قبل چه تفاوتی کرده است؟ آیا وقتی برجام تصویب شد هیچ اتفاقی نیفتاد؟ واقعیت این است که ما باید خودمان بیش از هر چیزی به ایجاد امید و سرمایه داخلی توجه داشته باشیم و در این ارتباط تلاش کنیم ما باید به مردم امید دهیم چراکه این مردم هستند که آینده را می‌سازند.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سوال که مبنی بر اینکه آیا حافظ امنیت سرمایه گذاری خارجی و داخلی در ایران هستید؟ ابراز داشت: ابتدا باید عرض کنم که بنده و اعضای هیات دولت مسئولیت مشترکی داریم، در حوزه امنیت سرمایه‌گذاری کارهای زیادی را انجام داده‌ایم، بقیه کارها نیز در دست انجام است، نظر رئیسجمهور نیز همین است.
ظریف ادامه داد: در برخی از استان‌ها به صورت نمونه اقداماتی انجام شده که روند صدورمجوز سرمایه‌گذاری از چندین ماه به چندین هفته کاهش پیدا کرده و البته کارهای دیگری هم وجود دارد که باید انجام دهیم، باید در نظر داشت که شاخص رقابت‌پذیری و کسب و کار در جمهوری اسلامی ایران بسیار بهبود پیدا کرده است. این آمار و ارقام را مردم می‌توانند ببینند، مهم این است که مردم واقعیت را ببیند، روند بسیار شدیدی که به سمت فشارهای مضاعف بین‌المللی می‌رفت متوقف شد و امروز علیرغم دست و پازدن‌ها اجماع جهانی علیه آمریکا است و ما در حال کار هستیم.
وی با تاکید بر اینکه یقین دارم می‌توانیم با استفاده از شرایط بین‌المللی از این مرحله عبور کنیم، بیان کرد: امریکایی‌ها این دفعه با غلظت و نفرت شدید وارد این حوزه شده‌اند. تمام توان و تلاش ما مردم هستند، نه باید مردم خود را از ما جدا کنند نه ما خود را از مردم جدا بدانیم.
وزیر امور خارجه در واکنش به اظهارات مجری این برنامه مبنی بر اینکه مردم می‌گویند نتیجه متحد شدن علیه آمریکا آیا همین 18 میلیون یورو پول است، یادآور شد: اروپایی‌ها تعهداتی دارند که باید اجرایی شود. انتخابی که انجام دادیم کم‌‌‌‌هزینه‌ترین برای مردم بوده است اگرچه ما انتخاب‌های راحت‌تری هم داشتیم و انتخابی که نظام داشت، راحت‌تر بود اما برای مردم کم هزینه‌ترین را انتخاب کردیم و همین را هم دنبال می‌کنیم.
ظریف با یادآوری اینکه اروپایی‌ها یک رشته تعهدات دارند که ایران باید نفت خود را بفروشد، بیان کرد: شما می‌بینید که وزیر امور خارجه آلمان در این زمینه چه اظهاراتی داشته است هرچند صدراعظم آلمان موضع گیری دیگری را اتخاذ و آن تعدیل کرد. روابط بینالملل یک شبه اتفاق نمی‌‌‌افتد بلکه باید روند خود را طی کند. اینکه آلمان می‌گوید ما نمی‌توانیم به آمریکا اعتماد کنیم مسئله قابل توجهی است.
وی با بیان اینکه اروپا و آمریکا دو متحد قدیمی هستند و باقی خواهند ماند و ما نمی‌توانیم آنها را از یکدیگر جدا کنیم، گفت: اروپایی‌ها منافع‌شان سیستم مالی، امکانات اقتصادی و دفاعی‌شان به گونه‌ای است که باید زمینه‌هایی را ایجاد کنند تا آسیب‌پذیری کمتر شود.
مجری برنامه در این هنگام سوال کرد مسئله‌ای که شما می‌فرمایید امروز برای مردم چه فرقی می‌کند که رئیس دستگاه دیپلماسی پاسخ داد: فرقش این است که هنوز اروپایی‌ها تضمین می‌کنند که ایران نفتش را بفروشد و پول آن به کشور برگردد.
ظریف در واکنش به این سوال که اگر برجام نبود چه می‌شد؟ اظهار داشت: آن وقت ترامپ در شرایطی روی کار می‌آمد که برجامی وجود نداشته و اروپا و آمریکا علیه ایران متحد بودند.
وی در پاسخ به این سوال که اگر برجامی وجود نداشت دلار چند بود؟ تصریح کرد: اگر برجامی نبود احتمالا قیمت دلار ِامروز، قیمت چهار سال قبل بود.
مجری در واکنش به این سخن ظریف پاسخ داد: شاید 10 هزار تومان و وزیر امور خارجه هم در این باره خاطرنشان کرد: من اقتصاددان نیستم. بگویید اقتصاددانان پاسخ شما را بدهند. در سال 92 فروش نفت ما زیر یک میلیون بشکه بود و روند سقوط قیمت نفت آغاز شده بود. در آن شرایط سیاست آمریکایی‌ها این بود که فروش نفت ایران را به زیر صفر برسانند. نمی‌توانستند الان هم نمی‌توانند. اینها چیزهایی است که برجام متوقف کرده است.
ظریف با تاکید بر اینکه برجام مانع اجماع بین‌المللی علیه ایران شد، ابراز داشت: سیاست خارجی نباید باری بر دوش مردم باشد بلکه باید بار را کمتر کند.
مجری برنامه خطاب به ظریف پرسید که آیا شما عصبانی هستید که وی هم با لبخند پاسخ داد: نه خیر؛ این گونه نیست.
مجری برنامه با اشاره به رشد تورم در دو سال گذشته مدعی شد که تورم هشت درصدی که هر سال شاهد افزایش قیمت‌ها بوده‌ایم که رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: یعنی کالاها و اجناس سالی هشت درصد افزایش قیمت داشته است؟ بنده یاد گرفته‌ام در حوزه‌ای که تخصص ندارم حرف نزنم. کسانی که در حوزه تخصصی ما صحبت می‌کنند خیلی خاکی می‌روند.
ظریف اضافه کرد: به طور مثال ممکن است در جمع کوچکی در یک شهرستان سخنرانی شود اما ناگهان برخی از اظهارات در تیتر اخبار قرار می‌گیرد و باید بگویم که برای کاهش این شرایط در شورای عالی امنیت ملی بحث‌هایی شد اما واقعیت این است که کشور ما چند صدایی است و این از مواهب کشور ما است.
وی درباره پاسخ به این سوال که در حوزه خزر برخی از مردم می‌گویند خیانت شده است، یادآور شد: این دفعه اول نیست زمان برجام هم همین بود.
مجری برنامه مردم می‌گویند در شرایط فعلی بین‌المللی چرا باید در مورد خزر مذاکره می‌کردیم؟ آیا الزامی برای این کار وجود داشت؟ که رییس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: مذاکرات خزر از 20 سال پیش شروع شده و یک سال گذشته به نتیجه رسیده است و ما اصلا در شرایط سختی نبودیم بلکه طی یکسال اخیر همسایگان ما در شرایط سختی بودند و در این مدت در مورد تنظیم متون، تطابق ترجمه‌ها بحث‌های زیادی انجام شد.
ظریف با تاکید بر اینکه اصل کنوانسیون خزر برای یک سال پیش بوده و از 20 سال پیش هم مذاکرات آن شروع شده است، گفت: البته سوءتفاهم‌هایی را ایجاد کردند، تبلیغاتی مطرح شد. مخصوصا از سوی کسانی که در دوره حکومت آنها ایران نمی‌توانست از یک خط مهم آن طرف‌تر برود. این افراد وا نفسا و وا ایرانا به راه انداختند. کنوانسیون کنونی حاصل مذاکرات جدی است و منافع بسیاری برای ایران دارد . مردم هر سوالی دارند شما بپرسید جواب می‌دهیم.
وی در پاسخ به این سوال که مردم می‌پرسند که خزر را چند فروختید؟ اظهار داشت: این سوال نتیجه همان ایجاد فضای یاس است که خزر این جوری شد و کف دریای عمان را صیادان چینی بردند. اما باید بگویم در مورد خزر اصلا سهمی معلوم نشده است. اینکه برخی می‌گویند ایران 50 درصد سهم دارد بروند نقشه را ببینند که چگونه ایران می‌تواند 50 درصد سهم داشته باشد؟ یا باید آذربایجان و ترکمنستان اصلا منابعی از خزر نداشته باشند یا اینکه کله قندی درست کنیم تا داخل روسیه برود وبعد بگوییم سهم ایران 50 درصد است. آیا خزر یک دایره است که بتوانیم یک خط برای آن رسم کنیم؟
این عضو شورای عالی امنیت ملی با بیان اینه در دوران شاه به خاطر عدم خودباوری که وجود داشت و علیرغم وابستگی به غرب، شوروی اجازه نمی‌داد که این خط به درستی تقسیم شود و حتی کشتی عبور کند، تصریح کرد: در حالی که در همان زمان‌ها باکو برای 70 سال نفت استخراج می‌کرد. لذا در دهه 90 میلادی که شوروی فروپاشید و بنده در وزارت امور خارجه در بخش معاونت حقوقی مشغول به کار بودم، جلسه‌ای برگزار شد. معاونان حقوقی وزارت خارجه پنج کشور در آن حضور داشتند و پیش از آن هم روسیه با قزاقستان و آدربایجان منابع زیر بستر را بین خود تقسیم کردند و ما هیچ نقشی نداشتیم و این اتفاق می‌توانست در مورد سطح دریا هم رخ دهد.
ظریف ادامه داد: تا جایی که به سهم ایران مربوط می‌شود، در زیر بستر هیچ اتفاقی نیفتاده و این چهار کشور هم از اعضای اتحاد جماهیر شوروی بودند و همین تقسیمات در زمان ما هم بوده است. اینها آن زمان بین خود مرزبندی کرده و یک خط حسینقلی - آستارا کشیده بودند و اگر ادامه پیدا می‌کرد در روی زمین هم تصمیم‌گیری می‌کردند.
وی با اشاره به توافقات میان ایران و شوروی در 1921 و 1940 خاطرنشان کرد: آنچه در این کنوانسیون مورد بررسی قرار گرفته است، یک توفیق بسیار بالای سیاسی اقتصادی و حقوقی نصیب ایران شده که یک مورد آن عدم حضور نیروهای نظامی خارجی در خزر است. مسئله دیگر عدم استفاده از قلمرو کشورهای همسایه برای اقدام علیه ما است. اگرچه برخی‌‌‌‌ها می‌گویند برای روسیه چنین شرایطی ایجاد شده اما در قراردادهای 1920 و 1940 این منافع برای شوروی بود در حالی که کنوانسیون فعلی منافع ما را تضمین می‌کند.
این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه در این قرارداد خط مبدا فقط می‌تواند با توافق پنج کشور تعیین می‌شود و هیچ کشوری نمی‌تواند برای خودش خط مبدا تعیین کند، ابراز داشت: ضمن اینکه خط مبدا در این دریا مقررات ویژه خاص خود را دارد. البته باید در نظر داشته باشیم که ساحل خزر در سمت ایران با ساحل کشورهای دیگر تفاوت دارد. ساحل سایر کشورهای طرف کنوانسیون دندانه‌‌‌دار است و ساحل ما صاف و روش خط مبدا برای این گونه سواحل خط ساحل است ما باید بتوانیم از خط ساحل استفاده کنیم.
وی با تاکید مجدد مبنی بر اینکه هنوز توافقی درخصوص بستر انجام نشده است و باید در این مورد مذاکرات دیگری انجام شود، بیان کرد: 20 سال قبل روسیه و آذربایجان و قزاقستان منطقه خود را تقسیم کرده بودند. آنچه که مابه دنبال آن هستیم تعیین زیر بستر است. در زیر بستر الان با آذربایجان همکاری‌های خوبی داریم.
مجری برنامه پرسید یعنی از 20 سال پیش درگیر این مسئله هستیم و هنوز هم به نتیجه نرسیدیم که وزیر امور خارجه یادآور شد: اینها 70 سال است که در حال استخراج نفت هستند و کار می‌کنند و تلاش هم می‌کردند که آنچه در زمان شاه بود تحمیل کنند.
ظریف درباره رویکرد ایران به تقسیم خزر در زمان رژیم سابق عنوان کرد: درست است که ما با رژیم گذشته خوب نیستیم اما همکاران من در وزارت امور خارجه آن دوران، بارها مخالفت خود را اعلام کرده بودند. حتی روسیه اجازه نمی‌داد کشتی‌های ما از دریای خزر عبور کند و حدودا سهم 11 و چند درصدی برای ایران وجود داشت.
وی در پاسخ به این سوال که سهم ایران در خزر در بستر و زیر بستر تعیین شده یا خیر؟ گفت: این موضوع موکول به این است که خط مبدا تعیین شود اگر این گونه شود سهم ایران مانند بقیه کشورها است. البته ما شاهد هستیم که در مساله برجام نیز ترامپ می‌گوید کلاه بزرگی سر آمریکا رفت و خیانت است.
