معاون سیاسی وزیر امور خارجه:
عدم اطمینان به اروپا را همیشه داشته‌ایم/ فراتر از تعهدات برجامی خود یک قدم برنخواهیم داشت
معاون سیاسی وزیر امور خارجه تاکید کرد: ما جدیت اروپاییها را برای حفظ برجام شاهدیم، ولی درباره توانایی آنها تردید داریم.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، سید عباس عراقچی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری درخصوص خروج آمریکا از برجام گفت: موضع ما همیشه این بوده است که تا زمانی در برجام می‌مانیم که منافعمان از این توافق تأمین شود.
عدم اطمینان به اروپا را همیشه داشته‌ایم
وی با اشاره به تلاش‌های ترامپ برای خروج از توافق هستهای اظهار داشت: در زمانی که ترامپ مصمم بود از برجام خارج شود و در تلاش بود این کار را انجام دهد، ۱۶ ماه در این زمینه تلاش کرد. موضع ما این بود ما تصور نمیکنیم با خروج آمریکا منافع ما تامین شود. ما عدم اطمینان به اروپا را همیشه داشته‌ایم.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان ادامه داد: وقتی خروج آمریکا جدی شد، اروپاییها از ما خواستند فرصتی به آنها بدهیم که تلاش‌شان را انجام دهند که بلکه بتوانند منافع ایران را تامین کنند و این موضوع به سطوح عالی منتقل شد و رئیسجمهور تصمیم گرفت این فرصت را برای چند هفته به اروپا بدهد و ما الان در حال مذاکره با اروپا هستیم.
خروج صریح امریکا از توافق هستهای برای اروپا غیرمنتظره بود
عراقچی درخصوص ضمانت‌های اروپا به ایران تصریح کرد: بعد از خروج آمریکا از برجام، یک آشفتگی را در مواضع اروپاییها شاهد بودیم. علتش این مسئله هم آن بود که اروپاییها سه، چهار ماه با آمریکا مذاکره کرده بودند و تا آخرین لحظه تصور می‌کردند آمریکا به طور مستقیم از برجام خارج نمی‌شود و فرصتی برای دیپلماسی خواهد بود.
وی با بیان اینکه خروج صریح امریکا از توافق هستهای برای اروپا غیرمنتظره بود، خاطرنشان کرد: دو کار باید صورت بگیرد؛اول اینکه اروپاییها نحوه تامین خواسته‌های ایران را تعریف کنند و در نشست سران اعلام شد یک بسته اقتصادی به ایران ارائه دهند که راهحلهای عملی برای تأمین منافع ایران بدهند. ما هم‌اکنون در این مرحله هستیم که آنها این راه‌حل‌ها را ارائه دهند و به صورت عملیاتی، عینی و ملموس بگویند چگونه می‌خواهند اعمال کرده و چطور آن را تضمین کنند.
ما نباید با بدعهدی و تاخیر اروپا مواجه باشیم
معاون سیاسی وزیر امور خارجه افزود: اروپاییها باید تضمین‌هایی را بدهند که تعهداتشان را در عمل اجرا کنند و ما مواجه با بدعهدی، تاخیر و ... نباشیم و در چند هفته باید به آن برسیم.
عراقچی با در پاسخ به این سوال که اروپاییها نمی‌توانند شرکت‌های خصوصی را مجاب به کار با ایران کنند، ابراز داشت: روشن شد خیلی از کمپانی‌های بزرگ که از برجام می‌گذردْ وارد ایران شدند و الان که دچار تردید شدند نمود بیشتری پیدا کرده که در دو سال چه فرصت‌هایی برای ایران ایجاد شده است.
شکاف‌هایی میان اتحاد استراتژیک اروپا و امریکا ایجاد شده است
وی با با بیان اینکه هم‌اکنون برخی از این شرکتها دچار تردید شده و اعلام تردید می‌کنند، عنوان کرد: ما با فضایی مواجه بودیم که شرکت‌های مختلف وارد فضای کسب و کار ایران شدند و محیطی ایجاد شده بود که آمریکا ترغیب شد از برجام خارج شود.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای با بیان اینکه اروپاییها برای همکاری با ایران در برجام بدون آمریکا با دو مشکل اساسی مواجه هستند، یادآور شد: مشکل اول سیاسی است و اروپا و آمریکا با هم شراکت سیاسی داشته و اتحاد راهبردی دارند. البته در دو سال اخیر شکاف‌هایی ایجاد شده ولی اتحاد استراتژیک آنها هست و آنها در یک جبهه در کنار هم هستند.
اروپا تحت فشار آمریکا است
عراقچی اضافه کرد: اینکه اروپا بخواهد از شریک استراتژیک خود فاصله بگیرد و در کنار ایران و روسیه و چین قرار بگیرند یک مقدار کار را برای آنها سخت کرده و اظهارات ضد و نقیض آنها در همین راستاست.
وی با تاکید بر اینکه اروپاییها هم تحت فشار آمریکا هستند و مهلت ایران و فشار ایران نیز وجود دارد که این فضای سیاسی سختی است، عنوان کرد: به لحاظ فنی هم مشکلاتی دارد. در اروپا سیستم سرمایه‌داری و شرکتها مستقل هستند. خیلی از شرکتها بازارهای بزرگ در آمریکا دارند. این شرکتها دچار تردید می‌شوند و می‌خواهند شرایطی در ایران داشته باشند که بازارهایشان در آمریکا ضربه نخورد.
جدیت اروپاییها را برای حفظ برجام شاهدیم
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ادامه داد: اروپاییها اگر می‌خواهند ایران در برجام بماند باید این چالش‌ها را حل کنند. اینکه ما مذاکره می‌کنیم این گونه نیست که یک تفاهمی کنیم تمام شود باید ببینیم اروپا این چالش‌ها را می‌توانند حل و فصل کنند.
عراقچی با اشاره به غالب بودن دلار در بازارهای جهانی گفت: سیستم دلار سیستم غالب است، آیا اروپا می‌تواند سیستم یورو را جایگزین کند؟ ما جدیت اروپاییها را برای حفظ برجام شاهدیم، ولی درباره توانایی آنها تردید داریم.
اروپاییها باید در شورای امنیت اقدام بکنند
وی با بیان اینکه اروپاییها باید اقدامی در شورای امنیت انجام دهند و این یکی از شروط رهبری است، اظهار داشت: آمریکا عضو شورای امنیت است و اینکه اروپاییها به شورای امنیت مراجعه کرده و حرکتی انجام دهند از نظر ما شرطی است که باید انجام شود و اینکه چگونه صورت دهند باید با آنها بحث کرده و به راه‌حلی برسیم ولی اروپا باید در شورای امنیت حرکتی را انجام دهد.
این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه ما هستیم که تشخیص می‌دهیم چگونه منافعمان را تامین کنیم، تصریح کرد: عرصه دیپلماسی عرصه تقابل اراده کشورها است. ترامپ مدعی بود برجام ننگین‌ترین توافقی است که آمریکا داشته است و یکی از ایرداتی که بیان می‌کرد این بود که برنامه موشکی ایران چرا جزو برجام نیست. ایراد دوم از نظر ترامپ این بود که چرا دسترسی‌های نظامی در این توافق نیست و ایراد دیگر که چرا دوره برجام کوتاه است.
فراتر از تعهدات برجامی خود یک قدم برنخواهیم داشت
عراقچی افزود: نگرانی جدیدی که ترامپ اضافه کرده، این است که بعد از ۱۰ سال چه می‌شود و اروپاییها می‌گویند باید برای برجام بعد از ۲۰۲۵ فکر کنند. برای ما برجام در دوره زمانی خود ملاک و قابل قبول است. اروپا باید برجام را همینطور که هست اجرا کنند و فراتر از تعهدات برجامی خود یک قدم برنخواهیم داشت.
وی با بیان اینکه مذاکرات موشکی به هیچ وجه انجام نشده است، خاطرنشان کرد: در مورد مذاکرات منطقه‌ای مقرر شده است در مورد یمن تصمیم گرفته شد. ما با چهار کشور اروپایی شامل انگلیس، آلمان، فرانسه و ایتالیا گفت‌وگوهایی را درباره یمن به دلایل انسانی و مشکلات انسانی حاد در این کشور و محاصره اقتصادی و رنج مردم این کشور از سوی رژیم آدمکش سعودی و کمبود غذا و دارو می‌برند، تصمیم گرفتیم با اروپا برای این قضیه گفت‌وگو کنیم.
مکانیزم گفت‌وگوها درباره یمن جدا از برجام است
این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای با بیان اینکه مکانیزم گفت‌وگوها درباره یمن جدا از برجام است و آقای جابری انصاری آن مذاکرات را انجام می‌دهد، ابراز داشت: در سایر مسائل منطقه گفت‌وگویی نداریم و موشکی خط قرمز ماست و اصلا وارد آن نمی‌شویم.
عراقچی اضافه کرد: ممکن است در پایان گفت‌وگوها با اروپا به نتیجه‌ای نرسیم از برجام خارج شویم.
امریکا با خروج از توافق هستهای خود را از استفاده از بند ۳۶ برجام محروم کرد
وی درباره استفاده از مکانیزم ماشه و بازگشت تحریمها هم یادآور شد: شیوه‌ای که آمریکا از برجام خارج شد، این بود که خود را از استفاده از بند ۳۶ برجام محروم کرد. آمریکا اعلام کرد مشارکت ما در برجام خاتمه می‌یابد و به همین خاطر نمی‌توانند از مکانیسم‌های داخل برجام استفاده کند.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه اگر از برجام خارج شویم همه چیز به قبل برمی‌گردد، بیان کرد: با خروج از برجام تمام محدودیت‌های هستهای به حالت قبل برمی‌گردد و اروپا تحریمهای یکجانبه خود را برمی‌گرداند و تحریمهای شورای امنیت هم برمی‌گردد.
سقف ما در مذاکره با اروپا همان چند هفته‌ای است که رئیسجمهور اعلام کرد
عراقچی درباره سقف زمانی مذاکره با اروپا هم گفت: سقف ما در مذاکره با اروپا همان چند هفته‌ای است که رئیسجمهور اعلام کرد و اگر بحث تمدید باشدؤ تصمیم سطوح عالی نظام است. در دو هفته‌ای که گذراندیم پیشرفت‌های خوبی داشتیم ولی هنوز در نقطه‌ای نیستیم که بتوانیم بگوییم می‌توانیم به نتیجه برسیم.
وی با اشاره به رایزنی‌های چند هفته گذشته اظهار داشت: در بیانیه موگرینی اروپاییها تقبل کردند عادی‌‌سازی تجارت و همکاری‌های اقتصادی با ایران شرط اساسی در بقای برجام است و گفتند با ایران گروه‌های کاری تشکیل می‌دهیم و ظرف چند هفته به راهحلهای عملی برسیم.
بسته پیشنهادی اروپا را باید قدم به قدم جلو ببریم
این دیپلمات ارشد کشورمان به نشست کمیسیون مشترک در روز جمعه در وین اشاره و تصریح کرد: بیانیه کمیسیون مشترک از بیانیه خانم موگرینی هم یک قدم جلوتر بود. در این دو هفته حرکت خوبی را کردیم و موضوعاتی که باید حل و فصل شود مشخص کردیم. تمام خواسته های ما به آنها از جمله روسیه و چین منتقل شده است. شروط ما برای تضمین تعهداتشان به آنها مشخص شده است.
عراقچی ادامه داد: کاری که باید صورت بگیرد ادامه مذاکرات کارشناسی است که باید راهحلهای آنها را روی کاغذ بریزیم. باید بسته را با هم قدم به قدم جلو ببریم و این نیست که ما در تهران بنشینیم و آنها بسته پیشنهادی را بدهند.
چشم‌انداز برای رسیدن به توافق روشن‌تر شده است
وی درخصوص اظهارات رئیسجمهور فرانسه درباره توافق مکمل با ایران و سخنان وی پس از پایان نشست کمیسیون مشترک خاطرنشان کرد: اینکه بعد از مذاکرات وین گفتم ما مطمئن‌تر شدیم با بقیه اعضای برجام به توافقی برسیم به خاطر پیشرفتی است که این دو هفته حاصل شد و یک مقدار اطمینان بیشتری حاصل شد.
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای افزود: از مذاکرات بروکسل، چین و روسیه و کمیسیون مشترک برداشت کلی ما این است که یک مقدار چشم‌انداز برای رسیدن به توافق روشن‌تر شده است.
تا زمانی ایران اراده نداشته باشد، مذاکره‌ای شکل نمی‌گیرد/ براساس اعتماد و خوشبینی با کسی مذاکره نمیکنیم
عراقچی با بیان اینکه ممکن است اروپاییها بخواهند با ایران مذاکره کنند ولی تا زمانی که ایران رضایت ندهد اتفاقی نمی‌افتد، ابراز داشت: تا زمانی ایران اراده نداشته باشد، مذاکره‌ای شکل نمی‌گیرد. برجام به هیچ چیز دیگری گره نمی‌خورد. موضع ما روشن است نه درخصوص مسائل موشکی و نه منطقه به جز مسئله یمن و آینده برجام وارد هیچ مذاکره و گفت‌وگویی نخواهیم شد.
وی درباره سابقه بعد تعامل ایران و اروپا، به عملکرد بد کشورهای غربی نسبت به ایران از کودتای ۲۸ مرداد تا به امروز اشاره و بیان کرد: ما براساس اعتماد و خوشبینی با کسی مذاکره نمیکنیم بلکه براساس واقعیات عمل می‌کنیم. ما با چهار کشور رفیق که مواجه نیستیم بلکه با چهار کشوری مواجه‌ایم که دشمن بودند و در جبهه مقابل ما هستند.
برجام براساس بدبینی و عدم اطمینان شکل گرفته است
معاون وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه برجام براساس بدبینی و عدم اطمینان شکل گرفته است، یادآور شد: ما در برجام به نقطه‌ای رسیدیم که آمریکا احساس کرد ضرر کرده و خارج شد. اگر تعهداتی که اروپاییها می‌دهند در صحنه عمل اجرا نکنند مکانیسم‌ها برگشت برنامه خود را پیش‌‌بینی خواهیم کرد.
عراقچی اضافه کرد: اگر آنها قادر باشند که بسته پیشنهادی مطلوب ما را ارائه دهند، خواهیم توانست تضمین‌‌های لازم را بگیریم، وارد عمل شویم و اگر نشد تصمیم عملیاتی خواهیم گرفت.
ما هم با تروریسم واقعی باید مبارزه کنیم و هم مراقب باشیم کسی سواستفاده نکند
وی درباره پیوستن ایران به FATF و ارتباط این مسئله با برجام عنوان کرد: برای مقابله با پولشویی مقرراتی گذاشته شده است که جلوی تامین مالی گروه‌های تروریستی را بگیرند. آنچه برای تروریسم است ملاک گروه تروریستی شورای امنیت سازمان ملل است که چهار گروه داعش، طالبان، القاعده و جبهه‌‌‌النصره را گروه تروریستی شناخته‌اند و ما هم با اینها مشکل امنیتی داریم که نمونه آن را سال گذشته در تهران شاهد بودیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به سواستفاده کشورهای غربی گفت: کشورهای غربی سواستفاده‌ای که دارند این است که گروه‌های مقاومت و آزادیخواه را مثل حزب‌‌الله را در این گروه‌ها می‌‌گذارند که ما با آن موافق نیستیم. ما هم با تروریسم واقعی باید مبارزه کنیم و هم مراقب باشیم کسی سواستفاده نکند.
در دوران تحریمها به دلیل تحریم به بحث‌های پولشویی اهمیت نداده بودیم
عراقچی با بیان اینکه خیلی از گروه‌های تروریستی منابع مالی‌شان قاچاق مواد مخدر از افغانستان است، گفت: ما باید قواعدی را برقرار کرده و سیستم مالی خود را در مقابل پولشویی محفاظت کنیم. در دوران تحریمها به دلیل اینکه بانک‌های ما تحریم بودند، به بحث‌های پولشویی اهمیت نداده بودیم.
وی به تعلیف تحریمهای FATF از سیستم بانکی کشور اشاره کرد و اظهار داشت: دو سال گذشته از لیست سیاه FATF تعلیق شدیم اما اگر سیستم ما نقاط ضعفی داشته باشد، ممکن است ما را وارد فهرست تحریمهای FATF قرار دهند که یک مقوله جدا از برجام است. البته جلسات زیادی در این زمینه برگزار شده است.
امیدوارم خودمان را در لیست تحریمها قرار ندهیم
این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای اضافه کرد: فکر میکنم به نقطه خوبی رسیدیم و امیدوارم درباره قواعد نهایی شفاف‌‌سازی کنیم و امیدوارم خودمان را در لیست تحریمها قرار ندهیم و خودتحریمی نکنیم.
عراقچی درباره بدعهدی‌‌ها و نقض‌های امریکا در برجام تصریح کرد: این نقض‌ها از دوران اوباما شروع و در دوران ترامپ تشدید شد. اقداماتی که در مقابل انجام شده است. مجلس قانون مقابله با ماجراجویی آمریکا تصویب کرده است. رئیسجمهور دستور پیشران هستهای را داده است و...
اگر منافع ایران در برجام تامین نشود، از آن خارج می‌شویم
وی با بیان اینکه کار بزرگ و منفی که آمریکا در این مدت انجام داد این بود که فضای مساعد همکاری برای شرکتها را به فضای نامطمئن تبدیل کردند که نقض بند ۲۸ برجام است، خاطرنشان کرد: در جلسات کمیسیون مشترک بارها این بحث را کرده‌ایم و در نهایت آمریکا از برجام خارج شد که ان‌شاءالله جواب آن را در چند هفته آتی خواهیم داد.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه اگر منافعمان بدون آمریکا تامین شود در برجام می‌مانیم و اگر تامین نشود، از آن خارج می‌شویم، ابراز داشت: اینگونه نیست که دیگران خسارتی نبینند. برجام در درجه اول، یک توافق سیاسی و امنیتی در حوزه عدم اشاعه سلاح‌های هستهای است و از معدود نمونه‌هایی است که یک بحران هستهای را حل و فصل کرده است.
روپایی‌ها می‌دانند منطقه ما بدون برجام امن‌تر و بهتر نخواهد بود
عراقچی ادامه داد: از دست رفتن برجام کل نظام عدم اشاعه را سست می‌کند. منطقه ما منطقه آرامی نیست. اروپاییها می‌دانند منطقه ما بدون برجام امن‌تر و بهتر نخواهد بود.
وی با اشاره به اهمیت برجام برای اروپا بیان کرد: برای اروپاییها برجام در درجه نخست، یک موضوع اقتصادی نیست بلکه امنیتی و سیاسی و حیثیتی است. آقای مکرون و خانم مرکل به واشنگتن رفتند اما دست خالی برگشتند و سه ماه با امریما مذاکره کردند و آمریکا اهمیت نداد. این موضوع بحث حیثیتی برای آنها ایجاد کرده است.
اکنون ایران و همه جهان علیه آمریکا هستند
این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه من موضع‌‌گیری اروپا درباره آمریکا سابقه‌‌ای سراغ ندارم، یادآور شد: ما باید از شکاف و اختلاف ایجاد شده بین آمریکا و اروپا استفاده کنیم. قبل از برجام همه جهان علیه ایران بودند به جز دوستان ما ولی اکنون ایران و همه جهان علیه آمریکا هستند البته به جز رژیم صهیونیستی و چند کشور دیگر.
عراقچی با بیان اینکه باید اجازه ندهیم آنها هزینه‌های دیگر به ما تحمیل کنند، عنوان کرد: اتفاقا الان زمان به نفع ماست. دست خودمان است که چه زمانی از برجام خارج شویم. ممکن است با اروپا به نتیجه برسیم یا نرسیم ولی ارزش سعی کردن را دارد.
طبق بند ۳۶ و طبق حاکمیت جمهوری اسلامی هر زمان بخواهیم می‌توانیم از برجام خارج شویم
وی با بیان اینکه من فکر میکنم اروپاییها توانایی کمی داشته باشند مگر اینکه عزم و اراده بالایی را نشان دهند ولی این دلیل نمی‌شود که سعی نکنیم، گفت: طبق بند ۳۶ و طبق حاکمیت جمهوری اسلامی هر زمان بخواهیم می‌توانیم از برجام خارج شویم.
این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده درباره مبادلات بانکی اظهار داشت: قبل از تحریمهای نفتی فروش نفت ما حدود دو و نیم میلیون بشکه بود اما بعد از اعمال تحریمهای نفتی آمریکا برای اینکه به بازار شوک وارد نشود، گفتند تمام خریداران نفت ایران باید هر شش ماه شش درصد کاهش دهند. ما از دو و نیم میلیون تا زمان مذاکرات ژنو به یک میلیون و هشتصد هزار بشکه رسیدیم.
بعد از برجام یک چهارم مشکلات بانکی ما رفع شد که گره‌گشا هم بوده است
عراقچی ادامه داد: در توافق ژنو که موقت بود قرار شد تحریمها همان جایی که هست، برداشته نشود و متوقف شود و فروش نفت یک میلیون و هشتصد هزار بشکه ثابت ماند و بعد از برجام نفت ما شروع کرد به فروش رفتن و وزارت نفت توانست بازارهای از دست رفته را احیا کند. اکنون دو و نیم میلیون بشکه نفت فروختیم و پول آن را دریافت کردیم که از مسیرهای بانکی بازگشته است و در این در مقابل سخنی است که برخی از منتقدان می‌گویند. تمام نفتکش‌ها و کشتی‌های ایران از بیمه های بین‌المللی برخودراند ولی با رفتن آمریکا دوباره تحریمها اعمال می‌شود.
وی با بیان اینکه مشکلات بانکی ما تقریبا یک چهارم آن به تحریمهای هستهای مربوط می‌شود، تصریح کرد: بعد از برجام یک چهارم مشکلات بانکی ما رفع شد که گره‌گشا هم بوده است زیرا از بن‌بست‌های بانکی خارج شدیم. البته مشکلاتی داریم ولی در بن‌بست نیستیم.
برجام یک چهارم مشکلات بانکی را حل کرد
معاون سیاسی وزیر امور خارجه اضافه کرد: سوئیفت دوباره برقرار شده بود و بانک‌های ایرانی در اروپا فوق‌‌العاده فعال شدند.
عراقچی درباره جمله تقریبا هیچ رئیس بانک مرکزی هم خاطرنشان کرد: جمله تقریبا هیچ آقای سیف را فروردین ۹۵ گفت که سه ماه از اجرای برجام گذشته بود. در دو سال گذشته تحولات بسیاری صورت گرفته است. برجام یک چهارم مشکلات بانکی را حل کرد. یک چهارم آن به FATF برمی‌گردد. یک چهارم به تحریمهای اولیه آمریکا برمی‌گردد. اکنون صحبت ما با اروپا این است که باید کانال‌های ویژه بانکی برای ایران ایجاد شود. سخت است ولی شدنی است منوط به این است که اروپا برای آن سازوکارهای ویژه را ایجاد کنند.
