مذاکرات ایران و اروپا نمی‌‌‌تواند طولانی باشد/ پروژه بزرگ کردن موضوعات برجام شکست‌خورده است/ انتخاب گزینه نهایی منوط به تصمیم مسئولان عالی نظام است

به گزارش ایلنا، مجید تخت‌‌‌روانچی در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد احتمالی اروپا برای فرسایشی کردن مذاکرات گفت: پس از اعلام خروج آمریکا از برجام،​ مهلتی که آقای رئیس‌‌‌‌جمهور برای مذاکرات تعیین کرد چند هفته بود، روشن است که چند هفته، چند ماه نیست و اگر کسی فکر کند که مثلا می‌‌‌تواند از طریق فرسایشی کردن مذاکرات، موضوع را لوث کند، اشتباه کرده است.

مذاکرات ایران و اروپا نمی‌‌‌تواند طولانی باشد

وی ادامه داد: البته نمی‌‌‌‌خواهم بگویم که این قصد را دارند اما هم در زبان فارسی و هم در زبان‌‌‌های مختلف اروپایی مشخص است که چند هفته چه معنی دارد. بنابراین موضوع برای ما و اروپایی‌‌‌ها روشن است که مذاکرات نمی‌‌‌تواند طولانی باشد.

معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه در مذاکره با طرف‌‌‌های اروپایی در پی چه تضمین‌هایی هستیم، اظهار داشت: در قبال پایبندی کامل ایران به تعهدات برجام، تحریم‌‌‌ها باید لغو شود و کشورمان بتواند به فعالیت‌‌‌های اقتصادی که قبلاً در چارچوب محدودیت‌‌‌های تحریمی امریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت با آن مواجه بود کارهایش را انجام دهد.

اروپایی‌ها باید به ما بگویند که تضمین‌‌‌های عینی چیست

روانچی افزود: برای نمونه در فروش نفت، قبل از برجام با محدودیت‌‌‌ها و تحریم‌‌‌هایی مواجه بودیم که پس از برجام این تحریم‌‌ها رفع شد. اگر تحریم‌‌‌های آمریکا برگردد و ما نتوانیم صدور نفت‌مان را مانند الان ادامه دهیم، این نقض آشکار برجام و نوعی محدودیت است که نمی‌‌‌توانیم قبول کنیم.

وی اضافه کرد: اگر بر اثر تحریم‌‌‌‌های آمریکا در صدور نفت ما خدشه وارد شود این را باید کسی جبران کند. چه کسی می‌‌‌خواهد جبران کند؟ اگر اروپایی‌‌‌ها ادعا دارند که می‌‌توانند از طریق روش‌‌‌هایی که دارند این را تضمین کنند باید به ما بگویند که تضمین‌‌‌های عینی چیست.

تضمین‌هایی می‌خواهیم که پرسش‌هایمان روشن و شفاف شود

این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: نمونه دیگر اینکه در زمینه تبادلات بانکی، ما در معاملات‌مان طبعا نیاز داریم که با بانک‌‌‌های دنیا ارتباط داشته باشیم اکنون به علت اقدامات آمریکایی‌‌‌ها برخی محدودیت‌‌ها وجود دارد و بانک‌‌‌های بزرگ به میدان نمی‌‌‌آیند و می‌‌ترسند که با تحریم آمریکا مواجه شوند.

روانچی افزود: با این حال اکنون نوعی ارتباط بانکی با بانک‌‌‌های دنیا برقرار است، اگر تحریم‌‌‌ها برگردد و روابط کنونی میان بانک‌‌‌های ایران و بانک‌‌‌های دنیا دچار اختلال شود، چه کسی باید آن را جبران کند و چطور جبران می‌‌‌شود؟ اینها پرسش‌‌‌هایی است که ما داریم و تضمین‌‌هایی می‌‌خواهیم که اینها کاملا روشن و شفاف شود.

تضمین‌ها باید محکم و عینی باشد

وی در پاسخ به این پرسش که آیا گرفتن امضا از سران اروپا به عنوان تضمین در دستورکار است؟ تصریح کرد: روش‌‌‌های مختلفی هست که درباره آن فکر می‌‌کنیم که تضمین‌‌‌هایی که صحبتش هست به چه نحو باشد.

این عضو تیم مذاکره‌کننده برجام افزود: در این موضوع هم بحث محتوایی مطرح است و هم بحث شکلی. محتوایی از این منظر که به عنوان نمونه در صدور نفت و دیگر محصولات نفتی یا ارتباطات بانکی ما باید مشخص شود که به چه نحو باشد و مطمئن شویم که اینها انجام شود. از نظر شکلی نیز به روش‌‌‌‌‌‌های مختلف فکر می کنیم و با دیگر اعضای گروه پنج در تماسیم تا به نتیجه‌‌ای برسیم که تضمین‌‌ها حتما محکم و عینی باشد.

نمی‌‌‌توانیم قبول کنیم که چیزی بر ما تحمیل شود

روانچی در پاسخ به این پرسش که اگر در مذاکره با اروپایی‌‌‌ها به نتیجه نرسیم اقدام بعدی ما چه خواهد بود و آیا حاضریم به هر قیمتی در برجام بمانیم؟ خاطرنشان کرد: در هر شرایطی در برجام نخواهیم ماند، این را هم مقام معظم رهبری فرمودند و هم رئیس‌‌‌جمهور و سیاست نظام این است که شأن و عزت ملت ایران بالاتر از این چیزهاست.

وی اضافه کرد: نمی‌‌‌توانیم قبول کنیم که چیزی بر ما تحمیل شود؛ برجام را پذیرفتیم، حسن نیت‌مان را نشان دادیم و به آن متعهد بودیم اما طرف مقابل نقض عهد و بدعهدی کرد و در نهایت از آن خارج شد. موضع ما روشن است به طرف‌‌‌های مذاکراتی به ویژه اروپایی‌‌‌ها اعلام کرده‌‌‌ایم که چند هفته به آنان فرصت می‌‌‌دهیم؛ چون چین و روسیه که موضعشان مشخص است و دیدگاه‌شان را در حمایت از برجام به صراحت اعلام کرده‌‌اند.

انتخاب گزینه نهایی ایران منوط به تصمیم مسئولان عالی نظام است

این دیپلمات ارشد در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا اقدامات بعدی ما در چارچوب سناریوهای سه گانه اعلامی آقای ظریف در مواجهه با خروج امریکا از برجام خواهد بود؟ ابراز داشت: سناریوهای اعلامی آقای ظریف مربوط به زمان پیش از خروج آمریکا از برجام بود، الان با وضع جدیدی مواجهیم اما انتخاب‌‌‌های مختلفی داریم که آن را بررسی کرده‌‌‌ایم اینکه در نهایت چه گزینه‌‌‌ای را بخواهیم انتخاب کنیم منوط به تصمیم مسئولان عالی نظام است. اکنون تمرکز ما بر این است که این چند هفته، مذاکرات طبق اصولی که تعیین کردیم به کجا می‌‌‌رسد.

روانچی ادامه داد: موضع ما بسیار روشن است و چیز عجیبی مطرح نمی‌‌‌‌کنیم. ما به تعهدات‌مان عمل کردیم اما طرف مقابل عمل نکرد؛ باید براساس آنچه برجام پیش‌‌‌بینی کرده است متناسب با تعهدات‌مان منافعی داشته باشیم که باید به آن برسیم اگر کسی هست تضمین کند، بسم الله وگرنه دیگری را اعمال می‌‌‌کنیم.

برنامه موشکی جزو خط قرمز ایران است

وی افزود: موضع ما درباره برنامه موشکی کاملاً روشن است، این برنامه خط قرمز ماست و با امنیت ملی ارتباط مستقیم دارد؛ اجازه نمی‌‌‌دهیم که دیگران بخواهند در این باره تعیین تکلیف کنند که چه نوع سیستم دفاعی داشته باشیم یا سیاست‌‌های دفاعی خودمان را به چه نحو تنظیم کنیم.

معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور با تبیین مذاکرات برجامی با اتحادیه اروپا در پاسخ به پرسشی درباره احتمال معامله پشت صحنه اروپایی‌‌ها و آمریکایی‌‌‌ها بیان کرد: اروپایی‌‌‌ها از دی ۹۶ که ترامپ اعلام کرد دور آخری است که لغو تحریم‌‌‌های ایران را تمدید می‌‌کند با اتلاف فرصت چهار ماهه تلاش کردند که ترامپ را به ماندن در برجام راضی کنند.

پروژه بزرگ کردن موضوعات برجام شکست خورده است

روانچی اضافه کرد: اروپایی‌‌‌ها در این چارچوب برخی مطالب را مطرح کردند که نظر ما را درباره آن می‌‌‌دانستند مانند مسائل موشکی که کاملاً با دیدگاه‌‌‌های جمهوری اسلامی ایران آشنا هستند یا درباره اینکه موضوعات دیگری را وارد برجام کنند که کاملاً با دیدگاه‌‌های ما آشنا هستند.

وی ادامه داد: اروپایی‌‌‌‌ها با موضع‌‌‌‌گیری در این حوزه‌‌‌ها تلاش کردند که آمریکا را تشویق کنند تا در برجام بماند که البته موفق نشدند. پروژه بزرگ کردن موضوعات برجام و اینکه بخواهند موضوعاتی را خارج از برجام داخل آن بگنجانند، شکست خورده است.

پمپئو هم در سخنان اخیرش گفت که برجام قابل مذاکره نیست

این عضو تیم مذاکره‌کننده با اشاره به سخنان اخیر وزیر امور خارجه امریکا یادآور شد: پمپئو هم در سخنان اخیرش گفت که برجام قابل مذاکره نیست و یک بار دیگر آمریکایی‌‌‌ها دست ردی به سینه برخی زدند که فکر می‌‌کردند می‌‌توانند از طریق این موضع‌‌‌گیری‌‌‌ها، کاخ سفید را راضی کنند.

روانچی افزود: موضع ما هم که از ابتدا روشن بود و همواره اعلام کردیم که مفاد برجام کاملا مشخص است و ابهامی در آن نیست بنابراین از نظر ما مباحث موشکی، منطقه‌‌‌ای و مباحث دیگر قابل طرح در برجام نیست.

اهل گفت‌وگو در مسائل منطقه‌‌ای هستیم

وی حضور کشورمان را در مسائل منطقه‌‌‌ای فعال و در جهت مثبت دانست و عنوان کرد: این درحالی است که بعضی مانند آمریکایی‌‌‌ها و اذناب‌شان در منطقه در جهت منفی، تخریب و کشتار مردم بی‌‌‌گناه فعالند اما ایران در جهتی حرکت می‌‌‌کند که به صلح و ثبات برسیم چنانکه در سوریه در این چارچوب با ترکیه و روسیه همکاری می‌‌‌کنیم.

معاون سیاسی دفتر رئیس‌‌جمهور اضافه کرد: در یمن گفت‌وگوهایی با اروپایی‌‌ها داشتیم تا بتوانیم به صلح و ثبات برسیم. مشخص است طرفی که در پی جنگ است چه اهدافی دارد. در مجموع ما در مسائل منطقه‌‌ای هم اهل گفت‌وگو هستیم.

رسیدن به توافق با اروپا در چند هفته آینده روشن می‌شود 

روانچی در پاسخ به این پرسش که چه تضمینی وجود دارد که مذاکره با اروپایی‌‌‌ها به سرنوشت مذاکرات سال‌‌‌های ۸۲ تا ۸۴ منجر نشود؟ گفت: اگر بخواهم خیلی روشن پاسخ بدهم، تضمینی نمی‌‌‌بینیم که بخواهم بگویم این مذاکرات در چند هفته آینده به تضمین روشنی می‌‌رسد؛ اتفاقا ما در پی گرفتن تضمین روشن از آنان هستیم.

وی ادامه داد: اگر پرسش‌تان این است که پیش‌‌‌بینی ما دریافت قطعی تضمین است، خیر؛ نمی‌‌‌توانیم الان پیش‌‌‌بینی کنیم که مذاکرات ما و اروپایی‌‌‌ها قطعاً به نتیجه می‌‌‌رسد اما آنچه بر آن تاکید داریم و آن را خیلی روشن و صریح در موضع‌‌‌گیری‌‌‌ها و مذاکرات با اروپایی‌‌‌ها مطرح کردیم این است که ما تضمین قطعی و روشن می‌‌‌خواهیم تا کارهایی که در برجام می‌‌‌تواند انجام شود پس از خروج آمریکا به راحتی ادامه یابد اما اینکه به نتیجه می‌‌رسیم یا نه در چند هفته آینده روشن می‌‌‌شود.

اروپایی‌ها موضع‌‌‌گیری‌‌‌های صریحی هم درباره اجرای کامل برجام داشتند

این عضو تیم مذاکره‌کننده برجام در پاسخ به پرسش دیگری درباره اعلام صریح سران سه کشور اروپایی مبنی بر اینکه نمی‌‌توانند از شرکت‌‌‌های بزرگ بخواهند در مقابل تحریم‌‌‌های آمریکا به همکاری با ایران ادامه بدهند و یا نمی توانند تضمین بدهند پس هدفگذاری ما از مذاکرات با اروپا چیست؟ اظهار داشت: شما چند موضع‌‌‌گیری دارای جنبه منفی را بیان کردید و موضع‌‌‌گیری مثبت آنان را اعلام نکردید، آنان موضع‌‌‌گیری‌‌‌های صریحی هم درباره اجرای کامل برجام داشتند و به صراحت گفتند که از شرکت‌‌ها، موسسات و بنگاه‌‌هایشان در همکاری با ایران حمایت می‌‌‌کنند چنانکه آخرین موردش سخنان وزیر امور خارجه انگلیس بود که اتفاقاً پس از اظهارات پمپئو بیان کرد.

روانچی افزود: اگرچه گاهی سخنانی از اروپایی‌‌ها می شنویم که حرف‌‌های خوبی نیست مانند اینکه بگویند که نمی‌‌توانند تضمین بدهند اما در عین حال مواضع مختلفی را نیز از آنان شاهد بودیم مانند بیانیه‌‌ای که خانم موگرینی قرائت و بسیار صریح اعلام کرد که می‌‌‌خواهند از موسسات و بنگاه‌‌‌هایشان حمایت کنند.

اروپا در تلاش برای احیای «قانون مسدودکننده» هستند

وی اضافه کرد: آنان همچنین در تلاشند که «قانون مسدودکننده» را احیا کنند قانونی که مصوبه بیست و چند سال قبل اتحادیه اروپا است که این نشان می دهد که مصمم هستند از شرکت‌‌‌هایشان حمایت کنند. البته واقعیت این است که طبعا دولت‌‌ها نمی‌‌توانند بخش خصوصی‌شان را وادار به تعامل تجاری با کشورها کنند با این حال در پی دریافت تضمین‌‌‌های روشن، صریح و عینی هستیم و اگر اینها وجود نداشته باشد وضع جدیدی ایجاد می‌‌شود. چند هفته آینده را برای مذاکره مقرر کرده‌ایم تا ببینیم کار به کجا می‌رسد.

معاون سیاسی دفتر رئیس‌‌جمهور ادامه داد: به اروپایی‌‌ها گفتیم که فقط اظهار حمایت زبانی فایده ندارد، یعنی تاکید بر اجرای برجام از طریق بیانیه کافی نیست؛ آنان باید به طور ملموس، روشن و شفاف مشخص کنند که با بازگشت تحریم‌‌های آمریکا، تعاملات ایران با دیگر کشورها به چه نحو تحت‌‌تاثیر قرار نمی‌‌گیرد و به طور عادی ادامه خواهد یافت.

آمادگی داشتیم که در صورت خروج آمریکا چه کارهایی باید انجام بدهیم

روانچی با تبیین نتایج مذاکرات برجامی با اتحادیه اروپا تصریح کرد: امریکایی‌‌ها در دو سال و اندی که از اجرای برجام می‌گذرد بدعهدی‌های زیادی داشتند به‌ویژه در دولت جدید این کشور که آقای ترامپ تلاش زیادی کرد که ایران از منافع برجام منتفع نشود که ما این نقض متعدد برجام و نقض عهد آمریکا را به کمیسیون مشترک برجام گزارش دادیم.

وی افزود: البته همواره این موضوع مطرح بود که آمریکا ممکن است از برجام خارج شود چنانکه خودش در مبارزات انتخاباتی این موضوع را مطرح کرده بود و ما هم از قبل آمادگی داشتیم که در صورت خروج آمریکا چه کارهایی باید انجام بدهیم.

انزوای بین‌المللی امریکا در پی خروج ازتوافق هسته‌ای

معاون سابق وزیر امور خارجه اضافه کرد: ترامپ از برجام خارج شد و تصریح کرد که آمریکا دیگر عضو برجام نیست و تحریم‌‌های ثانویه این کشور را برگرداند. البته مدت ۸۵ و ۹۰ روزه برای بازگشت آن تعیین شد. در پی این اقدام، بلافاصله خانم موگرینی در مصاحبه‌ای، نظر اتحادیه اروپا را اینطور بیان کرد که برجام پابرجاست و باید ادامه یابد و اشاره کرد که ایران به تعهداتش عمل کرده چنانکه این در گزارش‌‌های مختلف آژانس هم روشن است.

روانچی با اشاره به بازیگران حامی اقدام ترامپ در خروج از برجام خاطرنشان کرد: در پی اقدام ترامپ در خروج از برجام، غیر از رژیم صهیونیستی و یکی دو کشور دیگر، تقریبا همه کشورهای دنیا موضعی در تایید برجام و خلاف موضع آمریکا گرفتند که این نشاندهنده انزوای واشنگتن در سطح بین‌‌‌المللی حتی نزد شرکای باسابقه‌‌ای است که با آنان روابط نزدیکی دارد.

همه دنیا می‌‌دانند که آمریکا به تعهداتش در برجام عمل نکرد 

وی ادامه داد: در پی این اقدام آمریکا، دیپلماسی خیلی فشرده‌ای را آغاز کردیم و تماس‌‌هایی را در سطوح مختلف با اعضای گروه ۵ داشتیم که هنوز به برجام متعهدند و تاکید داشتیم که با همه اعضای این گروه ارتباط برقرار کنیم و گفت‌وگوهای تلفنی و سفرهایی داشتیم.

معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به سفرهای ظریف به پکن، روسیه و اروپا و گفت‌وگوهای تلفنی رئیس‌‌جمهور با سران سه کشور اروپایی ابراز داشت: در تمام این گفت‌وگوها و مذاکرات تاکید داشتیم که وقت زیادی نداریم، چند هفته‌‌ای وقت داریم تا روشن شود که آیا برجام می‌‌تواند ادامه داشته باشد یا نمی‌تواند و علتش هم روشن است زیرا ایران طبق گزارش‌های آژانس بین‌‌‌المللی انرژی اتمی از آغاز اجرای برجام به تعهداتش عمل کرد اما همه دنیا می‌‌دانند که آمریکا به تعهداتش در طول این مدت عمل نکرد و در نهایت هم از برجام خارج شد. 

اجرای یکطرفه برجام منطقی نیست 

روانچی با بیان اینکه اگر برجام بخواهد ادامه داشته باشد نمی‌تواند یکطرفه اجرا شود، عنوان کرد: اجرای یکطرفه برجام منطقی نیست و در صحنه بین‌الملل نیز جایی ندارد و در هر توافقی در روابط بین‌الملل انتظار است که همه اجزا توافق به آن پایبند باشند و از جانب همه اجرا شود؛ نمی‌شود یک طرف اجرا کند و طرف دیگر اجرا نکند.

وی افزود: طبق برجام، دولت آمریکا تعهداتی داشت که باید به آن عمل می‌‌کرد و اکنون که از برجام خارج شده است اگر کشورهایی که در برجام مانده‌اند، علاقه‌‌مندند که توافق هسته‌‌‌ای ادامه یابد باید بتوانند خسارت‌‌هایی را که بر اثر سیاست‌های آمریکا و بازگشت تحریم‌های ثانویه این کشور به مردم ما وارد می‌شود، جبران کنند.

مذاکرات خوبی در سفر کمیسیونر انرژی اروپا به تهران انجام شد

این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده برجام اضافه کرد: به این کشورها تاکید کردیم که وقت زیادی نداریم و باید اینها را برای ما روشن کنند که چه کار می‌‌خواهند انجام بدهند که کشورهای اتحادیه اروپا از نظر سیاسی تاکید کردند که کاملاً از برجام حمایت می‌کنند و باید همه آن را به طور کامل اجرا کنند.

روانچی ادامه داد: در بیانیه‌‌ای که موگرینی پس از اجلاس بروکسل قرائت کرد به روشنی ملاحظه کردید که حمایت سیاسی اتحادیه اروپا از برجام در حوزه‌‌های مختلفی مانند بانک، حمل و نقل، نفت و انرژی که ایران باید از اجرای برجام منتفع شود خیلی روشن و صریح بود. کمیسیونر انرژی این اتحادیه نیز به تهران سفر کرد و مذاکرات خوبی انجام شد.

به اروپایی‌ها گفتیم که فقط اظهار حمایت زبانی فایده ندارد

وی با بیان اینکه به اروپایی‌ها گفتیم که فقط اظهار حمایت زبانی فایده ندارد یعنی اینکه صرفاً از طریق بیانیه بخواهند بگویند برجام اجرا شود کافی نیست، یادآور شد: البته این بخشی از دیپلماسی محسوب می‌‌شود و در همه جای دنیا رایج است که بیانیه‌هایی به عنوان اعلامیه سیاسی صادر می‌شود اما چیزی که ما به عنوان ضرب‌الاجل تعیین کردیم مبتنی بر فرصت چند هفته‌ای بود که رئیس‌جمهور اعلام کرد و طبعا این فرصت نمی‌تواند به صدور بیانیه‌های سیاسی منحصر شود.

معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور اضافه کرد: گفت‌وگوهای کارشناسی خوبی قبل از سفر وزیر امور خارجه به بروکسل انجام شد مذاکراتی که با حضور هیأت کارشناسی ما از دستگاه‌های مختلف مانند نهادهای اقتصادی، بانکی و حوزه‌های مختلف با نمایندگان اتحادیه اروپا به عنوان یک مجموعه و نمایندگان سه کشور اروپایی انجام شد.

روانچی از ادامه این مذاکرات کارشناسی در یکی، دو روز آینده در اروپا خبر داد و بیان کرد: امروز جمعه نیز جلسه کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزرا برگزار می‌شود که این بار بدون حضور آمریکایی‌هاست. این مذاکرات ادامه دارد تا ببینیم در انتهای چند هفته کار به کجا می‌رسد.