مکی در گفتوگو با ایلنا:
طرح مسائل موشکی و منطقهای توسط اروپا تبلیغاتی است/ رویکرد فرانسه واکنشی به شروط ترامپ است
یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: رویکردی که فرانسویها از حدود چند ماه گذشته و به ویژه طی هفتههای اخیر اتخاذ کردهاند، بیش از هر چیز واکنشی به شرط و شروطی است که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا درخصوص تمدید توافق هستهای مطرح است.
مرتضی مکی در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، درخصوص سفر ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه به تهران گفت: سفر وزیر امور خارجه فرانسه به تهران با حواشی بسیاری همراه شده و آن، طرح برخی از مسائل درباره مسائل نفوذ منطقهای و توان موشکی ایران از سوی فرانسه است.
رویکرد فرانسه واکنشی به شروط ترامپ است
وی با بیان اینکه سفر وزیر امور خارجه فرانسه به تهران را باید فراتر از حواشی آن نگاه کرد، اظهار داشت: ژان ایو لودریان درباره این سفر اعلام کرده که در تهران با مسئولان ایرانی درباره برجام و ضرورت تداوم اجرای توافق هستهای رایزنی میکند، پرداخت ضمن آنکه او درخصوص برخی از موضوعات دیگر مانند مسائل منطقهای و نفوذ منطقهای ایران و همچنین توان موشکی ایران به گفتوگو میپردازد.
این کارشناس مسائل اروپا با بیان اینکه مقامهای فرانسوی به اهمیت و جایگاه برجام واقف هستند، تصریح کرد: رویکردی که فرانسویها از حدود چند ماه گذشته و به ویژه طی هفتههای اخیر اتخاذ کردهاند، بیش از هر چیز واکنشی به شرط و شروطی است که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا درخصوص تمدید توافق هستهای مطرح است.
اروپاییها برجام را یک دستاورد بزرگ و کمنظیر در عرصه مسائل سیاسی و امنیتی میدانند
مکی ادامه داد: اروپاییها با طرح مسائل غیربرجامی همانند مسائل توان موشکی و نفوذ منطقهای ایران میخواهند ترامپ را با خود در باقی ماندن و حفظ تداوم اجرای برجام همراه ساخته و مانع از فروپاشی توافق هستهای شوند.
وی با اشاره به اهمیت توافق هستهای برای اروپاییها خاطرنشان کرد: برجام هرچند توافقی درخصوص مسئله هستهای است و با مذاکرات چند کشور حاصل شده اما این توافق، توافقی بینالمللی است و طرف اروپایی، آن را یک دستاورد بزرگ و کمنظیر در عرصه مسائل سیاسی و امنیتی میدانند که موجب شد یک بحران طولانیمدت و به بن بست رسیده حل شود.
رشد دویست درصدی سطح مناسبات ایران و فرانسه در دو سال گذشته
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با یادآوری سختگیریهای فرانسه در مذاکرات هستهای ابراز داشت: فرانسه در دوران توافق هستهای موضعگیریهای سختگیرانه و منفیای داشت که این مسئله، به خاطر اعمال نفوذ لابیهای سعودی و صیهونیستی بر دولت فرانسه بود که قدرت مانور بسیاری دارند. آنها با این کار میخواستند در روند مذاکرات اخلال ایجاد کرده و امتیازات بیشتری از ایران اخذ کنند.
مکی افزود: با دستیابی به توافق هستهای، شاهد بودیم که هیات فرانسوی از نخستین هیاتهایی بود که به تهران آمد و حسن روحانی نیز به پارس رفت. سطح مناسبات با فرانسه در دو سال گذشته بیش از دویست درصد رشد داشته و به بیش از سه میلیارد و هشتصد میلیون یورو در سال رسیده است.
اروپاییها در مقابل قانون داماتو ایستادند
وی در پاسخ به این سوال که چه مسائلی موجب کندی روابط بانکی میان ایران و فرانسه شده است؟ بیان کرد: مسئولان فرانسوی میگویند بانکهایشان خصوصی است و آنها نمیتوانند اعمال نفوذ کنند. آنها میگویند شرایط ایران و تهدیدهای امریکا به گونهای است که موجب شده تا بانکهای بزرگ فرانسوی تمایلی برای حضور و همکاری با بانکهای ایرانی نداشته باشند.
این پژوهشگر مسائل اروپا اضافه کرد: ادعای مقامهای فرانسوی در حال مطرح میشود که در سال 1996، ایالات متحده قانون داماتو را علیه ایران وضع کرد، کشورهای اروپایی در مقابل این قانون ایستادند و قانون حمایت از سرمایهگذاری را اعمال کردند و این اطمینان را به شرکتهایشان دادند که مانع از تحریمهای امریکا میشوند به گونهای که دهها شرکت اروپایی از جمله شرکت نفتی توتال فرانسه در ایران سرمایهگذاری کرد. البته امریکاییها نیز قانون داماتو را در آن سالها اجرا نکردند.
فرانسه خواستار مذاکره مجدد نیست
مکی با بیان اینکه رویکرد اروپا در زمان وضع قانون داماتو نشان داد که اروپاییها میتوانند در برابر ایالات متحده ایستادگی کنند، یادآور شد: مسئلهای که وجود دارد این است که سطح مناسبات و حجم همکاریهای اروپا و امریکا آنقدر بالاست که طرف اروپایی نمیتواند سود هنگفت مناسبات خود با امریکا را مد لحاظ قرار ندهد. از سوی دیگر، بانکهای اروپایی از جمله چند بانک بزرگ فرانسوی در زمان تحریمها به دلیل همکاری با ایران از سوی واشنگتن جریمههای مالی سنگینی شدند و همین مسئله موجب ترس از تحریم مجدد از سوی آنها شده است.
وی در پاسخ به این سوال که اروپا حاضر به مذاکره مجدد و اصلاح برجام خواهد شد؟ عنوان کرد: امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه در آخرین موضعگیری خود اعلام کرد که فرانسه خواستار مذاکره مجدد نیست. آنها آگاه هستند که برجام قابل مذاکره نیست و از طرفی، ایران درخصوص مسائل موشکی و منطقهای با طرف مقابل خود مذاکره نخواهد کرد.
طرح مسائل موشکی و منطقهای توسط اروپا تبلیغاتی است/ انتقادات اروپا منطقی نیست
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با یادآوری این موضوع که طرح مسائل موشکی و منطقهای از سوی فرانسه و دیگر مقامهای اروپایی برای تعدیل کردن مواضع ترامپ نسبت به برجام است، گفت: انتقاداتی که از سوی دولت فرانسه مطرح میشود، انتقاداتی نیست که در یک گفتوگوی صریح منطقی و قابل پذیرش باشد. طرح این مسائل از سوی اروپا نباید جدی گرفت و آن را برجسته کرد زیرا طرح آن بیشتر سیاسی و تبلیغاتی است.
مکی در پاسخ به این سوال که گفتوگو با فرانسویها تا چه اندازه میتواند مواضع آنها را تعدیل کند؟ اظهار داشت: ما باید دیپلماسی با اروپا را ادامه بدهیم و در حوزههای مختلف با آنها گفتوگو داشته باشیم زیرا گفتوگو و دیپلماسی میتواند بسیاری از سوتفاهمات و فشارها را مهار کند زیرا قرار نیست طی این گفتوگوها بر سر داشتههای ایران، معامله شود بلکه تبادل نظر و همفکری در این باره صورت میگیرد.
سفر لودریان فرصت مناسبی برای مطرح کردن سیاستهای دوگانه اروپاییها است
وی با بیان اینکه منطق ایران در مورد توان دفاعی کشور و نفوذ منطقهای به اندازهای قوی است که از طریق گفتوگو میتوان طرفهای دیگر را اقناع کرد، تصریح کرد: فرانسویها در هشت سال جنگ ایران و عراق، حامی صدام بودند و هماینک نیز یکی از بزرگترین صادرکنندگان و فروشندگان سلاح به عربستان سعودی هستند که آن تسلیحات، در جنگ با یمن بکار برده میشود.
این کارشناس مسائل اروپا با بیان اینکه دولتهای اروپایی تحت فشار افکارعمومی و احزاب چپ درباره یمن و فروش سلاح به عربستان تحت فشار هستند، خاطرنشان کرد: سفر لودریان به تهران فرصت برای نشان دادن پارادوکس و سیاست دوگانه اروپاییها توسط جمهوری اسلامی ایران است که نمیتوان از سویی علیه تهران اتهامزنی کرد و از طرف دیگر، کشوری روزانه به کشتار انسانها میپردازد و در حال خلق یک فاجعه انسانی است و این مسئله را نادیده گرفت.
مکی با اشاره به ابتکار ایران در طرح مسئله خاورمیانه عاری از سلاح هستهای ابراز داشت: ایران همانطور که طرح خاورمیانه عاری از سلاح اتمی را مطرح کرده است میتواند خاورمیانه عاری از موشک را هم مطرح کند به شرط آنکه این موضوع از سوی همه بازیگران و قدرتهای منطقهای رعایت شود. نمیتوان به ایران برای داشتن موشکهای دفاعی فشار آورد در حالی که عربستان بیش از هزار موشک دانگ فنگ چینی با برد بیش از دو هزار کیلومتر را خریداری کرده است.
تهران و پاریس میتوانند حوزههای مشترک برای همکاری پیدا کنند
وی در رابطه با مواضع فرانسه در قبال سوریه نیز بیان کرد: ایران و فرانسه در خاورمیانه به صورت خاص سوریه تضاد منافع دارند ولی میتوان حوزه مشترک برای همکاری پیدا کرد. بازداشت سعد حریری در ریاض و بازگشت او به قدرت نشان داد که تهران و پاریس میتوانند با یکدیگر همکاریهایی داشته باشند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی افزود: فرانسویها مخالف حضور بشار اسد در قدرت هستند و در سالهای گذشته نیز از گروههای مخالف او حمایت کردند ولی با شکست سیاستهای آنها در سالهای اخیر میتوان حوزههایی را هم برای همکاری پیدا کرد تا به فرایند صلح نزدیکتر شد.