مجلس چهاردهم اولین مجلس بعد از رضاخان!

باسمه تعالی

مجلس چهاردهم اولین مجلس بعد از رضاخان!

مجلس چهاردهم که در سال‌های ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۴ فعالیت داشته است، ظرف دو سال فعالیت خود ۷ مرتبه نخست‌وزیر و ۹ بار کابینه را تغییر داد و طرح‌هایی را نیز به تصویب رساند که یکی از آنها طرح ممنوعیت اعطای امتیاز به بیگانگان مصوب سال ۱۳۲۳ بود.

مجلس چهاردهم اولین انتخابات مردم ایران بعد از سقوط دیکتاتوری رضاخان به شمار می‌رفت که در این دوره با به وجود آمدن فضای سیاسی جدید همه می ‌توانستند در انتخابات شرکت آزادانه داشته باشد و تبلیغات کنند ولی با اعمال نفوذ دولت، باز هم تقلب‌های انتخاباتی تکرار شد.

مجلس چهاردهم زمانی آغاز به کار کرد که دو سال و نیم از جنگ جهانی دوم گذشته و کشور همچنان در اشغال قوای متفقین قرار داشت، استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، گیلان، مازندران، خراسان و سمنان در اشغال شوروی و جنوب و غرب کشور در اشغال انگلیس بود و در این میان اکثر نمایندگان که از ادوار قبلی در مجلس حضور داشتند در این دوره نیز زمام امور را در دست گرفتند.

در این دوره از مجلس، مصدق که به عنوان نماینده اول انتخاب شده بود، طرح موازنه منفی و رد هر گونه اعطای امتیاز به خارجی‌ها را تهیه و آن را به تصویب نمایندگان مجلس رساند. از آن جمله می‌توان قانون لغو اختیارات میلسپو (آمریکایی) رئیس کل دارایی، قانون وزارت بهداری، قوانین جداگانه خروج نیروهای آمریکایی و انگلیسی از ایران، منشور ملل متحد و قانون تامین اعتبار برای هزینه طبع فرهنگ دهخدا را نام برد.

اقدام دیگر مصدق در این مجلس مخالفت با اعتبارنامه سیدضیاء طباطبایی (عامل کودتای ۱۲۹۹ شمسی) بود زیرا با ورود سیدضیاء پس از ۲۰ سال دوری به کشور جنجالی علیه حضور او بر پا شده بود و به خصوص راه یافتن او به مجلس از حوزه یزد با توجه به اینکه گفته می‌شد انگلستان حامی او است، توجه بیشتری را جلب کرد، به همین دلیل مصدق و فراکسیون وکلای حزب توده در مجلس به مخالفت با اعتبارنامه وی برخاستند که، مجلس نیز در دو جلسه ۱۶ و ۱۷ اسفندماه ۱۳۲۲ به اعتبارنامه سیدضیاء رسیدگی کرد. سید ضیاء در واکنش به مخالفت مصدق از کودتای ۱۲۹۹ رضا خان دفاع کرد و مدعی شد که این اقدام از افتخارات او است که در آن زمان دوله‌ها و سلطنه‌ها را توقیف کرده است. در هر صورت پس از دو جلسه بحث و بررسی سرانجام مجلس اعتبارنامه سیدضیاء را به رای گذاشت و با ۵۷ رای موافق و ۲۸ رای مخالف تصویب کرد.

مجلس چهاردهم که ۱۲۸ نماینده داشت، همچنین با عدم تصویب اعتبارنامه سیدجعفر جوادزاده معروف به پیشه‌وری نماینده تبریز نخستین واکنش خود را در قبال نیروهای چپ نشان داد.