ضرورت دوری اروپا از سیاست کجدار و مریز کنونی و صراحت و شفافیت بیشتر

به گزارش ایلنا، متن یادداشت محمدعلی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه به شرح زیر است: 

اروپا، به ویژه کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه که از امضاءکنندگان برجام به شمار می‌روند در آستانه یک انتخاب بزرگ پیرامون تعهدات برجامی و یکی از مهمترین مسئولیت‌های بین‌المللی خود قرار دارند. با توجه به ضرب‌الاجل چهار ماهه آقای ترامپ به کنگره آمریکا و اروپا برای به اصطلاح رفع نقائص برجام، زمان و فرصت چندانی برای این انتخاب باقی نمانده است.

گرچه اروپا تاکنون در مواضع اعلامی خود همواره بر حفظ تمامیت توافق هسته‌ای تاکید و در عمل نیز تلاش کرده (نه در حد ضرورت و کیفیت مطلوب و قابل دفاع) همین مسیر را دنبال کند؛ لیکن برخی از ملاحظات، مشابه آنچه ذیلا بدان اشاره می‌شود، ابهاماتی را نسبت به رفتار طرف اروپایی پدید آورده که به نظر می‌رسد تنها راه رفع آن، دوری آنان از سیاست کجدار و مریز کنونی و صراحت و شفافیت بیشتر در اعلام تصمیمات و مواضع خود است:

یکم: آقای تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا مدتی است صحبت از تشکیل کارگروهی با حضور طرف‌های اروپایی می‌کند که هدف اصلی آن، «اصلاح نقائص برجام» و تلاش برای رسیدن به یک «توافق جانبی دیگر» یا رسیدن به «مکانیسمی برای برطرف کردن نگرانی‌های آمریکا» اعلام شده است. این کارگروه البته به برنامه دفاع موشکی و همچنین فعالیت‌های منطقه‌ای ایران یا به زعم آنان، «سیاست‌های بی‌‌‌ثبات‌ساز ایران در منطقه» نیز می‌پردازد.

در مواضع اعلام شده از سوی طرف‌های اروپایی به روشنی بیان شده که آنان مخالف هرگونه توافق جانبی دیگری درباره برجام هستند؛ با این وجود به نظر می‌رسد برای حفاظت از تمامیت برجام به طور جدی به دنبال «مکانیسمی برای برطرف کردن نگرانی‌های آمریکا» هستند. شواهد و قراین زیر نشان می‌دهد که طرف اروپایی برای دستیابی به این مطالبه نامشروع و غیرقانونی آمریکایی در حال ارتکاب خطایی راهبردی است که نهایتا در تناقض آشکار با ادعای حفاظت از تمامیت برجام نیز هست؛

دوم: هفته‌نامه اشپیگل اخیرا فاش ساخته که «آلمان، فرانسه و انگلیس در پی وضع تحریم‌های جدیدی علیه ایران هستند» و به نقل از محافل دیپلماتیک آورده که «اروپای واحد با اعمال این تحریم‌ها قصد دارد با سیاست‌های بی‌ثبات‌‌‌ساز ایران در منطقه مقابله کند.» این اتهام تکراری و تصمیمی که از آن سخن می‌گویند، دقیقا در چارچوب همان مکانیسمی قابل ارزیابی است که مورد توجه آقای تیلرسون برای رفع نگرانی‌های آمریکا در قالب کارگروه مشترک با اروپایی‌ها بوده است.

سوم: آقای «یورگن تودنهوفر» روزنامه‌‌‌‌نگار برجسته آلمانی نیز در مصاحبه اخیر خود با وزیر امور خارجه کشورمان، مقدمه‌ای را برای طرح پرسش خود مطرح می‌کند که در آن علنا به تلاش کشورهای اروپایی برای اعمال تحریم‌های جدید اشاره می‌کند و می‌گوید: «در میان کشورهای اروپایی مسائلی مبنی بر اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران مطرح است که این اقدام را به برنامه موشکی ایران و نقش این کشور در منطقه ارتباط می‌دهند.»

اگر بخواهیم از تحلیل ظاهرا بدبینانه مبتنی بر تقسیم نقش خوب و بد بین اروپا و آمریکا صرف‌نظر کنیم؛ شواهد فوق و قراین موجود دیگر جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که طرف اروپایی متاسفانه در مسیری قرار گرفته که کمابیش مطلوب طرف آمریکایی است و پایان آن به نقض بندهای مختلف برجام و تشدید فضای نگرانی برای طرف‌های تجاری ایران و تخریب روند اعتماد سازی‌ای که جمهوری اسلامی ایران در آن پیشگام بوده، خواهد انجامید.

در صورتی که اروپا این واقعیت روشن را بپذیرد که «نمی‌تواند با تلاش برای نقض برجام از برجام حفاظت کند»، افزایش تلاش‌ها و تقویت رایزنی‌های ایران و اروپا قابلیت آن را دارد که بحران کنونی را علیرغم تلاش مشترک مثلث آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان مدیریت کند و مسیر درست گذر از این گردنه حساس را بیابد.