امام حسین(ع) هرگز به دنبال شکستن بیعت نبود/ بیعت امری اجباری نیست

به گزارش ایلنا، حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی در آخرین شب عزاداری بنیاد امید ایرانیان به واقعه عاشورا و مسأله بیعت پرداخت و گفت: بیعت یکی از پر کاربردترین در واقعه عاشورا و آغاز تحولات این حادثه عظیم است.

وی با اشاره به موضوع بیعت بین امام حسین(ع) و استاندار مدینه اظهار داشت: نوع درخواست حاکم این شهر به گونه‌ای بود که امام(ع) را هم به بیعت دعوت می‌کرد و هم امتناع؛ بر این اساس ایشان بیعت را نپذیرفتند.

دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه این اقدام استاندار مدینه باعث به وجود آمدن پارادوکس سیاسی شد، اظهار داشت: سه سوال مطرح شد اول اجبار به بیعت جایز است دوم علت امتناع امام از بیعت چه بود و سوم بیعت چیست و چه نقشی در تمدن اسلامی دارد؟ تشیع با تکیه بر مفهوم امامت به نتیجه رسید که بیعت کارایی ندارد و اهل سنت که مقید به بیعت بودند به مرور زمان این موضوع را به فراموشی سپردند این در حالی است که بیعت بهترین ابزار برای کنترل نظم سیاسی بود.

فیرحی به تشریح مفهوم بیعت از نگاه ابن خلدون پرداخت و تصریح کرد: وی بیعت را تعهد بر فرمانبرداری می‌داند و معتقد است یکطرفه نیست بلکه مشروط بر حفظ منافع شهروند و شریعت است.

وی به جامعه‌شناسی بیعت در دوران امام حسین (ع) نیز پرداخت و خاطرنشان کرد: بین سال ۵۰ تا ۶۰ هجری قمری یکی از مشکلات انقلاب‌ها از جمله در انقلاب اسلام بازگرد به پنجاه سال قبل تر از خود بودند.

دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران اشاره به حکومت معاویه در نیمه دوم سال ۵۰ هجری ابراز داشت: رویدادهای این سال از دو جهت اهمیت دارد؛ اول اینکه از نظر سیاسی جامعه دارد تغییر رژیم از خلافت به شبه سلطنت سپس سلطنت تجربه می‌کند. دوم، تغییر نسل که جامعه دچارش می‌شود و با از بین رفتن نسل اول، نسل دوم به دنبال میراث بنیانگذار است.

فیرحی با بیان این که بیعت امری اجباری نیست، عنوان کرد: برخی از فقها معتقدند که طلحه و زبیر با اکراه با امام علی (ع) بیعت کردند اما این امام بزرگوار پنهان کرد. 

وی اضافه کرد: امام حسین (ع) هیچوقت نمی‌خواست به سمت پیمان‌شکنی برود چون این اقدام در بین اعراب ننگ بود اما عبدالله بن زبیر او را بین شمشیر و بیعت با ذلت قرار داد. 

دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: امام حسین (ع) فرمودند تن به بیعت با ذلت نمی‌دهند بر این اساس مسأله بیعت امام فردی نیست و جنبه عمومی دارد.