گزارش آژانس شکست بزرگی برای ترامپ بود/ راهبرد جدید آمریکا علیه ایران فرابرجامی است/ ترامپ هنوز سنگری را فتح نکرده و همچنان در انزواست

مهدی ذاکریان در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، در رابطه با مواضع دولت آمریکا پس از تایید مجدد برجام از سوی آژانس در رابطه با توافق هسته‌ای چگونه بوده است؟ گفت: دونالد ترامپ تمام تلاش خود را کرد تا جامعه جهانی را قانع کند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران دارای محل تردید است و برجام نمی‌تواند ضمانتی برای فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران باشد.

شرکای برجام برخلاف امریکا فکر می‌کنند

وی با بیان اینکه آن ادعای ترامپ با شکست روبه‌رو شد، اظهار داشت: برخلاف نظر امریکا، دیگر شرکای برجام - که شامل چهار عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به همراه آلمان و اتحادیه اروپا هستند - گفتند که توافق هسته‌ای ضمانتی برای فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران است و توافقی جامع محسوب می‌شود و امتیازات تهران هم براساس تفاهمات صورت گرفته از جمله عدم اعمال تحریم‌های جدید و رفع تحریم‌ها است.

استراتژی امریکا، فشار بر آژانس برای گزارش‌دهی علیه ایران بود

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه تلاش‌های ترامپ برای متوقف ساختن اجرای برجام تاکنون به نتیجه نرسیده است، تصریح کرد: با عدم اقناع جامعه جهانی از سوی ترامپ، دولت آمریکا استراتژی جدیدی برای فشار بر  آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در پیش گرفت تا آژانس بگوید ایران به برجام و همچنین ان‌پی‌تی و پادمان پایبند نیست و علیه ایران گزارش دهد. در همین راستا نیز نیکی هیلی، سفیر و نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین رفت تا از موضع یک کشور قدرتمند بر مدیرکل آژانس اعمال فشار کند.

بنیان قوی برجام اجازه سواستفاده به امریکا را نداد

ذاکریان در توضیح سیاست اعمال به فشار به آژانس علیه ایران خاطرنشان کرد: دلیل اتخاذ این رویکرد از سوی آمریکا این بود که بنیان توافق هسته‌ای آنقدر از نظر حقوقی و فنی قوی بود که آمریکا نتوانست از عبارات و کلمات آن علیه ایران سواستفاده کند و به همین خاطر خواستند تا با تحت تاثیر قرار دادن آژانس نسبت به ایران اعمال فشار کند تا آژانس گزارش نادرستی علیه ایران بدهد که این فشار هم منجر به نتیجه نشد و یوکیا آمانو گفت آژانس مستقل است و گزارشگران خود را دارد و ایران هم تاکنون با برجام همکاری داشته است.

گزارش آژانس شکست بزرگی برای ترامپ بود

وی ادامه داد: گزارش مستند آژانس در رابطه با ایران و عدم پذیرش خاص آمریکا شکست بزرگی برای ترامپ و مخالفان داخلی و خارجی برجام بود. زیرا از یک سو آژانس تحت تاثیر آمریکا قرار نگرفت و از یک طرف دیگر، نشان داد که دلواپسی‌های برخی مدعیان هم بی‌جا و نادرست بوده است.

راهبرد جدید آمریکا علیه ایران فرا برجامی است

این استاد حقوق و روابط بین‌الملل دانشگاه در رابطه با راهبرد جدید دولت آمریکا علیه ایران ابراز داشت: رویکرد و راهبرد جدید آمریکا علیه ایران فرابرجامی است و ارتباط مستقیمی با توافق هسته‌ای ندارد. در این رابطه، ضروری است که دستگاه‌های اجرایی، تقنینی، قضایی و نظامی - اطلاعاتی کشور به گونه‌ای رفتار کنند تا نه تنها آمریکا علیه ایران بهانه‌ای نداشته باشد بلکه این راهبرد نیز به نتیجه‌ای نرسد.

راهبرد فرابرجامی آمریکا سه حوزه نظامی، سیاسی و حقوقی دارد

ذاکریان با بیان اینکه راهبرد فرابرجامی آمریکا شامل سه حوزه نظامی، سیاسی و حقوقی می‌شود، عنوان کرد: در حوزه نظامی آمریکایی‌ها درصدد طرح این ادعا هستند که ایران با آزمایش‌های موشکی خود را شماری از کشورهای منطقه را تهدید می‌کند و خواهان قدرت‌یابی و گسترش نفوذ خود خارج از مرزهای جغرافیایی‌اش است.

تمام نهادها باید بگویند فعالیت‌های نظامی ایران دفاعی است

وی با بیان اینکه تمامی نهادهای ملی در ایران باید وحدت نظر را داشته باشند و بگویند که فعالیت نظامی ایران اهداف دفاعی دارند، یادآور شد: متاسفانه در برخی از اوقات، اظهاراتی از سوی برخی از افرادی که ناآگاه هستند یا دنیا را نمی‌شناسند، مطرح می‌شود که آن سخنان، موجب دادن بهانه به آمریکا و برخی از کشورهای منطقه می‌شوند. طرح این سخنان می‌تواند دستاویزی برای ترامپ باشد.

اندک خطا در ادبیات نظامی موجب دادن بهانه به آمریکا می‌شود

این کارشناس مسائل آمریکا با تاکید بر اینکه اساس منشور سازمان ملل متحد و منطق حقوق بین الملل کشوری حق تهدید دیگر کشورها را ندارد، بیان کرد: در منطق حقوق بین‌الملل صریحا آمده است که کشورها حق دفاع از خود را دارند؛ برای دفاع هم باید لوازمی وجود داشته باشد و این لوازم یعنی موشک و سلاح. پس سپاه و ارتش که برای دفاع ایران فعالیت‌های نظامی اعم از وسیع یا محدودی دارند، می‌توانند به فعالیت‌های خود در دفاع از کشور بپردازند. این نکته‌ای است که باید همه مسئولان عالی نظامی به آن توجه داشته باشند چراکه اندک خطا در ادبیات نظامی ما موجب دادن بهانه به آمریکا می‌شود.

ایران بگوید فعالیت‌های منطقه‌ای‌اش براساس درخواست رسمی دولت‌ها بوده است

ذاکریان در تشریح بعد سیاسی راهبرد فرابرجامی ترامپ علیه ایران گفت: آمریکا در این عرصه تلاش می‌کند تا فعالیت‌های ایران در عرصه منطقه‌ای را به گونه‌ای مطرح کند که گویا ایران درصدد چپاول و ضمیمه دیگر کشورها به خود است. در این چارچوب ایران باید بگوید که حضورش در سوریه و عراق و کمک‌های بشردوستانه‌اش در یمن در راستای دعوت رسمی و قانونی دولت‌های مستقر بوده است.

محدود ساختن آزادی‌ها برای ترامپ مانند اکسیژن است

وی در رابطه با بعد حقوقی راهبرد فرابرجامی ترامپ اظهار داشت: هرگونه محدود ساختن آزادی‌های مصرح در قانون اساسی یا قواعد و قوانین بین‌المللی که ایران آنها را پذیرفته، مانند سم برای تهران است. به عبارتی واشنگتن می‌کوشد که ایران را کشوری ناقض حقوق‌بشر معرفی کنند و به همین خاطر محدود ساختن آزادی‌ها برای رویکرد فرابرجامی ترامپ مانند اکسیژن است.

سه اصل ضروری در ادبیات مسئولان

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه احترام به قوانین و رعایت آن از سوی حاکمیت، گسترش همکاری‌های منطقه‌ای در راستای منافع کشورهای منطقه و تاکید بر دفاعی بودن فعالیت‌های نظامی ایران سه اصلی است که باید در این دوران در دستور کار مسئولان نظام قرار گیرد، گفت: در طول چهار سال گذشته دولت آقای روحانی بر اساس این سه اصل عمل کرده و در ادبیات دیپلمات‌های ما نیز این مسائل به وضوح متبلور است و ضروری است که این نگاه در کلیه نخبگان و مسئولان ایران نیز تسری یابد.

وزارت امور خارجه از شکاف‌های موجود در دولت امریکا استفاده کند

ذاکریان با بیان اینکه محدودیت‌های وزارت امور خارجه باید برداشته شود، اظهار داشت: در مقابل این رویکرد ضروری است تا دستگاه دیپلماسی ایران تلاش‌ها و رایزنی‌های خود را با همه با کشورهای قدرتمند و تاثیرگذار دنیا افزایش دهد. حتی در دولت امریکا که ترامپ تصمیمات عاقلانه نمی‌گیرد، می‌توان افرادی را پیدا کرد و با آنها به گفت‌وگو نشست. مشاهده کردیم که در مسائل نژادی، رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه امریکا مواضع خود را با ترامپ متمایز ساخت. چنین شکاف‌هایی وجود دارد و ایران باید از این شکاف‌ها استفاده کرده و با رویکرد صحیح خود جامعه جهانی را متوجه خود کند.

سفرای ایران با مسئولان و افکارعمومی محل ماموریت ارتباط برقرار کنند

وی استفاده از دیپلمات‌ها و سفرای فرهیخته و کارکشته ضروری دانست و تصریح کرد: متاسفانه ما سفرایی داریم که حتی قادر به تکلم به زبان انگلیسی هستند. من نمی‌گویم این افراد ناتوان هستند ولی این فرد نباید عهده‌دار مسئولیت سفارتخانه ما باشد. از سویی، سفرای ما نباید به پشت میز نشستن و دیدار با مسئولان خودمان اکتفا کنند بلکه لازم است آنها با مسئولان عالی کشورهای محل ماموریت و افکارعمومی آن کشور ارتباط برقرار کرده و به تبیین سیاست‌های ایران بپردازند.

این استاد حقوق و روابط بین‌الملل دانشگاه اضافه کرد:‌ اگر ایران بتواند ۲۰ دیپلمات همچون سیدعباس عراقچی، مجید تخت‌روانچی و حمید بعیدی‌نژاد در کشورهای مهم دنیا داشته باشد، آنگاه می‌توان به نقش‌آفرینی قدرتمند ایران امیدوار بود.

اروپا متحد ایران نیست ولی علاقه‌مند به همکاری با تهران است

ذاکریان درباره رویکرد اتحادیه اروپا نسبت به راهبرد جدید امریکا علیه ایران خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا نسبت به ایران رویکرد مثبتی دارد ولی از سویی، نسبت به فشارها و تنبیهات امریکایی‌ها علیه شرکت‌ها و فعالان اقتصادی اروپایی نیز نگرانی‌هایی دارد. آنها با وجود مقاومت‌هایشان نسبت به رویکرد ضدبرجامی ترامپ، به متحد ایران تبدیل نشده‌اند ولی علاقه‌مند به همکاری با تهران است.

ترامپ هنوز سنگری را فتح نکرده و همچنان در انزواست

وی تاکید کرد: اگر ایران رویکرد کنونی خود را دنبال کند و بهانه‌‌ای به امریکا ندهد، ترامپ و دولت امریکا همچون در انزوا باقی خواهند ماند. او همچنان در پشت سنگر است و هنوز سنگری را فتح نکرده است.