استاد روابط بین‌الملل دانشگاه بردفورد بریتانیا در گفت‌وگو تفصیلی با ایلنا: /تکرار/
ایران‌هراسی از محورهای اصلی کارنامه محمد بن سلمان است / نگاه امنیتی نتانیاهو به منطقه فاصله چندانی با دیدگاه‌های ولیعهد جدید عربستان ندارد
یک استاد روابط بین‌الملل دانشگاه بردفورد بریتانیا تاکید کرد: به نظر می‌آید که نگاه محمد بن سلمان به ایران روزبه‌روز ایدئولوژیک‌تر می‌شود و این مسئله می‌تواند، ثبات خود عربستان را به خطر اندازد.
افشین شاهی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به برکناری محمد بن نایف از ولیعهدی پادشاه عربستان گفت: محمد بن نایف، دارای یک کارنامه مشخص و روشن به ویژه در مسائل امنیتی است. او طرفدار ایران نبود اما از تنش بیش از اندازه هم استقبال نمی‌کرد.
ایران‌هراسی از محورهای اصلی کارنامه محمد بن سلمان است
او با بیان اینکه محمد بن سلمان کارنامه درخشان و طولانی‌ای در عرصه سیاست ندارد، اظهار داشت: سابقه سیاسی و کارنامه ولیعهد جدید عربستان سعودی به دو سال اخیر یعنی از زمان پادشاهی پدرش، ملک سلمان بازمی‌گردد. اگر به اظهارات و رویکردهای او در این مدت تمرکز کنیم، متوجه می‌شویم ایران‌هراسی از محورهای اصلی کارنامه اوست.
محمد بن سلمان برخورد با «تهدید ایران» را از کلید‌های اصلی مشروعیت زمامداری‌اش می‌داند
این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه محمد بن سلمان همانند صدام حسین در دهه ۸۰ میلادی مشروعیت نوین خود را در تقابل با ایران جستجو می‌کند، تصریح کرد: برای محمد بن سلمان تقابل با ایران فقط یک رویکرد سیاست خارجی نیست بلکه بعد ایدئولوژیک داخلی هم دارد. او برخورد با «تهدید» ایران را یکی از کلید‌های اصلی مشروعیت زمامداری خویش می‌داند و این برای ایران، منطقه و خود عربستان خطرناک است.
محمد بن سلمان اقدامات پرهزینه ولی بی‌نتیجه بسیاری داشته است
شاهی با اشاره به جنگ یمن خاطرنشان کرد: محمد بن سلمان در مدت دو سال گذشته، دست به اقداماتی زده بود که هزینه‌های بسیاری داشته اما در عمل با نتیجه مطلوبی همراه نبوده است. با وجود هزینه‌های بسیار، عربستان ناتوان در دفاع از مرزهایش است.
محمد بن سلمان را باید پادشاه غیررسمی عربستان سعودی بدانیم
او تاکید کرد: برکناری محمد بن نایف،صرفا زمینه‌ای برای ولیعهدی محمد بن سلمان نبود بلکه باید از این پس او را پادشاه غیررسمی عربستان سعودی بدانیم. این وضعیت من را یاد دوران صدارت ملک خالد (۱۹۷۵-۱۹۸۲) می‌اندازد. با آنکه خالد به صورت رسمی در راس کار بود، اما عملا سکان سیاست در دستان فواد بود.
سیاست‌های محمد بن سلمان در دو سال گذشته اعمال شده است
مدیر مرکز مطالعات اسلام سیاسی دانشگاه بردفورد بریتانیا با بیان اینکه محمد بن سلمان هم‌اینک مرد شماره یک قدرت در عربستان سعودی است، ابراز داشت: ملک سلمان، بیش از ۸۱ سال سن دارد و به دلیل کهولت سن و مشکلات جسمی نقش حداقلی در اداره کشور داشته و در این مدت نیز سیاست‌های ارائه شده از سوی محمد بن سلمان اعمال شده است.
طولانی‌تر شدن تنش ایران و عربستان خطرناک است
شاهی با اشاره به روابط تهران و ریاض در دو سال گذشته بیان کرد: هم‌اینک ایران و عربستان سعودی وارد یک دوران فرسایشی در روابط خود با یکدیگر شده‌اند که با طولانی‌تر شدن این دوران و افزایش تنش‌ها، تبعات آن هم برای دو کشور و هم برای منطقه جدی‌تر و خطرناک‌تر می‌شود.
دستان محمد بن سلمان برای اعمال سیاست‌های خود بازتر شده است
او اضافه کرد: من فکر می‌کنم که تغییر عمده‌ای در رویکرد عربستان سعودی با ولیعهدی محمد بن سلمان رخ نداده زیرا در دو سال گذشته نیز سیاست‌های او از سوی ریاض اعمال شده است اما شاید دست محمد بن سلمان برای اعمال سیاست‌های مدنظر خود بازتر شده و او با محدودیت‌های کمتری فعالیت کند.
سرویس امنیت خارجی آلمان در سال ۲۰۱۵ از محمد بن سلمان نام برد
این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که محمد بن نایف از چهره‌های مورد حمایت کشورهای اروپایی بود، آیا با برکناری او تغییری در نوع روابط عربستان سعودی و کشورهای اروپایی ایجاد خواهد شد؟ یادآور شد: سرویس امنیت خارجی آلمان در سال ۲۰۱۵، گزارشی را در خصوص عربستان و منطقه خاورمیانه برای اولین منتشر کرد که در این گزارش، از شخص محمد بن سلمان نام برده بود.
شاهی ادامه داد: در آن گزارش، سرویس امنیت خارجی آلمان گفته بود که محمد بن سلمان با ماجراجویی‌های خود می‌تواند ثبات و امنیت منطقه را با خطر روبه‌رو سازد. علیرغم آن گزارش، وزارت امور خارجه آلمان نسبت به این مسئله واکنش نشان داد و گفت آن گزارش، سیاست خارجی برلین و دیدگاه وزارت امور خارجه آلمان نیست.
محمد بن نایف محبوب کاخ سفید در دوران اوباما بود
او در پاسخ به این سوال که با توجه به روابط نزدیک محمد بن نایف با دولت سابق امریکا، تا چه اندازه روی کار آمدن ترامپ برکناری ولیعهد سابق عربستان را تسهیل کرد؟ عنوان کرد: شرایط در واشنگتن تغییر کرده است. محمد بن نایف برای کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما اهمیت ویژه‌ای داشت و محبوب بود زیرا به اعتقاد آنها او کارنامه روشن و مطلوبی در مبارزه با تروریسم و مشخصا القاعده داشت.
روابط دوستانه‌ای میان محمد بن سلمان و ترامپ شکل گرفته است
این استاد روابط بین‌الملل دانشگاه بردفورد بریتانیا با بیان اینکه حمایت‌های دولت اوباما تا اندازه‌ای موجب حفظ موقعیت محمد بن نایف شده بود، گفت: با آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ در امریکا، روابط گرم و دوستانه‌ای میان محمد بن سلمان و دونالد ترامپ شکل گرفت. حتی محمد بن سلمان در ماه‌های اخیر در قامت پادشاه عربستان و نه جانشین ولیعهد و وزیر دفاع به کشورهای مختلف از جمله امریکا سفر کرده بود.
محمد بن سلمان معمار سفر ترامپ به ریاض بود
شاهی با اشاره به سفر چندی پیش ترامپ به عربستان اظهار داشت: به نظر می‌آید معمار اصلی سفر رئیس جمهور به امریکا به ریاض - که اولین سفر خارجی او در قامت رئیس جمهور بود و سعودی‌ها آن را تاریخی دانستند - محمد بن سلمان باشد.
کارنامه محمد بن سلمان در ایران‌هراسی مطلوب ترامپ است
او با بیان اینکه مواضع ترامپ درخصوص مسائل خاورمیانه بسیار متفاوت از دولت اوباما است، اظهار داشت: رئیس جمهور کنونی امریکا مواضع بسیار سخت‌گیرانه‌تری نسبت به دولت اوباما در رابطه با ایران دارد و سیاستمداری همچون محمد بن سلمان که کارنامه سیاست خارجی او حول محور ایران‌هراسی است، بیشتر مطلوب اوست.
معادلات خاورمیانه بسیار سیال، پویا و در حال تغییر است
این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که ولیعهدی محمد بن سلمان چه تاثیری را در معادلات منطقه‌ای و بحران‌های کنونی خواهد داشت؟ تصریح کرد: وضعیت معادلات منطقه بسیار سیال، پویا و در حال تغییر است. شاید شش هفته قبل درخصوص مناسبات منطقه‌ای نمی‌توانستیم شکل‌گیری بحران جدی در روابط عربستان و متحدانش با قطر را پیش‌بینی کنیم. ما در این مدت شاهد تغییرات جدی در منطقه بودیم که می‌تواند موازنه قدرت در خاورمیانه را تغییر دهد.
تحولات اخیر در مسئله قطر در میدان سوریه و یمن بی اثر نیست
شاهی با بیان اینکه تحولات اخیر در روابط برخی از کشورهای با قطر در میدان سوریه و یمن بی اثر نیست، خاطرنشان کرد: قطر در شش سال گذشته از حامیان اصلی گروه‌های مخالف بشار اسد در سوریه بوده است ولی تحولات اخیر می‌تواند در نوع حمایت‌ها و مواضع قطر اثرگذار باشد و موجب شود تا دوحه سیاست جدید و متفاوت‌تری را دنبال کند.
تنش در روابط قطر و کشورهای عربی یک فرصت سیاسی برای ایران است
او با بیان اینکه با علنی شدن اختلافات میان قطر و برخی از کشورهای عربی، ایران حداقل به ظاهر تلاش کرده تا از قطر جانبداری نکند و طرفین را به دیپلماسی و پیگیری راه‌حل‌های سیاسی دعوت کند، ابراز داشت: بروز تنش در روابط قطر و کشورهای عربی می‌تواند یک فرصت سیاسی برای تهران هم باشد و آن، افزایش شکاف‌ها میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و نزدیکی قطر به ایران.
محمد بن سلمان مهره اصلی برای مناسبات گرمتر بین عربستان و اسرائیل است
مدیر مرکز مطالعات اسلام سیاسی دانشگاه بردفورد بریتانیا در پاسخ به این سوال که با ولیعهدی محمد بن سلمان، آیا ما باید شاهد تغییر در روابط میان ریاض و تل‌آویو باشیم؟ بیان کرد: محمد بن سلمان مهره اصلی برای مناسبات گرمتر بین عربستان و اسرائیل است. در ۵۰ سال گذشته هیچ وقت تا این حد موضع این دو کشور با هم تا این اندازه نزدیک نشده بود.
سیاست‌های تنش‌محور محمد بن سلمان برای تقابل به ایران به نفع اسرائیل است
شاهی با بیان اینکه سیاست‌های تنش‌محور و نگاه ایدئولوژیک محمد بن سلمان برای تقابل به ایران به نفع اسرائیل است، یادآور شد: نگاه امنیتی نتانیاهو به منطقه فاصله چندانی با دیدگاه‌های محمد بن سلمان ندارد. هر دو مخالف حماس هستند، اخوان‌المسلمین را چالش می‌داند و ایران را دلیل تمام مشکلات منطقه می‌بینند. هر دو به دنبال وام گرفتن از سیاست خارجی برای مشکلات داخلی کشورهای خود هستند.
نگاه عربستان بیش از همیشه به سوی اسرائیل است
او افزود: به استنباط من، شورای همکاری خلیج فارس بعد از بحران‌های اخیر با قطر دیگر اهمیت سابق امنیتی برای عربستان ندارد. بنابراین عربستان در شرایط جدید به دنبال یارگیری جدید است و با توجه به حمایت ترکیه از قطر، به نظر می‌آید نگاه عربستان بیش از همیشه به سوی اسرائیل است.
ترامپ و دولت فعلی آمریکا از نزدیکی عربستان و اسرائیل استقبال گرم می‌کنند
این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه با تاکید بر اینکه ترامپ و دولت فعلی آمریکا از نزدیکی عربستان و اسرائیل استقبال گرم می‌کنند، عنوان کرد: بدون شک این سیاست تبعات جدی امنیت داخلی برای عربستان خواهد داشت. فراموش نکنید بعد از جنگ اول خلیج فارس و ورود آمریکایی‌ها به عربستان، حاکمیت آل‌سعود هزینه هنگفتی داد، موج جدید از تروریسم ثبات این کشور را به خطر انداخت.
نزدیکی ریاض و تل‌آویو تبعات جدی امنیت داخلی برای عربستان خواهد داشت
شاهی با بیان اینکه رابطه گرمتر با اسرائیل واکنش‌های جدی داخلی به همراه خواهد داشت، گفت: مناسبات گرمتر با اسرائیل برای عربستان حکم شمشیر دو سر را دارد. شاید به اصطلاح نیاز‌های امنیت خارجی عربستان را پاسخگو باشد، اما درون کشور چالش‌های جدیدی را برای حاکمیت به وجود خواهد آورد.
نگاه ایدئولوژیک محمد بن سلمان به ایران ثبات عربستان را به خطر می‌اندازد
او در پایان تاکید کرد: وقتی که دشمنی با یک کشور تبدیل به امری ایدئولوژیک شود، آنگاه می‌تواند چالش‌های زیادی برای ابعاد مختلف حاکمیت به وجود آورد. به نظر می‌آید که نگاه محمد بن سلمان به ایران روزبه‌روز ایدئولوژیک‌تر می‌شود و این مسئله می‌تواند، ثبات خود عربستان را به خطر اندازد. ارتباط گرمتر با اسرائیل هزینه‌هایی است که عربستان بابت این رویکرد ایدئولوژیک پرداخت می‌کند.
