اقدام ترامپ باعث افزایش دیوار بی‌اعتمادی میان ایران و امریکا می‌شود/ احتمال دائمی شدن محدودیت صدور ویزا

امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به فرمان اخیر رئیس جمهور آمریکا در ایجاد محدودیت و ممنوعیت برای صدور ویزای هفت کشور مسلمان از جمله ایران گفت: فرمان اجرایی که دونالد ترامپ شب گذشته ترامپ آن را صادر کرد ممنوعیت ورود تروریست‌های اسلامی نام دارد.

ترامپ ابایی نداشت که از ممنوعیت ورود مسلمانان سخن بگوید

او با یادآوی وعده‌های انتخاباتی ترامپ در کارزارهای انتخاباتی اظهار داشت: رئیس جمهور آمریکا در طول مبارزات انتخاباتی، خود را فردی معرفی کرده بود که در برابر رقیبش بهتر می‌تواند با تروریست‌ها مبارزه کند و بخش مهمی از سخنان او هم در همین راستا بود و در این چارچوب ابایی نداشت که از ممنوعیت ورود مسلمانان سخن بگوید و از اسلام رادیکال حرف بزند و به همین خاطر قابل پیش‌بینی بود که بخشی از نخستین اقداماتش هم در همین راستا باشد.

در فرمان ترامپ، نامی از هیچ کشوری نیست

این تحلیل‌گر ارشد مسائل آمریکا ادامه داد: اگر بحث مقابله با تروریسم مطرح باشد چند گره در این باره وجود دارد؛ نخست اینکه در این فرمان، اسم هیچ کشوری نیامده است بلکه مواردی از جمله ممنوعیت ورود اتباع کشورهای حامی تروریسم یا کشورهایی که مضر به منافع آمریکا هستند یا کشورهایی که در لیست سیاه وزارت امنیت داخلی آمریکا هستند، بیان شده است و استنباطی که از این موارد می‌شود آن است که اتباع هفت کشور شامل ایران، عراق، سوریه، یمن، سودان، سومالی و لیبی شامل محدودیت‌ها برای صدور ویزا و ورود به آمریکا هستند.

شهروندان عربستانی و پاکستانی می‌توانند به راحتی به امریکا بروند

ابوالفتح با اشاره به اقدامات تروریستی ۱۵ سال گذشته در امریکا تصریح کرد: بررسی اقدامات تروریستی ۱۵ سال اخیر نشان می‌دهد که عمده عاملان اتباع کشورهایی که آن اقدامات تروریستی را انجام داده‌اند، شامل این ممنوعیت‌ها نمی‌شوند. به عبارت دیگر، هر چند ورود اتباع هفت کشور جلوگیری شده است ولی اتباع کشورهایی همچون عربستان، پاکستان و افغانستان که بیشترین اقدامات تروریستی را در امریکا انجام داده‌اند، می‌توانند به راحتی ویزای امریکا را دریافت کنند و به این کشور سفر کنند.

تروریسم در امریکا ریشه‌های داخلی دارد

او با بیان اینکه مشکل تروریسم در امریکا ضرورتا ناشی از اتباع کشورهای بیگانه نیست، خاطرنشان کرد: براساس تحقیقات انجام شده در امریکا، تروریسم در این کشور ریشه‌های داخلی نیز دارد. جریانات افراطی امریکایی به راحتی به سلاح‌های گرم دسترسی دارند و اقدامات تروریستی انجام می‌دهند. نمونه کامل آن، انفجار ساختمان فدرال در شهر اکلاهماسیتی در سال ۱۹۹۵ بود و تا قابل از حادثه ۱۱ سپتامبر بزرگترین حادثه تروریستی در امریکا بود یا اتفاقی که دو سال قبل در چارلستون امریکا رخ داد و طی آن، یک جوان سفیدپوست وارد کلیسای سیاه‌پوستان شد و ۹ نفر را کشت.

دستور ترامپ نمی‌تواند موجب جلوگیری از اقدامات تروریستی شود

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: اقدام ترامپ در ایجاد محدودیت برای اتباع این هفت کشور برای ایجاد امنیت، نه مفید به فایده است و نه می‌تواند موجب جلوگیری از اقدامات تروریستی شود بلکه حس انتقام‌جویی و تحریک را هم در جامعه امریکا و هم اتباع کشورهای دیگر نسبت به این کشور را افزایش می‌دهد.

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که فرمان اجرایی ترامپ دستکم ۹۰ روزه است. آیا احتمال تمدید آن وجود دارد؟ ابراز داشت: براساس فرمان اجرایی ترامپ، کسانی که از هفت کشور شامل این قانون می‌خواهند ویزای امریکا را دریافت کنند، دولت آن کشورها باید اطلاعات این افراد را در اختیار وزارت امور خارجه و وزارت امنیت داخلی امریکا بدهند تا آن وزارتخانه‌ها، این اطلاعات را مورد بررسی قرار دهند و سپس ویزا صادر شود.

احتمالا محدودیت‌های ویزا برای ایران دائمی می‌شود

او افزود: بعید به نظر می‌آید دولت ایران اطلاعات شهروندان خود را در اختیار دولت امریکا قرار بدهد. اصولا تهران و واشنگتن نیز روابط سیاسی ندارند و ارتباط کنسولی میان دو کشور وجود ندارد تا این تبادل اطلاعات صورت بگیرد. با توجه به این مسئله، احتمالا محدودیت‌ها درخصوص ایران و شهروندان ایرانی تمدید می‌شود چون در این فرمان اجرایی آمده است که اگر دولت‌ها در این خصوص همکاری کنند، مقام‌های مسئول گزارش تخلف را به رئیس جمهور ارائه می‌دهند و رئیس جمهور می‌تواند در این باره تصمیم‌گیری کند. این تصمیم می‌تواند شامل تمدید مدت‌دار قانون یا دائمی کردن محدودیت‌ها بشود و با توجه به عدم ارائه احتمالی اطلاعات شهروندان ایرانی از سوی دولت ایران به دولت امریکا و با توجه روحیه ترامپ و رویکرد دولت این کشور، به نظر می‌رسد که محدودیت‌های ممنوعیت صدور ویزا برای شهروندان ایرانی همیشگی بشود.

نوع نگاه محافظه‌کاران امریکایی به دیگران چگونه است؟

این کارشناس ارشد مسائل امریکا در پاسخ به این سوال که با توجه به واکنش‌های شدید صورت گرفته نسبت به این فرمان اجرایی، آیا احتمال عقب‌نشینی ترامپ از آن وجود دارد؟ بیان کرد: مقوله‌ای که بیشتر از این فرمان اجرایی اهمیت دارد، نوع نگاه دولت امریکا به مهاجران و به صورت کلی‌تر، مقوله دیگران است.

محافظه‌کاران دست‌راستی درصدد اقداماتی جدی درباره دیگران هستند

ابوالفتح با بیان اینکه از منظر محافظه‌کاران دست‌راستی فضای چند فرهنگی در امریکا موجب نابه‌سامانی‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در امریکا شده و هویت ملی امریکا را از بین برده است، عنوان کرد: به همین خاطر، محافظه‌کاران دست‌راستی درصدد اقداماتی جدی درباره دیگران هستند که این دیگران، می‌تواند شامل مکزیکی‌ها، لاتین‌تبارها، مسلمانان، چینی‌ها و هر اقلیت دیگری باشد.

او اضافه کرد: جناح راست امریکا هویت امریکایی‌ را در افرادی با نژاد آنگلاساکسون پروتستان مذهب تلقی می‌کند و به همین خاطر، نگاه آنها بیشتر متوجه افرادی با نژادهای اروپایی از کشورهای غربی به ویژه بریتانیایی است.

فرمان اخیر ترامپ برای بسیاری از امریکایی‌ها قابل توجیه نیست

این تحلیل‌گر ارشد سیاست خارجی با یادآوری اعتراضات به فرمان اخیر ترامپ عنوان کرد: امریکا چندین قرن مهاجرپذیر بوده و با توجه به روحیه تساهل و مدارای امریکایی، فرمان اخیر ترامپ قابل توجیه برای بسیاری از امریکایی‌ها نیست و آنها اعتراضاتی نسبت به این اقدام کرده‌اند ولی به نظر نمی‌رسد که موجب عقب‌نشینی جدی از سوی دولت ترامپ نشود.

شکست جمهوریخواهان در انتخابات ۲۰۱۸ موجب عقب‌نشینی ترامپ می‌شود

ابوالفتح یادآور شد: واکنش‌ها از سوی جامعه مدنی، فعالان سیاسی، رسانه‌ها و هنرمندان و... نسبت به فرمان اجرایی ترامپ بسیار بوده و نمود زیادی داشته است اما اینکه انتظار داشته باشیم عزم ترامپ برای اجرای این کار با‌ اعتراضات کاهش یابد، نباید امید چندانی به آن بست مگر آنکه با عدم موفقیت ترامپ در تحقق انتظارات، جمهوری‌خواهان در انتخابات میان دوره‌ای سنا در سال ۲۰۱۸ شکست بخورند و همین مسئله موجب تغییر و بازنگری در اقدامات ترامپ شود مگر نه در صورتی که در سال ۲۰۱۸ جامعه آمریکایی همچنان از دیدگاه‌های دست راستی حمایت بکند بعید است که ترامپ از این اقدامات دست بردارد.

دیوار بی‌اعتمادی میان دولت‌های ایران و آمریکا یک واقعیت غیر قابل کتمان است

او در پاسخ به این سوال که محدودیت برای صدور ویزا برای شهروندان ایرانی چه تاثیری می‌تواند افزایش در تنش روابط میان تهران و واشنگتن داشته باشد؟ گفت: دیوار بی‌اعتمادی میان دولت‌های ایران و آمریکا یک واقعیت غیر قابل کتمان است و برای سالیان متمادی میان دولتمردان دو کشور در مرحله نخست و سپس میان نخبگان ایرانی و آمریکایی در مرحله دوم وجود داشته است.

محدودیت‌ها دیوار بی‌اعتمادی میان جامعه ایران با دولت آمریکا ایجاد می‌کند

این کارشناس ارشد مسائل آمریکا اظهار داشت: ممکن است عموم مردم ایران از گفتمان رسمی که در خصوص مواجهه با آمریکا وجود دارد، همراه نباشند و از آن حمایت نکنند یا دغدغه‌ای نسبت به آن مسئله وجود نداشته باشد ولی این اقدام ترامپ آن دسته از جامعه ایرانی را هم که به گفتمان رسمی نسبت به آمریکا همراهی نداشته‌اند، علیه دولت آمریکا تحریک می‌کند چراکه بسیاری از آنها فرزندانشان در آمریکا به خاطر تحصیل زندگی می‌کنند و آنها برای دیدن فرزندانشان یا مسائل پزشکی و عده خیلی محدودی هم برای گردش به آمریکا سفر می‌کنند.

اقدام ترامپ موجب افزایش دیوار بی‌اعتمادی میان ایران و امریکا می‌شود

ابوالفتح افزود: با انجام این کار ترامپ هشتاد میلیون ایرانی را حول محور گفتمان رسمی تهران نسبت به واشنگتن متحد می‌کند و موجب می‌شود تا نگاه بدبینانه‌تری نسبت به آمریکا ایجاد شود. به عبارت دیگر، این اقدام نه تنها منفذ و سوراخی در آن دیوار بی‌اعتمادی موجود میان ایران و آمریکا ایجاد نمی‌کند بلکه می‌تواند موجب افزایش این دیوار بی‌اعتمادی شود و بر مسائل سیاسی و اقتصادی میان دو کشور هم تاثیر منفی بگذارد.

در زمان تسخیر سفارت هم ممنوعیت ورود اتباع ایرانی صادر نشد

او یادآور شد: حتی در زمان تسخیر سفارت آمریکا هم مسئولان آمریکایی با وجود اینکه از آن اقدام ناخرسند بودند در ماه‌های پر التهاب و احساسی آن زمان هم دستوری مبتنی بر ممنوعیت ورود اتباع ایرانی و محدودیت در صدور ویزا هم صادر نشد هرچند که اقداماتی مانند تحریم ایران، توقیف اموال ایران و سخت‌گیری در دادن پذیرش برای تحصیل دانشجویان ایرانی انجام شد و جالب آنجاست که ۱۵ سال بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر ایرانی که در آن حادثه هیچ نقشی نداشته و در سال‌های گذشته در صف نخست مقابله با تروریسم بوده است توسط دولت ترامپ برای ورود اتباع ایرانی محدودیت ایجاد می‌شود.

ترامپ در یک هفته گذشته تمامی وعده‌هایش را عملیاتی نکرده است

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌آید ترامپ در تحقق شعارهای انتخاباتی‌اش جدی است و عملکرد او در یک هفته هم نیز موید این مسئله است. آیا ما شاهد سخت‌گیری‌های بیشتری نسبت به ایران و اجرایی شدن شعارهای ضد ایرانی او باشیم؟ تصریح کرد: من معتقدم ما با سه ترامپ روبرو هستیم: ترامپ نامزد ریاست جمهوری، ترامپ دوران انتقالی و ترامپ رئیس جمهور. از ترامپ رئیس جمهور تنها یک هفته می‌گذرد اما آنچه مسلم است این است که او در این مدت تمامی وعده هایش را عملیاتی نکرده است.

عقب‌نشینی‌های ترامپ از میزان اجرایی کردن شعارها بیشتر بوده است

ابوالفتح با بیان اینکه میزان عقب‌نشینی های ترامپ از اجرایی کردن وعده‌هایش در این مدت بیشتر بوده است، خاطرنشان کرد: ترامپ نسبت به ممنوعیت ورود مسلمان به آمریکا، نگاه تحقیرآمیز به ناتو، به زندان انداختن هیلاری کلینتون، خروج کامل از طرح اوباماکر و انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل از تل‌آویو به بیت‌المقدس عدول کرده و تنها مسائلی مانند ساخت دیوار مرزی با مکزیک، خروج از قرارداد تجاری ترانس پاسفیک (TPP) و فرمان اجرایی اخیر را عملیاتی کرده است. به عبارتی، میزان عقب‌نشینی‌های ترامپ از میزان اجرایی کردن شعارها بیشتر است.

تفاوت میان صدور فرمان اجرایی و اجرایی شدن آن فرمان

او با بیان اینکه باید میان صدور فرمان اجرایی و اجرایی شدن آن فرمان تفاوت قائل شد، ابراز داشت: باراک اوباما هم فرمان اجرایی را برای بستن گوانتانامو صادر کرد تا ظرف یک سال آن زندان بسته شود ولی تا روز آخر کاری اوباما آن زندان مشغول به کار بود و همین موجب می‌شود تا میان فرمان اجرایی و اجرای آن فرمان تفاوت قائل شویم.

هنوز رویکرد ترامپ درباره ایران و برجام مشخص نیست

این کارشناس ارشد مسائل آمریکا با بیان اینکه تردیدهای بسیاری در خصوص نوع رویکرد دولت ترامپ در مسئله برجام وجود دارد، عنوان کرد: هنوز دولت ترامپ اقدامی عملی درباره توافق هسته‌ای انجام نداده است. البته باید متوجه بود که ترامپ برای خروج از فشار کسانی که به او رای دادند و از او حمایت کرده‌اند، نیازمند اقدامات تبلیغاتی است. هنوز نمی‌توان مطمئن بود که او چه رویکردی را درباره ایران عملیاتی می‌کند، هنوز یک هفته از ریاست جمهوری او گذشته و ما نیاز به زمان بیشتری داریم. آنچه تاکنون در این یک هفته مشخص شده آن است که او درصدد محدودیت برای صدور ویزا برای شهروندان ایرانی است و احتمالاً این محدودیت‌ها نیز دائمی خواهد شد.