گرایش‌های فمنیستی به اندازه حقوق مردسالارانه نارسایی دارد/لایحه امنیت زنان در رفع خشونت علیه آنان موثر است

هما داودی در گفتوگو با خبرنگار حقوقی ایلنا، در مورد اینکه علت خشونت علیه زنان قانون است یا فرهنگ، گفت:  معمولا نباید برای پدیده‌های اجتماعی دنبال یک علت یا عامل بگردیم بلکه مجموعه‌ای از عوامل می‌تواند در ایجاد آن موثر باشد. در مورد خشونت هم به همین ترتیب عوامل متعدد و متنوعی دخیل است .

 نایب رییس اتحادیه سراسری کانون های وکلای ایران بیان کرد: گاه ممکن است خشونت علیه زنان ناشی از ساختارهای عرفی و طرز تفکر اجتماعی باشد و گاه ممکن است ناشی از وضع بعضی از قوانین باشد که در عمل ایجاد خشونت می‌کند. حتی در بسیاری از موارد، آنجا که با جرائم خشونت بار مواجه هستیم ممکن است ناشی از یک بیماری روانی در مرتکب یا اختلالات زیستی وغیره باشد که منجر به پرخاشگری و رفتار خشونت آمیز در مرتکب شود. بنابراین عوامل متعددی دخیل است که باید هر کدام در جای خود مطالعه شده و برای رفع آن تلاش کنیم.

این وکیل دادگستری درباره اینکه زنان در مسیر مبارزه با خشونت مطالبه‌گر چه مساله‌ای هستند و چه خواسته‌ای دارند، گفت: زنان خواستار رفع خشونت هستند و باید این چنین باشد . کسی نباید تصور کند که باید به دنبال حقوق جایگزین با محوریت حقوق زنان باشیم. گرایش‌های فمینیستی همان قدر با نارسایی همراه است که حقوق مردسالارانه است. هر دو مردود است و منجر به تبعیض ناروا می‌شود .

او افزود: بلکه حقوق باید انسانی باشد و انسان محور حقوق باشد. تنها در چنین صورتی است که عدالت اجتماعی تامین می‌شود. بنابراین تمام تلاش‌ها در این جهت است که زنان به آنچه که به خاطر شأن انسانی شان باید دارا باشند ، برسند و این حقوق برای آنان تأمین و مقرر شود.

این حقوقدان با اشاره به منشور حقوق شهروندی و لایحه تامین امنیت زنان در برابر خشونت گفت: این دو از لحاظ کارکرد با هم متفاوت است. منشورها اسنادی هستند که استانداردها و موازین را برقرار می‌کند و در واقع نقشه راه هستند و علیرغم اینکه  فاقد ضمانت اجرا هستند اما می‌توانند در تصویب و وضع سایر قوانین موثر باشند و قوانین مصوب نباید با آنها زاویه داشته باشد. در مورد منشور حقوق شهروندی هم به همین ترتیب است و بسیاری از موارد مذکور در منشور در قوانین و بویژه قانون آیین دادرسی کیفری آمده است .

داودی افزود: اما لایحه افزایش امنیت زنان در نهایت و در صورت تصویب به صورت قانون درخواهد آمد و لازم الاجرا خواهد بود. امیدواریم که تصویب لایحه امنیت زنان بتواند جایگاه اجتماعی و حقوقی زنان را ارتقاء بخشیده و در رفع خشونت علیه آنان موثر باشد .

او با اشاره به فعالیت افراد در زمینه رفع خشونت علیه زنان و اینکه آیا برای رفع خشونت علیه زنان فقط خود زنان باید تلاش کنند یا مردان هم می‌توانند در این مسیر تلاش کنند، گفت: هیچ تحول اجتماعی نمی‌تواند که بخشی از جامعه را برکنار و بر حذر نگهدارد. اگر خواستار تحول اجتماعی هستیم نمی‌توان نگاه جنسیتی داشت و فکر کرد این کار تنها از عهده زنان بر می‌آید بلکه اساسا نفس تحول و ریشه تحول در مورد حقوق زنان آنجاست که نگرش‌ها نسبت به این موضوع عوض شود.

این حقوقدان با بیان اینکه بدون یاری مردان این امر نافرجام است، ادامه داد: بسیاری از مردان هستند که نگرش صحیحی نسبت به حقوق زن ، جایگاه اجتماعی او داشته و توانایی های زنان را باور دارند و نقش این مردان در این تحول اجتماعی بسیار پررنگ است .

نایب رییس اسکودا در مورد اینکه حقوق زنان بیشتر در جامعه تضییع می‌شود یا خانواده، یادآور شد:نمی‌توان به این سوال پاسخ دقیقی داد. یک سری حقوق درون خانواده باید رعایت شود و یک سری حقوق اجتماعی هستند که اصلا امکان تضییع آنها در خانواده وجود ندارد . بنابراین باید قائل به تفکیک شد . البته خشونت خانگی هم یکی از موارد بارز خشونت است که منجر به تضییع حقوقی که زنان در خانواده دارند می شود و امیدواریم هم با اصلاح قوانین و هم با تغییر نگرش آحاد جامعه و تغییرات لازم فرهنگی ، بتوان با آن مقابله کرد .

داودی با اشاره به نقش زنان در افزایش خشونت علیه خودشان گفت: بزه دیدگی زنان یکی از مقولات مهم در بحث بزه دیده شناسی است . گاه خود بزه دیده شرایط تحقق جرم علیه خود را فراهم می آورد یا  به نوعی موجب تسهیل وقوع جرمی می‌شود که خود قربانی آن خواهد بود . در مورد زنان و کودکان به دلیل وضعیت طبیعی آنها ممکن است این امر بیشتر اتفاق بیفتد .

او اظهار کرد: یکی از راههای کاهش بزه دیدگی ، این است که آماج بزهکاری را تقویت کرده و آنان را در مقابل وقوع جرم قوی تر کنیم. مثلا آموزش زنان و دختران یا کودکان در مورد اینکه چطور بتوانند خود را از گزند تبهکاران مصون نگه دارند و چطور از قرار گرفتن در موقعیت های خطرساز و آسیب زا پرهیز کنند، یکی از عوامل مهم کاهش بزه‌دیدگی آنان است که باید این امر جدّی گرفته شود .