اجلاس مسکو یک گام برای تحول در وضعیت سوریه است/تغییر راهبرد سیاست خارجی روسیه به دلیل پیروزی ترامپ

سیدرسول موسوی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به تدوین گزارش راهبرد سیاست خارجی ۲۰۱۷ روسیه گفت: نام این سند، سند مفهوم سیاست خارجی روسیه است که هر پنج سال یک بار منتشر و جزو اسناد بالادستی در سیاست خارجی روسیه محسوب می‌شود.

او ادامه داد: البته انتشار این سند الزاما به معنای اجرای آن نیست بلکه خطوط اصلی سیاست خارجی روسیه را برای دستگاه‌های اجرایی روسی مشخص می‌کند و سیاست‌های اجرایی مستند به این سیاست‌ها نیست.

سند راهبرد سیاست خارجی روسیه به دلیل پیروزی ترامپ تغییر کرد

سفیر اسبق ایران در تاجیکستان و فنلاند با بیان اینکه سند راهبردی مفهوم سیاست خارجی روسیه در سال ۲۰۱۷، ۱۸ ماه بعد از ابلاغ سند ۲۰۱۳ منتشر شده است، اظهار داشت: دلیل تغییر و ابلاغ در سند راهبرد و مفهوم سیاست خارجی، در همین سند آمده است. روسیه می‌گوید در سند ابلاغی پیشین که در سال ۲۰۱۳ تدوین شده بود تصوری که وجود داشت، این بود که پیروز رقابت‌های انتخاباتی در امریکا در سال ۲۰۱۶، هیلاری کلینتون است و سیاست خارجی امریکا، سیاست تقابلی خاص با روسیه است.

موسوی با اشاره به پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا تصریح کرد: روس‌ها می‌گویند چون نتیجه انتخابات ریاست جمهوری متفاوت از پیش‌بینی ما بوده است، ترجیح می‌دهیم سند دیگری را منتشر کنیم که با واقعیات امریکا و طبعا جامعه بین‌الملل انطابق بیشتری داشته باشد.

نام ایران برای اولین بار در سند مفهوم سیاست خارجی روسیه آمده است

او درباره جایگاه ایران در سند مفهوم سیاست خارجی روسیه خاطرنشان کرد: در سند مفهوم سیاست خارجی روسیه برای اولین بار از ایران نام برده شده است و صراحتا از همکاری با ایران به عنوان کشوری قابل توجه در منطقه در چارچوب همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و برجام نام می‌برد که مسئله حائز اهمیتی است.

روسیه همچنان خاورمیانه را به عنوان هدف مستقیم نمی‌داند

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی با یادآوری جایگاه خاورمیانه در این سند نیز ابراز داشت: روسیه همچنان خاورمیانه را به عنوان هدف مستقیم نمی‌داند بلکه این منطقه را به عنوان منطقه‌ای حائز اهمیت که باید در آن فعالیت داشته باشد، می‌نامد که در این راستا از راهکارهای سیاسی برای حل بحران‌های منطقه‌ای از جمله سوریه باید استفاده کرد.

موسوی افزود: در واقع، یکی از مهمترین تفاوت‌های قبلی این سند با سند پیشین، نام بردن از ایران برای اولین بار است.

سیاست روسیه در خاورمیانه، سیاستی چند بعدی است

او در پاسخ به این سوال که روس‌ها قبلا به میانجیگری میان تهران و ریاض ابراز علاقه کرده بودند. آیا در سند مذکور در این باره هم بحثی شده است؟ بیان کرد: سیاست روسیه در خاورمیانه، سیاستی چند بعدی است. مسکو از رابطه خوبی با همه کشورهای منطقه برخودار است. جدا از رقابت‌های ویژه با عربستان در سوریه، مشاهده می‌کنیم آنها رابطه خوب دوجانبه‌ای با سعودی‌ها دارند.

هیچ قدرتی به اندازه روسیه از ارتباطات خوب با کشورهای منطقه برخودار نیست

مدیرکل اسبق دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با بیان اینکه هیچ قدرتی به اندازه روسیه از ارتباطات خوب با کشورهای منطقه برخودار نیست، یادآور شد: مسکو هم با تهران، هم با ریاض، هم قاهره، هم با آنکارا و هم با دمشق و سایر کشورهای دیگر رابطه خوب دوجانبه‌ای دارد در حالی که حتی امریکا هم با همه کشورهای منطقه از این رابطه دوستانه برخودار نیست.

روس‌ها از وجود رقابت در میان کشورها بدشان نمی‌آید

موسوی با بیان اینکه همه کشورها برای کسب اعتبار و پرستیژ از ژست میانجیگری استفاده می‌کنند، عنوان کرد: روس‌ها بدشان نمی‌آید تا در میان کشورهای منطقه، رقابت‌هایی وجود داشته باشد و از طرفی آنها با مسکو نیز همکاری داشته باشند.

او در پاسخ به این سوال که براساس راهبرد سیاست خارجی روسیه، تهران مهم‌ترین شریک مسکو در خاورمیانه است؟ گفت: در عرصه سیاسی هر کشوری جایگاه خاص خود را دارد. در تحولات یکسال گذشته با وجود اتفاقاتی که در روابط میان ترکیه و روسیه رخ داد، روس‌ها حساب خاصی نسبت به ترک‌ها باز کرده‌اند و علیرغم رقابتی که روسیه با عربستان در سوریه دارد، رابطه دوجانبه‌شان با ریاض قابل توجه است.

این کارشناس ارشد مسائل روسیه اضافه کرد: روسیه و هند همیشه در تاریخ به عنوان دو هم‌پیمان استراتژیک نام برده می‌شوند ولی روس‌ها روابط‌شان را با اسلام‌آباد گسترش داده‌اند و یک هفته پیش از سفر پوتین به دهلی‌نو، مسکو و اسلام‌آباد، مانوری نظامی در بلوچستان برگزار می‌کنند.

موسوی تاکید کرد: ایران برای روسیه کشور بسیار مهم و قابل توجهی است اما سیاست روسیه این است که گسترش رابطه با یک کشور به زیان روابطش با دیگر کشورها نباشد.

اجلاس مسکو یک گام برای تحول منطقه‌ای درخصوص سوریه است

او درخصوص برگزاری اجلاس مسکو با حضور ایران، روسیه و ترکیه برای حل و فصل بحران سوریه اظهار داشت: نشست مسکو، اجلاس بسیار مهمی بود و می‌توان آن را یک گام برای تحول منطقه‌ای درخصوص سوریه قلمداد کرد و اگر خوب مدیریت شود، حتما اثرگذار خواهد بود.

برگزاری اجلاس مسکو بدون رخ دادن تحولات منطقه‌ای امکانپذیر نبود

سفیر اسبق ایران در تاجیکستان و فنلاند با بیان اینکه برگزاری اجلاس مسکو بدون رخ دادن تحولات منطقه‌ای امکان‌پذیر نبود، تصریح کرد: تحولات میدانی به ویژه آزادسازی حلب به عنوان مرکز تجمع مخالفان بشار اسد در تحولات آتی سوریه دارای اهمیت است اما باید توجه داشت جبهه‌های مختلفی در سوریه فعال هستند. جبهه داعش، جبهه کردها در منطقه الباب و جبهه تروریست‌ها در ادلب.

موسوی با اشاره به احتمال برگزاری اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه با بشار اسد در قزاقستان خاطرنشان کرد: در صورتی که اجلاس سران در قزاقستان برگزار شود، این مسئله تاثیر بسیار قابل توجهی در روند آرام‌بخشی به منطقه است.

مسکو خود را برای سناریوی بعد از روی کار آمدن کلینتون هم آماده کرده بود

او درباره همکاری احتمالی روسیه و امریکا در دوره ترامپ نیز ابراز داشت: روس‌ها پیش از روی کار آمدن ترامپ پیش‌بینی انتخاب او را می‌کردند و منافعی را در این انتخاب داشتند هرچند که خود را برای سناریوی بعد از روی کار آمدن هیلاری کلینتون هم آماده کرده بودند.

این تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی با یادآوری استقبال مسکو از انتخاب ترامپ بیان کرد: انتخاب ترامپ موجب استقبال روس‌ها شد زیرا فکر می‌کردند که انتخاب کلینتون می‌تواند موجب افزایش فشار بر مسکو از طریق افزایش حضور در منطقه پیرامونی روسیه شود در حالی که ترامپ دغدغه‌های دیگری دارد و همین مسئله فرصت‌هایی را برای روس‌ها ایجاد می‌کند.

فضا در واشنگتن همچنان ضد روسی است

موسوی با بیان اینکه رئیس جمهور در امریکا از قدرت بسیاری برخودار است اما هر کاری نمی‌تواند بکند، یادآور شد: مجموعه ساختاری امریکا به خصوص با به دست گرفتن کنگره توسط جمهوری‌خواهان همچنان فضایی ضدروسی دارد و این فضا با آمدن ترامپ هم تغییر نکرده است و حتی در این مدت کوتاه نیز تشدید یافته است.

او با اشاره به اسناد بالادستی امریکا درخصوص مباحثی همچون روسیه، ناتو، استقرار سامان موشکی در شرق اروپا عنوان کرد: من فکر نمی‌کنم با آمدن ترامپ اتفاق خیلی غیرمترقبه‌ای در روابط مسکو و واشنگتن حاصل شود. فضای روسیه‌ستیزی در امریکا همچنان باقی است و مشخص نیست که ترامپ تا چه اندازه بتواند به واسطه دیپلماسی شخصی این فضا و آن روابط را مدیریت کند.