نفوذ ایران در سوریه و عراق، عامل نارضایتی ترکیه/ وزن تهران برای آنکارا بیشتر از ریاض است

رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، در رابطه با تنش‌های لفظی اخیر میان مسئولان ایران و ترکیه و مناسبات کنونی دو کشور گفت: سیاست خارجی ویژگی‌های خاص خود را دارد و آن را نمی‌توان بر اساس معادلات داخلی فهم کرد و پیش برد. 

هیچ کشوری به یکباره مواضع خود را تغییر نمی‌دهد

او با اشاره به کودتای نافرجام در ترکیه اظهار داشت: از‌‌ همان روز پس از شکست کودتا برخی‌‌ها گمان می‌کردند که ترکیه به صورت صد در صد مواضع خود را در مناسبات منطقه‌ای‌اش تغییر می‌دهد اما نه تنها ترکیه بلکه هیچ کشوری به یکباره مواضع خود را تغییر نمی‌دهد چرا که آن کار اقدامی غیرمعقول و احساسی بود. 

تغییر شیوه دستیابی به اهداف را تغییر مواضع تعبیر نکنیم

این کار‌شناس مسائل ترکیه ادامه داد: کشور‌ها در عرصه دیپلماسی منافعی را دارند که برای رسیدن به آ‌ن اهداف شیوه‌هایی را به پیش می‌برند گاهی با این شیوه‌ها منافع صد در صدی به دست نمی‌آید و کشور‌ها به خواست خود دست نمی‌یابند به همین خاطر شیوه‌هایشان را عوض می‌کنند و نباید آن تغییر شیوه را به تغییر هدف تعبیر کنیم. 

ترکیه در سوریه تغییر مواضع داشته، ولی نه صد در صدی

قهرمان‌پور با بیان اینکه کودتا در ترکیه اتفاق مهمی بود ولی اینکه فکر کنیم آنکارا به خاطر کودتا سیاست‌های خود را تغییر می‌دهد تحلیلی غیرواقع‌بینانه است، تصریح کرد: سیاست خارجی ترکیه درباره سوریه تغییر کرده اما این تغییر صد در صدی نبوده است. آنکارا از‌‌ همان ابتدا معتقد بود بشار اسد باید برود، هم اینک نیز همین گونه فکر می‌کند آن‌ها از ابتدا به دنبال ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع بوده و الان نیز این خواست را دنبال می‌کنند اما جدا از این دو مساله، ما شاهد تغییر مواضع آن‌ها هستیم که در این رابطه می‌توان به حضور فعال‌تر ترکیه در مذاکرات سوریه، هم‌فکری بیشتر با ایران، حضور در جرابلس، مبارزه جدی‌تر با داعش اشاره کرد. 

او افزود: تا پیش از کودتا رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه انعطاف‌پذیری در برابر داعش نشان نمی‌داد ولی بعد از کودتا به شکل جدی وارد مبارزه با داعش شد و ما شاهدیم که ارتش ترکیه و داعش در جرابلس با یکدیگر درگیر شدند یا درباره آوارگان سوری مشاهده می‌کنیم که ترکیه و اتحادیه اروپایی با یکدیگر تفاهماتی را انجام دادند هم اکنون یک و نیم میلیون آواره سوری در ترکیه هستند که اردوغان گفته است که برخی از آن‌ها حق شهروندی داده می‌شود. 

افزایش رفت‌وآمد‌های ترکیه و عربستان به معنای دوری آنکارا از تهران نیست

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره مناسبات ریاض و آنکارا نیز خاطرنشان کرد: طبیعی است که کشور‌ها بخواهند با کشورهای دیگر مناسبات خاص خود را تعریف کنند هم اکنون ترکیه با بسیاری از کشور‌ها رابطه دارد و نمی‌توان افزایش رفت‌وآمد‌های ترکیه و عربستان را به معنای دوری آنکارا از تهران و نزدیکی با ریاض قلمداد کرد چرا که وزن هر متغیر در معادلات سیاست خارجی کشور‌ها متفاوت است. 

وزن ایران بیشتر از عربستان برای ترکیه است

قهرمان‌پور در پاسخ به این سوال که برای ترکیه وزن تهران یا ریاض کدام سنگین‌تر است؟ ابراز داشت: بی‌تردید وزن ایران برای ترکیه بیشتر از عربستان است و آ‌ن‌ها مجبورند بیش از آنکه با عربستان تعامل داشته باشند، با ما تعامل دارند به هر حال دو کشور دارای مسائل ژئوپلتیکی، دوجانبه و کرد‌ها هستند ولی به صورت مقطعی وقتی کشوری می‌خواهد ابراز نارضایتی خود را به طرف مقابل نشان دهد با مخالفان او دیدار می‌کند. 

ترکیه در حال نشان دادن نارضایتی‌اش از ایران است

وی اضافه کرد: آنکارا می‌داند که سیاست‌های خارجی تهران مبتنی بر فرقه‌گرایی نیست و اگر آن‌ها در نشست با یکی از مقامات کشورهای خارجی این اظهارات را بیان می‌کنند به خاطر آن است که می‌خواهند این پیام را به ایران بدهند که ناراضی هستند وگرنه علائم و شواهد معتبری که ترکیه می‌خواهد از ایران دور شود و به عربستان نزدیک شود وجود ندارد. 

نفوذ ایران در سوریه و عراق، عامل نارضایتی آنکارا از تهران

قهرمان‌پور در پاسخ به این سوال که نارضایتی ترکیه از ایران چه مسائلی می‌تواند باشد؟ بیان کرد: این نارضایتی می‌تواند به خاطر نفوذ ایران در سوریه باشد آن‌ها می‌خواستند با نفوذ ایران در سوریه مقابله کنند اما موفق نشدند از سویی آنکارا می‌خواست در عملیات آزادسازی موصل حاضر باشد اما حیدر العبادی نخست وزیر عراق با آن به شدت مخالفت کرد و به همین خاطر ناراضی هستند ولی این ابراز نارضایتی منجر به تغییر مواضع شود.