موقوفه‌های بسیاری در تصرف اشخاص است/ توصیه‌های سازمان بازرسی برای اثبات وقف درست نیست
رئیس قوه قضائیه اظهارکرد: موقوفه‌های بسیاری در استانهای مختلف در تصرف اشخاص است که برخلاف شرع است و باید آزاد شوند و راه آن، تلاش مستمر سازمان اوقاف است.
به گزارش ایلنا، آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه در اولین همایش ملی صیانت از وقف با رویکرد تثبیت موقوفات و اراضی ملی با اشاره به اهمیت وقف اظهار کرد: برگزاری این همایش فرصت مغتنمی برای تبادل نظر بین سازمان‌های مرتبط با وقف است و از کسانی که این همایش را برگزار کردند، تشکر می‌کنم؛ چرا که این همایش فرصتی برای مدیران به منظور حل‌وفصل مسائلی است که در این زمینه وجود دارد.
آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به اهمیت وقف افزود: وقف اختصاص به عالم اسلام ندارد؛ اما در اسلام و در سیره عملی علما و مسلمین بر ایجاد وقف و پاسداری از وقف تاکید شده است و این امر آثار بسیار مهمی در زندگی مسلمانان داشته است.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد در وقف، جهات و خصوصیات مختلفی گرد آمده که از جمله مهمترین آنها جهت معنوی آن است. وقف در روایات معمولا به عنوان صدقه می‌آید و یک امر عبادی است و اولین اثر آن برای خود شخص است و وسیله و ابزاری برای تکامل شخصیت معنوی واقف است.
رییس دستگاه قضا به روایت معروفی در کتاب وقوف و صدقات در باب اهمیت وقف اشاره و تصریح کرد: دراین روایت مرحوم کلینی از امام صادق(ع) نقل کرده است: بعد از موت هیچکدام از اجرها بدنبال آدم نمی‌آید و این اولین هشدار است که در آخرت، عمل در کار نیست؛ اما نتایج سه چیز بدنبال آدمی می‌آید که از جمله آنها صدقه وقفی است که در زمان حیات انجام داده‌ایم. دیگری، سنت و برنامه‌ای است که باعث شده مردم به آن عمل کنند و سومی، فرزندان صالح است که آثار آن در آخرت مشمول حال آدمی می‌شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: در وقف، انفاق نیز وجود دارد و این انفاق آثار بسیار مهمی دارد. در قرآن یکی از مواردی که بر آن مکرر تاکید شده است، انفاق است. در سوره مبارکه بقره و سوره مبارکه آل عمران، عبارت های عجیبی دراین مورد آورده شده است. در سوره مبارکه بقره خداوند تمثیلی ذکر می کند که چگونه انفاق رشد پیدا می کند، دراین سوره اشاره شده است که انفاق برای خودتان است و خداوند نیازی به آن ندارد و هرچه از خیر، انفاق کنید، به خودتان باز می‌گردد.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به آیات قرآن در زمینه انفاق گفت: خداوند می‌فرماید چیزی که به شما داده‌ایم، قبل از اینکه موت به‌سراغ شما بیاید، انفاق کنید. بنابراین در آیات قرآن نیز به اهمیت وقف و انفاق اشاره شده است و این امر معنویات عظیمی برای واقف ایجاد می‌کند. اوقاف، جهت اقتصادی نیز دارد و چون باقی می‌ماند، مانند برخی از سرمایه‌ها نیست و از جهت دیگر موجب رسیدگی به حال محرومان می‌شود.
آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به اینکه در وقف جهت ترویج علم نیز وجود دارد، گفت: وقف نهاد ثابتی برای حل مشکل اعتبارات و بودجه مراکز آموزشی، دانشگاه‌ها و مدارس است، در مغرب زمین نیز این مراکز وجود دارد، بنابراین باید برای باز گذاشتن مسیر تعالی، دانش‌اندوزیِ اوقافی داشته باشیم و افراد را به این کار تشویق کنیم که همیشه لازم نباشد این نهادها به اعتبارهای دولتی وابسته باشند و ما باید راه اوقاف را باز کنیم.
رییس قوه قضائیه با تاکید براینکه سازمان اوقاف وظیفه مهمی در صیانت و نظارت بر اوقاف دارد، اظهارکرد: موقوفه‌های بسیاری در استان های مختلف در تصرف اشخاص است که این امر برخلاف شرع و اسلام است و باید آزاد شوند و راه آن، تلاش مستمر سازمان اوقاف است و بنده نیز قول می‌دهم که قوه قضائیه از هر امکانی برای کمک به این مهم مضایقه نخواهد کرد.
عضو مجلس خبرگان رهبری درادامه بیان کرد: بحث اسناد مالکیت اوقاف بسیار مهم است و با همکاری سازمان ثبت که همکاری‌های لازم را داشته است، امیدواریم آن بخش از املاک وقفی که هنوز سنددار نشده‌اند، با رفع مشکلات موجود، سنددار شوند و دست اوقاف در مواجهه با کسانی که دست‌اندازی می‌کنند، باز باشد.
آیت‌الله آملی لاریجانی در مورد اشکال‌های وارده از سوی سازمان بازرسی در خصوص اسناد اراضی وقفی، تصریح کرد: متاسفانه دیروز نامه‌ای که سازمان بازرسی به سازمان جهاد کشاورزی ابلاغ کرده را به من نشان دادند که به کیفیت کارِ تعیین تکلیف اراضی، اعتراض وجود داشت. شخصا مسئله را حل می‌کنم. البته این وظیفه سازمان بازرسی است که به‌صورت دقیق نظارت داشته باشد؛ اما برخی توصیه‌های این سازمان برای اثبات مسئله وقف درست نبود. این حرف که سازمان بازرسی گفته است چرا در کارگروهتان برای وقف، سند وقفی نخواسته‌اید و به شهادت معتمدان محلی اکتفا کرده‌اید، از عجایب است؛ چرا که «شیاع» یکی از طرق اثبات شرعی و قانونی است و مخصوصا در اوقاف این امر سیره بوده است. خیلی از اوقاف سند دست نوشته ندارند. این غلط است که هر وقفی برای اثبات، سند خاصی می‌خواهد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خطاب به برخی از مسئولان سازمان جنگل‌ها گفت: کار سازمان بازرسی تحقیق کردن است. شما آنچه را که وظیفه‌تان است، در کارگروه دنبال کنید و کارتان را ادامه دهید و آن را رها نکنید؛ اما کار کارشناسی را با دقت انجام دهید. با سازمان بازرسی صحبت خواهم کرد و احتمالا نامه‌شان را اصلاح کنند و انشاءالله ۲۰۰ هکتار باقی مانده نیز حل و فصل شود و نسبت به یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار هم که با هم تفاهم کردیم. انشاء الله سازمان ثبت هم کمک خواهد کرد و اسناد صادر خواهد شد و به هر دلیلی اگر مطلع شدید که جایی اشتباه شده است، مطابق قانون عمل کنید؛ اما در نهایت کار را زمین نگذارید و با دقت کارشناسی کنید.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به عملکرد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نیز بیان کرد: آقای تویسرکانی علاوه بر وظایف همیشگی در سازمان ثبت در بحث نوآوری و فناوری‌های جدید اهتمام ورزید و با وجود کمبود اعتبارات و آماده نبودن زیرساخت‌ها این کار را پیش برد و انصافا کار مهم و شجاعانه‌ای بود .
آیت‌الله آملی لاریجانی ادامه داد: یکی از کارهای بسیار خوب صورت گرفته، تصویر برداری و اسکن کردن اسنادی بود که قریب به یکصدسال در سازمان ثبت جمع شده بود. بنده در آنجا حضور یافته و مشاهده کردم که با چه امکانات کمی این امر صورت گرفت که از مزایای آن این است که اسناد، قابل جستجو شده و از طرفی جلوی برخی از مفسده ها گرفته می شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری اظهارکرد: تصویب قانون کاداستر اقدام بزرگی بود و دستگاه‌های دولتی موظف شدند که مجموعه مستندات مالکیت‌های خود را ارائه دهند؛ اما متاسفانه رئیس سازمان ثبت به بنده اطلاع داد که با وجود اینکه مکررا به آنها اعلام شده که اسنادشان را ارائه دهند، اما هنوز خبری نشده است.
رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: سند کاداستری برای کشف تعارضات و بارگذاری اطلاعات روی نقشه فرصت مغتنمی است. این درحالی است که هنوز از ظرفیت سند کاداستری استفاده نشده است. ما می‌توانیم ده‌ها و صدها اطلاعات را روی نقشه کاداستر ذخیره کنیم؛ چرا که برای یک مدیر اجرایی بسیار مهم است که مثلا با نقشه و در فضای واقعی نقشه‌ها، محل قرارگیری کارخانه‌ها در یک شهر را مشخص کند.
رئیس دستگاه قضا اظهار کرد: چه در منابع طبیعی و چه در اوقاف و چه در سازمان ثبت، گاهی به حقوق مردم تجاوز می‌کنند؛ یعنی گاهی بر اثر غفلت و بی‌توجهی، املاک مردم را ملی اعلام کرده و به نام دولت سند هم گرفته می‌شود و در این زمینه مردم با مشکل روبرو می‌شوند. در مازندران نمایندگان ولی فقیه به بنده گفتند که یکی از مراجعات عمده مردم همین است.
آیت الله آملی لاریجانی اضافه کرد: ما در عین حال که موظف هستیم تصرفات غالب علیه دولت را برطرف کنیم، باید به حقوق مردم نیز توجه کنیم. بنابراین اگر در این زمینه اشکالی پیش آمد، مسئولان مربوطه برای حل مشکل مردم تسهیلی درنظر بگیرند.
وی افزود: هرجا احساس شد که به کسی تعدی شده، سریعا بررسی کنید و اینطور نباشد که عده‌ای روستایی با دست پینه بسته راه بیفتند تا زمین خود را برگردانند. سازمان ثبت هم دقت کند و لازم نیست سازمان ثبت تنها با گزارش منابع طبیعی سریع اقدام کند؛ بلکه باید کارشناسان خودشان سر زمین بروند و موضوع را بررسی کنند.
رئیس دستگاه قضا تاکید کرد: اصراری نباشد چیزی که وقف نیست را وقف اعلام کنید؛ یعنی چیزی که محرز نیست در حد شیاع نیست که همه آن را قبول داشته باشند، بخواهیم آن را وقف اعلام کنیم. البته این مسئله بیشتر در منابع طبیعی است؛ اما حقوق وقف باید رعایت شود. در استان‌هایی که زمین ارزشمند است و مردم درآنجا کار می‌کنند و شهود زیادی وجود دارد، دقت بیشتری کنید.
آیت الله آملی لاریجانی در پایان خاطرنشان کرد: خدمت به مردم را یک عبادت بدانید و رفع گرفتاری مومنان را از صمیم قلب قبول داشته باشید و از وقت و توانایی‌هایمان برای برطرف کردن مشکلات مردم استفاده کنیم.