مخالفان برجام می‌خواهند ایران به سمت اتخاذ واکنش‌های تند برود
یک تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: اگر جمهوری‌خواهان پیروز انتخابات شوند و دولت آینده آمریکا بخواهد به نحوی در اجرای برجام چالش ایجاد کند، آن چالش احتمالاً در قالب فشارهای نامتعارف برای بازرسی‌های غیرمعقول خواهد بود تا ایران را به سمت اتخاذ واکنش‌های تند هدایت کند.
رضا نصری در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، درباره اجرای برجام و در پاسخ به این سوال که آیا توافق هسته‌ای تاکنون توانسته است اهداف مذاکرات را محقق سازد؟ گفت: در حوزه لغو قوانین تحریم، بی‌اثرسازی زیرساخت‌های حقوقی تحریم و تطبیق قوانین داخلی کشورها با فضای پساتحریم، اجرای برجام موفقیتآمیز بوده است.
او با بیان اینکه حتی در حوزه سیاسی و راهبردی هم برجام موفق بوده است، اظهار داشت: در کشورهای غربی -به ویژه در آمریکا- دیگر دینامیسم داخلی و فضای سیاسی حاکم اجازه نمی‌دهد جریان‌های ضدایرانی به راحتیِ گذشته طرح‌های امنیتی و خصومت‌آمیز خود را در کنگره تصویب کنند و علیه ایران به اجرا بگذارند.
این کارشناس ارشد مسائل حقوق بین‌الملل ادامه داد: اگر هدف مذاکرات لغو تحریم‌‌ها بوده، باید تاکید کرد که برجام بستر حقوقی لازم را برای ما مهیا کرده است. آنچه باقی می‌ماند جلب اعتماد بخش خصوصی و ایجاد فضای روانی مناسب برای سرمایه‌گذاری در ایران است.
نصری در پاسخ به این سوال که برخی بر این باورند که هدف از برجام بهبود شرایط اقتصادی بوده که هنوز تحقق نیافته است. نظر شما در این‌باره چیست؟ تصریح کرد: اگر پرسش این است که توافق هسته‌ای «به اهداف خود» رسیده است یا نه، ابتدا لازم است تعریف دقیق‌تری از «اهداف برجام» ارائه بدهیم.
او افزود: اگر -آنطور که در رسانه‌های ایران مرسوم شده- هدف را صرفاً یک هدف اقتصادی بدانیم، پرسش اینجاست که با حصول چه نتیجه‌ای برجام را موفقیتآمیز خواهیم خواند؟ با حصول چه درصدی از رشد، چه میزان از کاهش نرخ بی‌کاری، چه درصدی از کاهش نرخ تورم، برجام را موفقیتآمیز خواهیم دانست؟ آیا مثلاً تک رقمی شدن نرخ تورم را می‌شود به برجام نسبت داد و جز دستاوردهای آن تلقی کرد یا خیر؟
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: حقیقت این است اگر هدف برجام را صرفاً اقتصادی بدانیم، این هدف یک هدف بی‌انتها یا Open ended است و هر تحلیلگری مطابق معیارها و توقع‌ها و میزان واقع‌بینی خود موفقیتآمیز بودن آن را ارزیابی خواهد کرد. شخصاً معتقدم برجام ایران را در مسیر درستی از نظر اقتصادی قرار داده و دستاوردهای مثبت آن به تدریج مشخص خواهد شد.
نصری در رابطه با فضای پسابرجام و موانع موجود در مسیر ارتباط شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی با ایران خاطرنشان کرد: آنچه مسلم است این است که دیگر -مانند سال‌های پیش از برجام- موانعِ موجود، «موانع ساختاری و حقوقی» نیست. برجام یک معاهده چندجانبه بین‌المللی است که توسط پنج عضو دائم شورای امنیت، آلمان و نماینده ۲۸ کشور اروپایی به امضا رسیده و توسط شواری امنیت سازمان ملل هم طی یک قطعنامه الزم‌آور تایید شده است.
او با بیان اینکه بیانیه‌ها و قطعنامه‌های بسیاری هم از جانب مقام‌های ارشد کشورهای غربی -از جمله مقام‌های اتحادیه اروپا و آمریکا- در حمایت از «سرمایه‌گذاری در ایران» صادر شده است، ابراز داشت: در نتیجه، موانع موجود بیش از هر چیز «موانع روانی» است که با تلاش برخی لابی‌های وابسته به اسرائیل و عربستان سعودی -مانند سازمان UANI- که به منظور تقویت فضای «بی اعتمادی» در شهر واشنگتن و مراکز حساس اروپا مستقر شده‌اند - تداوم می‌یابد.
این کارشناس ارشد مسائل روابط بین‌المللی اضافه کرد: کسانی که می‌گویند «بی‌اعتمادی به ایران» یکی از موانع موجود در مسیر ارتباط میان بخش خصوصی و ایران است، بی‌راه نمی‌گویند. این بی‌اعتمادی به صورت حساب‌شده و طی یک برنامه‌ریزی دقیق توسط سازمان‌ها و لابی‌های خاص - از طریق کمپین‌های گسترده نامه‌نگاری، برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی، دیدار با مقام‌های شرکت‌های غربی و درست کردن لیست‌‌های سیاه از قبیل لیست Iran Business Index (که لابی UANI منتشر می‌کند) - مدام زنده نگه داشته می‌شود. در نتیجه، به‌جای دلخوری از این قبیل اظهارات، لازم است دولت ایران و سازمان‌های غیردولتی ایرانی در خارج از کشور برای مقابله با این فضاسازی به صورت سازمان‌یافته واکنش نشان دهد و تلاش‌های این سازمان‌ها را خنثی کنند.
نصری درخصوص مهمترین چالش ایران با آمریکا در دوره پسااوباما بیان کرد: ذکر این نکته ضروری است که یکی از دو حزب اصلی آمریکا - یعنی حزب دموکرات - و بسیاری از سناتورها و نمایندگان کنگره از حامیان جدی برجام هستند و آن‌ها با تغییر دولت آمریکا تغییر نخواهند کرد.
او با بیان اینکه با تغییر دولت اوباما، حامیان برجام در کنگره کماکان با استفاده از ترفند‌های آئین‌نامه‌ای، ترفند‌های حقوقی و استفاده از اهرم‌های قانونگذاری، مانعِ کارشکنی‌های احتمالی دولت آینده در اجرای برجام خواهند شد، یادآور شد: اگر آنطور که پیش‌بینی می‌شود، در ماه نوامبر -یعنی همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری- مجلس سنای آمریکا به دست حزب دموکرات بیفتد، احتمال کارشکنی دولت بسیار کاهش خواهد یافت.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: اگر جمهوری‌خواهان پیروز انتخابات شوند و دولت آینده آمریکا بخواهد به نحوی در اجرای برجام چالش ایجاد کند، آن چالش احتمالاً در قالب فشارهای نامتعارف برای بازرسی‌های غیرمعقول خواهد بود تا ایران را به سمت اتخاذ واکنش‌های تند هدایت کند.