می‌دانستیم مسیر سختی پیش رو داریم/ به چیزی جز اجرای کامل برجام رضایت نمی‌دهیم
عضو مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان با تاکید بر اینکه ایران به هیچ چیز به جز اجرای کامل برجام رضایت نمی‌دهد، ابراز داشت: برجام توافقی دو طرفه است و همان طور که ایران به تعهدهای خود عمل می‌کند انتظار دارد طرف مقابل هم به تعهداتش عمل کرده و مشکلات موجود را برطرف کند.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، حمید بعیدی‌نژاد در نشست صبح امروز خود در خبرگزاری فارس با اشاره به سالروز دستیابی ایران و گروه ۵+۱ به برجام گفت: برجام یکی از پیچیده‌ترین مذاکرات سیاسی و بین‌المللی در سال‌های اخیر بوده است و درگیر بودن ایران، کشورهای ۵+۱ و اتحادیه اروپایی در خصوص یک موضوع حساس در فرآیندی ۱۲ ساله از ابعاد مختلف سیاسی، فنی، حقوقی، اقتصادی و... برخوردار است.
او با بیان اینکه مذاکرات منتهی به برجام، مذاکرات سخت و پیچیده‌ای بود و البته کسی تصور نمی‌کرد راه هموار و ساده‌ای را پیش رو داشته باشد، اظهار داشت: از پیچیدگی‌های برجام همین مساله کافی است که ۶ ماه طول کشید تا پس از دستیابی به برجام اعضا و به ویژه ایران و آمریکا مسیر داخلی اجرای آن را بپیمایند و برجام به مرحله اجرایی برسد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای با تاکید بر اینکه مسیر راحتی را برای اجرای برجام پیش‌بینی نمی‌کردم، یادآور شد: روشن بود به خاطر حساسیت‌ها و پیچ و خم‌های پیش روی برجام، اجرای آن با مسائلی روبرو باشد.
بعیدی‌نژاد با بیان اینکه روند اجرای برجام تا حدودی رضایت‌بخش بوده است، خاطرنشان کرد: با وجود مشکلات و مواد ابهامی که پیش روی اجرای برجام وجود دارد، تا این لحظه اعضای برجام بر این اعتقاد هستند که توافق هسته‌ای نقض نشده و تلاش‌ها برای رفع مشکلات ادامه دارد.
او افزود: البته انتظارهای ما پس از دستیابی به برجام ایجاد گشایش‌های بیشتر در عرصه‌های مختلف بود اما هنوز امیدوار هستیم با رایزنی‌ها این امکان ایجاد شود و مشکلات رفع شده و اجرای کامل برجام تضمین شود.
مدیر کل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه ایران به هیچ چیز به جز اجرای کامل برجام رضایت نمی‌دهد، ابراز داشت: برجام توافقی دو طرفه است و همان طور که ایران به تعهدهای خود عمل می‌کند انتظار دارد طرف مقابل هم به تعهداتش عمل کرده و مشکلات موجود را برطرف کند.
بعیدی‌نژاد از تلاش برای حل مشکلات در همه سطوح میان ایران و گروه ۵+۱ خبر داد و یادآور شد: هفته آینده کمیسیون مشترک میان ایران و ۵+۱ در وین برگزار می‌شود که دستور کار عمده‌ای از آن مربوط به رفع مشکلات و مسایل موجود است.
رئیس هیات کار‌شناسی تیم مذاکره کننده هسته‌ای اضافه کرد: زمانی که ایران و ۵+۱ می‌تواند از طریق مذاکره مسئله‌ای که ۶ قطعنامه شورای امنیت و ۱۲ قطعنامه شورای حکام و همچنین تضمین‌های یکجانبه برخی از کشورهای به همراه داشت حل کند. این مساله می‌تواند الگویی برای حل همه مسائل باشد و به همین خاطر تلاش همه اعضای برجام بر این است تا این سابقه خوب باقی بماند و معضلاتی که بر اجرای کامل برجام وجود دارد از بین برود.
بعیدی‌نژاد در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی که گشایش‌های پسابرجام چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: انتظاراتی که ما از برجام داریم در توافق هسته‌ای درج شده است و ما می‌دانستیم که چه مسائلی مدنظر است و چه مسائلی را باید دنبال کنیم.
او ادامه داد: تمام دستاوردهای برجام مباحثی هستند که در توافق هسته‌ای درج شده است و انتظار داریم که آن‌ها به شکل کامل اجرا شود. ما انتظار داریم تا تحریم‌های مالی، بانکی، بیمه‌ای و... رفع شود.
مدیر کل وزارت امور خارجه با بیان اینکه اجرای برجام تحول مهمی را در سطح بین‌المللی ایجاد کرده است، خاطرنشان کرد: پیش از دستیابی به توافق هسته‌ای خیلی‌ها انتظار دستیابی به برجام را نداشتند و نظر قوی‌ای وجود داشت که حصول برجام را ممکن نمی‌دانست، اما وقتی برجام حاصل شد فضای سیاسی حاصل از آن یک سری خوش‌بینی‌های بیش از اندازه‌ای ایجاد کرد که شاید مربوط به برجام نبود اما انتظار حل‌وفصل آن‌ها هم به وجود آمد.
بعیدی‌نژاد با بیان اینکه شمولیت برجام مشخص است؛ برجام توافقی صرفا هسته‌ای است، تصریح کرد: با مرور زمان این خوش‌بینی‌ها در حال تعدیل است و امیدواریم نگاه واقع‌بینانه‌ای به مسائل ایجاد شود.
او درباره توان موشکی و دفاعی ایران در دوره پسابرجام خاطرنشان کرد: مسائل دفاعی را نباید فقط صرفا از منظر موشکی دید یکی از بزرگ‌ترین اتهام‌هایی که علیه بخش دفاعی ایران مطرح بود، این بود که بخش دفاعی ما درگیر تولید سلاح هسته‌ای شده است و پرونده پی‌ام‌دی نیز در این راستا دنبال می‌شد.
رئیس هیات کار‌شناسی تیم مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه با بسته شدن پرونده پی‌ام‌دی و رد این اتهام نگاه جدیدی به توان دفاعی و نظامی ایران به وجود آمده است، ابراز داشت: البته در مسئله موشکی علیرغم روشنگری‌های ما هنوز برخی از کشور‌ها نگرانی‌هایی دارند که البته این نگرانی‌ها بی‌مورد است، چراکه توان موشکی ایران در خدمت امنیت و منافع ملی ماست و هدف تهاجمی ندارد، بلکه دفاعی هستند.
بعیدی‌نژاد اضافه کرد: بر اثر برجام برخی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها در عرصه نظامی برداشته شده و مراوده‌های جدیدی در جریان است؛ به طور مثال انتقال بخشی از سامانه موشکی اس-۳۰۰ به کشور هر چند که قرارداد آن بیش از برجام بود اما به خاطر پرونده هسته‌ای انتقال آن متوقف شده بود.
او تاکید کرد: فکر می‌کنم برجام می‌تواند تحولی در این فضا ایجاد کند و البته سیاست ایران در خدمت صلح و ثبات جهانی است.
خبرنگاری پرسید مخالفان برجام در آمریکا نسبت به آزمایش‌هایت موشکی و دفاعی ایران حساسیت دارند و آن را وسیله‌ای برای حمله به برجام قرار داده‌اند، چرا ایران این آزمایش‌ها را تکرار می‌کند که عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای پاسخ داد: مخالفان برجام سعی می‌کنند به هر امری متوسل شوند تا اجرای برجام با مشکل روبرو شود. کنگره آمریکا به خاطر مسائل داخلی این کشور رویکرد مثبتی به توافق هسته‌ای ندارد، ولی ما نمی‌توانیم منافع ملی خود را به خاطر دیدگاه‌های افراد و نهادهای دیگر تغییر بدهیم.
بعیدی‌نژاد با تاکید بر اینکه توان موشکی ایران بخشی از توان دفاعی ایران و برای تامین امنیت ملی ماست، یادآور شد: با توجه به تجارب تلخ گذشته مانند تجربه جنگ نمی‌توان پذیرفت که در این مسئله محدودیتی را باید داشته باشیم و دیگران باید خود را با این مسئله منطبق کنند که با ورود به برجام، ایران از منافع امنیتی و دفاعی خود صرف‌نظر نمی‌کند و آن‌ها باید دیدگاه‌های خود را با واقعیت جهانی و منطقه‌ای منطبق کنند.
اودر پاسخ به ادعای خبرنگاری درباره عدم دسترسی ایران به اموال و دارایی‌های خود در خارج از کشور بیان کرد: منابع و دارایی‌های ایران در خارج از کشور کاملاً‌در دسترس و آزاد هستند و در اختیار ایران است. نقل و انتقال‌های پولی آزاد است و محدودیتی در این رابطه وجود ندارد. مشکلی که در این رابطه وجود دارد تبدیل این منابع از ارزهای غیرمعروف که ارزهایی چون یورو است که این نیازمند اقداماتی است که با طرف مقابل در حال رایزنی هستیم و امیدواریم مشکل حل شد.
خبرنگاری مدعی شد چرا دولت وعده‌های خود را که درباره برجام محقق نشده پس نمی‌گیرد که مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه عنوان کرد: احساس می‌کنم انتظارها نسبت به برجام بیش از اندازه شد. البته دولت به این انتظارها دامن نزد، بلکه دولت مبنای برجام و انتظارهای حاصل از آن، موضوع را مطرح کرد.
او افزود: متاسفانه انتظارهایی در افکار عمومی مطرح شد که به موضوع‌های غیربرجامی ارتباط داشت و با واقعیت برجام منطبق نبود. البته برجام، موانعی چون تحریم‌های اقتصادی، نفتی، بانکی، خودرو و... را حل می‌کند ولی حرکت‌های اقتصادی در کشور تابع سیاست‌های کلان کشور و مبتنی بر عوامل مختلف است.
رئیس هیات کار‌شناسی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای درباره تلاش‌های کنگره آمریکا برای ممنوعیت فروش هواپیمای بویینگ به ایران گفت: هرآنچه که در برجام آمده است باید اجرا شود. این مطالبه به حق ماست و تا اجرای کامل آن متوقف نمی‌شویم. از نظر ما برجام در حوزه اجرا در مسیر درستی قرار گرفته هرچند که با موانعی هم روبرو است.
بعیدی‌نژاد با بیان اینکه تحریم‌های هواپیمایی یکی از قدیمی‌ترین تحریم‌های ظالمانه علیه ایران است، اظهار داشت: این تحریم انسانی است و به امنیت و ایمنی افراد ارتباط دارد. ناوگان هوایی ما فرسوده است و اگر روند گذشته ادامه می‌یافت، توان هوایی ما محدود‌تر از امروز هم می‌شد ولی با دستیابی به توافق هسته‌ای شاهد قراردادهای ایران با ایرباس و بویینگ هستیم اما باید دانست این قرارداد‌ها مفصل هستند و اجرای آن‌ها زمان‌بر است.
او با اشاره به تلاش کنگره برای ممنوعیت فروش بویینگ تصریح کرد: اگر دولت آمریکا از فروش هواپیما به ایران خودداری کند، قطعاً نقض برجام است و ما با آن به عنوان نقض برخورد می‌کنیم، ولی ما هنوز به مرحله نظم نرسیده‌ایم و تعهدهایی هم داده شده است تا تحریم کنگره، مانع از فروش هواپیما به ایران نشود.
خبرنگاری مدعی شد که آمریکا پس از برجام به دنبال تحمل خواست‌های خود به ایران است و پیوستن ایران به FATF نمونه‌ای از آن است که بعیدی‌نژاد خاطرنشان کرد: مسئله پیوستن ایران به FATF مسئله دیروز و امروز ما نیست و در برجام هم نیست و به سال‌های قبل بازمی‌گردد. مسئله FATF در دهه نخست قرن حاضر با توجه به خطرات پولشویی و تامین مالی تروریسم افزایش یافت و آشنایی ایران هم با این مقوله مربوط به ایران نیست که از سوی دیگر این مقوله هم تنها مختص ایران نیست.
او با بیان اینکه بحث پیوستن ایران به FATF مربوط به امروز نمی‌شود، ابراز داشت: به یاد دارم که حداقل از ۲۰ سال پیش با مسئولان بانک مرکزی بحث‌هایی در این رابطه صورت می‌گرفت و از طرفی این مسئله از دغدغه‌های سیستم بانکی ماست چرا که پولشویی و تامین مالی تروریسم از نگرانی‌های ما هم هست.
مدیرکل وزارت امور خارجه اضافه کرد: تلاش‌ها برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم از یک دهه قبل صورت گرفته و لایحه آن در دولت قبل به مجلس ارائه شد و پس از سال‌ها بررسی این موضوع شاهد تصویب آن لایحه بودیم.
بعیدی‌نژاد با بیان اینکه FATF یک نهاد بین‌المللی است و برای آمریکا نیست، یادآور شد: استانداردهای FATF را همه کشور‌ها رعایت می‌کنند و این عدم رعایت نه به خاطر نگرانی‌های آمریکا، بلکه به خاطر نگرانی پولشویی و تامین مالی تروریسم است.
او با یادآوری اینکه عضویت ایران در FATF براساس برجام نیست، عنوان کرد: امروز به دنبال تصویب و اجرای قانون ملی خودمان هستیم، نه دغدغه دیگران. با این حال چون سیستم بانکی ما تحریم بوده این مسئله هم در اولویت آن روز نبود ولی با رفع موانع نظام بانکی ما تلاش می‌کند خود را مجهز به قوانینی کند که جلوی پولشویی و تامین مالی تروریسم را بگیرد.
خبرنگاری با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری گفت که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای از خطوط قرمزی نظام برای رسیدن به برجام عبور کرده است که رئیس هیات کار‌شناسی تیم مذاکره‌کننده هسته‌آی توضیح داد: از هیچ خط قرمزی عبور نشده و مذاکرات براساس اصول مصوب صورت گرفته است. وقتی شما در مذاکرات هستید و دستورالعمل‌هایی به شما داده می‌شود، ماحصل آن مذاکرات و دیدگاه‌های طرف مقابل به مقام‌های کشور انتقال داده می‌شود. در این راستا ممکن است انعطاف‌هایی صورت بگیرد که این هم با صلاحدید عالی‌ترین نهادهای کشور است اما این مسئله به معنای عبور از خط قرمز نیست و هیچ مذاکره‌کننده‌ای هم حق عبور از خطوط قرمز را ندارد.
بعیدی‌نژاد در پاسخ به این سوال که برخی منتقدان دولت می‌گویند چرا آمریکا حدود ۲ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را با وجود برجام مصادره کرد، آیا شما در این باره حق مذاکره داشتید؟ بیان کرد: مشکلات ما با آمریکا فرا‌تر از مسئله هسته‌ای است، چرا که ما اختلاف‌های ریشه‌ای با آمریکا داریم که به حوزه‌های متنوعی هم ارتباط دارد. تا امروز نظام تصمیمی برای حل‌وفصل این اختلاف‌های به انجام مذاکره در این‌باره نگرفته است و ماموریتی هم که برای مذاکرات تعریف شد، صرفاً مسئله هسته‌ای بود.
او افزود: ما واقف هستیم اختلاف‌های ایران و آمریکا صرفاً به خاطر این دو میلیارد دلار نیست چرا که اگر آن‌ها به مبالغی بیشتر از این هم دست پیدا می‌کردند، به آن دستبرد می‌زدند اما رویکرد خصمانه آمریکا و کنگره این زنگ خطر را برای ما ایجاد کرد.
مدیرکل سیاسی و امنیت وزارت امور خارجه با بیان اینکه نباید انتظار داشته باشیم برجام به حل اختلاف‌های ایران و آمریکا منتهی می‌شود، یادآور شد: حل اختلاف‌های ایران و آمریکا نیازمند تصمیم‌های جداگانه‌ای است که در چارچوب سیاست‌های اصولی اتخاذ خواهد شد.
بعیدی‌نژاد درباره دستاوردهای منطقه‌ای برجام گفت: شکاف در پروژه ایران‌هراسی یکی از دستاوردهای برجام است. متاسفانه پس از انقلاب اسلامی برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای سعی کردند دنیا را علیه ایران بدبین کنند اما این توافق نشان داد ایران طرفدار صلح است.
او با بیان اینکه انتظار داشتیم با توافق هسته‌ای روابط ایران با کشورهای منطقه بیش از پیش بهبود پیدا کند و فرصتی برای حل برخی از سوءتفاهم‌ها ایجاد شود و کشورهای منطقه از آن استقبال کنند، گفت: متاسفانه این استقبال انجام نشد. با این حال هنوز فکر می‌کنم اگر به برجام به عنوان فرصتی برای حل سوءتفاهم‌ها و از بین بردن پروژه ایران‌هراسی نگاه شود، می‌توان با گفت‌وگوهای بیشتر سوءتفاهم‌ها را هم حل کرد.
دیپلمات عالی‌رتبه وزارت امور خارجه اضافه کرد: هم‌اکنون منطقه ما دچار تهدیدهایی مانند تروریسم است و امیدواریم این مسئله موجب افزایش همکاری و همبستگی میان کشورهای عضو شود.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای، در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره گزارش رویترز که مدعی است پیش‌نویس بانکیمون به شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را به دست آورده است، گفت: گزارش منتشر شده از گزارش رسمی از سوی آقای بانکیمون نیست بلکه پیش‌نویس اولیه آن است و هنگامی که رسانه‌ها به آن دست یافتند آن را عجولانه منشتر کردند.
او با بیان اینکه گزارش آقای بانکیمون به شورای امنیت هنوز نهایی نشده است، اظهار داشت: مذاکراتی میان ایران و گروه پنج + یک با آقای بانکیمون در حال جریان است تا ایشان گزارش کاملی را ارائه دهد و جای تعجب داشت که پیش‌نویس آن این همه به شکل ناقص منتشر شود و فضای ناسالمی را در جامعه بین‌المللی ایجاد کند.
رئیس هیات کار‌شناسی تیم مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه گزارش آقای بانکیمون باید جامع و کامل باشد و دیدگاه‌های طرفین را پوشش دهد، تصریح کرد: انتظار ما انتشار یک گزارش متوازن است و پیش‌نویس کنونی بسیار غیرمتوازن و غیرجامع است لذا انتظار داریم با توجه به مذاکراتی که در جریان است، گزارش نهایی کامل و از توازن جامعی برخوردار باشد و بتواند تصویر جامعی به جامعه بین‌الملل ارائه دهد.
بعیدی‌نژاد در پاسخ به این سوال که اگر گزارش بانکیمون به شورای امنیت منفی باشد ایران چه می‌کند، اظهار داشت: یکی از ابهام‌های پیش‌نویس دبیرکل آن است که او تا چه اندازه اختیار دارد که درباره برجام و اجرای آن نظر تخصصی بدهد.
او با بیان اینکه اجرای تعهدهای ایران توسط آژانس راستی‌آزمایی می‌شود، تصریح کرد: بی‌تردید آقای دبیرکل نمی‌تواند در این حوزه نقشی داشته باشد و باید صرفاً‌به یافته‌های آقای آمانو اکتفا کند. در حوزه تعهدهای طرف مقابل هم او نمی‌تواند مستقلاً ارزیابی مستقلی داشته باشد و این ایران است که باید بگوید که ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها حذف شده‌اند یا خیر. در اینجا دبیرکل باید به نظر ایران اکتفا کند.
بعیدی‌نژاد در پایان با بیان اینکه نقش دبیرکل، تسهیل‌کننده اجرای برجام است، یادآور شد: اگر دبیرکل به این مسائل بی‌توجهی کند این گزارش برای اجرای برجام مثبت نیست و مورد استقبال طرفین قرار می‌گیرد.