حمایت‌ها از قوه قضاییه عملی نشده است
رییس قوه قضاییه گفت: دو رئیس قوه گفتند وجدانا و عقلا موظفیم به قوه قضائیه کمک کنیم. از جهت نقش این قوه در کمک به پیشرفت کشور اما عملا این حمایت‌ها واقع نشده
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، آیت‌الله صادق آملی لاریجانی در مراسم بزرگداشت هفته قوه قضاییه که با حضور سران قوا و مسئولان عالی قضایی برگزار شد، با درود به روان پاک شهدا خصوصا مرحوم شهید بهشتی اظهار داشت: مسئولان قضایی هر یک به نوبه خود در این ایام مطالبی در مورد حوزه کاری خود به مردم منتقل کردند. حجم گسترده‌ای از خدمات در دستگاه قضایی صورت می‌گیرد که گاهی کثرت این خدمات باعث می‌شود ما همه آنها را نبینیم.
او ادامه داد: کارکنان قوه قضاییه در طول سال در تلاش هستند بار سنگین این خدمات را بر دوش بکشند. قریب پانزده میلیون پرونده در محاکم قضایی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد بار این زحمات بر دوش کارکنان قضایی و مدیران ستادی است که گاهی نسبت به زحمات دستگاه قضایی بی‌توجهی می‌شود.
رئیس قوه قضاییه تاکید کرد: در بخش امنیت کشور قوه قضاییه نقش به سزایی دارد. ما در کشور امنیت قابل توجهی داریم و در این رابطه دستگاه قضا نقش پررنگی دارد. اگر قضات شجاع ما نبودند کجا چنین امنیتی متصور بود؟ در مبارزه با اشرار متجاوزان و کسانی که سلب امنیت می‌کنند، قضات ما در میدان هستند و باید این را قدر بدانیم.
او گفت: در برخورد با مفسدان اقتصادی، قوه قضاییه کارنامه روشنی داشته است و در حل پاره‌ای از معضلات بانکی تدبیر به خرج داده است و اگر برخی از آنها بدون تدبیر قوه قضاییه بود، تبدیل به یک معضل اجتماعی می‌شد؛ مثل موضوع موسسه ثامن و پدیده که در این موارد تدبیر و ورود قوه قضاییه کاملا معقول و منطقی بود.
رئیس قوه قضائیه اظهار داشت: در بحث اطمینان بخشی در اقتصاد که ریاست مجلس و رئیس جمهور تاکید کردند حرف درستی است و نقش قوه قضائیه یک‌سویه نیست. برخورد با مفاسد اقتصادی یک وجه قضیه است و طرف دیگر اطمینان بخشی به سرمایه‌گذاران است.
او تاکید کرد: باید قوه قضائیه چ‌تر حمایتی داشته باشد تا در سایه آن فعالیت اقتصادی داشته باشند و اثر آن در بحث اشتغال روشن است.
آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: بازرسی کل کشور در بسیار موارد جلوی مانع‌تراشی دستگاه‌های اجرایی را گرفته است. موارد متعددی گاهی مانع تراشی می‌شده و جلوی آن گرفته شده است. تاکید دارم که هم خود قوه قضائیه و هم قوای دیگر باید با مجموعه عظیم خدمات دستگاه قضایی توجه کنند و خودمان را به تغافل نزنیم تا ارزش کار این عزیزان کم‌رنگ نباشد.
او گفت: مطلب دیگرارزیابی کار قوه قضائیه است. بنده به عنوان رئیس قوه اذعان دارم در دستگاه قضایی کاستی‌هایی وجود داد که بسیاری از سنخ کاستی‌های تحمیلی است و بعضی قصور است و بعضی مربوط به برخی تفسیر‌ها است. علی‌القاعده باید از نقد سازنده استقبال کنیم. این اقتضای عقل است. نقادی قوه راه سازندگی دستگاه قضایی است؛ چه از ناحیه خود قضات چه از ناحیه دستگاه‌های بیرون. استادهای دانشگاه و حقوقدانان و علاقمندان با پیراستن قوه ار اشتباهه‌ها به قوه قضاییه کمک کنند.
آملی لاریجانی اذعان داشت: آرای قضایی وحی منزل نیست. ممکن است اشتباه‌هایی داشته باشد. عقل اقتضا می‌کند دستگاه قضایی نسبت به نقد دستگاه استقبال کند که برای رشد دستگاه مهم است. تا الان هم همین بوده و ما از نقد سازنده استفاده می‌کنیم، اما آلودن نقد‌ها به چیزهای دیگر، بحث دیگر است.
او ادامه داد: یک نکته مهم در ارزیابی کار قوه قضائیه توجه به محدودیت هست. بحث اطاله دادرسی یکی از مهم‌ترین علل آن کمبود نیروی انسانی است. دادگاه‌ها در شعب دادرسی وقتی می‌بینید در یک شعبه ۲۰۰ پرونده در ماه دارد چه انتظاری دارید؟ در این شرایط که نیرو به این دیوان داده نمی‌شود چه انتظاری می‌رود سریع یه پرونده‌ها رسیدگی شود؟
آملی لاریجانی افزود: همه گفتند ما از این قوه حمایت می‌کنیم. امروز دو رئیس قوه که هر دو فرهیخته هستند گفتند وجدانا و عقلا موظفیم به قوه قضائیه کمک کنیم. از جهت نقش این قوه در کمک به پیشرفت کشور اما عملا این حمایت‌ها واقع نشده و در حد برطرف شدن نیار وارد نشده است. مننمی‌گویم تعمدی هست اما چه توقعی است وقتی یک قاضی داریم که ۱۵۰ یا ۲۰۰ پرونده دارد که کار او طول نکشد و رای او متقن باشد. آیا ما مجال فکر و مراجعه کافی به مدارک و قوانین داده‌ایم.
رئیس دستگاه قضا یادآور شد: در برخی از بازدید‌ها و ملاقات‌های حضوری مسئولان قوه قضاییه مثلا در یکی از مجتمع‌ها گفتند یک ربع به یک پرونده خانواده اختصاص می‌دهیم آیا برای مختومه شدن پرونده طلاق یک ربع کافی است و می‌توان مسیر صلح و سازش را به آنها نشان داد.
وی با تاکید بر اینکه محدودیت‌های فزاینده در بحث اعتبارات داریم، گفت: از برخی ارزیابی‌های نسنجیده گلایه می‌کنم. در شب‌های قدر می‌بینیم حرف‌هایی در هفته قوه قضاییه زده می‌شود افرادی به جای تشکر با استدالال‌های سخیفی علیه قوه سخن گفتند. در عین استقبال از نقد سازنده قرار نیست هر کسی از راه می‌رسد بدون توجه به محدودیت‌ها حرف بزند.
آملی لاریجانی تاکید کرد: شنیدم یکی گفته دوازده سال رسیدگی به پرونده‌ها طول می‌کشد در حالی که اگر چه پرونده‌هایی از این قبیل داریم اما همه پرونده‌ها به این شکل نیست برخی پرونده‌های در حال اجرا را نمی‌توان مختومه اعلام کرد. گاهی استدلال‌ها سخیف است آقایی گفت کسی در دفتر کارم آمد و گفت از دادگستری فقط می‌خواهم دادگاه عادلانه رسیدگی کند من متاسفم برای این ارزیابی‌های بی‌حساب و کتاب گاهی نقش خود را اشتباه می‌کنیم.
وی گفت: کسانی بعد از انقلاب نقش اپوزوسیون پیدا کردند تمام محسنات و پیشرفت‌های انقلاب را زیر سوال می‌برند البته کاستی‌ها وجود دارد ما نظامی بودیم که علیرغم میل دنیا با رهبری‌های امام به پیروزی رسیدیم شبیه به هیچ یک از حکومت‌های دنیا نبودیم در دنیا ادعای کشور اسلامی زیاد بود اما هیچ کجا یک رهبر الهی آن را اداره نکرد باید این را قدر بدانیم روش امام و رهبری و ساختار جمهوری اسلامی الگوست در حالیکه از زمان تکون این نظام سیاسی بی‌بدیل، تمام دشمنی‌ها متوجه این نظام شد و هشت سال خالص‌ترین نیروهای ما را گرفتند و سرمایه‌های کلان کشور را بردند. با این وضعیت ایران رو به جلو بوده است.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به اینکه در کشور کاستی و اشکالاتی هم وجود دارد، خاطرنشان کرد: بعد از ۳۷ سال خیلی از افرادی که زبان نقد باز کردند خود مسئول بودند و امروز اپوزوسیون شدند خیلی متاسفیم می‌دانیم برخی از این‌ها اشرافی‌گری را خودشان راه انداختند به خود و آقازاده‌هایشان و سرمایه‌گذاران مفسدی که با آنها ارتباط دارند نگاه کنند. قوه قضاییه اشکالاتی هم دارد و ما این را انکار نمی‌کنیم.
وی گفت: ما در همین بستر و با همین نیرو‌ها کار می‌کنیم و با وجود محدودیت‌ها باید ببینیم در مسیر تکاملی سیر می‌کنیم یا نه؟ آیا با متخلفان برخورد می‌شود؟
آملی لاریجانی با اشاره به انفصال بیش از ۵۰ نفر از قوه قضاییه در سال گذشته گفت: بنای سازش با تخلف نداریم. ما در استخدام کارمند معمولی دستمان بسته است و در استخدام قاضی نیز با محدودیت‌های زیادی مواجه هستیم.
رئیس قوه قضائیه گفت: از رئیس جمهور و رئیس مجلس خواستم که به این مسائل توجه کنند. ما در بحث بودجه قوه قضاییه راه را نشان دادیم و برخی تعرفه‌ها را تغییر دادیم. نماینده دولت در کمیسیون تلفیق با همین مخالفت می‌کرد. دولت بار همه دستگاه‌های اجرایی را می‌کشد و همه قوا باید کمک کنند و ما هم کمک می‌کنیم اما این باید به صورت متقابل باشد و فرصت‌های قوه به این صورت از بین می‌رود.
آملی لاریجانی تاکید کرد: بحث نگه داشتن سرور‌ها در سراسر کشور و اتصال شعب دادگاه‌ها یک کار روزمره و اجرایی دستگاه قضایی است و نباید بودجه آن تملک دارایی باشد. اگر یک ساختمان بودجه نداشت، تعطیل می‌شود. اما سامانه فن‌آوری اطلاعات که نباید تعطیل شود. ارزیابی‌ها باید معقول و منطقی باشد، اما گاهی استنباط‌های سخیفی مطرح می‌شود.
رئیسه قوه قضاییه خاطرنشان کرد: قاضی هنگامی که پایش را به دستگاه قضایی گذاشت، وظیفه دارد که کار جهادی و خداپسندانه انجام دهد و استدعای من از همه قضات و مدیران دستگاه قضایی این است که کار خودشان را با وجهه خدمت به خلق ببینند. این فرمایش متین است که کاری که قاضی انجام می‌دهد، گاهی غیرقابل مقایسه با یک وکیل است اما درآمد او بسیار کمتر از آن وکیل است.
او با اشاره به ساده‌زیستی مراجع و شهدا گفت: حیات واقعی از آن این افراد است و ما باید به کار خودمان به عنوان کاری خداپسندانه و خدمت به خلق که نوعی عبادت است، بنگریم. نباید غفلت به سراغ ما بیاید و کارمان را با دیگران مقایسه کنیم و نباید با این نگاه به کارمان بنگریم.
او گفت: در روایتی که از اهل بیت رسیده است، مسئله خدمت به مردم، بسیار ارزشمند است و خداوند برای آن ثواب و حسنه در نظر می‌گیرد.
آیت‌الله آملی لاریجانی همچنین با اشاره به برخی از روایات مذهبی، گفت: در یکی از این روایات آمده که خداوند بندگانی دارد که برای امور مردم تلاش می‌کنند و این افراد در روز قیامت آمن هستند و هر کس که سروری را به قلب یک مومن برساند، خداوند او را دوست خواهد داشت.
او اضافه کرد: اگر قضات در راستای حل مشکل مردم اقدام کنند و مشکل یک محروم را حل کنند، چه مقدار سرور و فرح به دل آن مومن وارد کرده‌اند؟
رئیس قوه قضاییه اضافه کرد: هنگام صبح که از خانه بیرون می‌آییم، خدای خود را شکر کنیم و بگوییم هر گامی که برمی‌داریم برای حل مشکل بندگان خداوند باشد.
او همچنین با اشاره به روایت دیگری از امام صادق (ع) گفت: این روایت از قول خداوند نقل می‌کند که خداوند فرموده است که باب رزق خلق بر من است و کسی از همه بیشتر به من نزدیک‌تر است که به این خلق بیشتر کمک کنند و در رفع حوائج این خلق بیشتر تلاش کند.
آیت‌الله لاریجانی همچنین با اشاره به روایت دیگری گفت: در این روایت آمده است که هر کس به رضایت من عمل کند، سه ویژگی برای او قرار می‌دهم. اول شکری به او عطا می‌کنم که در آن جهلی نیست و یادی از خود در دل او قرار می‌دهم که هیچ نسیانی در آن نیست و دوست‌داشتنی در دل او قرار می‌دهم که با هیچ چیز قابل مقایسه نیست و در آن هنگام، چشمم را به جلالم باز می‌کنم و در تاریکی شب‌ها با او مناجات می‌کنم و با این بنده خود در طول شب، صحبت می‌کنم.
رئیس قوه قضاییه یادآور شد: نکته دیگر، مسئله سلامت دستگاه قضایی و ابعاد نظارتی است که این مسئله مهمی است و خود مدیران دستگاه قضایی و قضات نسبت به آن حساسیت دارند ولی متاسفانه گاهی اوقات هیچ تخلفی هم صورت نمی‌گیرد و به این دلیل که مثلاً وکیل نتوانسته به خوبی از موکلش دفاع کند، می‌گویند که قاضی رشوه گرفته است.
آملی لاریجانی گفت: گاهی اوقات می‌گویند رشوه همه جا را گرفته و من می‌پرسم می‌شود بگویید که چند نفر از این رشوه‌بگیران را دیده‌اید و آنها حرفی ندارند.
رئیس قوه قضاییه یادآور شد: مهم این است که بفهمیم در چارچوبی محدود عمل می‌کنیم و نیز بدانیم که عزم مسئولان دستگاه قضایی برای برخورد با تخلف‌ها جزم است و مطمئن هستیم که اگر این شیوه ادامه یابد، روز به روز وضعیت دستگاه قضایی بهتر خواهد شد.
آیت‌الله آملی لاریجانی یادآور شد: ما در کشور چندین نظام نظارتی داریم. یکی از دوستان گفته است که اگر می‌خواهید وضع سلامت دستگاه قضایی را بفهمید به صورت غیرعلنی افرادی را بفرستید و باید بگوییم که ما دو سال است که این شیوه را در دستور کار قرار داده‌ایم و به صورت جدی روی کار قضات نظارت می‌کنیم و اگر احیاناً کسی مرتکب تخلفی شود، به هیچ عنوان او را در دستگاه قضایی نمی‌پذیریم.
آملی لاریجانی تصریح کرد: اگر ما پای اخلاق را به دستگاه قضایی بکشیم و اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنیم، بسیاری از مشکلات ما مرتفع می‌شود. می‌گویند فلان قاضی با مراجعان بدرفتاری می‌کنند که این رفتار درستی نیست. نباید کسی که برای احقاق حق به سوی ما آمده را برانیم. البته این مسئله عمومیت ندارد اما حتی میزان کم این اتفاق نیز مقبول نیست.
رئیس قوه قضاییه خاطرنشان کرد: کرامت مراجع‌کننده و مردم یک اصل است و اگر ما امروز در این مقام حضور داریم به‌خاطر رای و خواست این مردم است.
آملی لاریجانی گفت: از قول من نقل می‌شود که نگاه منفی به وکلا دارم که این حرف درستی نیست و وکیل خوب متدین به راه که قانون را مدنظر دارد در رای قاضی و خدمت به مردم و نظام موثر است و این نقل نادرست است و برخی وکلا نیز شکایت دارند که قضات با ما برخورد نامناسب دارند. بعضی نقل‌ها درست نیست اما بعضی درست است و باید به وکیل حرمت و بها بدهیم.
وی تاکید کرد: وکیل یک طرف دعوا است و اگر بر اساس قانون عمل می‌کند بایدشان وکلا حفظ شود و از آن طرف گزارش‌های متعددی از رفتار خلافشان وکلا داخل و خارج دادگاه‌ها به ما رسیده است که در آلوده کردن دستگاه‌های قضایی و حتی سخن ناحقی که به قوه قضاییه می‌گویند و برای گرفتن مبلغ گزاف این را می‌گویند. اما خود وکلا هم باید اینشان را حفظ کنند.
آملی لاریجانی افزود: مطلب بعدی این است که برخی لوایح مثل آئین دادرسی کیفری و رعایت حقوق متهم و... است که از اول تیرماه سال گذشته بار سنگینی به دوش دستگاه قضایی گذاشت که البته در بعضی قسمت‌ها ما کمبود قاضی داریم. قانون پیشگیری از جرم و جرم سیاسی را داریم که بالاخره در مجمع تشخیص مصوب و ابلاغ شد و فعلا اجرایی شده است و فعلا با قوه قضائیه است و امیدواریم بتوانیم با سرعت این را اجرایی کنیم.
وی یادآور شد: طرح جرم سیاسی لایحه نبود و طرح بود امیدواریم بتوانیم با توجه به اصلاحات آن را اجرایی کنیم. مجلس و مرکز پژوهش‌های مجلس که ساز و کار مختلفی برای بررسی لوایح دارد دست در دست هم بدهند تا قوانین با دقت بالا نوشته شوند و بعد از اجرا هم ما باید اصلاحات خود را بدهیم و امیدواریم مجلس در فرصت مناسب بتوانند اصلاحات مناسب را ارائه کند.
آملی لاریجانی تاکید کرد: در بحث حقوق بشر ما مورد هجمه‌های بسیاری هستیم. یک مساله با غربی‌های داریم یکی بحث‌های مبنایی است. ما معتقدیم در باب مبانی حقوق بشر بدون مراجعه به مبانی اصلی نمی‌شود تصمیم گرفت. کسانی که مبدا قوانین‌شان قرارداد‌های اجتماعی است با ما که مبنای دینی داریم، متفاوت هستند.
وی گفت: اگر ما پذیرفته‌ایم حق متعال همان طور که در عالم تکوین حاکم مطلق است و همه حقوق از او است، پس ما نمی‌توانیم از لحاظ مبانی با آنهایی که حقوقشان را بر مبنای قرارداد اجتماعی تنطیم کرده و به همه تحمیل می‌کنند، یکی باشیم.
رئیس قوه قضاییه عنوان کرد: حق آزادی همسر داری را به همجنس هم تعمیم می‌دهند ما با مبانی دینی زیر بار نمی‌رویم. ما در اینجا بحث‌های فلسفی دقیق داریم که مبدا حق چیست و بحث‌های دقیقی وجود دارد که ما مبانی آنها را قبول نداریم.
وی یادآور شد: بحث بعدی تعمیم آنهاست. حتی اگر حق آنها حق باشد تعمیم حقوق بشر غربی به ما درست نیست. چطور این‌ها می‌خواهند این را تحمیل کنند. این‌ها حقوق عام‌الشمولی را تصویب کرده‌اند و تعمیم می‌دهند.
آملی لاریجانی سومین مساله را اجرای حقوق در دنیای امروز دانست و گفت: حقوق بشر ابزاری در دست قدرت‌های بزرگ و مجامع بین‌المللی برای فشار به کشورهایی است که نمی‌پسندند نسل ایرانی سر فرود نمی‌آورد. لذا این بحث‌ها را مطرح می‌کنند. در آمریکا و فلسطین و عربستان حقوق بشر چطور است. چند انتخابات در عربستان رخ داده است؟ بمباران مردم یمن چگونه است؟
وی تاکید کرد: دروغی از این بزرگ‌تر در دنیای ما نیست که می‌گویند از جملات کوبنده عربستان علیه مردم یمن حمایت می‌کنند در حالی که همه حملات آنها برای از بین بردن زیر ساخت‌ها و از بین بردن منابع فرهنگی و میراث فرهنگی است و همه این کشتارهای بی‌رویه مردم عادی، جنایت جنگی است. آن وقت با یک گزارش بسیار سبک که سازمان ملل داشت که یک گوشه آن پر عربستان را گرفته بود با زور عربستان بیرون رفت.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: آن وقت جمهوری اسلامی که هر سال انتخابات دارد به ضدیت با حقوق بشر محکوم است. می‌گویند شما حقوق زنان را نقض می‌کنید. در حالی که در ایران پا به پای مردان در مدیریت و کار با مردان هستند اسمش است که در آمریکا زن آزاد است. اگر شما از زن استفاده ابزاری می‌کنید این آزادی است؟ در پس پرده جز بردگی زنان نیست.
وی گفت: این مجلات کذایی و استفاده ابزاری از زنان که فساد را افزایش می‌دهد این در مغرب زمین بردگی زن نیست ؟ اسم این را حقوق بشر گذاشته‌اید. با سیطره خبری و رسانه‌ای غرب این را می‌گویند. در نظام ما ماموری از فردی بازجویی بدی کرد و از دنیا هم رفت و ما برخورد کردیم. اما این شد پروژه ضدحقوق بشری در جمهوری اسلامی. در آمریکا جلوی رسانه‌ها مردم را می‌خوابانند و گردن آنها را می‌شکنند کسی دم در نمی‌دهد و این حقوق بشر است. چند قتل از سیاه پوستان رخ می‌دهد. بنا به گزارش‌ها هر روز یک سیاه پوست می‌میرد این چه حقوق بشری است.
آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی در بحث برخورد با مواد مخدر و اعدام‌ها ایثار می‌کند. چرا که نیروی انتظامی و امنیتی و قضات ایثار می‌کنند که این مواد مخدر در دنیا پخش نشود و ما متهم هستیم. البته قوه قضائیه و نظام گوشش به این حرف‌ها بدهکار نیست و ما حقوق بشر را به خاطر منابع الهی با جان و دل پذیرفته‌ایم و به تبعیت از ازرش‌های الهی پیشتاز حقوق بشر هستیم. پیامبر اسلام زمانی که بردگی رواج داشت می‌گفت عرب و عجم با هم فرقی ندارند و مثل دندانه‌های یک شانه هستند. در آن فضای عجیب برده‌داری، در اسلام به هر بهانه‌ای گفته شده برده را آزاد کنید.
وی با اشاره به اینکه اسلام از راه مسامحه برده‌داری را ریشه کن کرد، گفت: اسیری اگر تعلیم می‌داد ده نفر به ازای او آزاد می‌شدند. ما بر مبنای اسلام قبول داریم جمهوری اسلامی پیشتاز حقوق بشر است. ما یک وظیفه دینی و اخلاقی داریم و آن رعایت حقوق شهروندان است. تضییع حقوق عامه نباید صورت گیرد و این وظیفه اصلی ماست.
رئیس دستگاه قضا خاطرنشان کرد: توصیه اخلاقی به خودم و همه دوستان دارم و این است که ما در ماه مبارک رمضان و این ایام باقی‌مانده از شب لیله القدر استفاده کنیم و نگذاریم این ایام به غفلت بگذرد. نگاه قرآنی نگاه توحیدی است. ما در این ماه به تلاوت بیشتر قرآن دعوت شده‌ایم. همه جا الله حاکم است برادران و خواهران گرامی باور کنید حق متعال اصل این عالم است. همه چیز اوست. این خدای واحد قهار است که با همه موجودات است. باید با تمام وجود باور کنیم مسیر طولانی و بی‌‌نهایت داریم. آن وقت دنیا در چشمان ما مو می‌شود و با خدا انس می‌گیریم.