جانشین داوداوغلو حسن نیت او درباره ایران را نخواهد داشت
یک کارشناس مسائل ترکیه گفت: ارادت و تواضعی که در داوداوغلو نسبت به ایران وجود داشت، احتمالا در نخست‌وزیر بعدی به این اندازه نخواهد بود.
محمدعلی دستمالی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به کنارهگیری احمد داوداوغلو از نخست‌وزیری ترکیه بر روابط تهران و آنکارا گفت: از اواخر دولت قبل و از روزی که بحران سوریه ظهور و بروز خود را نشان داد، روابط ایران و ترکیه به دلیل اختلاف‌نظر جدی در خصوص این بحران تا حدی کاهش یافت.
او با بیان اینکه مناسبات ایران و ترکیه در سال‌های گذشته لطمه‌های جدی خورده است، اظهار داشت: متاسفانه تهران و آنکارا در سال‌های گذشته نتوانستند چارچوبی برای روابط خود تعریف کنند که در آن، بحران سوریه در روابط دوجانبه دردسرساز نشود.
این کارشناس مسائل ترکیه دوران نخست‌وزیری احمد داوداوغلو در ترکیه را دوران تازه‌ای در روابط تهران و آنکارا دانست و تصریح کرد: در دوران نخست داوداوغلو، تلاش‌های خوبی از سوی او و دولت ترکیه برای توسعه روابط با ایران انجام شد. این دوران مصادف با روی کار آمدن دولت آقای روحانی بود و خوشبختانه پاسخ مناسبی هم از سوی دولت یازدهم در برابر این تلاش‌ها داده شد که نمونه آنها را می‌توان سفر نخست‌وزیر ترکیه در اسفندماه گذشته به ایران و سفر آقای روحانی به ترکیه اشاره کرد.
دستمالی با بیان اینکه نخست‌وزیر ترکیه به ایران نگاهی تاریخی و آکادمیک داشت و از اهمیت و قدرت تاثیرگذاری ایران در مناسبات منطقه‌ای آگاه بود، خاطرنشان کرد: کنارهگیری داوداوغلو از دبیرکلی حزب عدالت و توسعه می‌تواند در روابط میان دو کشور تاثیرگذار باشد. آقای داوداوغلو معمار سیاست خارجی جدید ترکیه بود و به هر حال سیاست خارجی این کشور تحت تاثیر تفکرهای او خواهد بود. اما ارادت و تواضعی که در داوداوغلو نسبت به ایران وجود داشت، احتمالا در نخست‌وزیر بعدی به این اندازه نخواهد بود.
او ادامه داد: منش اردوغان و داوداوغلو با یکدیگر تفاوت‌های بسیاری دارد. اردوغان فردی به شدت عملگراست و ممکن است انعطاف و حسن نیت داوداوغلو در دولت جدید این کشور وجود نداشته باشد، به همین خاطر برای توسعه روابط نیازمند تلاش‌های بیشتری هستیم. دیدیم آقای روحانی با وجود ماجراهای تلخ بیانیه کنفرانس همکاری‌های اسلامی، از استانبول به آنکارا رفت و اوج حسن نیت خود را نشان داد و حالا توپ در زمین اردوغان است.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال کنارهگیری نخست وزیر ترکیه چه تاثیری می‌تواند در خصوص سیاست‌های این کشور در رابطه با سوریه داشته باشد؟ ابراز داشت: به روشنی و صراحت می‌توان گفت که در دوران پسا داوداوغلو، تغییری در سیاست‌های ترکیه درباره سوریه ایجاد نمی‌شود.
دستمالی با بیان اینکه اصرار به رفتن بشار اسد یک اصل مبنایی در سیاست خارجی ترکیه است، ابراز داشت: شخص داوداوغلو درباره ضرورت کنار نهادن بشار اسد از قدرت، تاکید بسیاری داشت و بیشترین تلاش برای تقویت و سازماندهی مخالفان بشار اسد در استانبول و گازی‌عنتاب، توسط او صورت می‌‌گرفت. داوداوغلو به شدت طرفدار این مسئله بوده و هست که ترکیه باید بر روی مولضع خود درباره سوریه ایستادگی کند.
او افزود: جانشین داوداوغلو هر که باشد سیاست کنونی ترکیه درباره سوریه ادامه می‌یابد و دیپلماسی ترک‌ها و حمایت‌هایشان از مخالفان اعم از ترکمن‌ها تا لیبرال‌ها و اخوانی‌ها و بخشی از کردها، تداوم می‌یابد.
این کارشناس مسائل ترکیه در پاسخ به این سوال که توافق‌های جهانی درباره سوریه می‌تواند محور نزدیکی ایران و ترکیه در این‌باره باشد؟ بیان کرد: تلاش برای حل بحران سوریه در پشت میز مذاکره حل نمی‌شود. تجربه نشان می‌دهد مذاکرات در صحنه میدانی اثری نگذاشته است، بلکه هر گروهی که در صحنه میدان قدرت تاثیرگذاری داشته، ابتکار عمل را هم در دست داشته است.
دستمالی یکی از مهمترین اختلاف‌ها در رابطه با بحران سوریه میان ایران و ترکیه را در رابطه با جریان معارضه دانست و عنوان کرد: در حالی که ایران برخی از گروه‌های مخالف بشار اسد را تروریست می‌داند، ترکیه و کشورهای غربی اصرار دارند که آن گروه‌ها به عنوان جریان‌های معارضه شناخته شوند. نمونه این مسئله را می‌توان در رابطه با علوش دید که در هیات معارضان سوری حضور دارد و همین موجب می‌شود مسئولان ایرانی بگویند در هیات معارضه افراد تروریست نقش‌آفرین هستند.
او اضافه کرد: تهران و آنکارا باید تلاش کنند اختلاف‌هایشان را در رابطه با در خصوص مسائل اینچنینی حل و فصل کنند و اگر نمی‌توانند به اشتراک نظر برسند، حداقل دیدگاه‌هایشان را به یکدیگر نزدیک کنند. تا وقتی اختلاف های اینچنینی حل نشود، نمی‌توان امیدوار بود که در روابط تهران و آنکارا شاهد خیزهای جدی و حرکت رو به جلو باشیم.