برجام معیار سنجش اعتماد به آمریکا است

به گزارش ایلنا، سید حسین موسویان دیپلمات پیشین کشورمان در یادداشتی در روزنامه هافینگتن پست با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 نوشت: اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بر یک بده – بستان بنا شده است. در ازاء موافقت ایران با نظارت و کنترل بیشتر و محدودیت برنامه هسته‌ای اش به منظور اعتماد سازی در یک دوره چند ساله، گروه 1+5 به حق ایران مبنی بر غنی سازی اورانیوم احترام خواهد گذاشت و تمام تحریم‌های وضع شده علیه این کشور را لغو خواهد کرد. اما اکنون آینده این توافق در خطر است – آن هم نه از طرف ایران پیامدهای شکست برجام تنها محدود به اندازه و محدوده برنامه هسته‌ای ایران نخواهد بود. از منظر ایران ، برجام یک معیار سنجش برای این بود که آیا می‌تواند به غرب برای همکاری در دیگر مسائل اعتماد کند، یا نه. اگر آمریکا به طور کامل به تعهداتش طبق این توافق عمل کند سپس دیدگاه مقامات ایران به مذاکرات بیشتر تاثیری مثبت خواهد گرفت. هر چند اگر آمریکا با نیتی مریض با توافق برخورد کند و کار را برای این که ایران از اجرای برجام نفع ببرد، سخت کند، باور مقامات ایران از این که آمریکا دورو و ریاکار است و نمی‌تواند مورد اعتماد باشد، دوباره تایید خواهد شد. همچنین، چند سال دیپلماسی نابود می‌شود و این تفکر که روابط نتیجه‌ای در بر نخوهد داشت بار دیگر میان دو کشور قوت خواهد گرفت که پیامدهایی ناگوار هم برای منطقه خواهد داشت.

هم‌زمان با روز اجرای برجام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرد که ایران به تمام تعهداتش در آن توافق عمل کرده است. هر چند اکنون که توافق اجرایی شده است هنوز ایران بهر‌ه‌ای از منافع لغو تحریم‌های بین‌المللی کسب نکرده است. درواقع ترس از تحریم‌های غیر هسته‌ای باقی‌مانده و دورنمای تحریم‌های بیشتر مانع از این می‌شود که شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی از تجارت یا سرمایه گذاری در ایران پرهیز داشته باشند. بانکهای اروپایی بزرگ در سالهای اخیر به اتهام نقض تحریم‌های ایران میلیون‌ها دلار جریمه شده‌اند.

در نتیجه ایران نتوانسته است سرمایه گذاری خارجی مورد انتظار را جذب کند یا از همکاری بانکهای بین‌المللی برای تسهیل قراردادهای تجاری با این کشور پس از اجرای برجام بهره مند شود.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه اخیرش با نشریه نیویورکر گفت: مهمترین مشکل این است که آمریکا پس از هشت سال فراری دادن همه از طریق وضع این تحریم‌های سخت و اعمال جریمه‌های سنگین برای کسانی که خواهان تجارت با ایران بودند، عقب نشسته است در حالیکه باید کار بیشتری انجام دهد. آمریکا باید با ارسال پیامی اطمینان دهد که تجارت با ایران هزینه‌ای برای‌شان نخواهد داشت.

تحریم‌های آمریکا همچنین مانع از این شده است که ایران به راحتی به بازار نفت بازگردد چرا که ایران با انجام قراردادهای خود به بانکهای خارجی نیاز دارد. اغلب این بانک‌ها با دلار کار می‌کنند و به دلیل ترس از تحریم‌های آمریکا چندان تمایلی به این کار ندارند. به گفته جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز ایران تنها توانسته است به سه میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده‌اش پس از اجرای توافق هسته‌ای دست یابد.

از طرفی دیگر دیوان عالی آمریکا، نمک روی زخم پاشیده و طی حکمی اعلام کرد واشنگتن باید از محل دارایی‌های بلوکه شده ایران به خانواده‌های قربانیان یک حادثه تروریستی در بیروت در سال 1983 غرامت پرداخت کند. حسن روحانی رئیس جمهوری عملگرا و میانه رو ایران، این اقدام را ادامه خصومت‌های آمریکا علیه ایران دانست.

آمریکا علاوه بر این در ماه ژانویه با تغییر قانون لغو روادید موجب شد تا اروپایی‌هایی که در پنج سال گذشته به ایران سفر کرده‌اند، برای ورود به آمریکا ملزم به دریافت ویزا شوند که مانعی دیگر بر سر راه تجارت اروپایی‌ها با ایران محسوب می‌شود، تمام این اقدامات نه تنها موجب نا امیدی در ایران، بلکه در اروپا شده است.

موسویان که پیش از این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران نیز بوده است در ادامه نوشت: این که دولت بارک اوباما رئیس جمهور آمریکا اعلام می‌کند مانع از تجارت قانونی با ایران نخواهد شد و مایل به مشخص کردن داد و ستدهایی است که موسسات مالی خارجی می‌توانند با ایران انجام دهند، امید بخش است. برجام یک دستاورد بزرگ میان ایران، آمریکا و دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان بود و برای این که گامی رو به جلو در جهت بهبود روابط سازنده میان تهران و غرب برداشته شود، تمام طرف‌ها باید به طور کامل به تعهدات‌شان پایبند باشند.

اگر برجام نابود شود، نه تنها دیگر شانسی برای توافق میان تهران و واشنگتن بر سر دیگر مسائل نخواهد بود بلکه ایران اعتمادش را به شورای امنیت از دست خواهد داد. متاسفانه در آمریکا نیروهای قدرتمندی وجود دارد که خواهان تقویت دشمنی میان تهران و واشنگتن هستند و می‌خواهند ایران و آمریکا را به مسیر جنگ بازگردانند. این گروه‌ها تمام آن چه در توان دارند را برای نابود کردن این توافق دیپلماتیک تاریخی به کار خواهند گرفت و با نفوذ خوبی که در کنگره دارند برای تحریم‌های بیشتر ایران تلاش خواهند کرد. متاسفانه این تلاش‌ها بیشتر به دستور اسراییل و دولت سعودی و برای جلوگیری از اهداف سیاسی خارجی اوباما به جای ارتقاء امنیت و صلح جهانی انجام می‌شود.