باید چالش‌های آموزش عالی را حل و فصل کنیم
رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان تاکید کرد: دانشگاه در کنار رشد کمی در حوزه کیفی هم رشد خوبی داشته است و در حوزه‌هایی که ما به خارج وابستگی داشتیم اکنون مدعی هستیم. با این حال چالش‌هایی در حوزه آموزش عالی وجود دارد که باید آنها را بررسی و حل کنیم.ا
به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدرضا عارف صبح امروز در کنگره ملی آموزش عالی که در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، گفت: باید خانواده آموزش عالی چالش‌های داخلی خود را بررسی کرده و به دنبال حل آنها باشند. در این راستا، سایر بخش‌های کشور هم باید کمک کنند تا دانشگاه جایگاه اصلی خود را بدست آورد.
وی با بیان اینکه باید بتوانیم به اتکای قانون وزارت علوم، حمایت از جایگاه شورای عطف و اولویت دادن به فناوری مشکلات اقتصادی کشور را حل کنیم، اظهارداشت: در این زمینه باید به دانشگاه میدان داده شود و سایر بخش‌ها هم دانشگاه علم و تولید داخلی را باور کنند.
معاون اول دولت اصلاحا با یادآوری به اقدامات صورت گرفته در سه دهه گذشته در حوزه آموزش عالی اظهار داشت: دانشگاه در کنار رشد کمی در حوزه کیفی هم رشد خوبی داشته است و در حوزه‌هایی که ما به خارج وابستگی داشتیم اکنون مدعی هستیم. با این حال چالش‌هایی در حوزه آموزش عالی وجود دارد که باید آنها را بررسی و حل کنیم.
وی در تشریح وظایف دانشگاه خاطرنشان کرد: نقش‌آفرینی به عنوان اتاق فکر، مشارکت در اجرای اسناد بالادستی، ارائه راهبردهای کلان، آینده‌نگری، مشارکت درتدوین برنامه‌های پنج ساله، پاسداری از ارزش‌های انقلاب اسلامی، نقد و بررسی تحلیل بخش‌های مختلف و ارائه راهکار پاسخگویی به نیازهای تخصصی کشور، تحقق شعارهای خود اتکایی و مسئولیت تربیت نیروی انسانی و تولید علم از مهمترین وظایف دانشگاه‌هاست.
معاون اول دولت اصلاحات در ادامه با بیان اینکه امروز خوشبختانه ما از نفت عبور کرده‌ایم و قرار نیست دیگر نفت مبنای توسعه ما باشد، ابراز داشت: امروز نیروی انسانی مبنا قرار خواهد گرفت. ما قرار است به رشد 8 درصدی برسیم برای رسیدن به این عدد باید سهم اقتصاد دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی به 50 درصد برسد و برای دستیابی به این اهداف هیچ راهی جز انجام وظیفه تخصصی توسط دانشگاهیان نیست.
عارف با تاکید بر لزوم نظام‌مند کردن پژوهش و آموزش به عنوان مهمترین راهبرد غایران یادآور شد: جهت‌گیری ما در همه سیاست‌های کلی خوداتکایی و تولید داخلی است. ما در بخش دفاعی به تولید داخلی توجه کرده‌ایم و دستاوردهای خوبی هم به دست آوردیم به گونه‌ای که در حوزه دفاعی مدعی هستیم که نیازهای داخلی خود را رفع کرده و در چارچوب قوانین می‌توانیم به کشورهای دوست هم کمک کنیم.
وی با بیان اینکه نگاه خیلی از بخش‌ها به خارج از کشور است که این افتخار نیست بلکه ذلت است، عنوان کرد: ما نمی‌گوییم با دنیا قطع رابطه کنید اما واردات افتخار نیست. ما باید با دنیا تعامل و همکاری داشته باشیم اما به فکر تولید داخلی باشیم. به طور مثال ما همزمان با کره جنوبی خودرو ساختیم ولی الان ما کجاییم و کره کجاست. باید این روند بررسی شود که چرا این اتفاق افتاد؟
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به چالش‌های حوزه آموزش عالی بیان کرد: جایگاه وزارت علوم، در آموزش عالی عدم توانایی در اداره هیات امنایی دانشگاه‌ها، موازی کاری و رشد بی‌رویه کمی دانشگاه‌ها از مهمترین چالش‌های این حوزه است.
عارف در با بیان اینکه قانون بسیار خوبی در وزارت علوم وجود دارد، گفت: چرا وزارت علوم نتوانسته جایگاه خود را به دست آورد؟ شورای برنامه‌ریزی به چه میزان فعال بوده و چند برنامه آموزشی ارائه کرده است؟ شورای گسترش چرا مسئولیت نمی‌پذیرد؟ نباید آموزش‌عالی تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار بگیرد. هر کسی قول ایجاد موسسات آموزشی را بدهد. چرا شورای گسترش بر گسترش بی رویه موسسات آموزش عالی نظارت نمی‌کند. من مخالفت تحصیل نیستم اما باید در کنار تحصیل به بازار کار هم توجه کرد. رشد کمی تا کجا باید پیش برود؟
وی افزود: در کنار رشد کمی باید به رشد کیفی مثل نسبت استاد به دانشجو هم توجه شود. برخی دانشگاه‌های بزرگ ۱۵ سال است که نتوانستند تجهیزات جدید تهیه کنند. تشکیلات موازی هم یکی دیگر ازمشکلات آموزش عالی است. هم‌افزایی خوب است اما موازی کاری مشکل ایجاد کرده است.
رئیس بنیاد امید ایرانیان با تاکید بر اینکه باید دانشگاه‌ها به صورت هیات امنایی اداره شود، اظهار داشت: قانون اداره هیات امنایی دانشگاه‌ها به خوبی اجرا نشد. گاهی یک عضو هیات امنا حتی در یک جلسه این هیات هم شرکت نمی‌کند ما باید به سمتی برویم که واقعا دانشگاه‌ها هیات امنایی اداره شود. ما مخالف شایسته‌سالاری نیستیم اما باید به سمت دانشگاه‌سالاری حرکت کنیم. واقعیت این است که قانون اداره هیات امنایی دانشگاه‌ها به خوبی اجرا نشد. ما به قانون دائمی در این زمینه نیاز داریم و اعضای هیات امنا هم باید مسئولیت‌پذیر باشند.
عارف اضافه کرد: فقدان نظارت و ارزیابی دقیق بر دانشگاه‌ها، پایین بودن سطح تعامل دانشگاه‌ها با بخش‌های مختلف کشور، بی‌توجهی به اقتصاد آموزش عالی، فقدان پیوستگی نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی، کم‌توجهی به دیپلماسی و همکاری علمی و وجود نگاه امنیتی در این حوزه، موفق نشدن در جذب دانشجوی خارجی از جمله سایر چالش‌های دانشگاه است.
وی یادآور شد: توسعه روابط علمی با دانشگاه‌های جهان می‌تواند در توسعه روابط سیاسی و اجتماعی کشورها موثر باشد.
عارف با بیان اینکه تولید علم فقط تولید مقاله نیست و ما باید به سایر شاخص‌ها هم توجه کنیم، تصریح کرد: به طور مثال طبق آمار ۲۰۱۴ رتبه ایران در میان ۱۸۹ کشور در شاخص آمار کسب و کار ۱۳۰ و در شاخص رقابت‌پذیری صنعتی ۶۷ و در رتبه شاخص نوآوری ۱۲۰ بوده است و در شاخص ظرفیت علوم و فناوری ایران در میان ۷۶ کشور رتبه ۵۱ را به دست آورده است.