هیچ تنش جدی میان ایران و روسیه وجود ندارد

به گزارش ایلنا، مهدی سنایی در این همایش در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی سن‌پترزبورگ گفت: اطمینان دارم همایش امروز می‌تواند نقش خود را در توسعه روابط ایران و روسیه ایفا کند.

وی افزود: این همایش با ابتکار مشترک دانشگاه علوم اجتماعی و انسانی سن‌پترزبورگ و دانشگاه علامه طباطبایی برگزار می‌شود و نمونه‌ای از همکاری‌های مشترک دانشگاه‌های دو کشور است که طی سال‌های اخیر همچون دیگر زمینه‌های همکاری در حال گسترش است.

سفیر کشورمان گفت: علاقه به کشورها و ملت‌های دیگر، صرفاً به واسطه تعداد جمعیت، جایگاه در روابط بین‌الملل و حتی همجواری جغرافیایی تعیین نمی‌شود، بلکه جنبه محتوایی روابط و تصویری که دو طرف از یکدیگر دارند، در این روابط بسیار مهم است. برای داشتن روابط خوب، مهم است که تصویری مثبت و واقعی از همدیگر داشته باشیم. لازم است این نگاه‌ها با سیمای واقعی کشور، حکومت و مردم مقابل تطبیق داده شود.

وی افزود: بسیاری از کسانی که به ایران سفر می‌کنند، با تصویر متمایز از آن چه رسانه‌ها در اختیار آنها قرار می‌دهند، مواجه می‌شوند. این نشان از قدرت رسانه‌ها در ترسیم تصاویر و ذهنیت‌های متفاوت است.

سنایی ادامه داد: در مورد ماهیت روابط دوجانبه ایران و روسیه نیز گه گاه برداشت های دور از واقعیت شکل می گیرد. فکر می کنم برای ساختن یک تصویر درست از ماهیت این روابط، باید واقعیات را درنظر داشته باشیم. اگرچه ایران و روسیه دارای تاریخ، فرهنگ و مذهب متفاوت هستند، اما میان آن ها اختلافات اصولی کمتر یافت می شود و به رغم آن که در طول تاریخ، چند نبرد میان ایران و روسیه صورت گرفته است، با این حال هم اکنون ایران و روسیه فاقد هرگونه اختلافات ارضی و مرزی هستند.

وی افزود: هیچ تنش جدی میان ایران و روسیه وجود ندارد. هر دو کشور در قبال بسیاری از مسائل بین المللی، مواضع یکسان و همسویی دارند و عموما مواضع رسمی آن ها به یکدیگر شباهت زیادی دارد. هر دو کشور بر برقراری مکانیسم امنیت منطقه‌ای، بدون حضور بازیگران فرامنطقه ای تاکید می ورزند و این موضع می تواند فصل مشترک همکاری‌های منطقه‌ای آنها باشد.

سنایی افزود: ایران و روسیه در منطقه خاورمیانه در موارد متعددی، مواضع راهبردی همسو دارند. به رغم آن که هر دو کشور ایران روسیه دارای منابع غنی نفت و گاز هستند و در نگاه اول، رقیب یک دیگر محسوب شوند، ‌با این حال در کنار هم قرار گرفتن آن ها و اتخاذ موضع واحد در حوزه انرژی می‌تواند تأثیر زیادی بر بازارهای جهانی بگذارد.

وی خاطرنشان کرد: ویژگی‌های فوق نمونه هایی از گستره‌ وسیع مناسبات و روابط ایران و روسیه هستند و همراه با ظرفیت‌های موجود، می‌تواند روابط دو کشور را در حوزه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی تا سطح راهبردی ارتقا دهد. اما به جز عوامل مورد اشاره، متغیرهای مهم دیگری نیز در این مسیر باید نقش مثبت خود را ایفا کنند.

وی افزود: مسأله «اعتماد متقابل»، یک موضوع تأثیرگذار در روابط دو جانبه است. طی سال‌های گذشته، با توجه به تجارب کسب شده، بی اعتمادی به طور نسبی کاهش یافته و روسیه به ایران به عنوان کشوری که می تواند یک شریک مناسب در عرصه‌های مختلف در منطقه باشد، می‌نگرد و ایران نیز به روسیه نوین با اعتماد بیشتری نگاه می‌کند و روابط هر دو کشور به یک ضرورت تبدیل شده است.

وی افزود: «تجربه حسن همجواری هم چنین اقتضا می‌کند تأثیر «عامل کشورهای سوم» بر روابط دوجانبه به حداقل ممکن برسد. البته تأثیر این عامل در مقطع فعلی کاهش یافته و روسیه نگاه مستقل‌تری به رابطه با ایران یافته است. این نکته مثبتی است و امیدواریم این روند تداوم داشته باشد و هر چه زمان می‌گذرد روابط ایران و روسیه بیشتر تحت تأثیر ضرورت رابطه و نیاز متقابل دو کشور قرار گیرد و و از عوامل جانبی کمتر تأثیر پذیرد.»

وی افزود: یکی دیگر از مشکلات، دولتی بودن این روابط است. اراده رهبران دو کشور برای توسعه این روابط قابل تحسین است ولی محدود شدن به سطح دولتی در روابط یک نقصان است. باید همکاری‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی دو کشور گسترش یابد و این روابط از سطح دولتی به عرصه مردمی توسعه یابد.

سنایی گفت: تقویت «پیوندهای فرهنگی و انسانی» در این روابط حایز اهمیت است. در حال حاضر زبان روسی در 10 دانشگاه ایران تدریس می‌شود و در روسیه زبان فارسی در هجده دانشگاه تدریس می شود. با تلاش مترجمان، شاهکارهای نویسندگان روس به زبان فارسی ترجمه شده است. آثار نویسندگان روس از جمله لئو تولستوی، داستایفسکی، چخوف و پوشکین، در دسترس خوانندگان فارسی زبان قرار دارند. آثار متعددی از شعرای بزرگ کلاسیک فارسی مانند فردوسی، رودکی، خیام، سعدی و حافظ هم به زبان روسی ترجمه شده ولی این گستره تدریس و ترجمه هنوز هم برای شناخت دو کشور محدود است.

وی خاطرنشان کرد: آمار دانشجویان ایرانی در روسیه و دانشجویان روسی در ایران هنوز بسیار محدود است. در حال حاضر حدود 500 نفر ایرانی در روسیه مشغول کسب دانش هستند. در دانشگاه‌های ایرانی نیز اگر چه حدود 12 هزار دانشجوی خارجی تحصیل می‌کنند اما شمار روس‌ها میان آنها بسیار نیست.

سفیر کشورمان تصریح کرد: در عرصه ارتباطات فرهنگی دو کشور، کارهای مختلفی درحال انجام است. رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه در طول سال، اقدامات متعددی را به انجام می‌رسانند و امیدواریم به زودی شاهد افتتاح رایزنی فرهنگی سفارت فدراسیون روسیه در تهران باشیم.

در سال گذشته، شاهد دو رویداد ارزشمند و همکاری های دانشگاهی و فن آوری دو کشور بودیم. کمیته عالی همکاری‌های علمی و فن‌آوری ایران و روسیه تشکیل شد که 10 کارگروه را در زیرمجموعه خود دارد. رویداد مهم دیگر، برگزاری همایش دانشگاه های ایران و روسیه با حضور ده دانشگاه برتر ایرانی و 12 دانشگاه برتر روس و تشکیل اتحادیه موسسات آموزش عالی ایران و روسیه بود. همچنین دانشگاه‌های مختلف دو کشور، اسناد متعدد همکاری امضا کرده‌اند. در حال حاضر هم چارچوب های کلی و هم همکاری‌های دوجانبه دانشگاه‌های دو کشور برقرار است. البته امضای این اسناد کافی نیست و واقعیت بخشیدن به آنها حایز اهمیت است.

وی افزود: چنین تأکیدهایی از آن رو است که روابط انسانی، تعامل در بخش اجتماعی، تبادلات علمی و فرهنگی و حسن تفاهم، می‌توانند روابط حکومت‌های دو کشور را پایدار کنند و حسن‌همجواری را تقویت کنند.