بحران سوریه موجب نزدیکی آنکارا و ریاض شده است
یک تحلیل‌گر مسائل ترکیه با بیان اینکه در شرایط کنونی ترکیه ترجیح می‌دهد تا در کنار عربستان قرار گیرد، تاکید کرد: اردوغان فعلا ترجیح داده است تا به دلایل بسیار، به عربستان نزدیک‌تر باشد.
محمدعلی دستمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص موضع‌گیری ترکیه نسیت به تنش جدید روابط ایران و عربستان گفت: تنش جدید تهران و ریاض در محافل سیاسی و رسانه‌ای ترکیه به این شکل تحلیل می‌شود که دو قطب شیعی و سنی درباره روابط دینی با یکدیگر درگیر شدند.
وی با بیان اینکه از نظر سیاسی خوب نبود تهران و ریاض پس از آن همه تنش، بالاترین سطح تنش خود را در رابطه با اعدام آیت‌الله نمر تجربه کنند، اظهار داشت: استدلالم این است که اختلافات میان دو کشور با این مسئله بعد ایدئولوژیک پیدا می‌کند در حالی که سطح تنش میان تهران و ریاض در ماجرای سوریه اهمیت بیشتری دارد و پس از آن عربستان نقشی مخرب در مناسبات منطقه‌ای بازی کرد که در واقع، اقداماتی در حد ریختن بنزین روی آتش بود.
در شرایط کنونی ترکیه ترجیح می‌دهد در کنار عربستان قرار گیرد
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه در شرایط کنونی ترکیه ترجیح می‌دهد در کنار عربستان قرار گیرد، تصریح کرد: اردوغان فعلا ترجیح داده به دلایل بسیار، به عربستان نزدیک‌تر باشد. با این حال، معتقدم نباید این چنین می‌شد و ما باید تدابیری اتخاذ می‌کردیم تا آنکارا در حد فاصل مساوی میان تهران و ریاض قرار می‌گرفت.
دستمالی ادامه داد: اگر حمله به سفارت عربستان در ایران صورت نمی‌گرفت و تهران نیز تدابیر بهتری را در خصوص ترکیه اتخاذ می‌کرد؛ دولت اردوغان می‌توانست و مجبور بود سیاستی، تقریبا بی‌طرفانه نسبت به روابط دوجانبه ایران و عربستان اتخاذ کند.
وی با اشاره به اختلافات ایران و ترکیه در مورد سوریه خاطرنشان کرد: متاسفانه با آنکه در طول سال‌های گذشته تهران و آنکارا در مورد مسائل سوریه در مقاطعی با یکدیگر رایزنی‌هایی داشته‌اند اما نتوانستیم به نتیجه برسیم و دیدگاه‌ها را به یکدیگر نزدیک کنیم و حتی اختلافات در این باره نیز افزایش یافته است.
این تحلیل‌گر مسائل ترکیه افزود: در رسانه‌های ما هجمه علیه ترکیه و شخص آقای اردوغان ایجاد شد که به نظر من طرح آن با چنین حجمی درست نبود و شاهد بودیم شخص آقای اردوغان در ماه‌های گذشته نیز نسبت به این مسئله ابراز گلایه کرد. من شخصا نمی‌دانم برخی از دوستان، با چه منطق و استدلال خاصی، اعلام می‌کنند سفر اردوغان به ریاض، تسریع‌دهنده اعدام شیخ نمر بوده است زیرا چنین چیزی با هیچ عقل و منطقی نمی‌خواند.
بحران سوریه موجب نزدیکی ترکیه و عربستان شده است
دستمالی در پاسخ به این سوال که آیا عربستان تا امروز فشاری به ترکیه برای کاهش روابط خود با ایران وارد کرده است؟ ابراز داشت: من بعید می‌دانم. ترکیه حتی در روابط خارجی خود در برابر آمریکا هم به گونه‌ای عمل کرده که فشارپذیر نیست و قبل از آنکه به او توصیه یا فشاری وارد شود به گونه‌ای عملگرایانه و مصلحت‌اندیشانه جای خود را پیدا کرده و می‌داند که چگونه عمل کند.
وی با بیان اینکه آنچه که باعث نزدیکی ریاض و آنکارا شده مسئله سوریه است، عنوان کرد: اختلافات تهران و آنکارا از سویی باعث شده تا ترکیه و عربستان با یکدیگر در این رابطه نزدیک شوند. از طرفی ترکیه نیازمند حامیان و دوستداران بیشتری در رابطه با مسئله سوریه است و به همین خاطر ترکیه به عربستان نزدیک شده است.
ترکیه درباره پرونده سوریه لجوجانه‌تر و جدی‌تر از عربستان عمل می‌کند
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه ترکیه درباره پرونده سوریه مصرانه‌تر، لجوجانه‌تر و جدی‌تر نسبت به عربستان عمل می‌کند، یادآور شد: ترکیه از یکسو بحران سوریه را جزئی از پرونده امنیت ملی خویش کرده و از طرف دیگر به قدرت رساندن مخالفان بشار اسد را از پروژه‌های اصلی خود در سیاست خارجی قرار داده است.
دستمالی در پاسخ به این سوال که آیا با افزایش تنش میان تهران و ریاض، عربستان و ترکیه حمایت‌های مالی و نظامی‌شان از شبه نظامیان مخالف بشار اسد را افزایش خواهند داد؟ بیان کرد: احتمال این مسئله وجود دارد اما اینکه این مسئله در هماهنگی با آمریکا و در چهارچوب آموزش مخالفان باشد؛ مبهم است.
وی با بیان اینکه تقویت گروه‌های مخالف بشار اسد از پروژه‌های اصلی دولت ترکیه است، گفت: حمایت ترکیه از گروه‌های مخالف بشار اسد، حمایتی جدی است و نمی‌توان آن را پروژه‌ای مقطعی دانست. تاکنون دولت ترکیه هفت میلیارد دلار در رابطه با آوارگان سوری خرج کرده و حتماً مخارج سنگینی را هم برای مخالفان سوری پرداخت کرده است.
با عدم بهبود روابط تهران و آنکارا، امیدی برای همکاری منطقه‌ای میان دو کشور نیست
این کارشناس مسائل ترکیه همچنین در پاسخ به پرسشی در خصوص ابراز تمایل وزارت امور خارجه ترکیه برای میانجیگری بین تهران و ریاض گفت: این موضع آنکارا، قطعا مثبت و ارزشمند است ولی واقعیت این است که تنش و اختلافاتی که در حال حاضر بین تهران و ریاض وجود دارد، بسیار جدی‌تر و عمیق‌تر است.
دستمالی با بیان اینکه چنین به نظر می‌رسد که با اقدامات لجوجانه و مواضع خشنی که آل سعود اتخاذ کرده‌اند، پایان دادن به اختلافات، به چیزی بالاتر از یک میانجی نیاز دارد، اظهار داشت: بعید است که در میان مدت، شاهد پایان یافتن تنش کنونی باشیم. ضمن اینکه اگر بخواهیم اندکی واقع‌بینانه نگاه کنیم، باید بگوییم که متاسفانه، فعلا خود روابط ترکیه و ایران نیز در حد خوب مطلوبی نیست و تا زمانی که آنکارا و تهران نتوانند راهی برای تقویت و ارتقای روابط خود پیدا کنند، نمی‌توانند در پرونده‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیز همکاری موثری داشته باشند.