احزاب چشم بیدار نظام‌های مردم‌سالار
یک عضو حزب اسلامی کار در یادداشتی تاکید کرد که برخی احزاب فقط نوعی دستگاه تبلیغاتی هستند که فعالیت آن در دوره انتخابات بروز می‌نماید و بلافاصله پس از پایان رقابت‌های سیاسی به دنبال کار خویش می‌روند.
به گزارش ایلنا متن یادداشت افشین حبیب زاده به شرح زیر است:
بدون تردید نقش احزاب در نظام‌های مردم‌سالار خصوصاً از منظر ایجاد رقابت سیاسی و تضارب آراء جایگاهی مهم و بی‌بدیل است. امروزدیگر ادعای وجود دموکراسی در نظام‌های سیاسی، بدون حضور احزاب و وجود رقابت سیاسی، نه تنها فاقد مشروعیت داخلی است بلکه در حوزه خارجی نیز مورد توجه و سنجش نهادهای بین‌المللی است و می‌توان آثار میزان توجه به این امر را در شاخص‌های توسعه یافتگی مورد وفاق یافت.
از جمله این شاخص‌ها می‌توان به پویایی جامعه مدنی و حضور فعال احزاب به عنوان یکی از ارکان این جامعه اشاره کرد؛ تاکید بر حضور فعال احزاب، اهتمام بر کار ویژه‌ها و ارائه کارنامه موفق در این حوزه است. درست از همین منظر می‌توان به مقایسه و کارآمدی احزاب نسبت به یکدیگر در خدمت‌رسانی به مردم و بازگو کردن مطالبات آنها و در نهایت تأمین رفاه و آسایش به عنوان محور اصلی هرگونه فعالیت در جامعه پرداخت.
برخی احزاب فقط به عنوان نوعی دستگاه تبلیغاتی هستند که عمده فعالیت آن در دوره انتخابات بروز می‌نماید و موجب گرمی تنور انتخابات می‌شود و بلافاصله پس از پایان رقابت‌های سیاسی به اصطلاح کرکره‌ها را پایین کشیده و به دنبال کار خویش می‌روند. این درحالی است که به نظر می‌رسد فعالیت سیاسی احزاب به معنای واقعی زمانی تحقق می‌یابد که انتخابات فقط به عنوان بخشی از فرآیند فعالیت سیاسی مورد توجه قرار گیرد و احزاب بتوانند در طول دوران فعالیت زمینه‌های پویایی جامعه مدنی را فراهم آورند.
به نظر می‌رسد یکی از کار ویژه‌های اساسی احزاب، پویا نگاه داشتن جامعه مدنی است و رمز تحقق این پویایی در رصد مستمر حوزه‌های مختلف و انتقاد و ارائه روش‌های بهبود شرایط است. این امر که از آن به کنترل و موازنه یا در لفظ فرنگی آن «چک اند بالانس» یاد می شود منافع متعددی برای مردم و جامعه و نظام سیاسی در برخواهد داشت.
نپرداختن احزاب به این امر و واگذاری آن تنها به اصحاب رسانه می‌تواند موجب بروز مشکلات متعددی شود. واجد بودن بدنه کار‌شناسی، دسترسی بیشتر به جریان اطلاعات و اخبار، استقلال از قدرت سیاسی و فعالیت حقوقی همراه با مجوز رسمی توانایی‌هایی به احزاب می‌بخشد که افراد یا سایر نهادها از همه آنها به یکباره برخوردار نیستند. احزاب از این توانایی‌ها می‌توانند در جهت استفاده بهینه ازسیستم کنترل و موازنه بهره ببرند.
کنترل و موازنه از سوی احزاب می‌تواند مکانیزمی فراهم آورد تا موجب:
۱- کسترش فرهنگ نقد، امر به معروف ونهی از منکر در جامعه
۲- پیشگیری از تخلفات در حوزه‌های مختلف به خصوص حوزه اقتصادی
۳- افزایش اعتماد عمومی به مسئولان و کارگزاران نظام سیاسی و افزایش ظرفیت‌های نظام
۴- کاهش هزینه های انتقاد در جامعه، خصوصا انتقاد از سوی رسانه‌ها از جمله خبرنگاران
۵- فاصله گرفتن از سعی و خطا در سیاست گذاری‌ها و فراهم شدن زمینه توسعه
۶- کشف و اطلاع رسانی در زمینه ضعف‌های موجود در جامعه شود.
در این زمینه لازم است اشاره شود که ا نتقاد لزوما «با پیشنهاد همراه نیست. در سیستم کنترل و موازنه گاهی نتیجه انتقاد ترک رویه‌ای خواهد بود که این اقدام منافع عمومی را در پی خواهد داشت یا جنبه هشدار و پیشگیری دارد.
لذا عدم توجه به انتقاد به بهانه فقدان پیشنهاد در همه موارد قابل پذیرش نیست تا به این بهانه بتوان از طرح آن جلوگیری کرد. مگر در مواردی که نیت انتقاد کننده ناصواب و قصد تشویش اذهان عمومی باشد، که در این صورت نیز درحافظه سیاسی مردم ثبت و موجب کاهش پایگاه اجتماعی آن حزب خواهد شد.
از این منظر احزاب را می توان چشم بیدار جامعه محسوب کرد و در این صورت است که احزاب می‌توانند ابتدا به نمایندگی از پایگاه اجتماعی خود و سپس کل جامعه بر جریان وقایع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظارت کرده و انحراف‌ها را به مردم گزارش کنند.
در این چارچوب احزاب حتی بر یکدیگر نیز نظارت خواهند داشت و عملکردهای ناصحیح و برنامه‌های یکدیگر را نقد خواهند کرد. لذا اگرخواهان حفظ پایگاه اجتماعی خود هستند یا باید پاسخگو باشند یا صحنه سیاسی را به رقیب واگذارند. این امر باعث شناخت حزب مطبوع در طول یک بازه زمانی مشخص توسط مردم خواهد شد و این اعتماد ملاک گزینش احزاب در مواقع انتخابات است تا شعار‌ها یا جهت گیری‌های زودگذر و فاقد وجاهت قانونی یا منطقی.
در پایان یادآور می‌شود احزاب نقش مهمی درگسترش و تعمیق فرهنگ نقد خواهند داشت و میوه این نقد در صورتی که بر پایه عقلانیت و صداقت باشد منافع عمومی را در پی خواهد داشت و موجب موازنه و اصلاح و قرار گرفتن نام و در مسیر صحیح می‌شود و این به معنای نظم یافتن و عدالت است.