اقدامات ایران پس از بیانیه مشترک ظریف و موگرینی
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: اجرای برجام با صدور بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران و ۱+۵ امروز یا فردا آغاز میشود.
به گزارش ایلنا٬ علی اکبر صالحی با تبیین روند توافق هستهای تا اجرای آن افزود: این روند پنج مرحله داشت که نخستین مرحله توافق در وین، بعد مرحله شورای امنیت بود که چند قطعنامه لغو و قطعنامه ۲۲۳۱ صادر شد.
وی گفت: مراحل متعدد دیگری در پیش داشتیم تا به مرحله کنونی رسیدیم که امروز یا فردا مرحله تصویب برجام خواهد بود به این مفهوم که اعلام خواهند کرد آن را تصویب میکنند و از این پس باید اقدامات عملیاتی برای اجرای آن را طی کنیم.
معاون رئیس جمهور ابراز امیدواری کرد: امروز یا فردا اتحادیه اروپا اعلام کند که تحریمها علیه کشورمان را لغو خواهد کرد.
صالحی افزود: آمریکا نیز اعلام خواهد کرد که برخی از تحریمها را لغو و برخی را نیز تعلیق میکند و این رسما اعلام میشود البته زمان اجرا را به وقت عملیاتی شدن برجام موکول میکنند که براساس آن ما باید قدمهایی در این باره برداریم.
وی گفت: طبق مفاد برجام ما باید اقداماتی در نطنز انجام دهیم از جمله تعدادی از سانتریفیوژها را کاهش دهیم. همینطور در فردو و پس از آن در اراک باید مخزن مدنظر را در آوریم این سه اقدام عمدهای است که علیالارض باید انجام دهیم.
صالحی افزود: موضوع دیگر تبادل سوخت با روسهاست که انجام خواهیم داد البته تقریبا عمده مراحلش را پشت سر گذاشتهایم و در ازای سوخت غنیشده، مواد اولیه اورانیوم طبیعی خواهیم گرفت که این گام و امتیاز بسیار بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران است.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: با این اقدامات عملا وارد عرصه کلوپ هستهای شدهایم از این منظر که میتوانیم فرآورده غنی شده اورانیوم را صادر و مابه ازای آن، مواد اولیه دریافت کنیم. البته ابتدا حساب و کتاب ارزیاش مطرح بود٬ اما ترجیح دادیم که مواد اولیه بگیریم.
صالحی افزود: پس از این مراحل، موارد دیگری هم هست که برای آن اکنون الزامی نیست تا وقتی که برجام اجرا شود مانند صدور آب سنگین که یکی از موارد مدنظر برای برجام نیست و به پس از اجرای برجام موکول میشود.
معاون رئیس جمهور در پاسخ به اینکه آیا اجرای تعهدات ما در چارچوب برجام ترتیبات زمانی دارد٬ گفت: اینطور نیست که ابتدا نطنز، بعد فردو و دیگر اقدامات باشد اینها میتواند همزمان انجام شود.
وی افزود: ما زمانی اقدامات علیالارض خود را آغاز میکنیم که رئیس جمهور دستور لازم را صادر کند٬ البته یکی دو روز پیش کتبا به ما اعلام شد که آمادگی لازم را داشته باشیم. گرچه ما خودمان را از قبل آماده و مقدمات لازم را فراهم کرده بودیم.
صالحی گفت: به عنوان نمونه انبارهای لازم ایجاد شده است تا وقتی سانتریفیوژها را جابجا میکنیم در جایی محافظت شوند که مشکلی برای آنها ایجاد نشود.
وی افزود: روز اقدام ما بستگی به دستور دکتر روحانی دارد و ایشان نیز باید از برخی موضوعات اطمینان لازم را کسب کند و بعد دستور لازم را بدهد به عنوان نمونه یکی از موضوعات مطرح این است که سندی میان ایران و ۱+۵ درباره رآکتور اراک به صورت رسمی امضا شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: رئیسجمهور منتظر است که این سند میان دو طرف امضا شود و اکنون اقدامات لازم انجام و صحبتهای لازم شده است؛ دو سند اولیه در این باره صادر شده و سند سوم مانده است که کارشناسان ما در وین به این منظور حضور دارند. در زمانی که کارشناسان در وین حضور دارند این سند را امضا کنند که اگر این مرحله طی شود شرایط لازم برای اقدامات ما فراهم خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به نقش آژانس در اجرای تعهدات مرتبط با برجام گفت: آژانس اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران طبق نقشه راه به همه تعهداتش عمل کرده است و ما منتظریم که نظر نهایی آژانس ۱۵ دسامبر امسال اعلام شود.
صالحی ابراز امیدواری کرد: که پرونده مربوط به مطالعات ادعایی یا فعالیتهای گذشته و حال ایران برای همیشه بسته شود. تاکنون قدمهای خوبی برداشته شده است و فکر میکنم در طول این هفته رئیسجمهور دستور اقدامات علی الارض در ایران را صادر کند البته این برداشت من است و نمیخواهم پیشگویی کنم زیرا در نهایت رئیس جمهور باید دستور دهد. به هر حال سازمان انرژی اتمی آماده است اما تشخیص با رئیس جمهور است.
صالحی در پاسخ به پرسش دیگری درباره پایان دوره ۹۰ روزه برای اجرای برجام گفت: امروز این دوره از این منظر تمام میشود که دو طرف برجام را تایید میکنند و روز تصویب نامیده شده است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا اجرای برجام با تشریفات خاصی آغاز خواهد شد اظهار داشت: برجام با صدور بیانیه مشترک از دو طرف از امروز یا فردا آغاز میشود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به پرسش دیگری درباره نقش آژانس در اجرای تعهدات کشورمان گفت: آژانس در برخی امور به طور مستمر باید حضور داشته باشد مانند نقل و انتقال سانتریفیوژها که باید حساب و کتابش ثبت شود. در نهایت ارزیابی نهایی آژانس زمانی انجام میشود که ما همه اقداماتمان را انجام داده باشیم و به ۱+۵ اعلام میکند که ایران طبق برجام اقداماتش را انجام داده است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه روند اجرای تعهدات ما چقدر طول میکشد گفت: امروز گزارشی در رسانهها خواندم مبنی بر اینکه متخصصان امریکایی برآورد کردند که این اقدام حداقل پنج شش ماه طول میکشد و دیگران هم چنین برآوردی دارند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: این در حالی است که همکارانم به نحوی جهادگونه عمل میکنند تا این فرآیند را دو ماهه پایان دهیم.
منتظر دستور رئیس جمهور برای اجرای برجام هستیم
رئیس سازمان انرژی اتمی با اعلام آمادگی کامل این سازمان برای اجرای تعهدات ایران در قبال برجام گفت: ما زمانی اقدامات علی الارض را در چارچوب برجام آغاز میکنیم که رئیس جمهور دستور لازم را صادر کند البته کتبا، یکی دو روز پیش این موضوع را به ما اعلام کردهاند که ما آمادگی لازم را داشته باشیم.
صالحی افزود: امروز یا فردا اتحادیه اروپا هم بر اساس اعلامیه رسمی، تحریمها علیه ایران را بر میدارد و آمریکا هم اعلام خواهد کرد برخی از تحریمها را لغو و برخی دیگر را هم تعلیق میکند البته زمان اجرا را میگذارند به وقت عملیاتی کردن برجام که در این باره ما هم باید قدمهایی را برداریم.
صالحی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران طبق برجام باید اقداماتی را در نطنز، فردو و اراک انجام دهد که در این باره سازمان انرژی اتمی از آمادگی لازم برخوردار است.
وی درباره برنامههای پیش روی ایران و ۱+۵ برای اجرای برجام گفت: با توجه به اینکه روال قانونی در ایران طی شده و روال قانونی در کشورهای ۱+۵ هم پیش از این طی شده بود، روز یکشنبه راس موعد ۹۰ روز را روز تصویب یا - Adoption Day - اعلام خواهیم کرد که در قالب «بیانیه مشترک» خواهد بود.
صالحی افزود: ارزیابی نهایی آژانس بین المللی انرژی اتمی زمانی انجام میشود که ایران تعهدات خود را انجام داده باشد و طی یک گزارش رسمی، انرا به ۱+۵ اعلام میکند.
صالحی زمان دقیق اجرای برجام را منوط به تحقق یکی دو موضوع دانست و افزود: باید مطلع شویم که اتحادیه اروپا و همچنین رئیس جمهور آمریکا دستور رسمی لغو تحریمها را اعلام کردهاند که البته هنوز بنده این خبر را دریافت نکردهام.
وی گفت: یکی دو اقدام دیگر نیز بود که الحمدلله انجام شده است. از جمله آنها نقشه راهی بود که بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی تنظیم شده بود که یکی دو روز پیش نهایی شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درخصوص زمان اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام تصریح کرد: از زمانی که شروع کنیم سعی خواهیم کرد حداکثر دو ماه بیشتر به طول نینجامد.
بازگشت پذیری فعالیتهای هستهای در کمتر از یک سال
رئیس سازمان انرژی اتمی مدت بازگشتپذیری فعالیتهای اصلی هستهای کشورمان را در صورت نقض تعهدات ۱+۵ کمتر از یک سال دانست.
علی اکبر صالحی با تبیین نحوه و مدت برگشت پذیری فعالیتهای هستهای کشورمان در صورت لزوم گفت: مدت برگشت پذیری بستگی به این دارد که در کجا باشد؛ اگر ما همه سانتریفیوژهای نطنز را برداشته باشیم و بخواهیم دوباره آن را برگردانیم حداقل هفت هشت ماه طول میکشد.
وی افزود: اگر مخزن اراک را درآورده باشیم و بخواهیم آن را دوباره سرجایش بگذاریم خیلی طول میکشد و میتوان گفت تقریبا غیرممکن است حتی اگر مخزن را سالم بیرون بیاوریم زیرا از بُعد ایمنی صلاح نمیدانیم که همان مخزن برگردد و مسائل ایمنی در عرصه هستهای بسیار مهم است.
صالحی گفت: به همین علت باید مخزن دیگری بسازیم که این کار حداقل دو سال طول میکشد پس زمان بازگشت پذیری برای اراک دو سال، برای نطنز هفت هشت ماه و در فردو چند ماه است تا به روال قبل بازگردیم.
وی افزود: این موضوع بستگی دارد به اینکه کدام فعالیت را بخواهیم از سر بگیریم اما در مجموع میتوان گفت مدت بازگشت پذیری فعالیتهای اصلی هستهای کمتر از یک سال است به جز اراک که حدود دو سال طول میکشد.
معاون رئیس جمهور در پاسخ به پرسش دیگری درباره آغاز تعهدات اروپا و آمریکا برای لغو تحریمها از امروز گفت: آنها رسما اعلام میکنند که تحریمها لغو شده است و این تعهدی است که بر عهده دارند.
صالحی افزود: اما تاریخ اجرای تعهداتشان به زمانی موکول شده است که آژانس اعلام کند اقداماتش را علیالارض انجام داده است که این حدود دو ماه دیگر در اواخر آذر یا اواسط دی خواهد بود.
وی اضافه کرد: ما سعی میکنیم اقداماتمان را هرچه زودتر انجام دهیم زیرا همانطورکه آقای رئیس جمهور گفت اجرای هر روز زودتر آن به مفهوم صرفه جوییهای فراوان در ابعاد اقتصادی برای کشور خواهد بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به پرسش دیگری درباره دیگر تعهدات ۱+۵ در قبال کشورمان در چارچوب برجام افزون بر لغو تحریمها گفت: این تعهدات شامل همکاریهای فنی و صنعتی است که آن را در پیوست شماره سه برجام احصا کردهایم.
صالحی افزود: این تعهدات شامل فهرست مفصلی از همکاریهای علمی، فنی و صنعتی است و یکی از نمونههای آنکه برای ما بسیار مهم و فرصتی طلایی تلقی میشود ساخت سوخت است. باید توجه داشت که کشورهای سازنده نیروگاه هستهای عمدتا با این امید، نیروگاهها را برای کشورهای هدف میسازند که تامین سوختش را نیز تضمینا عهده دار باشند و بسیار کم اتفاق میافتد که کشوری در جایی نیروگاه بسازد اما در خصوص تامین سوختش بیتفاوت باشد.
معاون رئیس جمهور افزود: کشورهای سازنده نیروگاه همواره میخواهند قرارداد دیگری برای تامین سوخت نیز داشته باشند به همین علت انتقال فناوری ساخت سوخت میان کشورهای دارای فناوری و کشورهای پذیرنده تقریبا غیرممکن است و کم اتفاق میافتد.
صالحی گفت: با این حال جمهوری اسلامی ایران در این فرآیند موفق شد وارد این عرصه شود و آنان را وادار کند که در فرآیند ساخت سوخت به ما کمک کند.
وی افزود: باید توجه داشت که ساخت سوخت نیروگاه بسیار حساس و مهم است و با راکتورهای تحقیقاتی فرق دارد و به تجارب فراوان نیاز دارد؛ آنان سالها در این باره تجربه دارند و امیدواریم در چند سال آینده بتوانیم فرآیند انتقال این فناوری را به طور کامل انجام دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این مصاحبه تاکید کرد: ملت عزیز ایران مطمئن باشند که در فرآیند برجام وارد مرحله جدیدی از نظر فعالیتهای هستهای شدهایم به گونهای که فعالیتهای ما گستردهتر خواهد شد.
صالحی گفت: ما تا دو سه سال آینده شاهد برپایی دو سه نیروگاه بزرگ خواهیم بود که کارگاهی بزرگ و عملیاتی برای آن در بوشهر و سواحل مکران ایجاد خواهد شد.
وی افزود: به زودی با حمایت رئیس جمهور شاهد آغاز عملیات اجرایی ساخت بزرگترین بیمارستان تخصصی هستهای در غرب آسیا خواهیم بود که شاید چنین بیمارستانی در دنیا وجود ندشته باشد.
معاون رئیس جمهور گفت: از این پس فعالیتهای هستهای در عرصه صنعتی، سلامت و کشاورزی گستردهتر خواهد شد.
صالحی اظهارداشت: همین امروز با مسئولان بنیاد مستضعفان جلسهای داشتیم و فعالیت گسترده هستهای در عرصه کشاورزی با مشارکت آنان آغاز شود.
وی این فعالیتها را شامل مبارزه با آفات، اصلاحنژاد نباتات و اصلاح گونههای زراعی برشمرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در عرصه صنعتی و سلامت نیز قراردادهای خوبی با وزارت بهداشت امضا کردهایم و در یکی دو سال اخیر توانستهایم سانتریفیوژهای مورد نیاز آنان را تامین کنیم و اکنون نیز در حال ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته تری به منظور تولید داروهای نوترکیب هستیم.
صالحی افزود: شرکتهای دانش بنیان در این زمینه ایجاد کردهایم که البته مهندسان وارد این ارصه شدهاند و سازمان انرژی اتمی نیز در این زمینه در حال فعالیت است.
وی گفت: در زمینه صنعت نیز با وزارت نفت و دیگر وزارتخانهها مقدمات همکاریهای گستردهتر را آغاز کردهایم و صنعت هستهای وارد مرحله جدیدی شده است.
معاون رئیس جمهور بار دیگر تاکید کرد: مردم مطمئن باشند که صنععت هستهای نشاط خود را حفظ خواهد کرد و بر فعالیتهایش افزوده خواهد شد به نحوی که فعالیتها با چشم انداز تجاری سازی و هزینه- فاید پیش میرود.
صالحی افزود: این به این مفهوم است که باتوجه به پشت سرگذاشتن آستانههای مد نظر، هر قدمی برداریم باید با توجه به هزینه - فایده باشد و به ازای هر ریالی که هزینه میکنیم مابه ازای آن به جیب ملت بازگردد.