زاکانی: گزارش کمیته‌های کمیسیون ویژه خنده‌دار بود/ پزشکیان: گزارش مبتنی بر نظر شخصی است
گفت‌و‌گوی دو عضو کمیسیون برجام که یکی در موافقت و دیگری در مخالفت با گزارش برجام صحبت می‌کرد٬ در پایان صحن علنی امروز مجلس انجام شد.
به گزارش خبرنگار پارلمانی ایلنا٬ لحظاتی پیش در لابی مجلس شورای اسلامی در حالی که علیرضا زاکانی مشغول گفت‌و‌گو با برنامه تلویزیونی گفت‌و‌گوی ویژه خبری بود٬ مسعود پزشکیان عضو معترض کمیسیون ویژه برجام به درخواست تعدادی از خبرنگاران به این گفت‌و‌گو اضافه شد و در ادامه مناظره‌ای میان این دو نماینده مجلس در جمع خبرنگاران برگزار شد.
زاکانی: در تهیه گزارش برجام از نظر استادان دانشگاه‌های معتبر استفاده شده است
در جای‌جای این گفت‌و‌گوی دو نفره خبرنگاران از رسانه‌های مختلف با بیان سوالاتشان این مناظره‌کنندگان را به چالش می‌کشاندند و علیرضا زاکانی با حمایت از گزارش نهایی کمیسیون ویژه برجام به انتقاد پزشکیان در این خصوص که در تهیه گزارش روش علمی رعایت نشده پاسخ داد و مدعی شد در تهیه این گزارش از نظرات اساتید دانشگاه‌های معتبر کشور استفاده شده است و کارشناسان بیرون از مجلس در تهیه گزارش کمک کردند.
زاکانی ادامه داد: نکته دوم اینکه همین روش‌بندی را بنده نوشتم و در کمیسیون آن را تصویب کردیم. اگر آقای پزشکیان می‌گونه نه! ما این را در جلسه ۳شهریورماه تصویب کردیم و عنوان کردیم با چه راه‌هایی می‌خواهیم در ۸ مهر گزارش خود را به صحن ارائه دهیم. در واقع عین همین مسیر را جلو آمدیم.
وی افزود: اگر از اساتید دانشگاه استفاده کردیم٬ در این روش‌بندی نوشته شده است که به عقل خودمان کفایت نمی‌کنیم و به اذهان دانشگاهیان رجوع می‌کنیم. ما شعار می‌دهیم ولی از ۸۰ هزار استاد دانشگاه غفلت می‌کنیم. مدنظر آقای پزشکیان این بوده که مشخص باشد از کجا آمدیم کجا هستیم و کجا می‌خواهیم برویم که البته این حرف‌ها خیلی خوب و آرمانی است. اما این بیان مطلوب چه نسبتی با مسیری که می‌خواهیم طی کنیم، دارد چراکه در نهایت با یک سند بین‌المللی آن هم در مراجع بین‌المللی مواجه هستیم، پس با آرزوهای خودمان نمی‌توانیم زندگی کنیم.
وی افزود: کمیسیون برجام یک گروه حقیقت‌یاب بود که مسیرش بر اساس یک روش دقیق تنظیم شده بود تا ظرف یک ماه به نتیجه برسیم. از طرف دیگر در روز اول اعلام کردیم هر یک از نمایندگان اگر درباره برجام تحقیق کرده‌اند، مسائل خود را ارائه کند، آقای حقیقت‌پور گفت حتی یک برگ در کمیسیون امنیت درباره برجام وجود ندارد.
این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: ما ۱۴ ساعت به تیم سابق مذاکره کننده هسته‌ای و ۲۴ ساعت نیز به تیم فعلی جهت اظهارنظر درباره برجام در کمیسیون فرصت دادیم. همچنین ۶۵ سوال درباره متن برجام استخراج کرده و برای وزارت خارجه فرستادیم، اما متأسفانه دولت به پاسخ‌ها جواب نداد، اما سازمان انرژی اتمی به سؤالات مطروحه پاسخ داد که از آنها تشکر کردیم. این سوالات را روی پایگاه اطلاع‌رسانی خود هم گذاشتیم و از اساتید دانشگاهی خواستیم درباره آن نظر دهند.
زاکانی در توضیح نحوه جمع‌بندی گزارش کمیسیون برجام یادآور شد: نظرات اساتید استماع و به چاپ رسید و تمام آنها در اختیار تمام اعضا قرار گرفت، بعد این نظرات دولت و تحقیقات صورت گرفته و گزارش مشروح و ۵۰ ساعته جلسات و گزارش کمیته‌ها را کنار هم گذاشته و آن را تبدیل به متن کردیم، بعد از آن روز چهارشنبه پیش‌نویس گزارش را به کمیسیون آوردیم و تنها ۹ نفر از اعضا حضور داشتند.
وی افزود: در این نشست تمام سؤالات و متون در اختیار اعضا قرار گرفت و قرار شد روز شنبه اعضا گزارش را خوانده و نظرات خود را ارائه کنند، البته دوستان به متن ارائه شده معترض شدند که در جواب٬ روش و مسیر طی شده برای تدوین متن را مطرح کردم.
زاکانی اضافه کرد: حتی به دوستان تاکید کردم که شما فرصت دارید هم‌اکنون اصلاحات خود را به متن وارد کنید تا متن به صورت بند به بند رأی گیری شود، اما دوستان ناراحت شده و جلسه را ترک کردند و اصرارشان بر این بود که گزارش اولیه کمیته‌ها در گزارش مدنظر قرار گیرد و من ان‌شاءالله روز شنبه گزارش کمیته آنها را منتشر می‌کنم.
این نماینده مردم در مجلس نهم، ادامه داد: این جلسه تا پاسی از شب طول کشید و در این نشست که با حضور ۱۲ نفر از اعضا برگزار شد، کلیات و جزئیات مورد به مورد بررسی و رأی گیری شد و بعد با رأی اعضا، هیأت رییسه موظف به تنظیم نگارشی و انشایی موارد و گزارش شد. وقتی که مباحثی همچون داده‌ها مطرح می‌شود، در این رابطه با مسئولانی مواجه می‌شویم که آمارهای متناقض و گاه اشتباه می‌دهند، لذا در بررسی مباحث نباید به داده‌ها تکیه کرد.
زاکانی در توضیحاتی به سوال خبرنگار ایلنا، مبنی بر اینکه چگونه هنگامی که روسای کمیته‌های سیاسی، فنی و حقوقی کمیسیون برجام بر عدم اعمال گزارش‌های این کمیته‌ها در گزارش نهایی کمیسیون تاکید می‌کنند و اعضای منتقد کمیسیون معتقدند کارشناسانی از بیرون از مجلس در تهیه این گزارش دخالت داشته‌اند٬ می‌گویید کمیته‌محوری و رویکردی روش‌مند در تهیه این گزارش وجود داشته٬ مدعی شد: در اینجا اعلام می‌کنم٬ تمام گزارش کمیته‌ها در گزارش نهایی آورده شده، از طرف دیگر زمانی که گزارش کمیته سیاسی در صحن کمیسیون قرائت شد، اکثر اعضا نسبت به نوع نگارش و متحویات آن خندیدند، لذا پس از آن این گزارش در اختیار کارشناسان حاضر در جلسه قرار گرفت و آنها از دلِ این گزارش چندین بند را تدوین کردند که همگی این موضوعات در گزارش نهایی آمد. ما کار خلافی انجام داده‌ایم و آن گزارش را هم منتشر می‌کنم٬ هرچند برخی از این گزارش‌ها خنده‌دار است و هیچ نسبتی با برجام ندارد.
رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام ادامه داد: از دیگر سو گزارش حقیقت‌پور درباره کمیته امنیتی بیشتر در قالب پیشنهاد بود و به همین دلیل به ایشان گفتم که این گزارش نیز باید تبدیل به چندین بند پیشنهادی شود که در نهایت این اتفاق محقق شد و بند‌ها در پایان گزارش نهایی آمده‌است.
هنگامی که خبرنگار برنامه گزارش هفتگی، از زاکانی خواست درصورتی که شنبه آتی تصمیم گرفتید گزارش جلسات را بنابر ادعای خودتان منتشر کنید یا افشاگری یا بگم‌بگم کنید، همدلی را فراموش نکنید، زاکانی با بیان اینکه گفتن این مسئله هم اشتباه است، با پزشکیان روبوسی کرد و خاطرنشان کرد: خودم را کوچک‌ترین فرد کمیسیون می‌دانم و هموارهسعی کردم حتی نظراتم رامطرح نکرده و صرفاً به اداره جلسات بپردازم زیرا همه نمایندگان مجلس نسبت به آینده کشور مسئولیت دارند.
پزشکیان: گزارش برجام مبتی بر دیدگاه‌های نویسندگان آن است نه واقعیت برجام
مسعود پزشکیان با تاکید بر اینکه رای‌گیری در خصوص عدد و ارقام نادرست است و اگر با روشی علمی به بررسی موضوعات نپردازیم به نتایج متفاوت و نادرست دست خواهیم یافت٬ اظهار کرد: از آنجا که در تهیه این گزارش در کمیسیون ویژه برجام روش مشخص علمی رعایت نشده٬ این گزارش مستند نبوده و به جای آنکه بر پایه حقایق موجود در برجام باشد بر نظرات و دیدگاه‌های نویسندگان این گزارش مبتنی است.
پزشکیان ادامه داد: برای تدوین دستورالعمل و روش‌بندی هیچ دستوری از سوی هیأت رئیسه کمیسیون برجام به من داده نشد، از این‌رو آقای زاکانی از من درخواستی در این رابطه کرد، اما در نشست بعدی دیدیم که دستورالعمل بدون مشورت روی میز قرار داده شده است.
نماینده مردم تبریز اضافه کرد: بنا بود در کمیسیون برجام تمام محورهای این سند از جمله تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی ناشی از آن و پس‌ازتحریم مورد بررسی قرار گیرد. بار‌ها گفته‌ام که قبول برجام هم معایب و هم مزایایی دارد و معایب آن موضوعاتی است که برادران آن را دیده و در گزارش نهایی آن را بزرگ‌نمایی کردند اما مزایای آن اصلا دیده نشده‌است.
وی افزود: بی‌شک، باید این موضوع که عدم تحقق برجام و شکست توافق، چه شرایطی برای کشور ایجاد می‌کند، و چه هزینه را کشور متمل می‌شد، مطرح می‌شد. این موضوعات با عدد و رقم قابل نمایش است و نمی‌توان آن را با رأی‌گیری تعیین و تکلیف کرد. اینکه تحریم‌ها علیه ایران چه هزینه‌هایی را ایجاد کرده را می‌توان به وسیله عدد و رقم محاسبه کرد اما نمی‌توان برای انجام امور و تعیین تکلیف موضوعات رأی‌گیری کرد، بنابر این همین استاد دانشگاه هم می‌تواند بگوید که از تحریم‌ها و از دست دادن بازار نفت کشور چقدر ضرر کرده است.
پزشکیان ادامه داد: می‌توانند بگوید که وقتی ذخایر پارس جنوبی به‌علت نبود امکانات برداشت نمی‌شود، به چه میزان ضرر کرده‌ایم. هر کدام از این تحریم‌ها و آثار آن مانند بروز رانت‌خواری و فروش محصولات کشور با قیمت پایین یک بار عددی برای کشور به‌دنبال دارد. روز جمع‌بندی گزارش‌ها اعلام کردم که باید مشخص شود، جمع‌بندی با چه فرمت و روشی صورت می‌گیرد. قرار نیست دعوا و بی‌احترامی کنیم، اگر روش مشخص باشد، من می‌روم داده‌ها و اطلاعات خودم را جمع می‌کنم و آنها را برای تدوین گزارش ارائه می‌کنم، بنابراین وقتی داریم سر مسائل دعوا می‌کنیم، به این معنی است که روش‌ها کنار گذاشته شده و هر کسی از دید خود نظر داده و عمل می‌کند.
این نماینده مردم در مجلس نهم، یادآور شد: متأسفانه در کمیسیون برجام، روش اندازه‌گیری و ارزیابی مشخص نبود، از این‌رو مسائلی که از سوی کمیسیون مطرح شد، روش نبود بلکه سؤالاتی بود که به‌دنبال پاسخ‌های آن بودند.
وی افزود: به هیچ‌وجه درست نیست که ما خارج از برجام صحبت کرده‌ایم، زیرا موضوعاتی مانند تحریم‌های بانکی در برجام آمده و باید این موارد مورد بحث و بررسی قرار گیرد، همچنین برای بررسی وضعیت موجود از نظر علمی ابزاری دارد و هر یک از محور‌ها باید با روش و ابزار خود رسیدگی شود.
این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: کار علمی را نمی‌توان با رأی‌گیری به پایان رساند، بلکه این امور و داده‌ها و مزایا و معایب آن را باید بررسی می‌کردیم، از این‌رو در غیر این صورت کار‌ها با دید افراد صورت گرفته و چیزی را که می‌خواهد می‌بیند و چیزی را که مایل نیست، نمی‌بیند.
عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام، افزود: متأسفانه در تدوین گزارش برجام هیچ روش علمی وجود نداشت، لذا وقتی راه را اشتباه طی کنیم، نتیجه اشتباه و غلط نیز به دست می‌آید.
پزشکیان در پاسخ به این سوال که فرجام برجام به کجا خواهد رسید، گفت: قطعاً مجلس به برجام رای خواهد داد. به هر حال مشکلات اساسی در سطوح بالای نظام حل شده و ما هم کارهایی را برای خودمان انجام دادیم و به نظرم مجلس به راحتی به برجام رای خواهد داد و فکر نمی‌کنم قرار باشد برجام در مجلس رد شود. البته شاید فردا شاهد چنین اتفاقی در مجلس باشیم اما بی‌شک این اتفاق مسائل و مشکلات بسیاری باخود به همراه خواهد داشت.
پزشکیان گفت: برجام مزایا و معایبی دارد که معایب آن همان است که برادران ما در کمیسیون آن را دیده‌اند٬ اما در این بین مزایای برجام چه می‌شود. باید این را اضافه کنیم که توجه داشت اگر این برجام را نپذیریم و این راه ادامه پیدا کند چه هزینه‌ای برای ما خواهد داشت. در واقع این مباحث در قالب اعداد و ارقام می‌گنجد و با رای‌گیری حل نمی‌شود. تحریم‌ها برای ما معایبی و مزایایی داشته و ما باید در برجام بررسی کنیم که چه چیزهایی به ما می‌دهد و در مقابل چه چیزهایی می‌گیرد. آنچه دوستان نوشته‌اند روش نیست یک نوع سؤال است که می‌خواهند جوابش را بدهند.