موضع عربستان مسئولانه نیست/ در مورد حادثه منا پیگیری حقوقی و شکایت می‌کنیم
سخنگوی دولت تصریح کرد: موضع دولت عربستان مسئولانه نیست. تا جایی که رهبر انقلاب یادآور شدند٬ مسئولان دولت عربستان باید ضمن مسئولیت‌پذیری عذرخواه باشند.
به گزارش خبرنگار ایلنا٬ محمدباقر نوبخت در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص حادثه منا گفت: این حادثه بسیار غم‌انگیز و دردناک است و از دو جنبه قابل تامل است؛ یکی اینکه زائران خانه خدا در مقابل کسانی که خود را پادشاه و خادم حرمین می‌دانند٬ مظلومانه در لباس احرام کشته شدند. این فاجعه دردناکی است که فی‌نفسه قابل تامل است و در هر کجا این اتفاقات رخ می‌داد٬ غم‌انگیز بود.
اگر حادثه منا عمدی نباشد٬ عربستان از خانواده حجاج عذرخواهی کند
وی افزود: نکته‌ای که تالم ما را در مورد این حادثه بیشتر می‌کند٬ عکس‌العملی است که کسانی که خود را خادم حجاج خانه خدا می‌دانند٬ دارند. مسئولیت سلامت حجاج شرعاً، عرفاً و طبق پروتکل‌های بین‌المللی با مسئولان دولت عربستان است و آنها باید نسبت به این مسئله پاسخگو باشند. اگر همین حادثه عمدی نباشد حداقل باید از خانواده حجاج عذرخواهی کنند.
موضع دولت عربستان مسئولانه نیست
سخنگوی دولت تاکید کرد: علیرغم اینها ما می‌بینیم که موضع دولت عربستان مسئولانه نیست تا جایی که رهبر انقلاب نیز یادآور شدند که مسئولان دولت عربستان باید ضمن مسئولیت‌پذیری عذرخواه باشند و با انصاف برخورد کنند. شواهد نشان می‌دهد که تعداد نیرو‌ها برای خدمت‌رسانی به مجموعه حجاج امسال کافی نبوده است. حال اینکه این نیرو‌ها کجا بودند و آیا در یمن بودند یا خیر٬ بحث مربوط به الان نیست. نکته غیر قابل‌انکار این است که در این حادثه نیروهای عربستان کافی نبودند. در همین راستا کشورهایی هستند که شهروندانشان در مظلومانه‌ترین شرایط نیاز به کمک دارند و درخواست سفر به عربستان را داده‌اند اما دولت عربستان از دادن ویزا به این افراد خودداری می‌کند.
عربستان هیچگونه تقویت همکاری برای خدمت‌رسانی به حجاج نیازمند را برنمی‌تابد
وی با بیان اینکه مسئولان دولت عربستان هیچگونه تقویت همکاری برای خدمت‌رسانی به حجاج نیازمند را برنمی‌تابند٬ گفت: امروز ما به این موضوع متمرکز هستیم که سریع‌تر پیکر مطهر حادثه‌دیده را به داخل منتقل کنیم و ضمن رسیدگی به مجروحان پیگر وضعیت مفقودان نیز باشیم. همانطور که می‌دانید تعداد مفقودان این حادثه بیش از ۲۴۸ نفر است که با کمتر شدن تعداد مفقودان متاسفانه به تعداد جانباختگان اضافه شد. این نشان می‌دهد که ممکن است بسیاری از مفقودان هیچ‌گاه به کاروان‌های خود بازنگردند٬ بنابراین دولت باید با فوریت متمرکز شود و آنها را شناسایی کند.
نوبخت تصریح کرد: یک هیات با مسئولیت وزیر فرهنگ و ارشاد به همراه مسئولانی از وزارت خارجه و هلال احمر مشخص شدند و مقرر بود که از روز جمعه به عربستان بروند٬ اما دولت عربستان به شکل غیر مسئولانه‌ای با اعزام هیات ایرانی موافقت نکرد.
وی افزود: درخواست عزیمت وزیر بهداشت نیز از قبل مطرح شده بود که آن هم با تاخیر مورد موافقت قرار گرفت. ما می‌خواهیم انتقال پیکر کشته‌شدگان و مداوای مجروحان و شناسایی مفقودان را با فوریت مدیریت کنیم. همانطور که می‌دانید بیش از ۶۵ هزار زائر ما آسیب‌دیده هستند و عواطفشان جریحه‌دار شده است. ما می‌خواهیم آنها را سریع‌تر به داخل کشور منتقل کنیم٬ برای همین امکانات کشور بسیج شدند تا زائران زود‌تر از موعد مقرر به کشور بازگردند.
رئیس‌جمهور از تریبون‌های جهانی بهتر می‌توانست امور زائران ایرانی را پیگیری کند
سخنگوی دولت در واکنش به این سوال که آیا در این شرایط سفر روحانی به نیویورک ضرورتی داشت و بهتر نبود که این سفر را به همراه ظریف لغو کند٬ گفت: وقتی عدم همکاری دولت عربستان را می‌بینیم از سوی دیگر متوجه می‌شویم که رئیس‌جمهور می‌تواند به شکل موثرتری در تریبون‌های جهانی امور زائران ایرانی را پیگیری کند.
وی افزود: طی دو سال اخیر که مسئولیت قوه مجریه با آقای روحانی بوده هیچ‌گاه روز جمعه تشکیل جلسه نداده‌ایم. اما رئیس‌جمهور به محض شنیدن حادثه منا٬ بلافاصله از معاون اول خواست که هیات وزیران تشکیل شود برای همین روز جمعه ستادی را در داخل با مسئولیت وزیر کشور طراحی کردیم که وزرای مرتبط نیز عضو آن هستند. علاوه بر آن یک هیات اعزامی نیز مشخص کردیم هر دو ستاد در این راستا وارد عمل شدندطی جلسه روز جمعه نیز معاون اول مرتبط از طریق تماس تلفنی گزارش جلسه را به رئیس‌جمهور ارائه می‌داد.
انعکاس سخنان رئیس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل موثر‌تر است
نوبخت تاکید کرد: رئیس‌جمهور به همراه آقای ظریف مرتبا انتظارات درست ملت ایران را مطالبه می‌کند. ما از تریبون‌های داخلی صحبت می‌کنیم که ممکن است خیلی در مجامع عمومی شنیده نشود. اما انعکاس حرف‌های رئیس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل خیلی موثر‌تر است.
وی در مورد عدم پذیرش وزیر امور خارجه عربستان برای درخواست ملاقات ظریف گفت: وقتی دولت عربستان مسئولانه برخورد نمی‌کند٬ وزیر امور خارجه این دولت نیز خودش را مخفی می‌کند٬ زیرا می‌داند باید پاسخ چه مسئله‌ای بدهد. طبیعی است که او خود را از آقای ظریف مخفی کند٬ اما ما باید همچنان از سایر طرق و امکانات پیگیر این مسئله باشیم.
رئیس‌جمهور و مسئولان در نیویورک لحظه به لحظه به دنبال حل مسائل حادثه منا بودند
نوبخت گفت: جریان سیاسی مقابل و برخی در داخل می‌گویند اگر ظریف به همراه روحانی به کشور بازمی‌گشت بهتر بود. سوال من این است که آیا در این صورت باز هم فرصتی بود که آقای ظریف با سران دیگر کشور‌ها در این مورد صحبت کند تا بر دولت عربستان فشار بیاورند؟ تردید نکنیم که رئیس‌جمهور و مسئولان ما در نیویورک لحظه به لحظه نگران و به دنبال حل مسائل مربوط به حادثه منا بودند.
وی افزود: سالی یک بار جمهوری اسلامی فرصت دارد که از این تریبون عمومی پیام خود را به جهانیان برساند. خیلی از کشور‌ها درخواست ملاقات با رئیس‌جمهور را داشتند٬ اما رئیس‌جمهور برای رسیدگی به امور حجاج، نیویورک را ترک کرد و هم اکنون در راه ورد به کشور است. فکر می‌کنم باید در این مورد منصفانه‌تر برخورد کنیم نباید این موضوع را سیاسی کرد. وقتی دولت درگیر مسائل متعدد است نباید در خصوص چنین موضوعی فشار سیاسی وارد کنیم.
نمی‌گذاریم حق هیچ کسی ضایع شود
سخنگوی دولت با بیان اینکه ما همه حقوق زائران حج را پیگیری خواهیم کرد٬ گفت: شرافت خود را در این می‌دانیم که حقوق ملی را در عرصه بین‌المللی استیفاء کنیم و به وقت نتایج آن را اطلاع‌رسانی خواهیم کرد نمی‌گذاریم حق هیچ کسی ضایع شود. در خصوص بیمه حجاج اگر قرار بوده بیشتر از مبلغی که به آنها گفته شده باشد ما مساله را پیگیری می‌کنیم در خصوص تدفین، تکریم و پیگیری این حادثه همه اقدامات لازم را انجام می‌دهیم و آن را اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
اجازه‌ای برای دفن اجساد به عربستان نداده‌ایم
نوبخت در خصوص خبر دفن حجاج کشته شده توسط دولت عربستان گفت: مسئولان عربستان نمی‌توانند بدون اجازه خانواده کشته‌شدگان به شکل رسمی آنها را دفن کند البته برخی کشور‌ها اعلام کرده‌اند که می‌توانند این کار را انجام دهید٬ اما ما چنین اجازه‌ای را نداده‌ایم خانواده‌های کشته‌شدگان باید حسب مورد در ایتن خصوص نظر بدهند. هر موردی که بدون اجازه قانونی و شرعی از خانواده‌ها انجام شود مسئولان پیگیری خواهند کرد.
رکن‌آبادی با پاسپورت عادی و طبق روالی معمولی به مکه رفته است
سخنگوی دولت در مورد آخرین وضعیت رکن‌آبادی گفت: آقای رکن‌آبادی با پاسپورت عادی و طبق روالی که همه حجاج به مکه رفتند به حج مشرف شده و دولت عربستان نیز همانطور که در قبال جان همه حجاج مسئول است موظف به صیانت از جان ایشان بوده ما این مسئله را مثل دیگر مسئولان پیگیری خواهیم کرد.
نوبخت با بیان اینکه ما از همه ابزار‌ها و اهرم‌های رسمی و غیررسمی برای پیگیری فاجعه منا استفاده خواهیم کرد٬ گفت: دولت برای استیفای حقوق پایمال‌شده حجاج از هیچ تلاشی کوتاه نخواهد آمد.
وی در پاسخ به این سوال که پیکر شهدا به تهران منتقل می‌شود یا به شهرستان‌ها٬ گفت: آنگونه که در ستاد داخلی برنامه‌ریزی شده مقرر شده است که همه مسئولان هیات دولت جهت تکریم پیکر جانباختگان این حادثه به فرودگاه برویم و طی مراسم رسمی از آنها استقبال کنیم. پس از آن با توجه به بی‌تابی‌های خانواده‌های کشته‌شدگان در شهرستان‌ها پیکر‌ها بدون فوت وقت به استان‌های مربوطه توزیع خواهد شد و مقرر شده که مراسم در استان‌ها به بهترین نحو برگزار شود. استانداری‌های استان‌های مربوطه مسئول هستند در همه استان‌ها به نحو شایسته این برنامه را دنبال کنند.
اظهارات وزیر خارجه عربستان فرافکنی است
سخنگوی دولت در واکنش به اظهارات وزیر خارجه عربستان مبنی بر اینکه دولت ایران آخرین دولتی است که می‌تواند در مورد دموکراسی و حادثه منا اظهار نظر کند٬ گفت: وقتی بپذیریم که از کشوری متخاصم صحبت می‌کنیم٬ می‌توان انتظار این سخنان پوچ و سخیف را هم داشت. در حالی که سرسپردگی عربستان به آمریکا امری روشن است٬ اما اوباما همواره بر ضد دموکراتیک بودن این کشور نظر داده است. وزیر خارجه عربستان به جای این حرف‌ها باید به ایران پاسخ بدهد. ما این صحبت‌ها را فرافکنی می‌دانیم.
فاجعه منا را از طریق شکایت و پیگیری‌های حقوقی دنبال می‌کنیم
وی گفت: ما فاجعه منا را از طریق شکایت و پیگیری‌های حقوقی دنبال می‌کنیم این شکایت در عرصه بین‌المللی ساز و کار خود را دارد. مطمئن باشید جهت استیفای هر حق تضییع شده‌ای از حجاج دولت از هیچ تلاشی مضایقه نخواهد کرد.
احتمال سفر ظریف و روحانی به مکه بعید است
نوبخت در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی براینکه آیا احتمال سفر روحانی یا ظریف به مکه وجود دارد٬ گفت: بعید می‌دانم سفر وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهور مقدمات و پروتکل‌هایی دارد٬ اما به شما اطمینان می‌دهم که از هیچ پیگیری برای حادثه منا مضایقه نخواهیم کرد.