توضیحات ظریف و عراقچی هم برای مخالفان کافی نبود

به گزارش ایلنا٬ حمید بعیدی‌نژاد با انتشار یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود٬ در مورد PMD و مسائل مرتبط به آن توضیحاتی ارائه کرد که متن کامل آن به این شرح است:

1- طرح روزمره بحث بازرسی از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان هسته ای از موضوعاتی هستند که تقریبا هر روز توسط رسانه‌ها و در اظهارات مقام‌های رسمی و غیر رسمی سیاسی و نظامی کشور مورد اشاره قرار می گیرد که خود نشان دهنده اهمیت ویژه آن برای کشورمان است.

در عین حال در طرح ابعاد مختلف موضوع گاهی اشتباه‌هایی صورت می‌گیرد که نه تنها تصویرد نادرستی از ابعاد این موضوع ارایه می‌نماید٬ بلکه افکار عمومی را نیز دچار سردرگمی و نگرانی می‌کند که به تبع آن برخی ابراز نظراتی نیز در سطح کشور انجام گرفته است.

هدف این یادداشت روشن ساختن برخی جنبه های موضوع برای افکار عمومی می باشد که امید است مفید واقع شود.

٢- مهمترین خلط مبحثی که در بحث بازرسی‌ها از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای صورت میگیرد، خلط بحث PMD با محتوای مذاکرات هسته‌ای است.

آقای دکتر ظریف در همان ابتدای طرح موضوع بازرسی‌ها و مصاحبه ها، در یکی از صحبت‌های مطبوعاتی خود به جدایی این مباحث از محتوای مذاکرات هسته‌ای اشاره فرمودند٬ اما متاسفانه چندان توجهی به آن نشد.

آقای دکتر عراقچی نیز در ذیل توضیحات مبسوطی که در چند نوبت پیرامون موضوع ارائه نمودند به این خلط مبحث اشاره نمودند. ولی ادامه نوع طرح موضوع در مقالات و سخنرانی‌ها و موضع‌گیری‌ها نشان می‌دهند که هنوز این خلط مبحث وجود دارد.

٣- یکی از مهمترین آثار این خلط مبحث ارتباط دادن مستقیم بحث پروتکل الحاقی به موضوع بازرسی‌ها و مصاحبه‌ها و شمولیت این پروتکل نسبت به امکان بازرسی از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان است.

در حالیکه بحث بازرسی از تاسیسات نظامی و انجام مصاحبه ها در چارچوب یک ابتکار عمل ویژه برای حل موضوع PMD مطرح شد، نه بعنوان یک چارچوب ثابت و پایدار در قالب محتوای تفاهم هسته‌ای که بعد بخواهد در قالب پروتکل الحاقی تعریف شود.

٤- یکی از اولین اصولی که ایران و کشورهای ١+٥ از همان ابتدای مذاکرات با آن توافق داشتند٬ این بود که در تفاهم آینده هسته‌ای، ایران پروتکل الحاقی را بطور داوطلبانه و موقت اجرا خواهد کرد تا مجلس شورای اسلامی در زمان مناسب خود و البته با در نظر گرفتن اجرای تعهدات طرف مقابل، نسبت به تصویب پروتکل الحاقی تصمیم لازم را اتخاذ کند.

این توافق ناظر بر تصمیم کشورمان برای به تعلیق در آوردن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است که بدنبال ارجاع موضوع برنامه هسته‌ای کشورمان به شورای امنیت صورت گرفت.

طبیعی است با انعقاد یک تفاهم جامع در خصوص موضوع هسته‌ای کشورمان این انتظار وجود داشته باشد که ایران نیز به تصمیم قبلی خود یعنی اجرای داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی برگردد.

با توجه به توافق کشورمان نسبت به این موضوع که در صورت حصول یک توافق جامع هسته‌ای، ایران با برگشتن به تصمیم قبلی خود اجرای پروتکل الحاقی را از سر خواهد گرفت، این به یکی از توافقات اصولی کشورمان با کشورهای مقابل تبدیل شده است.

اهمیت این توافق٬ آن است که بدون اجرایی شدن پروتکل الحاقی هرچند به صورت موقت، آژانس قادر به تایید صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران نخواهد بود، و این به معنای شکست کل فرآیند حل و فصل موضوع هسته‌ای ایران خواهد بود.

٥- اما ربط دادن موضوع بازرسی‌ها و مصاحبه‌ها به مفاد پروتکل الحاقی به این موضوع ختم نشد، بلکه به طرح مباحث مختلفی نسبت به ارائه تفسیرهای مختلف از پروتکل الحاقی پیرامون شمولیت بازرسی از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای در پروتکل الحاقی انجامید، که اساسا نادرست بود.

بگذارید یکبار دیگر یادآوری کنیم که پروتکل الحاقی به هیچ وجه شامل مفادی در خصوص تعهد کشورها نسبت به پذیرش بازرسی از تاسیسات نظامی خود یا ضرورت بازجویی از دانشمندان هسته‌ای نمی‌شود.

نهایت چیزی که در پروتکل الحاقی آمده، دسترسی مدیریت شده به سایت‌های غیر هسته‌ای با هدف انجام نمونه گیری‌های محیطی برای اثبات عدم فعالیت هسته‌ای در سایت‌های اعلام نشده است.

بدیهی است کشورهای عضو آژانس حتی بر اساس توافقنامه عمومی پادمان که همه کشورهای عضو NPT متعهد به پذیرش آن هستند٬ می‌باید هر گونه فعالیت هسته‌ای خود را رسما به آژانس اعلام کنند و وجود فعالیت هسته‌ای جز در برنامه های اعلام شده٬ ممنوع است.

پس اگر شواهدی نسبت به وجود مواد هسته‌ای در تاسیسات اعلام نشده؛ اعم از نظامی و غیر نظامی وجود داشته باشد٬ آژانس فقط از طریق رویه های خاصی که وجود دارند می‌تواند در خواست دسترسی هدایت شده به آن تاسیسات کند که کشور عضو نیز برای اثبات پایبندی خود به فقدان هر گونه برنامه هسته‌ای در تاسیسات اعلام نشده با انجام نمونه برداری محیطی موافقت می‌کنند.

خوشبختانه ایران هیچگاه با چنین روش‌هایی مشکل نداشته است، چرا که اصولا در ایران هر گونه برنامه هسته‌ای در تاسیسات اعلام شده هسته‌ای انجام می‌گیرد و کشورمان هیچگاه قصدی برای انجام برنامه هسته‌ای در تاسیسات غیر اعلام نشده ندارد که بخواهد با رویه‌های تثبیت شده دسترسی مدیریت شده آژانس مشکلی داشته باشد.

چند سال بعد «رایزنز»  خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز در کتابی که در سال دو هزار و شش در آمریکا منتشر کرد، از این امر پرده برداشت که او سندهایی را در اختیار دارد که نشان می‌دهند سازمان سیا برای اجرای منویات دولت آمریکا برای دخالت احتمالی در ایران نیز، پروژه‌ای برای مستند کردن تلاش ایران جهت دستیابی به سلاح هسته‌ای را بطور جدی پیگیری می‌کند تا در صورت قصد انجام این دخالت نظامی آن را به تلاش ایران به تولید سلاح هسته‌ای مستند کند.

٩- آمریکا و متحدان نظامی آنها در ناتو در قالب یک همکاری سازماندهی شده توسط سرویس‌های اطلاعاتی سیا و موساد و با سوء استفاده کامل از سازمان منافقین، به این ترتیب پروژه‌ای را برای متهم ساختن ایران به دستیابی به سلاح هسته‌ای آغاز  کردند و در این قالب هزاران صفحه سند کتبی و عکس و تصویر ساخته و پرداخته کرده و همه را نیز به آژانس ارسال کردند.

بدین ترتیب با تکمیل ساختن این پروژه نیز با توجه به فشار کشورهای قدرتمند بر آژانس ، در سال دو هزار و یازده یعنی همزمان با اوج گرفتن خصومت علیه کشورمان با وضع شدید ترین تحریم‌های یکجانبه و چند جانبه، با فشارهای سیاسی کشورهای غربی، آژانس بین المللی انرژی اتمی به ارائه یک دادخواست سیاسی علیه ایران پرداخت که در ذیل دوازده بخش اتهام‌های این کشورها علیه ایران را منظم و طبقه بندی کرد.

این کیفرخواست سیاسی که اتهام‌های گسترده‌ای را علیه ایران مطرح می‌کرد؛ در پی اثبات این ادعا بود که ادعای تلاش ایران به دستیابی به سلاح هسته‌ای را اولا مستند کند و بعد آنکه آن را با انتشار آن به صورت گزارش مدیر کل آژانس رسمیت بدهد.

١٠- هیچ تردیدی در اینکه حل و فصل اتهام‌های ساختگی علیه ایران فقط در یک تفاهم سیاسی ممکن است وجود ندارد، وگرنه بحث و بررسی این موضوع هر چقدر هم که طول بکشد نمی‌تواند به رفع این اتهام‌ها کمکی کند.

طرف‌های مذاکرات هسته‌ای ایران نیز با درک همین اصل، در جریان مذاکرات پیشنهاد کردند که ایران و ١+٥ راه حلی برای این موضوع بیابند، چون آنها هم انگیزه داشتند که همزمان با حصول تفاهم جامع هسته ای با ایران، موضوع اتهام تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را نیز حل و فصل کنند.

بر این اساس پیشنهاد کردند که ایران با اتخاذ برخی اقدامات مشخص، امکان حل و فصل نهایی موضوع را فراهم کند. منظور آنها این بود که ایران به انجام برخی اقدامات مشخص که ایران و اعضای ١+٥ با توافق مشترک در مذاکرات آنهارا مشخص می‌نمودند، مبادرت مینمود و بعد بدون آنکه پیگیری دیگری از سوی آنها صورت بگیرد، پرونده این موضوع برای همیشه در آژانس بسته می‌شد.

ایران اعلام کرد با آنکه ایران مبنای موضوع این پرونده را ساختگی می‌داند ولی برای کمک به حل موضوعی که چندین سال است که بین ایران و آژانس موضوع مناقشه است، از نظر روش کار این هدف را قابل حصول می‌داند اما توافق در خصوص آن به این امر بستگی دارد که اقداماتی که از ایران انتظار می‌رود چه اقداماتی باشد.

آنها قول دادند که این موضوع را با توجه به حساسیت ویژه آن در سطح کشورهای ١+٥ بحث و هماهنگ نموده و در موقع مقتضی نظر نهایی خود را به ایران اطلاع دهند.

١١- در دور ماقبل صدور بیانیه مطبوعاتی در لوزان، کشورهای ١+٥ طرحی را به ایران ارائه نمودند که شامل بازرسی از چند نقطه محدود از جمله دو تاسیسات نظامی و انجام مصاحبه با تعدادی از مقام‌های نظامی و متخصصان هسته‌ای بود که اسامی آنها به انواع مختلف به صورت مستقیم و غیر مستقیم در گزارش آژانس مطرح شده بود.

آنها مطرح نمودند که در صورت اعطای دسترسی به این محل‌ها و امکان فراهم نمودن مصاحبه آژانس با این افراد از نظر آنها پیگیری بحث اتهام‌های گذشته علیه ایران پایان می‌یابد. به محض طرح این پیشنهاد، ایران با شدیدترین وجه ممکن این پیشنهاد را توهین‌آمیز دانسته و آن را را رد نمود و اعلام کرد که حتی حاضر به دریافت رسمی آن نیز نیست.

در عین حال کشورهای ١+٥ از نمایندگان ایران درخواست کردند که علیرغم مخالفت صریح خود نظر ١+٥ را به مقام‌های ایران ارائه نمایند.

١٢- عکس‌العمل شدید مقام معظم رهبری در رد درخواست این کشورها برای بازرسی از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان ایرانی واکنشی کاملا صحیح و دقیق بود. تیم مذاکره کننده هسته‌ای افتخار می‌کند که با درک کامل موضع نظام و رهبری همین موضع را حدود سه ماه پیش به محض دریافت پیشنهاد به طرف مقابل اعلام کرده بود.

این یکی دیگر از برگه‌های افتخار آمیز تلاش تیم مذاکره کننده هسته‌ای است که طرف مقابل مذاکرات ما نیز برای چندمین بار برایش ثابت شده باشد که موضعی که اعضای تیم مذاکراتی به آنها اعلام می‌نمایند، برگرفته از برداشت‌های شخصی آنها نیست٬ بلکه منبعث از درک عمیق آنان نسبت به مواضع اصولی نظام و رهبری معظم آن است.

١٣- متاسفانه در حالیکه مواضع قدرتمندانه تیم مذاکرات هسته‌ای در سطح بالای مسئولان عالی نظام مورد تقدیر قرار گرفت، عده‌ای از افراد غیر مطلع از تحولات پیرامون این موضوع، به جای تقدیر از تیم مذاکرات هسته‌ای کشورمان، انگار فرصت را برای عقده گشایی مغتنم دیدند و بدون آگاهی از روند طرح موضوع که بصورت کامل به مقامات عالی نظام گزارش شده بود، شدیدترین حملات را علیه تیم هسته ای کشورمان تدارک دیدند و به قول معروف فریادهایی که باید بر سر ارائه دهندگان طرح می کشیدند، ناجوانمردانه بر سر اعضای تیم مذاکرات هسته‌ای کشیدند، تظاهرات طراحی کردند و بی محابا خواستار قطع مذاکرات شدند.

هر چند با توجه به آنکه مقام‌های عالی نظام در جریان همه این تحولات و موضع اصولی و شجاعانه تیم مذاکرات هسته‌ای کشورمان قرار دارند، این مخالفت‌ها، وارد آوردن تهمت‌ها، و عقده گشایی‌ها کوتاه مدت خواهند بود، اما به طرح برخی نگرانی‌ها در سطح افکار عمومی دامن می‌زند که نتیجه آن چیزی جز بی‌اعتمادی به نهادهای اصلی کشور نیست.

١٤- از همگان انتظار می‌رود با درک شرایط خطیر کشور و در سال همدلی بین دولت و ملت، دست به دست هم دهند به مهر و ضمن دفاع از اصول و حقوق اساسی کشور، به مسئولان کشور یاری برسانند تا در این برهه حساس مذاکرات هسته‌ای را تحت هدایت مقام‌های عالی نظام جمهوری اسلامی به ویژه مقام معظم رهبری که با دقت و هوشیاری بر جریان مذاکرات اشراف دارند، به طور موثری پیش ببرد تا ان‌شاءالله اگر توافقی بدست آید، توافق ضامن حفظ حقوق اساسی ملت بزرگ ایران باشد.

والسلام