عربستان واقعیت منطقه را نفهمیده است
سفیر ایران در فرانسه در گفت‌وگو با هفته‌نامه لوپوئن چاپ پاریس، با اشاره به تحولات منطقه تاکید کرد: عربستان واقعیت منطقه را نفهمیده است.
به گزارش ایلنا، مشروح گفت‌وگوی علی آهنی به این شرح است:
برای چه شما موافق نمی‌شوید همراه با ائتلاف بین‌المللی داعش را عقب برانید؟
باید دانست که ائتلاف بین‌المللی تشکیل شده علیه داعش به هیچ وجه جدی نیست. چگونه این چنین امری قابل تصور است که آمریکا با حضور در عراق و آن همه تجهیزات و ماهواره‌هایشان قادر به جلوگیری از ورود داعش به الرمادی نباشند؟ شما به من بگویید چه کسی از داعش نفت می‌خرد؟ چگونه و از طریق کدام مرز؟ این امر نشان میدهد که اراده‌ای برای شکست دادن داعش وجود ندارد. ائتلاف بین‌المللی تشکیل شده علیه داعش به هیچ وجه جدی نیست.
آیا شما آمریکا و متحدین عربش را به یک بازی دوگانه متهم می‌کنید؟
در وهله اول، برخی کشورهای عضو ائتلاف در ایجاد داعش و تامین مالی آنها نقش خود را دارند. لذا، چگونه می‌توان تصور کرد که آنها در مبارزه با داعش جدی باشند!
آیا به خاطر این است که امروزه آنها مستقیما مورد تهدید جهادگراها قرار دارند؟
چگونه این گروه می‌تواند از چنین قدرت مانوری در عراق و سوریه برخوردار باشد؟ تصور این امر غیرممکن است مگر اینکه حداقل یک چراغ سبز قبلی را داشته باشند. از سوی دیگر، استراتژی آمریکایی‌ها در منطقه تجزیه کشورهای اسلامی است. این چیزی است که در سودان اتفاق افتاد و چیزی که در عراق و سوریه و بعد هم در یمن به دنبال آن هستند. آنها نیازی به مداخله مستقیم ندارند. آنها می توانند بخوبی آنرا با استفاده از برخی متحدین شان محقق سازند.
شما از آمریکایی‌ها انتقاد می‌کنید. با این حال، آیا ما از دو سال پیش به این طرف شاهد یک نزدیکی استراتژیک اجتناب‌ناپذیر بین ایران و آمریکا نیسیتم؟
بین دو کشور بدبینی بزرگی وجود دارد. ولی امضای توافق نهایی در زمینه هسته‌ای و اجرای آن می‌تواند اجازه دهد تا میزان صداقت آمریکا و آمادگی‌شان برای احترام به تعهدات‌شان در قبال ایران را ارزیابی کرد. مدتی است که اظهارات مثبت‌تری از سوی باراک اوباما شنیده می‌شود ولی در عمل، آمریکایی‌ها همچنان در برابر ایران در خصومت هستند.
درباره فرانسه که در پرونده هسته‌ای ایران، سخت‌تر از آمریکا خود را نشان داده است چه؟
جای تاسف دارد که فرانسه به عنوان کشوری که به سرسختی درباره پرونده هسته‌ای ایران معروف است شناخته شود. به ویژه آنکه دیگر قدرت‌های بزرگ که به خصومت بیشترشان علیه ایران مشهورند، مواضع علنی معتدل‌تری دارند. با اینهمه؛ می‌توانم بگویم که فضا از چند ماه پیش تغییر کرده است. فرانسه موضعی واقع‌بینانه‌تر اتخاذ کرده است. ایران و فرانسه می‌توانند شرکای مستحکمی برای کمک به برقراری صلح و امنیت در منطقه باشند.
شرکت‌های فرانسوی باید منتظر دشواری‌هایی در بازگشت‌شان به ایران باشند؟
براساس اطلاعات من، شرکت‌های فرانسوی خیلی مشتاقند که بتوانند وضعیت کنونی را باز کرده و به ایران بازگردند. دولت فرانسه، وزارت خارجه همگی برای اینکه شرکت‌های فرانسوی سهم مهّم خود از بازار ایران را بازیابند نظر مساعد دارند. من می‌دانم که پژو قرارداد یک جوینت ونچر (سرمایه‌گذاری مشترک) با ایران را آماده کرده است و فقط منتظر توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها هستند تا آنرا امضا کنند.
به زودی سفر هیاتی از سوی «مدف انترناسیونال» به ایران انجام خواهد گرفت که اجازه خواهد داد تاخیر فرانسه در این زمینه ترمیم شود. زیرا آمریکایی‌ها همین الان در بازار ایران حضور دارند و برای قراردادهایی، برای مثال برای شرکت بوئیینگ مذاکره می‌کنند.
نزدیک شدن فرانسه به عربستان سعودی، که به صورت دعوت از فرانسوا اولاند به ریاض نماد یافته بود، باعث عصبانیت شما می‌شود؟
این سفر در زمانی که بمباران‌های مردم بی گناه یمن توسط عربستان سعودی در اوج خود بود انجام شد و این به تصویر فرانسه در منطقه ضربه زد.
ولی با این حال، استراتژی فرانسه با ده‌ها میلیارد یورو قرارداد کلیدی نتیجه‌بخش بوده است.
کاملا طبیعی است که فرانسه بیشتر به دنبال منافع اقتصادی خود باشد تا منافع سیاسی. به ویژه اگر منافع کوتاه‌مدت مطرح باشد ولی در عین حال می‌توانم به شما بگویم که این سفر تصویر فرانسه را تحت‌الشعاع قرار داده است.
دخالت سعودی‌ها در یمن، با این حال با موافقت سازمان ملل و به منظور استقرار دوباره رئیس جمهور مشروع یمن در برابر شورشی‌های حوثی مورد حمایت ایران بوده است.
حوثی‌ها قرن‌ها بر این کشور حکومت می‌کرده‌اند. آنها عناصری از واقعیت کنونی در یمن هستند و همواره هم به دنبال یک راه حل سیاسی مبتنی بر دیالوگ بوده‌اند. بنابراین آنها «شورشی» نیستند. متاسفانه این ابتکار دیپلماتیک تحت فشار سعودی‌ها بلوکه شده است.
از سوی دیگر آیا این منطقی است که مقامات یک کشور از دیگر کشورها بخواهند زیرساخت‌ها و مخالفان سیاسی خود را بمباران کنند؟ به چه بهانه‌ای؟
فراموش نکنیم که سعودی‌ها هرگز نمی‌گذارند کنترل کشوری که همواره آن را به عنوان حیات خلوت خود تلقی می‌کرده‌اند به دست حوثی‌ها و به دنبال آن ایران بیفتد.
قبل از این مداخله نظامی، مرزهای سعودی آرام بودند. امروز در چه وضعیتی قرار دارند؟ به من بگویید کدامیک از اهداف نظامی محقق شده است؟ حتی آمریکایی‌ها اعتراف کردند توسط سعودی‌ها فریب خورده‌اند. آنها تصور می‌کردند این پرونده در عرض چند روز بسته می‌شود. مقاومت یمنی هیچ وقت اجازه نخواهد داد که سعودی‌ها برنده شوند.
آیا ایران تلاش می‌کند هژمونی خود را بر منطقه تحمیل کند، همانطور که ریاض و پاریس ایران را به آن متهم می‌کنند؟
ما سلطه‌طلب نیستیم. ما سرزمین بزرگی داریم که دارای منابع طبیعی، انسانی و دارای موقعیت ژئوپلیتیکی استثنایی در منطقه است. سی و شش سال است که جمهوری اسلامی ایران با تلاش‌های برخی کشورها و به خصوص آمریکا و با هدف بی‌ثبات کردن و سرنگون کردن نظام مواجه است. با این حال، ایران موفق شده که یک قدرت مهم در منطقه باشد بدون آنکه کمترین اهداف سلطه‌طلبانه داشته باشد. ایران علاقمند است روابط خود را با همه کشورهای منطقه و بر پایه احترام متقابل توسعه دهد. آمریکایی‌ها امروزه فهمیده‌اند که نظام سیاسی ما مستحکم و مورد حمایت مردم است. نه فقط در ایران بلکه در میان کشورهای مسلمان و کشورهای جهان سوم.
با این حال یک نوع نفرت واقعی نسبت به ایران شیعه در کشورهای سنی منطقه وجود دارد.
این امر با واقعیت منطبق نیست. ما روابط بسیار خوبی با سنی‌های عراق و سوریه و اکثریت کشورهای اسلامی داریم. ما به آنها می‌گوییم که ما همه مسلمان هستیم و هیچ خصومتی با سنی‌ها نداریم و با آنها هم‌زیستی خوبی داریم. از طرف دیگر، باعث تاسف است که برخی کشورها و در راس آنها عربستان سعودی، واقعیت این منطقه را نفهمیده باشند. به جای تلاش در راستای رقابت با ایران، آنها باید همکاری با ما را دنبال کنند. این چیزی است که ما در پی آن هستیم. مطمئنا عربستان سعودی یک بازیگر مهم منطقه است که ما می‌توانیم با او دیالوگ و همکاری داشته باشیم ولی نمی‌توان پذیرفت که عربستان سعودی به دنبال بی‌ثبات کردن منطقه باشد.
ایران با این حال در وضعیت تهاجمی در منطقه قرار دارد و این کار را از طریق حزب‌الله در لبنان و سوریه و از طریق شبه نظامیان در عراق انجام میدهد.
ما نمی‌توانیم در برابر آنچه در اطراف ما می‌گذرد بی‌تفاوت باشیم. نا امنی، تجزیه و همچنین بی‌ثباتی در عراق و سوریه می‌تواند به دیگر کشورهای منطقه نیز سرایت کند. لذا استراتژی ما این است که هرکاری برای همکاری با مقامات این کشورها انجام دهیم تا حاکمیت و تمامتی ارضی آنها تضمین شود و همچنین از این طریق تهدید علیه سرزمین ما نیز دور شود. ما در عراق و سوریه و بنا به درخواست آنها یک همکاری نظامی برای مبارزه با داعش و به خصوص به شکل اعزام مشاورین نظامی ایجاد کرده‌ایم که اجازه داده است بغداد و بسیاری از شهرها حفظ شوند.
آیا شما درباره نتایج توافق نهایی درباره برنامه هسته‌ای ایران در آخر ژوئن 2015 خوشبین هستید؟
همه چیز امکان‌پذیر است ولی ما هیچ نگرانی در این مورد نداریم. ما از زمان‌های دور زیر بار رژیم‌های تحریم قرار داریم و شکست در مذاکرات هم به معنای پایان دنیا نخواهد بود. مطمئنا برداشته شدن تحریم‌ها به ما اجازه خواهد داد که بتوانیم اقتصادمان را بهتر توسعه بدهیم ولی این امر همچنین به نفع شرکت‌های اروپایی و به خصوص فرانسوی که سهم مهمی از یک بازار بزرگ حدود هشتاد میلیون نفری را از دست داده‌اند نیز هست. با اینکه هنوز برخی از عناصر دشوار برای مذاکره باقی مانده است، لیکن من اطمینان دارم که ما می‌توانیم به توافق برسیم. البته به شرطی که گروه 1+5 واقعا جدی و صادق باشد. ضمن اینکه جای تاسف دارد که لابی‌هایی در آمریکا در صورتی که توافقی امضا شود، تلاش نمایند کار را بلوکه کنند.
یکی از موفقیت‌های سیاست گشایش روحانی شاید به خارج از کشور اختصاص داشته باشد. با این حال، به نظر نمی‌رسد که در داخل کشور چیزی تغییر کرده باشد...
دکتر روحانی وعده‌هایی که قبل از انتخابات داد را به خوبی پیش می‌برد. نباید فراموش کرد که اوضاع داخلی کشور به عوامل زیادی ارتباط دارد. ما جامعه‌ای باز داریم که در آن می‌توان صداهای متفاوتی را شنید. ارتقاء حقوق بشر که باید به عنوان یک اصل مقدس در همه جهان مدنظر قرار گیرد، در کشور ما نیز با اطمینان دنبال می‌شود زیرا این اعتقاد ما است. برخلاف آنچه که در کشورهای همسایه ایران، که بعضا بهترین متحدین فرانسه و دیگر کشورهای غربی محسوب می‌شوند، اتفاق می‌افتد، ما در ایران پیشرفت‌های فراوانی کرده‌ایم. آن حامیان غربی این کشورها چشمشان را می‌بندند و قرارداد امضا می‌کنند و بدون کوچکترین انتقادی بر سیاست‌های آنها صحه می‌گذارند.