اجلاس بازنگری NPT در نیویورک و فشار دموکراتها
یک کارشناس مسائل سیاست خارجی چرایی به نتیجه نرسیدن اجلاس بازنگری معاهده منع گسترس تسلیحات هستهای را تشریح کرد.
حسن بهشتیپور در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به نتیجه نرسیدن مذاکرات اجلاس بازنگری معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای گفت: مسئله معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای در سال ۱۹۵۷ با ایده آمریکا مطرح شده و در سال ۱۹۶۸ مورد توافق گرفته و در سال ۱۹۷۰ میلادی اجرا شد.
وی با بیان اینکه در جریان اجرای NPT شاهد وجود دو جریان در درون آن بودیم، اظهار داشت: جریان اول کشورهایی بودند که صاحب بمب اتمی هستند که هرچند دارای تعارضهای ایدئولوژیک هستند، اما در رابطه با منع گسترش سلاح هستهای با یکدیگر اشتراک نظر دارند و معتقدند صاحب نظر نیستند.
این کارشناس مسائل هستهای با بیان اینکه بر اساس NPT کشورهای صاحب بمب اتمی باید خود به خلع سلاح هستهای حرکت میکردند، تصریح کرد: انعقاد پیمانهای سالت ۱ و ۲ نیز در همین رابطه است، ولی مشاهده میکنیم که کشورهای صاحب بمب در این راستا عمل نکردند.
بهشتیپور جریان دوم در NPT را کشورهای جنبش عدم تعهد برشمرد و ادامه داد: کشورهای عدم تعهد در طول این سالها همواره علاوه بر اینکه خواستار استفاده صلحآمیز همه کشورهای جهان بوده، مسئله خلع سلاح را از همان ابتدا دنبال کردهاند که البته با تقابل کشورهای صاحب بمب روبهرو شد. این پروتکل از سال ۱۹۹۳ مورد اصلاح قرار گرفت و هنگامی در سال ۱۹۹۵ میلادی قرار شد تا معاهده منع گسترش سلاح هستهای نهایی شود، کشورهای مختلف عضو این معاهده و به ویژه کشورهای خاورمیانه و کشورهای عضو جنبش عدم تعهد بیان کردند که تاکنون، در خصوص مهمترین اصل معاهده عدم گسترش سلاح هستهای یعنی خلع سلاح هستهای کشورهای دارنده این نوع تسلیحات اقدامی نشده و نباید روند تلاشها فقط روی این مساله تمرکز یابد که برای کشورهای غیرهستهای محدودیت ایجاد شود بلکه فضای بینالمللی باید به سمت جهان عاری از سلاح هستهای پیش رود.
مدیر پیشین شبکه العالم افزود: در مقابل این خواست، کشورهای دارای سلاح هستهای تلاش میکردند همگان را قانع سازند که NPT فقط همین است و نمیتوان اقدام دیگری کرد. در برابر این سیاست پنج کشور دارنده سلاح هستهای، کشورهای خاورمیانه و عضو جنبش عدم تعهد بر خواسته خود پافشاری کردند و از خواستهشان به عنوان اهرم فشاری در برابر کشورهای دارای سلاح هستهای استفاده کرده و بیان کردند که این هدف عاری از سلاحهای هستهای باید حداقل در خاورمیانه رخ بدهد.
وی ناکارآمدی NPT را نتیجه رفتارهای دوگانه کشورهای صاحب بمب اتم و قدرتهای جهانی دانست و خاطرنشان کرد: خلاهایی که در NPT وجود دارد موجب شده قدرتهای جهانی از آن سوءاستفاده کنند، زیرا نمیخواهند کشوری رقیبشان باشد و از این فناوری برخودار باشد.
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به تلاشهای جنبش عدم تعهد با رهبری ایران در اجلاس امسال کنفرانس بازنگری NPT ابراز داشت: در حالی که این اجلاس به صورت خوبی در حال پیش رفتن بود، به ناگاه سه کشور آمریکا و انگلیس و کانادا با بخش خاورمیانه عاری از سلاح هستهای مخالفت کردند و همین موجب شد تا این اجلاس همانند اجلاسهای قبلی، بدون دستیابی به نتیجهای پایان پذیرد.
بهشتیپور در رابطه چرایی اقدام آمریکا، انگلیس و کانادا یادآور شد: مهمترین علت اقدام این سه کشور و مخصوصا کانادا این است که آنها به شدت تحت نفوذ اسرائیل هستند و اقدام کشورهای جنبش عدم تعهد برای پیگیری مسئله خلع سلاح هستهای نیز به منظور تحت فشار قرار گرفتن رژیم صیهونیستی است.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با اشاره به تلاشهای دولت اوباما به منظور قانع کردن اسرائیل به خلع سلاح هستهای بیان کرد: آمریکا با درک مسائل و اتفاقاتی که در خاورمیانه در حال رخ دادن است و البته توجه به خواست اکثریت کشورها، در حال فشار روی اسرائیل در این راستا است؛ البته این مساله از سوی دولت دموکرات اوباما دنبال شده و میشود نه دولتهای جمهوریخواه.