فضا سازی طرف آمریکایی نباید در کشور پذیرفته شود/بازرسی از اماکن نظامی سهل الوصول نخواهد بود

به گزارش خبرنگار ایلنا سید عباس عراقچی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو با بیان اینکه بحث لغو تحریم ‌ها مهم‌ترین بحثی است که در مذاکرات داشتیم و آنچه که طبق نظرات ما است این است که در ابتدای اجرای توافقنامه تمامی تحریم ها باید برداشته شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای با تاکید براینکه تمام تحریم‌های مالی در روز اجرایی شدن توافق لغو خواهد شد،‌ ابراز کرد: در حال حاضر به دنبال این هستیم که قوانین مربوطه را مشخص و بر روی کاغذ بیاوریم و آن را به ثبت برسانیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا تعهدات طرفین در روزی که توافقنامه نهایی به امضا می رسد به اجرا در خواهد آمد،‌گفت:‌ روزی که توافق‌نامه به امضا برسد، طرفین باید اقداماتی را برای اجرای آن انجام دهند. در حال حاضر کنگره امریکا به دنبال تصویب لایحه‌ای است که ممکن است اجرای آن را به تعویق بیاندازد.

معاون وزارت امور خارجه در مورد اینکه در فاصله امضای توافقنامه تا اجرای آن طرفین چه اقداماتی را انجام می‌دهند، اظهار کرد: در آن زمان دو طرف آماده اجرای تعهدات می‌شوند. ما تعهدات خود را برای اعتماد سازی انجام خواهیم داد و آنها نیز قوانین و دستورالعمل‌های خود را تغییر خواهند داد.

عراقچی در مورد اینکه به طور مشخص لغو تحریم‌ها چه زمانی اجرایی خواهد شد، ابراز کرد: در همان ابتدای توافق، طرف مقابل تحریم‌های خود را لغو خواهد کرد اما اجرایی شدن این لغو تحریم در صورتی است که طرفین آن را به اجرا در بیاورند.آنها در همان روز امضای توافقنامه برداشتن تحریم ها را اعلام خواهند کرد و باید منتظر روز اجرایی شدن تعهدات طرفین ماند.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در مورد اینکه در توافقنامه ژنو لغو تحریم‌های مالی، اقتصادی، تجاری، فناوری ذکر شده اما در بیانیه لوزان تنها به لغو تحریم‌های اقتصادی هسته‌ای اشاره شده است و نه تمامی تحریم‌ها اعلام کرد: در این ارتباط سوءتفاهمی بوجود آمده است. اگر متن توافق ژنو را ملاحظه کنید  متوجه خواهید شد که تمام تحریم های مرتبط با هسته‌ای رفع خواهد شد و دسترسی ایران به بازارهای تجاری، مالی، انرژی و فناوری فراهم خواهد شد. به عبارتی یک مسئله لغو تحریم‌ها و مسئله دیگر دسترسی ایران به بازارهای ذکر شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا در بیانیه لوزان به لغو تحریم‌های مالی و یک جانبه از سوی برخی کشورها اشاره‌ای نشده است، ابراز کرد: در توافق ژنو، لغو تمام تحریم های چندجانبه و یک جانبه ذکر شده است. در متن توافق نهایی نیز آنچه که به نگارش درخواهد آمد این است که تمامی تحریم‌ها اعم از چندجانبه و یک‌جانبه و در یک مرحله برداشته خواهد شد.

وی با تاکید براینکه بیانیه لوزان یک بیانیه مطبوعاتی مختصر بوده که در آن لغو کلیه تحریم‌ها ذکر شده است، گفت: در متن توافق نهایی و متنی که در حال نگارش آن هستیم لغو تمامی تحریم‌های یک جانبه و چندجانبه در یک مرحله ذکر خواهد شد. بیانیه لوزان یک صفحه و نیم بود حال آنکه اصل توافقنامه 20 صفحه و ضمائم آن بیش از 50 صفحه خواهد بود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای تصریح کردک ما در لوزان متنی نداریم بلکه یک بیانیه مطبوعاتی است که به بیان راهکارها و راه‌حل‌ها پرداخته است. ما در لوزان به این نتیجه رسیدیم که ادامه فعالیت فردو، نطنز و اراک چگونه خواهد بود و آنها نیز به چه صورت تحریم‌ها را لغو خواهند کرد.  

فضا سازی طرف آمریکایی نباید در کشور پذیرفته شود

عراقچی در خصوص صحبت‌های وزیر خارجه آمریکا در مورد بازرسی‌های ابدی از مراکز حساس ایران گفت: من نمی‌دانم چرا فضاسازی طرف آمریکایی در کشور ما پذیرفته شده و اثر روانی می‌گذارد. ما به عنوان یکی از اعضای NPT، زمانی که پادمان را امضا کردیم؛ در قبال برخورداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای بازرسی از تاسیسات خود را پذیرفته‌ایم. تمام کشورهایی که عضو این پیمان هستند، در قبال برخورداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای اجازه بازرسی را به آژانس داده‌اند.

وی افزود: طبق پادمان، بازرسی از تاسیسات هسته‌ای همیشگی خواهد بود. حرف‌های آقای کری موضوع جدیدی نیست و امری بدیهی محسوب می‌شود. وزیر امور خارجه آمریکا از یک امر بدیهی، جنگی روانی ایجاد می‌کند که متاسفانه در کشور ما اثر منفی می‌گذارد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در مورد پذیرفتن پروتکل الحاقی گفت: ما پروتکل‌ الحاقی را به شرط تصویب نهایی مجلس محترم شورای اسلامی پذیرفته‌ایم. ممکن است که دولت به طور موقت این پروتکل را اجرا کند، اما اختیار با دولت نیست و اجرای کامل آن منوط به تصویب نهایی مجلس است.

هیچ بازرسی فرا‌تر از پروتکل الحاقی را نخواهیم پذیرفت

معاون وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که چنانچه در پوشش پروتکل الحاقی، جاسوسی از تاسیاست هسته‌ای صورت بگیرد، چه اقدامی خواهد شد گفت: هیچ رژیم بازرسی فرا‌تر از پروتکل الحاقی را نپذیرفته و نخواهیم پذیرفت. پروتکل الحاقی موجب اعتمادسازی کشورهای عضو برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. بیش از ۱۰۰ کشور در جهان این پروتکل را پذیرفته و آن را اجرا می‌کنند. پیش‌بینی‌های امنیتی برای جلوگیری از سواستفاده احتمالی بازرسان آژانس در بازرسی از تاسیسات کشورمان انجام شده است. ما برای این امر با همکارانمان در سازمان انرژی اتمی و سایر نهادهای مسئول در ارتباط و هماهنگ هستیم.

وی اضافه کرد: ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران بر اساس فتوای مقام معظم رهبری، تا کنون سراغ تسلیحات هسته‌ای نرفته و در آینده نیز نخواهیم رفت.

بازرسی از اماکن نظامی سهل الوصول نخواهد بود

عراقچی درباره بازرسی از اماکن نظامی ایران توسط بازرسان خارجی عنوان کرد: نگران این موضوع هستیم که به بهانه بازرسی از تاسیسات نظامی و هسته‌ای کشورمان، اقدامی برای خارج کردن اطلاعات حساس به نفع کشورهای بیگانه انجام شود. در این مورد، چارچوب بازرسی از مراکز هسته‌ای مشخص بوده و پیش‌بینی‌های خاصی انجام شده است. خلاف آنچه عنوان می‌شود، بازرسی از اماکن نظامی سهل الوصول نخواهد بود. در صورتی که آژانس خواستار بازرسی از اماکن نظامی باشد، شرایط ویژه‌ای وجود خواهد داشت.

این عضو تیم مذاکره‌ کننده هسته‌ای خاطرنشان کرد: در صورت نگرانی و تمایل آژانس به بازرسی از این مراکز، این نهاد ملزم به ارائه مدارک و دلایل مستحکم برای درخواست خود خواهد بود. این امکان وجود دارد که از طریق مذاکره و بدون بازرسی از اماکن مورد نظر، نگرانی آژانس را برطرف کرد. در صورت پافشاری بر بازرسی، حضور بازرسان به صورت نقطه‌ای خواهد بود. به این صورت که آژانس در مدارک و دلایل خود نقطه مشکوک به فعالیت‌های غیرقانونی را مشخص کرده و در صورت موافقت ایران، بازرسی از‌‌ همان محل صورت می‌گیرد. بازرسان حق ورود آزادانه به سایت‌های نظامی و بازرسی کامل را نخواهند داشت. بازرسی‌های احتمالی، تحت نظارت امنیتی شدید و در نقطه مورد نظر خواهد بود.

مذاکره کننده ارشد تیم هسته‌ای کشورمان در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توانیم برای اجرای قواعد مورد نظر خودمان برای بازرسی‌ها نهادی موازی با آژانس ایجاد کرده و از آن طریق اقدام کنیم، گفت: مجموعه موازی با آژانس وجود نداشته و در آینده نیز وجود نخواهد داشت. این نهاد، مجموعه مورد قبول سازمان ملل متحد و جامعه جهانی برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای است. ما باید پیش‌بینی‌های لازم را برای جلوگیری از جاسوسی و سواستفاده‌های احتمالی انجام بدهیم.   

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر به دنبال این توافقات موضوع بازدید از یک مرکز نظامی مثل تاسیسات پارچین مطرح شود واکنش ایران چه خواهد بود، گفت: این موضوع ربطی به توافق نهایی ندارد. در بحث شفاف سازی ممکن است در راستای اجرای پروتکل الحاقی آژانس اتمی بخواهد از یک مرکز غیر هسته‌ای و مثلا نظامی بازدید کند در این صورت اولا باید آژانس محل دقبق بازبینی را به همراه مستندات خود را برای علت این بازدید ارائه کند و در ‌‌نهایت بازرسان آژانس بصورت مدیریت برای بازدید از‌‌ همان نقطه خاص به محل اعزام می‌شوند.

عراقچی همچنین در خصوص PMD گفت: این مسئله بحث جداگانه‌ای دارد که به گذشته مربوط می‌شود. آن زمان ادعاهایی نادرستی بر علیه ایران مطرح شده بود مبنی بر اینکه در ایران فعالیت غیر قانونی هسته‌ای در دست انجام است اما در چارچوب همکاری‌های خود اطلاعاتی را در رد این ادعای نادرست در اختیار قرار دادیم. واقعیت این است که این مسئله ربطی به فعالیت‌های آتی ندارد اما در صدد هستیم که در این خصوص چارچوب معینی را برای همکاری این چنینی با آژانس و ۱+۵ فراهم کنیم.

تصور بوجود آمده بازرسی از مراکز نظامی صحت ندارد

معاون وزیر خارجه همچنین در پاسخ به اینکه وقتی مسئولان نظامی ایران می‌گویند در صورت درخواست بازدید از مراکز نظامی با سرب داغ پاسخ خواهند داد، گفت: طبق گفته مقام معظم رهبری حفظ حریم امنیتی و نظامی در صدر اولویت‌ها قرار دارد. برخلاف تصور شایع دسترسی به مراکز نظامی آنطور که به خطا استنباط می‌شود، صحت ندارد. همین حالا پروتکل الحاقی در بیش از ۱۰۰ کشور در حال اجراست و این کشور‌ها توانسته‌اند به شیوه مدیریت شده از درز اطلاعات اضافی جلوگیری کنند.

دولت در ‌‌نهایت تابع نظر مجلس است

عضو ارشد تیم مذاکره کننده در پاسخ به اینکه اگر مجلس NPT را رد کند چه اتفاقی خواهد افتاد گفت: دولت در ‌‌نهایت تابع نظر مجلس است، و نمانیدگان مجلس که راس امور هستند هرطوری که در خصوص ادامه محدود شدن یا خاتمه فعالیت‌ها تشخیص دهند ما به‌‌ همان صورت عمل خواهیم کرد.

معاون وزیر خارجه همچنین در خصوص چشم انداز جلسه وین گفت: نشست بعدی در روز سه شنبه در وین برگزار خواهد شد که فکر می‌کنم تا روز جمعه ادامه یابد. در این روز با اضافه شدن اعضای ۱+۵ جلسات ادامه خواهد یافت که گمان می‌برم تا آخر هفته بتوانیم به متن توافقی که در آن اختلاف‌های موجود به حداقل ممکن رسیده است دست یابیم.

اصراری برای رسیدن به توافق بد نداریم

عراقچی همچنین در خصوص اینکه آیا اصراری وجود دارد تا ۱۱ تیر توافقی نهایی حاصل شود گفت: هدف ما از شرکت در این مذاکرات تنها این است که تا ۱۱ – ۱۲ تیرماه به توافق خوب دست یابیم ما اصراری برای رسیدن به توافق بد نداریم و در این صورت ترجیح می‌دهیم که به توافق نرسیم. اما در شرایط کنونی چشم انداز موجود این خوش‌بینی را می‌دهد که شاید تا قبل از ۱۱ تیر ماه بتوانیم به چنین توافقی برسیم.

وی با بیان اینکه در مذاکرات لوزان نقطه مشکل مذاکرات پیموده شد افزود: الان بحث پیاده سازی و به روی کاغذ آوردن مشروح توافق مطرح است و آنچه که انجام آن ممکن است سخت به نظر برسد کنترل زیاده خواهی‌هایی است که طرف مقابل مذاکرات وجود دارد و بنابراین از اینکه روند مذاکرات به آهستگی و موفقیت به نتیجه برسد هیچ نگرانی نداریم.

معاون وزیر خارجه همچنین در پاسخ به اینکه بدون موافقت مجلس امضای دولت چه اعتباری به پروتکل الحاقی می‌دهد، یادآور شد: پروتکل الحاقی یک معاهده بین المللی است که ابتدا دولت‌ها آنرا امضا می‌کنند اما اجرای نهایی آن به تصمیم مجلس قانونگذاری است بنابراین این پروتکل زمانی برای ایران لازم الاجرا خواهد بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی آنرا تصویب کرده باشند اما در حال حاضز این پروتکل چند سالی می‌شود که توسط دولت امضا شده اما هنوز به تصویب مجلس نرسیده است.