در ایران در ارتباط با وقف زیرساختی مشکلاتی فراوانی داریم

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدرضا عارف صبح امروز (سه شنبه) در آیین اختتامیه اولین جشنواره ملی اعطای تندیس نیکوکاری ویژه تشکل های خیریه که در مرکز همایش های بین المللی هتل ارم برگزار شد، با اشاره به اینکه در سند چشم انداز بنا بود در منطقه جایگاه اول در علم و فناوری باشیم اما با این هدف گذاری فاصله داریم،‌ گفت:راهبرد انقلاب ما که یک انقلاب فرهنگی بود از روزهای اول انقلاب آموزش، علم و فناوری بود و ما در اولویت آموزش قبل از دانشگاه خوب جواب گرفتیم و اکنون وضعیت سوادآموزی و شاخص‌های آموزشی در کشور بسیار خوب است .

وی ادامه داد: امروز ما در بخش توسعه علم، صادقانه اگر مطرح کنیم غیر از خوابگاه‌سازی که برای خیرین ملموس بود در سایر بخش‌ها علیرغم اولویتی که داشتیم چندان موفق نبودیم. بنا بر این بود که در افق چشم‌انداز که سال آینده است ما در منطقه جایگاه اول را به خصوص در علم و فناوری و به تبع آن در بخش‌های دیگر داشته باشیم اما متاسفانه از شاخص‌ها فاصله داریم.

معاون اول رییس جمهور گفت: یک وقف از نوع مالی است امروزه در دنیا صندوق‌ها و بنیادهای فراوان علمی را می‌بینید که مسئولیت و ماموریت‌شان تامین منابع مورد نیاز به خصوص پروژه‌های پژوهشی و پروژه‌های عامل‌المنفعه است که به همه مردم و جامعه مربوط می‌شود. وقف دوم، معنوی است، دانشمندان، محققان و برجستگانی که در این بخش کار می‌کنند در همه دنیا با مشکلاتی روبرو هستند، تامین یک محقق برجسته برای اینکه بتواند با آرامش کار کند فقط و فقط دغدغه‌اش علم باشد .

عارف تصریح کرد: ما در ایران در ارتباط با وقف زیرساختی خیلی مشکل داریم ما در کشورمان حتی در دانشگاه‌های برجسته‌مان در ارتباط با زیرساخت‌های مورد نیاز برای پژوهش‌های برتر یا تولید علم گرفتاریم یک آزمایشگاه هزینه سنگینی دارد که از عهده یک دانشگاه در یک سال بودجه برنمی‌آید.

وی افزود: یکی از علل اصلی عدم توفیق در رسیدن به این هدف تخصیص منابع است و در همه برنامه های توسعه، پژوهش و فناوری اولویت داشت و بنا بود سهم پژوهش و فناوری از تولید ناخالص داخلی حدود ۳,۵ درصد باشد اما در هیچ برنامه توسعه ای به بیش از ۱ درصد نرسیدیم.

وی خاطرنشان کرد: مزیت اصلی کشور منابع انسانی است و اگر بنا باشد تکیه همچنان بر منابع دولت بر توسعه و پژوهش باشد در آینده نیز با این وضعیت کنونی روبرو خواهیم بود.

عارف با بیان اینکه توسعه مدارس علمیه و همچنین علوم مختلف در قرون اول پس از ورود اسلام به ایران مرهون منابع مردمی در آن زمان بود، گفت: فرهنگ وقف به ویژه در بخش علمی ریشه در باورهای دینی ما دارد که باید صرف پیشبرد علم و آموزش شود و توسعه علم نیاز به سرمایه دارد و عموما بودجه های محدود دولتی امکان تامین ندارد.

معاون اول رئیس جمهور همچنین به نمونه های موفق وقف علمی در قرن نوزده میلادی در اروپا اشاره کرد و گفت: بخشی از دستاوردهای بزرگ علمی دنیا مدیون وقف های علمی در اروپا و کشورهای غربی است که در حال حاضر نیز نمونه های معروف وقف علمی در جهان و آینده فعال هستند.

وی وقف مالی، معنوی و زیرساختی را از مدل های وقف در جهان توصیف و با اشاره به نمونه های معروف کنونی وقف علمی در جهان ادامه داد: در ایران به دلیل نبود شاخص های شفاف آمار دقیقی از میزان وقف در کشور نداریم.

عارف با بیان اینکه با اقدامات تلاشگران عرصه وقف و با همت خیرین مدرسه ساز  در کشور طی دو سال آینده پرونده ساخت مدارس و کلاس های غیراستاندارد بسته خواهد شد، افزود: باید از ظرفیت های خیرین مدرسه ساز در توسعه اماکن و تجهیزات دانشگاهی و خوابگاه های دانشجویی بهره ببریم و دولت در این راستا وظیفه تدوین سیاست گذاری و راهبردها، ارائه مشوق های مالیاتی، تهیه چارچوب قانونی امور عام المنفعه و ارائه برنامه عملی برای تحقیقات و توسعه علم را بر عهده دارد.

معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: اگر در اجرای نظر واقف کوتاهی کنیم آثار بسیار مخربی دارد.

وی همچنین در خصوص برنامه عملی برای تحقیقات و توسعه علم تصریح کرد: باید همکاری جدی بین خیرین و دولت باشد و طی یک ساز و کار توافقی مسائل خود را حل کنند.

عارف با قدردانی از برگزار کنندگان جشنواره و اقدام ارزشمند تندیس نیکوکاری افزود: با ساماندهی خیرین و تعامل و همفکری با این بخش از جامعه امر خیر در کشور گسترش می یابد و امیدواریم بتوانیم در چارچوب اسناد بالادستی و با توجه به تنگناها خیرین را ساماندهی کنیم.

معاون اول رئیس جمهور در ابتدای سخنان خود اولین جشنواره ملی اعطای تندیس نیکوکاری را ابتکاری ارزنده و ریشه در فرهنگ ایرانی و اسلامی دانست و تاکید کرد: کار بسیار بزرگ و سختی است که باتوجه به تعدد موسسات خیریه در کشور بتوان یک خوب را در میان خوبان انتخاب کرد و خوشبختانه انگیزه همه خیرین در کشور معنوی و خدمت به خدا و خلق خداوند است.

وی با قدردانی از حجت الاسلام و المسلمین خاموشی برای ساماندهی و سامان خوب به امور وقف و خیریه در کشور اضافه کرد: خیریه ریشه در ذات مردم و فرهنگ ایرانیان دارد که خیرین علاقه ای به معرفی خود در سطح جامعه ندارند اما باید چنین جشنواره هایی برای نشان دادن تلاش های آنان به آحاد جامعه برگزار شود و ادامه یابد.

عارف با اشاره به دو تعریف محدود و ضروری و همچنین پویا از وقف در کشور ادامه داد: در وقف محدود یک خیر بخشی از اموال و سرمایه خود را در مقطع خاصی از زمان وقف امر خیر می کند اما در نوع دیگر برخی از خیرین مصر به بهره برداری از کار خیر خود بوده اند که وقف های محدود و خاص در طول قرن های گذشته در کشور انجام شده است اما خیرین باید به نیازهای اجتماعی مردم آگاه باشند و واقف متناسب با شرایط زمانی وقف کند.

معاون اول رئیس جمهور همچنین با اشاره به نمونه های موفق وقف در ساخت کلاس های درسی و نهضت سواد آموزی در کشور و با بیان اینکه راهبرد انقلاب اسلامی از روزهای ابتدایی فرهنگی و آموزش علم و فناوری بود، اضافه کرد: برخی از شاخص های اول انقلاب در زمینه سواد آموزی به هیچ عنوان قابل مقایسه با زمان کنونی نیست واز همان روزهای ابتدایی قرار بود در آموزش عالی خود اتکا شویم که مقدمه آن وزارت آموزش و پرورش است و نرخ بیسوادی در آن سالها بسیار نگران کننده بود اما با تلاش های مسئولین شاخص های سواد در کشور به مرحله خوبی رسیده است اما در تحصیلات دانشگاهی و توسعه علم به جز ساخت خوابگاه های دانشجویی در بخش های دیگر ما موفق نبودیم.

همچنین عارف در این مراسم با اهدای تندیس از تشکل های خیریه برتر تقدیر کرد.