نصری در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
راه دیپلماسی و کنترل تنش نباید بسته شود/ احتمال اعلام آتش‌بس در غزه تا ۲۰ ژانویه/ افشای پشت پرده بی‌ثبات‌سازی سوریه
کارشناس حوزه سیاست خارجی گفت: نشست با اروپایی‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا مواضع ایران نیز به‌طور دقیق برای آنان تشریح شود تا از بروز سوءمحاسبه جلوگیری شود. در بستر بحران و تنش، «سوءمحاسبه» می‌تواند پیامدهای سنگینی برای منطقه و صلح و امنیت جهانی به همراه داشته باشد. در شرایطی که تنش‌های به سرعت هم در منطقه و هم در سطح جهان به سرعت در حال افزایش است، مسئولانه‌ترین رفتار این است که راه دیپلماسی و کنترل تنش بسته نماند.
رضا نصری تحلیل‌گر سیاست خارجی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با نتیجه مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی در ژنو و ادامه‌ی روند روابط ایران و غرب برای رسیدن به یک توافق اولیه، تصریح کرد: نشست با کشورهای اروپا از چند منظر حائز اهمیت است. اول اینکه این نشست‌ها اجازه می‌دهد ایران ارزیابی دقیق‌تری نسبت به اهداف، برنامه‌ها و نیات طرف اروپایی پیدا کند. مناسبات بین‌المللی در حال دگرگونی است، منطقه در حال تحول است، ترامپ مجدداً به کاخ سفید برگشته، جنگ اوکراین تشدید شده و کشورها به سرعت در حال جانمایی خود در این نظام جدید هستند. پس لازم است تصمیم‌گیران نظام بین‌الملل نیز تصویر دقیق‌تری از نیات و اهداف بازیگران مختلف در این صحنه بدست بیاورند.
راه دیپلماسی و کنترل تنش را نباید بست
وی ادامه داد: دوم اینکه، نشست با اروپایی‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا مواضع ایران نیز به‌طور دقیق برای آنان تشریح شود تا از بروز سوءمحاسبه جلوگیری شود. در بستر بحران و تنش، «سوءمحاسبه» می‌تواند پیامدهای سنگینی برای منطقه و صلح و امنیت جهانی به همراه داشته باشد. بنابراین، ضروری است که هم خطوط قرمز ایران به وضوح مشخص شود، هم زمینه‌های همکاری – آن‌جا که میسر است - مورد بررسی قرار گیرد و هم سازوکاری برای مدیریت تنش اندیشیده شود. در واقع، در شرایطی که تنش‌ها به سرعت هم در منطقه و هم در سطح جهان به سرعت در حال افزایش است، مسئولانه‌ترین رفتار این است که راه دیپلماسی و کنترل تنش بسته نماند.
ایران نباید اجازه دهد دیگران به موضوعات مربوط به امنیت و منافع ملی‌اش ورود کنند
این کارشناس روابط بین‌الملل با بیان اینکه چند پرونده سیاست خارجی ایران باید تعیین تکلیف شود، گفت: موضوعاتی مانند پرونده هسته‌ای، لغو تحریم‌ها، قطعنامه شورای حکام آژانس، جنگ اوکراین و بحران منطقه همگی موضوعاتی است که به حالت تعلیق درآمده و لازم است در مورد هر یک از آن‌ها صحبت شود. اگر ایران به موضوعاتی که به صورت مستقیم با امنیت ملی و منافع آن در ارتباط است ورود پیدا نکند، دیگران در غیاب ایران تکلیف این موضوعات را مشخص خواهند کرد! در نتیجه، لازم است ایران حساسیت و عاملیت خود را نسبت به این موضوعات به نمایش بگذارد.
اروپایی‌ها در حال بازبینی رویکرد و سیاست‌های کلان خود در قبال ایالات متحده هستند
نصری با تاکید بر این موضوع که هنوز برای اینکه از تعهدات طرفین مذاکره‌کننده صحبت شود، خیلی زود است، اظهار کرد: در مرحله کنونی، ایران در حال بررسی سناریوهای مختلف در پرتو تحولات پرشتاب منطقه‌ای و بین‌المللی است و گفت‌وگو با اروپایی‌ها را باید در همین راستا ارزیابی کرد.
وی در خصوص امکان برقراری ارتباط با اروپا مستقل از آمریکا و نقش ترامپ در ادامه مذاکرات، عنوان کرد: کشورهای اروپایی و آمریکا به طور سنتی روابط مستحکمی در حوزه‌های مختلف امنیتی، اقتصادی و تجاری با یکدیگر داشته‌اند. اما نمی‌شود انکار کرد که با روی کار آمدن مجدد ترامپ، اروپایی‌ها در حال بازبینی رویکرد و سیاست‌های کلان خود در قبال ایالات متحده هستند. بلافاصله پس از اعلام پیروزی ترامپ، بحث‌های جدی پیرامون «خودمختاری استراتژیک اروپا» و مباحثی مانند تشکیل نیروی نظامی اروپا – که مدت‌ها بود مسکوت مانده بود – دوباره در سطوح بالای سیاسی قوت گرفته است.
روی کار آمدن ترامپ چالشی برای سازماندهی روابط اروپاییان با یکدیگر شده است
این کارشناس سیاست بین‌الملل با اشاره به این موضوع که در اروپا نگرانی‌های زیادی نسبت به رویکرد ترامپ در قبال روسیه، اوکراین، ناتو و پیمان‌های تجاری وجود دارد، گفت: تهدیدات ترامپ در مورد وضع تعرفه‌های بالا بر کالاهای وارداتی همه متحدان سنتی آمریکا را نگران کرده است. اگر کشورهای اروپایی در سال ۲۰۱۶، «پدیده ترامپ» را یک پدیده گذرا و موقت در روابط خود با آمریکا می‌پنداشتند، امروز با پیروزی مجدد او نسبت به ماهیت و پایداری این رابطه دچار شک و تردید شده‌اند. در این راستا، یک رویکرد این است که در بعضی حوزه‌ها روابط خود را با آمریکا حفظ کنند و در بعضی حوزه‌های دیگر به دنبال خودمختاری باشند و با استقلال بیش‌تری حرکت کنند. یکی دیگر از چالش‌های کشورهای اروپایی این است که چگونه با آمدن ترامپ یکپارچگی و روابط‌شان را با یکدیگر سازماندهی کنند. سیاست‌ها و فشارهای ترامپ می‌تواند برخی اعضای اتحادیه اروپا را به سمت آمریکا سوق دهد و برخی دیگر را از آمریکا دورتر کند. پرسش اینجاست که این وضعیت چقدر به انسجام و ماندگاری اتحادیه اروپا لطمه خواهد زد؟ روابط آلمان و فرانسه با بریتانیا چگونه از آمدن ترامپ تاثیر خواهد گرفت؟ سرنوشت سازمان ناتو چه خواهد شد؟ هنوز برای پاسخ به این پرسش‌ها زود است.
باید از الان به برنامه احتمالی دولت ترامپ برای توقف فروش نفت ایران به چین پرداخته شود
نصری در رابطه با چالش‌هایی که ارتباط ایران با چین و روسیه برای آن به همراه خواهد داشت و لزوم مذاکره با غربی‌ها بدون دخالت این دو کشور، بیان کرد: موضع رسمی ایران در قبال اوکراین – در همه دولت‌ها – مخالفت با جنگ و طرفداری از «راه‌حل سیاسی» بوده است. معتقدم نقش ایران در این رابطه باید منطبق با مواضعی باشد که از آغاز منازعات تا کنون اعلام کرده است. در مورد چین باید توجه داشت که ترامپ از هم‌اکنون اعلام کرده قصد دارد بر تمامی کالاهای وارداتی از چین تعرفه‌ای ۲۵ درصدی اِعمال کند. این نشان می‌دهد که او قصد دارد از اهرم «تعرفه» برای کسب امتیاز از چین در سایر حوزه‌های مورد نظرش استفاده کند. در همین راستا، یکی از برنامه‌هایی که مایک والتز - مشاور امنیت ملی دولت دوم ترامپ - از الان اعلام کرده، تلاش برای متوقف کردن فروش نفت ایران به چین خواهد بود. این موضوعی است که لازم است از الان – پیش از ورود ترامپ به کاخ سفید – به آن به صورت جدی پرداخته شود.
بی ثبات‌سازی سوریه برای قطع ارتباط میان ایران و حزب‌الله لبنان است
ترامپ به دنبال احیای پیمان ابراهیم خواهد بود
این تحلیل‌گر مسائل بین الملل در خصوص وقایع اخیر در خاورمیانه، آتش بس لبنان و حملات تروریستی در سوریه و تاثیر این تحولات در روابط ایران با کشورهای منطقه و جهان، تصریح کرد: در این رابطه لازم است به چند موضوع توجه ویژه داشت. اول اینکه یکی از اهداف بی ثبات‌سازی سوریه، قطع ارتباط میان ایران و حزب‌الله لبنان است. قطع این ارتباط نیز با این نیت دنبال می‌شود که ایران نتواند در بازسازی و تقویب حزب‌الله به صورت موثر نقش‌آفرینی کند. دوم اینکه با روی کار آمدن ترامپ، به احتمال زیاد رژیم اسرائیل با عزم و پشتیبانی بیش‌تری پروژه الحاق کرانه باختری، کنترل غزه و احیای «پیمان‌های ابراهیم» را از سر خواهد گرفت. تحقق هریک از این اهداف نیز برای ایران بسیار نامطلوب خواهد بود.
پروژه امنیتی‌سازی و افزایش تنش با ایران شدت می‌گیرد
شاید تا پیش از تحلیف ترامپ در غره هم آتش‌بس اعلام شود
وی با اشاره به سخنان اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، خاطرنشان کرد: همانطور که نتانیاهو در سخنرانی خود پس از اعلام آتش‌بس در لبنان اعلام کرد، برنامه اسرائیل از این پس تلاش برای جلب توجه آمریکا و دولت‌های غربی به سمت «تهدید ایران» خواهد بود. این یعنی پروژه امنیتی‌سازی و افزایش تنش با ایران از این پس با شدت و اهتمام بیش‌تری پیگیری خواهد شد. در واقع، به نظر می‌رسد اسرائیل تا پیش از ۲۰ ژانویه (روز تحلیف ترامپ) در غزه نیز آتش‌بس برقرار کند و پس از آن تمام توان خود را برای هدایت دولت ترامپ علیه ایران به کار گیرد. البته اینکه در پیش‌برد این پروژها موفق خواهد شد یا خیر، محل تردید است. یک دیپلماسی فعال که از حمایت مردم و توان میدانی برخوردار باشد، می‌تواند در برابر این پروژه‌ها از منافع ملی به‌خوبی حفاظت کند.
