ظریف:
فرصت‌ها نباید نادیده گرفته شوند
سلسله نشست‌های برای ایران در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری برای بررسی راهکارهای تعامل با نخبگان کشورهای منطقه و رفع مشکلات اقامتی آنها در ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سلسله نشست‌های برای ایران در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری برای بررسی راهکارهای تعامل با نخبگان کشورهای منطقه و رفع مشکلات اقامتی آنها در ایران، باحضور محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس جمهور، محسن شهرابی، مدیر اندیشکده دیاران و محمدمهدی شریعتمدار، رایزن اسبق فرهنگی ایران در لبنان، دوشنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۳ در معاونت راهبردی ریاست جمهوری برگزار شد.
مجمد جواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور در این نشست گفت: یاد و خاطره شهدای بزرگوار مقاومت، به ویژه شهید بزرگوار علامه سید حسن نصرالله و دیگر شهدای مقاومت و رزمندگان راه آزادی حقیقت، گرامی باد. یاد امام موسی صدر و بزرگان تلاشگر برای استقلال لبنان نیز همواره مورد احترام است و امیدواریم وضعیت امام موسی صدر هر چه سریع‌تر روشن شود.
وی ادامه داد: بحث امروز ما از جهات مختلفی گشوده شد، همان‌طور که در ابتدا گفته شد، سوال اصلی در خصوص هدف این جلسه روشن نبود. به‌هرحال، در همان ابتدا بیان شد که سیاست منسجمی در خصوص اتباع خارجی نداریم. این اتباع می‌توانند به‌صورت غیرقانونی باشند یا افرادی که به‌طور قانونی به ایران می‌آیند.
معاون راهبردی رییس‌جمهور تصریح کرد: یعنی طبق قوانین جمهوری اسلامی، این افراد می‌توانند تابعیت یا شهروندی را اخذ کنند. یکی از مسائلی که آقای شریعت‌نژاد مطرح کرد، سوال بسیاری از مردم است؛ چرا وقتی نخبگان خودمان از کشور خارج می‌شوند، به فکر نخبگان دیگر کشورها هستیم؟ ما باید سیاست مشخصی در قبال همه این موضوعات داشته باشیم. یک سرمایه‌گذاری که از خارج به ایران می‌آید، با محیط مناسبی مواجه نیست و از ایران می‌رود. شاید در این کره خاکی، هیچ‌جا به اندازه ایران مناسب سرمایه‌گذاری نباشد، اما یک خارجی نمی‌داند چگونه در ایران سرمایه‌گذاری کند. میلیاردها دلار سرمایه لبنانی‌ها را در جاهای مختلف می‌بینید.
ظریف تصریح کرد: یک بار برای نشست غیرمتعهدها، موبایل‌مان را از یک شرکت لبنانی گرفتیم. آنها در همه جا حضور دارند و بسیار قوی عمل می‌کنند. اگر برای آنها محیط مناسبی فراهم می‌کردیم، به ایران می‌آمدند.
وی درباره دانشجویان غیر ایرانی گفت: مشکل دیگری که داریم، با دانشجویان غیرایرانی است که در ایران حضور دارند. از دهه ۶۰ میلادی، شوروی و آمریکا برای افزایش نفوذ خود از دیپلماسی علمی استفاده می‌کردند و می‌خواستند افرادی را تربیت کنند که نسبت به فرهنگ آنها احساس نزدیکی کنند.
وی ادامه داد: افرادی که در جامعه المصطفی یا دانشگاه‌های دیگر تحصیل می‌کنند، می‌توانند سفیران کشور خودشان باشند. متاسفانه وقتی به کشور خود برمی‌گردند، با نگاهی خشم‌آلود به ما نگاه می‌کنند. یک دانشجوی ایرانی وقتی می‌آید، باید برای خروج ویزا بگیرد و این موضوع موجب آزار آنها می‌شود. این دانشجویان از سوبسیدهای ما استفاده می‌کنند و انتظار داریم که وقتی این افراد برمی‌گردند، به نوعی به ما سود برسانند. این واقعا حیف است. ما جامعه‌ای مهمان‌نواز هستیم و بین هشت تا ده میلیون مهاجر در ایران وجود دارد. در اروپا صد هزار مهاجر وارد می‌شوند و این موجب سقوط می‌شود. ما میلیون‌ها ورودی غیرقانونی داریم که این موضوع میلیاردها هزینه برای کشور به همراه دارد.
معاون راهبردی رییس‌جمهور تصریح کرد: نگاه ما باید تهدیدمحور یا فرصت‌محور باشد. اگر از دیدگاه فرصت‌محور برخورد کنیم، می‌توانیم فرصت‌هایی ایجاد کنیم، اما وقتی نگاه تهدیدمحور باشد، مسائل امنیتی به وجود می‌آورد. وقتی به تهدید نگاه کردی، آن وضعیت واقعیت پیدا می‌کند.
ظریف خاطرنشان کرد: امروز ما در مکتب سازه‌انگاری به این نتیجه رسیدیم که نگرش شما باعث به وقوع پیوستن آن نگاه می‌شود. ما نیازمند یک بررسی عمیق و یک سیاست‌نامه جدید هستیم که همه این نکات در نظر گرفته شود. باید بر اساس فرصت‌های دانشجویان، کارآفرینان، گردشگران زیارتی و سلامت و گردشگری و حتی از ذخایر خدادادی بهره‌برداری کنیم. به‌عنوان مثال، دانشگاه آزاد فرصت جذب دانشجویان را فراخوان کرده است. اگر از این فرصت استفاده نکنیم، تبدیل به تهدید می‌شود. فرصت‌ها نباید نادیده گرفته شوند و ایران از فرصت‌های زیادی برخوردار است.
شریعتمداری رایزن سابق فرهنگی ایران در لبنان در جریان نشست بررسی راهکارهای تعامل با نخبگان کشورهای منطقه و رفع مشکلات آنان، گفت: شرایط کنونی منطقه به ویژه برای آوارگان لبنانی کاملاً متفاوت است. در اینجا تلاش می‌کنم تا یک تلفیق از تجربیات زیسته‌ام را ارائه دهم که می‌تواند مکمل مباحث نظری باشد.
وی ادامه داد: آنچه امروز می‌خواهم مطرح کنم، به بررسی وضعیت نخبگان لبنانی در ایران می‌پردازد. اگر بخواهیم درباره این افراد صحبت کنیم، می‌توان آنها را به چهار دسته تقسیم می‌شوند
این دیپلمات وزارت خارجه، اظهار کرد: یکی از این دسته‌ها، آسیب‌دیدگان عملیات‌ها هستند. اخیراً خبری دریافت کردم که تمام مجروحان عملیات‌ها که در بیمارستان دانشگاه آمریکایی در ایران بستری شده‌اند، تحت بررسی قرار گرفته‌اند. این مرکز بررسی‌های استراتژیک به دنبال جمع‌آوری اطلاعات در مورد مهاجران است و به نظر می‌رسد که مهاجران لبنانی، فرصت‌های زیادی برای فعالیت در ایران داشته باشند.
وی با بیان اینکه عدم تثبیت جمعیت مهاجر در کشورهای پذیرنده، از جمله عراق، می‌تواند به عنوان یک فرصت تلقی شود، تصریح کرد: ارتباط مقدس در کربلا و فعالیت‌های بیمارستانی در عراق نیز به این موضوع مرتبط است. این خطر وجود دارد که تثبیت این جمعیت در کشورهای پذیرنده به وقوع بپیوندد.
شریعتمداری در رابطه با امکان فعالیت‌های اقتصادی لبنانی‌ها در ایران گفت: در ایران، نکاتی وجود دارد که باید به آن توجه شود؛ به عنوان مثال، کمپین‌ها و حرکات اجتماعی که در هفت یا هشت ماه اول پس از برجام شکل گرفتند. در این راستا، شرکت لبنانی‌ها در ایران ثبت شده و فعالیت‌هایی آغاز شده است. از جمله مشکلاتی که آنها با آن مواجه‌اند، مقررات اقتصادی و شرایط ثبت شرکت‌هاست.
وی در رابطه با معضلات دانشجویان لبنانی، گفت: در حوزه تحصیلات، دانشجویان لبنانی در ایران به ویژه در رشته‌های پزشکی و علوم انسانی، به دلیل کمبود فرصت شغلی در لبنان، به دنبال تحصیل در ایران هستند. ۸۵ درصد از دانشجویان لبنانی در ایران در رشته‌های پزشکی تحصیل می‌کنند، اما بسیاری از آنها پس از فارغ‌التحصیلی فرصت شغلی مناسبی در لبنان ندارند. به عنوان مثال، رشته‌های نفتی در لبنان وجود دارند، اما دانش‌آموختگان این رشته‌ها به دلیل عدم وجود فرصت‌های شغلی به دنبال فرصت‌هایی برای زشته خود هستند. در حوزه صنعت نفت، ما دانشجویان زیادی داریم که خواهان مشاغل مرتبط هستند.
وی دیگر مشکل دانشجویان را ویزای تحصیلی و شرایط اقامت دانست و گفت:. بسیاری از دانشجویان لبنانی با مشکلاتی در خصوص ویزا و رفت و آمد به اداره اتباع مواجه‌اند. همچنین، برخوردهای نامناسبی که با آنها می‌شود، موجب نارضایتی بسیاری از آنها گردیده است.
این دیپلمات وزارت خارجه تاکید کرد: فقدان آمار دقیق و عدم ارتباط با دانش‌آموختگان پس از پایان تحصیلات نیز از دیگر چالش‌هاست. به طور کلی، وضعیت دانشجویان لبنانی در ایران نیازمند توجه و حمایت بیشتری است تا بتوانند به خوبی در جامعه ایران ادغام شوند و از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کنند.
