معیدفر در نشست گفتمان وفاق؛ دولت و جامعه در ایران:
باید به جای وفاق دنبال قانونی برای به رسمیت شناختن تکثرها باشیم
یک جامعه‌شناس گفت: امروز به جای اینکه بتوانیم وفاق را به‌عنوان محور اصلی خود قرار دهیم، باید به دنبال قانونی باشیم که ضمن به‌رسمیت شناختن تکثرها، امکان زندگی در کنار یکدیگر را فراهم کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست گفتمان وفاق؛ دولت و جامعه در ایران با حضور علی ربیعی، غلامرضا غفاری، مقصود فراستخواه و سعید معید فر در تالار حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
سعید معیدفر، جامعه‌شناس و عضو سابق گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، گفت: به نظر من، عصر وفاق اجتماعی مدت‌هاست که به اتمام رسیده و ما اکنون در دوره‌ای از وفاق اجتماعی نیستیم. مسئله مفقود امروز ما در جامعه، مسئله وفاق نیست.
وی افزود: برای اینکه جامعه دچار فروپاشی نشود، تلاش می‌کنند تا مجدداً با تکیه بر آنچه در دستاوردهای گذشته تاریخ بشری بوده، تعریف تازه‌ای ارائه دهند. در گذشته، دین همیشه به‌عنوان معیار وفاق عمل می‌کرد، اما ما در عصری هستیم که دین در حال حاصر این کارکرد را ندارد و ساختار قوم و طایفه نیز دیگر معنای خود را ندارد.
این جامعه‌شناس بیان کرد: انقلاب‌هایی که پس از انقلاب فرانسه شکل گرفتند، به دنبال وفاق تازه‌ای بودند تا روح بزرگ و آرمان عظیمی را دوباره ایجاد کنند تا بر اساس مفاهمه در کنار یکدیگر قرار بگیریم. در عصر جدید، جامعه‌شناسان معتقدند که جامعه نوین مبنایش فردیت و عقلانیت است و در چارچوب جهان مدرن، وفاق معنایی ندارد. ما در دنیای تکثر هستیم و افراد یکسان نیستند و دنیا پر از تناقض است. ضعف این همبستگی به بروز خودکشی منجر شده است. این پارادوکس قوی که در جامعه‌شناسی فرانسه وجود دارد، اکنون در سطح جهانی نیز مشاهده می‌شود و برخی از انقلاب‌ها را با مشکل روبرو کرده است.
معیدفر با تأکید بر اینکه امکان اجماع در چنین جهانی که پر از پارادوکس است، وجود ندارد، تصریح کرد: امروز نمی‌توانیم جهان را براساس وفاق و اجماع پیش ببریم، زیرا اکنون دنیای تکثر است. باید دید چگونه انسان‌های متکثر می‌توانند با وفاق در کنار هم زندگی کنند، یعنی رسیدن به قانون اساسی و بنیانی که افراد بتوانند با صلح کنار هم قرار بگیرند. ما گروه‌های اجتماعی متعددی داریم که هر کدام نظرات خود را دارند و باید به تعادل قوا برسیم و صرفاً براساس به‌رسمیت شناخته شدن تکثرها، به تفاهم برسیم.
وی خاطرنشان کرد: اساساً آنچه امروز دستاورد اجماع بر اساس نظریه جامعه‌شناسی فرانسه است، محقق کردن آنچه که در گذشته بوده و رسیدن به صلح و آرامش در این چارچوب است. انقلاب اسلامی در سال ۵۷ به دنبال حرکتی بر اساس ارزش‌های اصولی و ایجاد اتحاد در این سایه بود. امروز به جای اینکه بتوانیم وفاق را به‌عنوان محور اصلی خود قرار دهیم، باید به دنبال قانونی باشیم که ضمن به‌رسمیت شناختن تکثرها، امکان زندگی در کنار یکدیگر را فراهم کند.
معیدفر ابراز داشت: اصل وفاق از قبل شکست خورده و باید به‌طور جدی آن را نقد کنیم تا این دولت در مسیر قبلی خود گام نگذارد. ائتلاف یا توافق متفاوت از وفاق است. ائتلاف بین احزاب و جریان‌ها است و جایگاه مردم کجاست؟ اگر بحث وفاق اجتماعی و نقش مردم در میان است، آیا صرفاً توافق بین احزاب امکان حل مشکلات جامعه را فراهم می‌آورد؟ قطعاً این‌گونه نیست.
