در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
بررسی اولویت‌های روابط ایران و عراق در آستانه اولین سفر خارجی رئیس‌جمهور
پژوهشگر حوزه خاورمیانه با اشاره به اهمیت روابط میان ایران و عراق، گفت: در بین مسائل مختلف مهم‌ترین محورهایی که باعث شده سفر به عراق به عنوان نخستین سفر رئیس‌جمهور جدیدالانتخاب ایران، آقای پزشکیان انتخاب شود رخدادها و تحولات منطقه‌ای و فعالیت جبهه مقاومت است یعنی اتفاقاتی که در غزه در جریان است و مسائل مربوط به کم و کیف نقش‌آفرینی کشورهای حامی جبهه مقاومت، از یمن گرفته تا عراق.
سیروس برنا بلداجی کارشناس مسائل خاورمیانه و پژوهشگر حوزه عراق در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به سفر روز چهارشنبه پزشکیان، در خصوص اهمیت انتخاب عراق به عنوان اولین مقصد سفر خارجی رییس‌جمهور عنوان کرد: ایران مرزهای طولانی با کشور عراق در مقام قیاس با سایر کشورها دارد. مسائل قابل اعتنای تاریخی، فرهنگی و تمدنی میان این دو کشور وجود دارد، همچنین عتبات عالیات در عراق واقع شده است. قرارداد امنیتی بین ایالات متحده آمریکا و عراق و حضور قابل توجه عوامل اسرائیل و موساد به خصوص در محدوده اقلیم کردستان عراق از دیگر مسائل مهم در ارتباط با این کشور است.
برخی از تفاهمنامههای دوجانبه‌ای که از فردای سقوط صدام به امضا رسیدند، بلاتکلیف مانده است
وی ادامه داد: برخی از مسائل نهایی نشده مربوط به مفاد مندرج در قطعنامه پایان‌بخش جنگ موسوم به قطعنامه ۵۹۸ و همینطور تفاهمنامههای دوجانبه‌ای که از فردای سقوط صدام در بهار ۱۳۸۲ شمسی یا همان مارس ۲۰۰۳ تاکنون به امضا رسیدند، بلاتکلیف مانده است. حضور برخی از گروه‌های معارض جمهوری اسلامی ایران در قلمرو اقلیم کردستان عراق که این روزها اخباری از جابجایی این گروه‌ها، اقدامات و فعالیت‌شان مثل دموکرات، کومله و پژاک را داشتیم، همگی تنها بخشی از مسائل فی‌مابین مناسبات دوجانبه بین کشور ما و کشور عراق بوده است.
مهم ترین مسئله روز میان ایران و عراق، نقش‌‌آفرینی‌های محور مقاومت است
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در اولویت‌بندی مسائل میان ایران و عراق، بیان کرد: در بین مسائل مختلف مهم‌ترین محورهایی که باعث شده این سفر به عنوان نخستین سفر رئیس‌جمهور جدیدالانتخاب ایران، آقای پزشکیان انتخاب شود، چند موضوع است که به ترتیب اهمیت و اولویت رخدادها و تحولات منطقه‌ای و به اصطلاح تحرکات جبهه مقاومت است یعنی اتفاقاتی که در غزه در جریان است و مسائل مربوط به کم و کیف نقش‌آفرینی کشورهای حامی جبهه مقاومت، از یمن گرفته تا عراق از مهم‌ترین مباحث فعلی هستند.
بسیاری از طلب‌های ایران از عراق وصول نشده است
این تحلیل‌گر مسائل منطقه با اشاره به طلب‌های وصول نشده ایران از عراق، گفت: دومین نکته مهم در ارتباطات دو کشور میزان طلبی است که ما بابت انتقال پروژه‌های برق طی ۱۰ و ۱۵ سال اخیر به آن کشور داشتیم. با توجه به وضعیت اقتصادی که کشورمان دارد، این موضوع مهمی است که در حقیقت مربوط به کم و کیف دور زدن تحریم ها است. اگرچه این اتفاق بر اساس ترمینولوژی حقوق بین‌الملل، اتفاق غیرقاعده‌مند و غیرقانونی است اما واقعیت انکارناپذیر قصه این است که بعضی از کشورها به لحاظ نوع ظرفیت‌هایی که ناشی از همجواری و همسایگی با ما دارند، مثل اقلیم کردستان، کشور عراق، هرات در افغانستان و امارات متحده عربی، مستقیم یا غیر مستقیم از طریق تاسیس شرکت‌های واسط کمک قابل توجهی داشتند تا ما بتوانیم تحریم‌های ظالمانه را دور بزنیم.
عملا ۳۵ تا ۴۰ درصد از قیمت روزِ فروش نفت ما به خزانه‌داری کل ما برنمی‌گردد
وی افزود: به بیان دیگر کمک برخی کشورهای منطقه باعث شد، هزینه انجام تبادلات مالی بین‌المللی برای ما کمتر از آن چیزی باشد که امروز پرداخت می‌کنیم. در حال حاضر ما نفت را بشکه‌ای ۲۰ دلار کمتر از قیمت واقعی آن می‌فروشیم یعنی با ۲۰ درصد کاهش نسبت به قیمت جهانی معامله می‌کنیم. برای انجام تبادلات مالی آن هم مجبوریم مبلغی اضافه و بالاسری به این و آن دهیم یعنی عملا ۳۵ تا ۴۰ درصد از قیمت روزِ فروش نفت ما به صندوق پولی یا خزانه‌داری کل ما برنمی‌گردد و این نکته یا ملاحظه قابل توجهی است.
ایران و عراق می‌توانند با کمک یکدیگر، فعالیت گروه‌های معارض عراقی را محدود کنند
برنابلداجی عنوان کرد: در این بین باید یک نکته را برجسته کنم، همان‌گونه که یک روزی ایران و عراق در دوران آقای مالکی، نخست وزیر وقت عراق به شکل هماهنگ شده به پایگاه اشرف یا همان مقرر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) حمله کردند و باعث پراکندگی آنان شدند که بخش قابل توجهی از آن‌ها مجبور به مهاجرت شدند و به اقصی نقاط دیگر دنیا مثل قبرس و آلبانی عزیمت کردند، امروز نیز با توجه به اتفاقاتی که اخیراً در منطقه رخ داده است و هم.نوایی که سه کشور ایران، عراق و ترکیه در این زمینه دارند، می‌شود اصرار بیشتری به کشور عراق داشته باشیم و مطالبه جدی‌تری را از حکومت مرکزی عراق مطرح کنیم. عراق می‌تواند در راستای اداره امور و استمرار گروهک‌های معارض در محدوده اقلیم کردستان عراق، فعالیت‌های آن‌ها را محدود و پایگاه‌محور کند. همچنین بازه زمانی تعریف کند و آن‌ها اخراج کند. این‌ها ایده‌هایی است که می‌توان متصور شد.
دولت چهاردهم امضای تفاهم‌نامه با کشورهای همجوار را در دستور کار خود قرار دهد
وی خاطرنشان کرد: این دولت باید مجدانه این برنامه را در دستور کار خود قرار دهد که با کل کشورهای همجوار به خصوص عراق، پیگیری و تعقیب جدی برای پیگیری تفاهمنامههای دوجانبه امضا شده داشته باشد. بسیاری از توافقات هستند که امضا شدند ولی روی زمین مانده‌اند. آن تفاهم‌نامه‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی، امنیتی، تجاری، بازرگانی و غیره هستند.
