چشیدن طعم تلخ اختلاف داخلی، به همه ثابت کرد که باید به سمت وفاق رفت/ اگر فضای آرام‌تری بر سیاست خارجی حکم‌فرما شود، بازار هم آرام خواهد گرفت

احمد شیرزاد نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از تشکیل کابینه دولت پزشکیان و مقایسه آن با رای اعتماد به دولت اول اصلاحات، گفت: نحوه ورود آقای پزشکیان و آقای خاتمی به صحنه انتخابات و رای‌ آوریشان متفاوت است. خاتمی رئیس جمهوری بود که ۷۰ درصد آرا را داشت در حالی که آقای پزشکیان در مرحله اول زیر ۵۰ درصد و در مرحله دوم هم مقداری بالای ۵۰ درصد رای داشت، یعنی موازنه آرا در کشور مشابه دولت اول و دوم آقای خاتمی نیست. امروز توازن قوا به شکلی نبود که آقای پزشکیان بتوانند صد درصد کابینه را مطابق ایده‌آل خودش انتخاب کنند. انتخاب‌هایی که آقای پزشکیان انجام داد، نشان می‌دهد که ایشان معنی سیاست‌ورزی را کاملاً متوجه می‌شود و می‌داند در این موازنه قوا کجا باید بایستد و تا چه حدی جلو رود. پزشکیان وزرایی را آورده است که گفتمان خودش را دنبال می‌کنند و مقداری به گفتمان اصلاح‌طلبان نزدیک هستند. برای مثال انتخاب آقای میدری یک گفتمان عدالت طلبانه را نشان می‌دهد.

چشیدن طعم تلخ اختلاف و تخاصم داخلی، به همه ثابت کرد که باید به سمت وفاق رفت

خاتمی‌هراسی در این دوره به پزشکیان‌هراسی تبدیل نشد

وی ادامه داد: از سوی دیگر آقای پزشکیان گفتمان وفاق را در پیش گرفته است. تفاوتی که این دوره با دوره آقای خاتمی دارد این است که ما بین اصولگرایان پدیده خاتمی‌هراسی شدیدی داشتیم، این باعث شده بود که خیلی سیاست‌های آقای خاتمی در دوره اول خوب پیش نرود یا آن بحران‌های معروف ۹ روز یکبار که آقای خاتمی طی کرد، سر راهشان سبز شود. بحث خاتمی‌هراسی در این دوره به پزشکیان‌هراسی تبدیل نشد. البته به این معنا نیست که بگوییم آقای پزشکیان مسیر عاقلانه‌تری را در پیش گرفت و آقای خاتمی آن را در پیش نگرفته بود. در آن دوره خصلت شخصیت‌های سیاسی متفاوت بود و هر دو طرف یک رادیکالیسمی را در پیش گرفته بودند که این افراد هم در جریان اصلاحات بودند و هم در جبهه مقابل حضور داشتند و حساسیت‌ها بسیار شدید بود. همین حساسیت‌ها باعث شده بود، تنش‌ها و بحران‌هایی به وجود آید که کار را سخت می‌کرد. خوشبختانه بر اساس تجربه این روزگار، چشیدن طعم تلخ اختلاف و تخاصم داخلی، همه را به اینجا رسانده است که می‌دانند باید به سمت وفاق رفت.

پزشکیان سعی کرد به یک توافقی ضمنی با عناصر کلیدی و جناح‌های قدرتمند حاکمیت برسد

شیرزاد عنوان کرد: گاهی شعارهای آقای پزشکیان پیش از انتخابات و در طول انتخابات به تمسخر گرفته می‌شد و جناح مقابل آقای پزشکیان، حاضر نبود چنین شعاری را بپذیرد و می‌گفت شما ادامه‌دهنده دولت آقای روحانی هستید ولی خوشبختانه آقای پزشکیان ثابت کرد که شوخی نمی‌کند و در شعار وفاق خیلی جدی است. همانطور که در نطق صادقانه خودشان در چهارشنبه گذشته در مجلس گفت؛ سعی کرد به یک نقطه توافقی ضمنی با عناصر کلیدی و جناح‌های قدرتمندی که در حاکمیت هستند، برسد. این توافق باید به گونه‌ای باشد که مجلس دوازدهم هم بتواند با آن همراهی کند. خوشبختانه حسن انتخاب‌های پزشکیان این بود که مجلس در مجموع حس کرد، می‌تواند با پزشکیان همراهی کند و این نکته قابل اهمیتی است.

وفاق ملی یک گام بالاتر از آشتی ملی است

این دولت حامی افکار متنوع است

وی در پاسخ به این پرسش که آیا پزشکیان بعد از وفاق ملی به سمت شعار آشتی ملی حرکت خواهد کرد و لازمه رسیدن به آشتی ملی چیست، تصریح کرد: به نظر من وفاق یک گام بالاتر از آشتی است. آشتی زمانی است که دو نفر در تخاصم هستند و توافق می‌کنند که دست از تخاصم بردارند ولی وفاق به این معنی است که با هم توافق کنیم و همکاری صورت گیرد تا کشور را اداره کنیم. الان به نظر می‌رسد که کار یک مقداری از آشتی جلوتر است و وضعیت بهتری در پیش گرفته شده است؛ پزشکیان و دولت او در نقطه ثقل این اتفاق قرار گرفته‌اند. امیدواریم در داخل خود دولت با توجه به تفاوت آرا و دیدگاه‌هایی که وجود دارد، امکان کار فراهم شود. البته طبیعی است که باید این دیدگاه‌ها با همدیگر روبرو شوند تا به نتیجه برسند. این دولت حامی افکار متنوع است و هر خط فکری که در دولت وجود دارد، از نوع اعتدال یافته است، اگر این دولت بتواند در اداره کشور چند گام اساسی بردارد، طبیعی است که این مسیر و این خط مشی ادامه پیدا خواهد کرد.

آنچه که در سیاست و روابط بین کشورها حکم‌فرماست، هیچ وقت ابدی نیست

این نماینده پیشین مجلس در پاسخ به این سوال که دولت چهاردهم باید چه برنامه و اولویتی برای سیاست خارجی خود داشته باشد، گفت: در دولت آقای روحانی سمت‌گیری‌هایی صورت گرفت. در دوره اول آقای روحانی ما به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کردیم. متاسفانه در سمت دیگر ماجرا که مربوط به مسائل داخلی ایران نمی‌شد، اتفاقاتی افتاد که شرایط را پیچیده کرد. ترامپ از صحنه سیاسی آمریکا و انفعال اروپایی‌ها در مقابل روش‌هایی که ترامپ در پیش گرفت، باعث شد یاس و سرخوردگی از سمت جبهه‌ای که آمریکایی‌ها اروپایی‌ها در آن قرار گرفتند در سیاست خارجی ما مستولی شود. این فضای تلخ متاسفانه هنوز هم هست اما معنی آن این نیست که این فضاها ابدی است. فضاهایی که در سیاست و روابط بین کشورها حکم‌فرماست، هیچ وقت ابدی نیستند و قابل تغییر هستند.

باید در منطقه و جهان، سیاست خارجی فعالی داشته باشیم

می‌شود در زمینه‌های مختلفی تنش‌زدایی کرد

وی افزود: گام‌های بسیار خوبی در دوره آقای رئیسی برداشته شد که همه آن از داخل ایران نبود، به خصوص تغییراتی که در سمت عربستان سعودی صورت گرفت و تغییر خط مشی که آقای بن سلمان داد، بسیار زمینه را مساعد کرد برای اینکه ما بتوانیم با همسایگان ارتباط بهتری برقرار کنیم؛ طبیعتاً باید این خط‌مشی را دنبال کرد اما نباید به این بسنده کنیم. هم در منطقه و هم در سطح جهان باید سیاست فعالی را در پیش بگیریم. مشکلاتی که ما با جامعه غربی" آمریکا و اروپا" داریم را نمی‌توان در وهله اول حل کرد اما می‌شود در زمینه‌های مختلفی تنش‌زدایی کرد. مثلاً ما در زمینه کنسولی رابطه خوبی با اروپایی‌ها نداریم، امکان سفر اتباع اروپا به ایران بسته است و این قطعاً برای ما مطلوب نیست، در بحث‌های اقتصادی و فرهنگی به ما ضربه و آسیب می‌زند. از آن طرف هم اروپایی‌ها بر سیاست تحریم سفر به ایران تاکید دارند، باید این مسائل را در دستور کار گذاشت و گام به گام به شرایط بهتری نزدیک شد.

حسن سیاست خارجی به این است که خیلی سریع التأثیر است

اگر فضای آرام‌تری بر سیاست خارجی ما حکم‌فرما شود، حتماً بازار هم آرام خواهد گرفت

شیرزاد در پاسخ به این پرسش که آیا با تغییر در سیاست‌ خارجی می‌توان امید به بهبود شرایط اقتصادی داشت، گفت: حتماً سیاست خارجی می‌تواند اثر بسیار جدی داشته باشد. معمولا حسن سیاست خارجی به این است که خیلی سریع التأثیر است، مثل داروهایی که خیلی سریع اثر می‌کنند. اتخاذ بعضی از سیاست‌ها هم در حوزه سیاست خارجی می‌توانند خیلی سریع اثر کند، حتی اثرات اقتصادی داشته باشند. اگر فضای آرام‌تری بر سیاست خارجی ما حکم‌فرما شود، حتماً بازار هم آرام خواهد گرفت و اثرات ضدتورمی بهتری خواهد داشت؛ این کار شدنی است. کافیست که پیام‌های مثبتی صادر شود. ما باید آمادگی داشته باشیم که بتوانیم روابط سازنده‌تری را به خصوص با اروپایی‌ها در وهله اول در پیش بگیریم. همچنین نمی‌شود از نظر دور داشت که با آمریکایی‌ها هم بتوانیم همکاری کنیم، حداقل اگر همکاری نداشتیم، بتوانیم به یک آرام کردن فضای تنش و خصومت نزدیک شویم.

پشتیبانی مردمی و علاقه‌ به حل مشکلات سیاسی با کشورهای غربی، چهره‌ای منعطف از پزشکیان ساخته

وی بیان کرد: حمایت‌های مردمی که از دولت آقای پزشکیان شده است و سیاست‌های تعدیل شده‌ای که آقای پزشکیان مطرح کرده است، مثلاً در بحث FATF و حرف‌های خیلی جدی که آقای پزشکیان در دوران انتخابات زد به ویژه در بحث تحریم‌ها، نشان می‌دهد که پزشکیان صراحتاً موافق ادامه تحریم‌ها نیست. مجموع این‌ها چهره‌ای را از آقای پزشکیان در صحنه بین المللی نشان می‌دهد که می‌توان بیشتر با او کار کرد، هم پشتیبانی مردمیش بیشتر است، هم علاقمند است که مشکلات سیاسی و روابط ما با کشورهای غربی را حل کند. بنابراین من فکر می‌کنم که می‌توان گام‌های مثبتی را برداشت اما طبیعتاً یک مقدار زمان‌بر است و نیازمند قدم‌های کارشناسی خیلی جدی است.

اگر تنشی در سیاست خارجه و مسائل اجتماعی نداشته باشیم، اقتصاد قابل مدیریت است

شیرزاد در پاسخ به این سوال که آیا تیم اقتصادی پزشکیان می‌تواند شرایط اقتصادی کشور را تغییر دهد و نقش تفکرات طیب‌نیا در برنامه‌ریزی‌ها اقتصادی چه خواهد بود، گفت: دوره‌ای که آقای طیب‌نیا در وزارت اقتصاد حضور داشتند، سیاست‌های ضدتورمی او بسیار اثربخش بود. دوره اول آقای روحانی تورم بسیار کمی داشتیم که فکر می‌کنم مجموعاً ۱۰ درصد یا زیر ۱۰ درصد بود. البته در یک سیاست خارجی بسیار متشنج که با تنش‌های اجتماعی هم همراه باشد مثل دولت دوم آقای روحانی، نمی‌شود نرخ تورم را پایین نگه داشت ولی فکر می‌کنم، حتی اگر اتفاق خیلی مثبت و ویژه‌ای در سیاست خارجی نیفتد و اگر ما یک فضای آرام و یکنواخت‌تری را نسبت به گذشته داشته باشیم و حادثه‌ و تنش اجتماعی پیش نیاد، مثل سال ۹۸ و ۱۴۰۱، می‌شود اقتصاد را مدیریت کرد. اگر در سطح داخلی فضای آرامی داشته باشیم و در سیاست خارجی هم خیلی اتفاق نابهنجاری نیفتد، فکر می‌کنم که به سرعت به سمت مثبت‌تری هم در عرصه اقتصاد و هم در عرصه سیاست خارجه حرکت خواهیم کرد.